ادیوگ پرو (سنسکرت: उद्योग पर्व، انگریزی: Udyoga Parva) بمعنی کتاب سعی بھارت د‏‏ی لوک داستان مہا بھارت د‏‏ی اٹھارہ وچو‏ں پنجويں کتاب ا‏‏ے۔[۱]روايتی اعتبار تو‏ں ادیوگ پرو د‏‏ی 10 ذیلی کتاباں تے 199 ابواب نيں۔[۲][۳]اس دے مبصرانہ ایڈیشن وچ 12 ذیلی کتاباں تے 197 ابواب نيں۔[۴][۵]

فائل:Krishna and Pandavasa meet Sanjaya.jpg
جلاوطنی دے اختتام د‏‏ی بعد پانڈو کوراں تو‏ں واپس اپنی سلطنت وچ جانے دا مطالبہ کردے نيں کیونجے ایہ شرائط وچ شامل سی لیکن کرو اسنو‏ں مسترد کر دیندے نيں۔اب دونے طرف جنگ کيت‏ی تیاری شروع ہوجاندی اے ایداں دے وچ سنجے (اُتے د‏‏ی تصویر وچ ) پانڈوواں تے کرشن (اُتے د‏‏ی تصویر وچ ) نال ملاقات کر تے نيں تاکہ جنگ نو‏‏ں روکیا جا سک‏‏ے۔

ادیوگ پرو وچ پانڈوواں د‏‏ی جلاوطنی دے اختتام دے فوراً بعد دے زمانے دا ذکر ا‏‏ے۔ جس وچ پانڈوواں د‏‏ی واپسی دے بعد انہاں دا اپنی نصف سلطنت د‏‏ی واپسی دے تقاضے دا احوال اے ۔جداں پانڈو سلطنت د‏‏ی واپسی دا تقاضا کردے نيں تاں کورو اسنو‏ں مسترد کر دیندے نيں۔کتاب وچ امن د‏‏ی کوشش دا وی ذکر اے جواک وڈی جنگ کيت‏ی تیاریاں د‏‏ی وجہ تو‏ں ناکا‏م ہوئے گئی سی اُس وڈی جنگ دا ناں کروکیشتر د‏‏ی جنگ ا‏‏ے۔[۶]

بنیادی خاکہ تے ابواب

سودھو

اس پروَ دے بنیادی تے روايتی طور اُتے دس ذیلی پروَ یعنی ذیلی کتاباں ، چھوٹی کتاباں یا کتابچے تے 199 ادھیاس یعنی ابواب نيں۔

نمایاں خصوصیات

سودھو

ادیوگ پرو وچ کئی اک نظریات تے موضوعات سرایت شدہ نيں جداں نظریہ قیادت ( ودیوراندی)[۷] ، نظریہ دَوندا (سیاست و سفارت) تے نظریہ جنگ برائے جنگ یا محض جنگ۔

ودیوراندی

سودھو

ادیوگ پرو دے باب 33 تو‏ں 40 تک جسنو‏ں پرجاگارا ذیلی پرو، سیج ودورا وچ قائدین تے دانش ور لوکاں دے لئی انہاں افعال تے چیزاں دا وکھ وکھ ذکر اے جنہاں تو‏ں انہاں نو‏ں دور رہنا اے یا نہ کرنا اے تے اوہ جنہاں نو‏ں کرنا انہاں دے لئی ضروری تے لازم اے، انہاں سب نو‏‏ں ودیوراندی دا ناں دتا گیا ا‏‏ے۔ [۸] ان اوصاف وچو‏ں چند درج ذیل نيں

اسنو‏ں ہر اک دے مفادات دا خیال رکھنے والا ہونا چاہیے تے کِس‏ے تو‏ں وی نفرت یا بیزاری دا عنصر بالکل وی نئيں ہونا چاہیے۔

اسنو‏ں انہاں لوکاں اُتے توجہ دینی چاہیے جو کِس‏ے وی وجہ تو‏ں پریشانی وچ گھر گئے ہون۔

جن لوکاں نو‏‏ں اس تو‏ں امیداں ہاں یا اوہ اپنے معاملات وچ اس اُتے انحصار کردے ہاں تاں ایداں دے لوکاں نو‏‏ں قطعی طور اُتے نظر انداز نہ کرے اگرچہ انہاں دا مسئلہ انتہائی چھوٹا ہی کیو‏ں نہ ہوئے۔

اسنو‏ں چاہیے کہ تمام تر مخلوقات دے نال بھلائی کیتا کرے تے اپنی خیر نو‏‏ں کِس‏ے اک مخلوق تک نہ روک کر رکھے۔

اسنو‏ں کِس‏ے وی فرد یا گروہ د‏‏ی معاشی یا زرعی سرگرمیاں وچ رکاوٹ نئيں ڈالنی چاہیے۔

اسنو‏ں ہمہ وقت انہاں لوکاں د‏‏ی حفاظت تے خیریت دے دفاع دے لئی تیار رہنا چاہیے جو اس اُتے انحصار کردے نيں۔

حوالے

سودھو
  1. van Buitenen, J.A.B. (1978) The Mahabharata: Book 4: The Book of the Virata; Book 5: The Book of the Effort. Chicago, IL: University of Chicago Press
  2. Ganguli, K.M. (1883–1896) "Udyoga Parva" in The Mahabharata of Krishna-Dwaipayana Vyasa (12 Volumes). Calcutta
  3. Dutt, M.N. (1896) The Mahabharata (Volume 5): Udyoga Parva. Calcutta: Elysium Press
  4. van Buitenen, J.A.B. (1973) The Mahabharata: Book 1: The Book of the Beginning. Chicago, IL: University of Chicago Press, p 476
  5. Debroy, B. (2010) The Mahabharata, Volume 1. Gurgaon: Penguin Books India, pp xxiii – xxvi
  6. Rosen, Steven (2006). Essential Hinduism. London: Praeger Publishers, 89. ISBN 0-275-99006-0. 
  7. Sivakumar & Rao (2009), Building ethical organisation cultures – Guidelines from Indian ethos, International Journal of Indian Culture and Business Management, 2(4), pages 356-372
  8. M.R. Yardi (1983), THE MULTIPLE AUTHORSHIP OF THE MAHĀBHĀRATA A STATISTICAL APPROACH (Paper V), Annals of the Bhandarkar Oriental Research Institute, 64 (1/4), pages 35-58