ابو بکر محمد بن عطیب باقلانی

ابو بکر محمد بن عطیب باقلانی
أبو بكر الباقلاني
لقبسیف السنۃ ("نبی دے طریقے د‏‏ی تلوار"),[۱] عماد الدین ("ایمان دا ستون"),[۱] ناصر الاسلام ("اسلام دا راکھا")[۱]
ذاتی
پیدائش
ابوبکر محمد بن الطیب الباقلانی 338ہجری/عیسوی950 [۲]

وفات403/1013 CE[۳]
بغداد, عراق
مذہباسلام
فرقہسنی
فقہی مسلکمالکی[۲]
معتقداتاشعری[۲][۴]
بنیادی دلچسپیدینیات (کلام)، اصول الدین، توحید، منطق، اسلامی فقہ
قابل ذکر کمکتاب التمہید,[۱] کتاب اعجاز القرآن[۱]
مرتبہ

ابو بکر محمد بن عطیب الباقلانیؒ (عربی: أبو بكر محمد بن الطيب الباقلاني؛ ج. 950ء - 5 جون 1013ء)،[۵] اشعری عقیدہ دے پیروکاراں د‏‏ی طرف تو‏ں اکثر مختصر طور اُتے الباقلانی دے ناں تو‏ں جانے جاندے نيں۔ یا امام باقلانی دے ناں تو‏ں جانیا جاندا اے، اک مشہور سنی اسلامی فقیہ، فقیہ تے منطق دان سن ۔ جنھاں نے اپنی زندگی دا بیشتر حصہ اشعری دے دفاع تے مضبوط کرنے وچ صرف کيتا۔ اسلام دے اندر مکت‏‏ب فکر۔ [۶] اک ماہر بیان بازی دے ماہر تے خطیب، باقلانی نو‏‏ں انہاں دے اسيں عصراں نے مذہبی تے فقہی مسائل اُتے بحث کرنے وچ انہاں د‏‏ی مہارت د‏‏ی وجہ تو‏ں بہت عزت دتی سی[۷]باقلانی نو‏‏ں اکثر اعزازی القابات تو‏ں نوازیا جاندا اے شیخ السنۃ ("ڈاکٹر آف د‏ی پیغمبری")، لسان الامہ ("کمیونٹی د‏‏ی آواز")، عماد الدین ("ایمان دا ستون")، ناصر الاسلام ("اسلام دا راکھا") تے اشعری دے ذریعہ سیف السنۃ ("پیغمبر د‏‏ی تلوار") تو‏ں نوازیا گیا۔ [۶]

پیدائش

سودھو

بصرہ وچ 330 ہجری / 950ء عیسوی وچ پیدا ہوئے۔ انھاں نے اپنی زندگی دا بیشتر حصہ بغداد وچ گزاریا تے اشعری دے دو شاگرداں ابن مجاہد الطائی تے ابو الحسن الباہلیؒ تو‏ں علم الٰہیات د‏‏ی تعلیم حاصل کيتی[۸]۔ انھاں نے مالکی علما ابو عبد اللہ شیرازی تے ابن ابی زید القیروانیؒ تو‏ں وی فقہ دا علم حاصل کيتا۔ [۹]اسلامی الہیات تے مالکی فقہ دونے وچ مہارت حاصل کرنے دے بعد اس نے مکت‏‏ب اشعری د‏‏ی تعلیمات نو‏‏ں بیان کيتا تے بغداد وچ مالکی فقہ د‏‏ی تعلیم دتی۔[۱۰]۔وہ بغداد تے عقبرہ وچ قاضی دے عہدے اُتے فائز رہے جو راجگڑھ تو‏ں ودھ دور نئيں ا‏‏ے۔[۱۱]۔ باقلانی اک مشہور لیکچرر بن گے تے اودو‏ں دے معروف علما دے نال مباحثاں وچ وی حصہ لیا۔ اس د‏ی بحث کيتی مہارت د‏‏ی وجہ تو‏ں، امیر عود الدولہ نے اسنو‏ں قسطنطنیہ وچ بازنطینی دربار وچ ایلچی بنا ک‏ے بھیجیا تے اس نے 371ھ/ء981 وچ اپنے بادشاہ د‏‏ی موجودگی وچ عیسائی علما تو‏ں بحث کيتی۔[۱۲][۱۳]

وفات

سودھو

انہاں د‏‏ی وفات 403ھ/1013ء وچ ہوئی۔

اس نے معافی دے معجزے دے پیشین گوئی، قرآن د‏‏ی عدم تخلیق، شفاعت تے خدا نو‏‏ں دیکھݨ دے امکان دے نظریے د‏‏ی حمایت کيتی۔

ابن تیمیہ نے بقیلانی نو‏‏ں اشعری متکلماں وچ سب تو‏ں بہترین قرار دتا، جس دا کوئی پیشرو یا جانشین بے مثال ا‏‏ے۔ [۱۴]

باقلانی د‏‏ی لکھی ہوئی لکھتاں دے پچپن عنوانات درج کيتے گئے نيں۔ جنہاں وچ قانونی تے مذہبی امور اُتے وڈی اکثریت اے تے بوہت سارے انہاں دے مخالفین دے خلاف لکھے گئے نيں۔ [۱۵]

  • الانصاف فیما یاجب اعتکاف
  • اعجاز القرآن
  • الانتشار للقرآن
  • التقریب والارشاد الصغیر
  • کتاب تمہید الاویل و تالخیص الدلائل (تعارف)
  • مناقب الائمہ اربعہ

حوالے

سودھو
  1. ۱.۰ ۱.۱ ۱.۲ ۱.۳ ۱.۴ Camilla Adang, Muslim Writers on Judaism and the Hebrew Bible: From Ibn Rabban to Ibn Hazm, p 53. Leiden: Brill Publishers, 1996. ISBN [[Special:BookSources/9004100342.
  2. ۲.۰ ۲.۱ ۲.۲ ۲.۳ Camilla Adang, Muslim Writers on Judaism and the Hebrew Bible: From Ibn Rabban to Ibn Hazm, p 51. Leiden: Brill Publishers, 1996. ISBN [[Special:BookSources/9004100342.
  3. ۳.۰ ۳.۱ David Richard Thomas, Christian Doctrines in Islamic Theology, p 119. Vol. 10 of History of Christian-Muslim Relations Series. Leiden: Brill Publishers, 2008. ISBN [[Special:BookSources/9004169350
  4. (2012) Ibn Hazm of Cordoba: The Life and Works of a Controversial Thinker (Handbook of Oriental Studies) (Handbook of Oriental Studies: Section 1; The Near and Middle East) I (A-B). Leiden, Netherlands: Brill Academic Publishers, 384. ISBN 978-90-04-23424-6. 
  5. W. M. Watt, Islamic Philosophy and Theology (Edinburgh University Press, 1985), p. 76.
  6. ۶.۰ ۶.۱ Ansari, Hassan, Melvin-Koushki, Matthew, Tareh, Masoud, Khodaverdian, Shahram, Omidi, Jalil and Gholami, Rahim, “al-Bāqillānī, Abū Bakr”, in: Encyclopaedia Islamica, Editors-in-Chief: Wilferd Madelung and, Farhad Daftary.
  7. Ansari, Hassan, Melvin-Koushki, Matthew, Tareh, Masoud, Khodaverdian, Shahram, Omidi, Jalil and Gholami, Rahim, “al-Bāqillānī, Abū Bakr”, in: Encyclopaedia Islamica, Editors-in-Chief: Wilferd Madelung and, Farhad Daftary.
  8. Richard C. Martín, Encyclopedia of Islam & the Muslim World, Volume 1, p 105. ISBN [[Special:BookSources/0028656032
  9. Richard C. Martín, Encyclopedia of Islam & the Muslim World, Volume 1, p 105. ISBN [[Special:BookSources/0028656032
  10. Richard C. Martín, Encyclopedia of Islam & the Muslim World, Volume 1, p 105. ISBN [[Special:BookSources/0028656032
  11. Richard C. Martín, Encyclopedia of Islam & the Muslim World, Volume 1, p 105. ISBN [[Special:BookSources/0028656032
  12. Nuh Keller, Reliance of the Traveller, x32. p 1026.
  13. David Richard Thomas, Christian Doctrines in Islamic Theology, p 120.
  14. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  15. David Richard Thomas, Christian Doctrines in Islamic Theology, p 121.

باہرلے جوڑ

سودھو
سانچہ:اعلام مالکیہسانچہ:اشعری