استاد علی اکبر خان

استاد علی اکبر خان
(بنگالی وچ: আলী আকবর খান)
جم	14 اپریل 1922   برہمن بڑیہ
وفات	18 جون 2009 (87 سال)  سان فرانسسکو
وجہ وفات	گردے فیل
طرز وفات	طبعی موت
شہریت	برطانوی ہندستان پاکستان بنگلا دیش
اولاد	آشش خان
بہن/بھائی	اناپورنا دیوی
فنی زندگی
صنف	ہندوستانی کلاسیکل سنگیت
آلات موسیقی	سرود ،  صوت
پروڈکشن کمپنی	ای ایم آئی ،  فلپس ریکارڈز
پیشہ	نغمہ ساز ،  گلو کار ،  موسیقار ،  فلم اسکور کمپوزر
مادری زبان	بنگالی
پیشہ ورانہ زبان	بنگالی ،  ہندی
اعزازات
میک آرتھر فیلو شپ (۱۹۹۱)  پدم وبھوشن (۱۹۸۹)  پدم بھوشن (۱۹۶۷)
	IMDB اُتے صفحات

استاد علی اکبر خان 1922ء وچ بنگال وچ کومیلا شہر دے قصبے شبھ پور وچ پیدا ہوئے۔ موسیقی د‏‏ی تعلیم اپنے والد استاد علاٴالدین خان تو‏ں حاصل کيتی۔ اُس وقت روی شنکر وی اُنہاں دے والد دے شاگرد سن ۔

تربیت

موسیقی وچ انہاں کر تربیت ‘سنیہ میہار گھرانے ’ وچ ہوئی۔ اوہ بائیس برس د‏‏ی عمر وچ ریاست جودھپور وچ شاہی موسیقاربنے اوربھارت چھڈ ک‏‏ے 1967ء وچ امریکی ریاست کیلی فورنیا وچ آک‏ے آباد ہوئے جتھ‏ے برکلے وچ اُنھاں نے اک بلند پائے دا علی اکبر کالج آف میوزک قائم کيت‏‏ا، جس وچ اُنہاں دے شاگرداں د‏‏ی تعداد ہزاراں تک پہنچ گئی۔

سرود

سرود دے علاوہ استاد علی اکبر خان ستار، طبلہ تے ڈرم بجاندے سن تے ‘سُر بہار’ پیش کرنے وچ اپنا کوئی ثانی نئيں رکھدے سن ۔ اُنھاں نے بھارت دے علاوہ دنیا بھر وچ اپنے فن دا لوہا منوایا۔ اُنھاں نے سرود د‏‏ی تعلیم اپنے والد تو‏ں تے طبلے د‏‏ی تربیت اپنے چچا فقیر آفتاب الدین تو‏ں حاصل کيتی۔

مہارت

استاد علی اکبر خان نے تیرہ برس د‏‏ی عمر وچ پہلی بار الہ آباد وچ موسیقی د‏‏ی محفل وچ اپنے جوہر دکھائے۔ انیہويں صدی عیسوی دے دوسری دہائی دے اواخر وچ اُنھاں نے لکھنؤ وچ ایچ ایم وِی د‏‏ی ریکارڈنگ کی، دوسرے ہی سال جودھپور دے مہاراجا دے شاہی موسیقار بن گئے تے اوتھے موسیقی دے میدان وچ خدمات دے اعتراف وچ اُنئيں ‘ استاد’ دا لقب دتا گیا۔

اعزازات

1989ء وچ اُنہاں نو‏‏ں بھارت دا دوسرا وڈا شہری تمغا، پدما وِبھوشن عطا کيت‏‏ا گیا، جدو‏ں کہ 1997ء وچ امریکا وچ روايتی فنون د‏‏ی اہ‏م ترین قومی‘ ہیریٹیج فیلوشپ’ دتی گئی۔ 1991ء وچ مک آرتھے جینس گرانٹ ملی تے پنج مرتبہ گرامی ایوارڈز دے لئی نامزد کیتے گئے۔

فنی کمال

اُنہاں دے شاگرد دسدے نيں کہ ایہ اُنہی دا طرہٴ امتیاز سی کہ سرود دے محض چند تار چھیڑ کر وی دل موہ لینے والی موسیقی تخلیق کرلیندے سن ۔ اُنہاں نو‏‏ں آلاپ تے جود د‏‏ی راگنی وچ کمال درجے دسترس سی تے گت تے جھالا وچ سحر انگیز موسیقی چھیڑنے دا طلسم آندا سی۔

اُنھاں نے روی شنکر، نِکھل بنرجی، ولایت خان، سبرامنیم تے متعدد مغربی موسیقاراں دے نال جُگل بندی دا مظاہرہ کيت‏‏ا۔ اِس گل وچ کوئی دو رائے نئيں کہ استادعلی اکبر خان نے مغرب وچ مشرقی موسیقی د‏‏ی داغ بیل پائی۔ 18 جون 2009 نو‏‏ں امریکا دے شہر سان فرانسسکو وچ انہاں دا انتقال ہويا۔

حوالے