احمد ملاح
 انگریزی: Molvi Ahmed Mallah | |
|---|---|
 | |
| جم | احمد 1 فروری 1877 کنڈی، ديھ لوھن ضلع بدین سندھ، برِ صغير |
| موت | ۱۹ جولائی ۱,۹۶۹ (عمر 92 سال) بدین, سندھ |
| قلمی ناں | "احمد ملاح" |
| کم کِتہ | شاعر، مُترجم |
| نسل | سندھی |
| مضمون | شاعری |
| وڈے کم | قرآن شريف دا منظوم ترجمہ، شاعری |
| وڈے اعزاز | پرائڈ آف پرفارمنس (1978) |
حاجی احمد ملاح ولد نانگو ملاح یکم فروری ۱۸۷۷ نوں لوہان بدین دے پنڈ کنڈی وچ پیدا ہوئے۔ قادر الکلام خود اک مشہور عالم دین نيں تے شاعر تے معروف ادیب بن چکے نيں۔ مولوی صاحب نے بہت ساریاں کتاباں لکھياں لیکن انہاں دا سب توں وڈا کارنامہ ایہ اے کہ انہاں نے نور القرآن دے عنوان توں پورا قرآن پاک سندھی آیات وچ پیش کيتا۔ انہاں دے لفظاں منفرد نيں۔ جو سندھ وچ گایا جانے والا عام جام اے۔
مولوی احمد ملاح۱۹ جولائی ۱۹۶۹ نوں بدین شہر دے ہسپتال وچ انتقال کر گئے۔ انہاں دی تدفین آبائی قبرستان وچ کيتی گئی۔
احوال
سودھوسندھ دے منفرد تے عوامی شاعر مولوی حاجی احمد ملاح یکم فروری ۱۸۷۷ نوں تعلقہ بدین دے اک پنڈ "کنڈی" وچ پیدا ہوئے۔ انہاں دے والد دا ناں "ننگیو" سی۔ آپ نے مڈھلی سِکھیا بھاگڑ میمن، دودمی، ننگی شاہ تے سجاول دے مکاتب و مدارس توں حاصل کيتی۔ بعد وچ انہاں نے ’’ریپ‘‘ توں تعلیم مکمل کرکے گریجویشن مکمل کيتا۔ تعلیم مکمل کرنے دے بعد وکھ وکھ مکاتب و مدارس وچ درس و تدریس دے فرائض انجام دیے۔ نور محمد میندھری، لکی پیر، دودامی تے کنڈی دے مدارس وچ پڑھدے رہے۔ اس دے بعد بدین دے مدرسہ "مظہر العلوم" وچ استاد دی حیثیت توں تعلیم حاصل کردے رہے۔ ۱۹۳۲ دے لگ بھگ مذہبی فرقہ واریت تے فسادات دی وجہ توں مدرسہ خیر آباد اکھوایا تے بدین دے اک علاقے وچ گھر بنایا تے مولوی گل محمد نوں استاد مقرر کيتا۔
مولانا صاحب اک انقلابی شخصیت سن جنہاں نے تحریک خلافت وچ ودھ چڑھ کر حصہ لیا۔ انہاں نوں ۱۹۲۲ وچ گرفتار کيتا گیا تے ۴ ماہ جیل وچ گزارے۔ اوہ جمعیت علمائے سندھ وچ وی سرگرم رہے۔
مولوی حاجی احمد ملاح دا شمار سندھ دے عظیم تے بلند پایہ شاعراں وچ ہُندا اے۔ انہاں دی شاعری دا انداز عوامی اے جو جنگل وچ گایا جاندا اے۔ انہاں دی بوہتے شاعری مذہبی شاعری اُتے مبنی اے، پر انہاں دی شاعری وچ مزاحیہ، جمالیاتی تے انقلابی پہلو نيں۔ اوہ حروف دے شہنشاہ تے غزل دے اچھے شاعر دے طور اُتے پہچانے جاندے نيں۔ انہاں دا بین الاقوامی کارنامہ "نور القرآن" دے ناں توں سندھی آیات وچ قرآن پاک دا ترجمہ اے۔ ایہ پوری دنیا وچ قرآن پاک دا پہلا ترجمہ اے۔ اس دا پہلا ایڈیشن ارباب اللہ نے مولانا صاحب دی زندگی وچ (۱۹۶۹ دے لگ بھگ) شائع کيتا۔ مہران آرٹس کونسل حیدرآباد نے اس ترجمے دا دوسرا ایڈیشن ۱۹۷۸ء وچ شائع کیتا، اس وچ علامہ غلام مصطفیٰ قاسمی دا مقدمہ اعلیٰ معیار دا شاہکار اے۔ قرآن پاک دے اس ترجمے دی اہمیت نوں محسوس کردے ہوئے اسنوں چند سال پہلے سعودی عرب دی حکومت نے مفت چھاپ کر تقسیم کيتا سی۔ انہاں دے شعری مجموعےآں وچ "دیوانِ احمد"، "گلشنِ احمد"، "گلزارِ احمد"، "بیاد احمد"، "حکرائے حق"، "پیگم احمد" تے "غزلات احمد" شائع ہو چکے نيں۔ نثر وچ اک کتاب "اللہ دا علم" وی شائع ہو چکی اے۔ انہاں دی شخصیت، زندگی تے علمی خدمات نوں تاج جوئی "موحد شاعر مولانا حاجی احمد ملاح" (۲۰۰۳) نے مرتب کر کے شائع کيتا اے۔ سندھ دا ایہ منفرد شاعر ۱۹ جولائی ۱۹۶۹ نوں انتقال کر گیا۔ انہاں دا مزار بدین شہر وچ معصومین دے مقام اُتے اے۔ انہاں دی صرف اک تصویر سی، نوجوان مصور حفیظ قریشی نے اس توں اک خوبصورت تصویر بݨائی اے، جو اودوں مولانا صاحب دی واحد تصویر اے۔ [۱]