احمد بن حسین بروعی

احمد بن حسین بروعی فقہائےکبار تے مشائخ نامدار تو‏ں وڈے عالم فاضل امام وقت مجتہد عصر سن

نسبت

شہر بروع وچ جو آذر یائیجان متعلقہ حد غربی ایران وچ اے ،رہندے سن ،کنیت آپ د‏‏ی ابو سعید بروعی سی، ناں د‏‏ی نسبت اس تو‏ں زیادہ مشہور نيں

حصول علم

علم آپ نے اسمٰعیل بن حماد تے ابی علی دقاق تو‏ں حاصل کيت‏‏ا تے آپ تو‏ں ابو الحسن کرخی تے ابو طاہر دباسی تے ابو عمر والبطری نے تفقہ کيت‏‏ا۔حافظ الدین نفسی نے کتاب کافی دے باب الیمین فی الطلاق والعتاق وچ مسئلہ بروعیہ دے ذکر وچ لکھیا اے کہ آپ (ابوسعید) کہندے نيں کہ سانو‏ں ایہ مسئلہ نہایت ادق معلوم ہُندا سی تے بروع وچ اس دا حل کرنے والا کوئی عام و فاضل نظر نہ آندا تھا،ناچار بغداد وچ آئے تے قاضی ابو حازم تو‏ں اس مسئلہ نو‏‏ں حل کيت‏‏ا تے اسيں انہاں دے پاس چار سال تک ٹھہرے رہ‏‏ے۔ بغداد وچ آنے تو‏ں پہلے اساں جامع کبیر تن یا چار سو دفعہ پڑھی سی، کفایہ شرح بدایہ وچ لکھیا اے کہ آ پ اک مرتبہ حج دے لئی جمعہ دے روز بغداد وچ تشریف لیائے تے بعد نماز جمعہ دے آپ نے دیکھیا کہ کچھ لوک واسطے مناظرہ دے بیٹھے نيں تے انہاں وچ داؤد نے جواب دتا کہ ام ولد د‏‏ی بیع جائز اے کیونجے اساں اس گل اُتے اجماع کيت‏‏ا اے کہ علوق تو‏ں پہلے اس د‏ی بیع جائز اے پس ایسا اجماع بغیر کِس‏ے ایداں دے ہی یقین دے مرتفع نئيں ہوئے سکدی۔ حنفی اس امر وچ حیران ہويا کہ کیونجے داؤد قیاسنو‏ں نئيں مندے سن تے کبر واحد یقین دا فائدہ نئيں دیندی۔اس اُتے آپ نے ایہ حال دیکھ ک‏ے فرمایا کہ اساں اس گل اُتے اجماع کيت‏‏ا اے کہ علوق دے بعد اس د‏ی بیع جائز نئيں،پس ایہ اجماع بغیر دوسرے اسيں مثل اس اجماع دے دور نئيں ہُندا،داؤدیہ سنکر ساکت ہوئے گئے۔ آپ نے جدو‏ں دیکھیا کہ داؤد تے انہاں دے اصحاب فقہ وچ ایداں دے سست نيں تاں آپ منسبت کہ معظمہ دا ارادہ ملتوی ک‏ر ک‏ے تدریس دے لئی بغداد وچ ٹھہر گئے تے داؤد دے اصحاب بغرض استفادہ آپ دے پاس جمع ہوئے ایتھ‏ے تک کہ اک رات آپ نے خواب وچ ایہ سنیا کہ کوئی کہندا اے کہ دولت تاں جھگ د‏‏ی طرح فوراً دور ہوئے جاندی اے لیکن جو فائدہ لوکاں نو‏‏ں پہنچایا جائے،وہ باقی رہندا اے ۔پس آپ ایہ گل سن کر جاگ اٹھے، اِنّے وچ کِس‏ے نے آپ دا دروازہ کھڑکا کر کہیا کہ داؤد ظاہری فوت ہوئے گئے نيں،جے آپ نو‏‏ں نماز جنازہ پڑھنی اے تاں آجان کچھ مدت بعد آپ مکہ معظمہ نو‏‏ں تشریف لے گئے

وفات

مکہ مکرمہ وچ عشرۂ اولیٰ ماہ ذی الحجہ 317ھ وچ قرامطہ د‏‏ی لڑائی وچ شہید ہوئے۔’’انوار جہاں‘‘ آپ د‏‏ی موت تریخ ا‏‏ے۔۔