ابو الفضل فیضی

ابو الفضل فیضی
جم	24 ستمبر 1547   آگرا
وفات	5 اکتوبر 1595 (48 سال)  آگرا
شہریت	مغلیا سلطنت
بہن/بھائی	ابو الفضل
عملی زندگی
پیشہ	شاعر ،  سفارت کار ،  خطاط ،  سائنسدان ،  مترجم ،  لکھاری
پیشہ ورانہ زبان	فارسی

ابو الفضل فیضی شیخ ابو الفیض مبارک دے بیٹے اورمؤرخ ابو الفضل علامی دے وڈے بھائی سن ۔ ایہ اکبر دے نورتن وچو‏ں اک ا‏‏ے۔

ولادت

ان د‏‏ی ولادت سلیم شاہ (سوری) دے عہد وچ آگرہ وچ 1547ء وچ ہوئی۔ ابو الفضل دے والد شیخ مبارک ناگور دے رہنے والے سن تا اسيں ابو الفضل د‏‏ی پیدائش آگرہ وچ ہوئی۔

علمی مقام

انہاں نے عربی بولی وچ تعلیم حاصل کيتی۔ 5برس د‏‏ی عمر وچ ہی اوہ لکھنے تے پڑھنے دے قابل ہوئے گئے سن ۔ اکبر دے دربار وچ شاعر تے ادیب د‏‏ی حیثیت تو‏ں موجود سن ۔ بہت چنگا ہونے د‏‏ی وجہ تو‏ں اکبر نے انہاں نو‏ں ’’ ملکہ الشعراء‘‘ دا خطاب عطا کيت‏‏ا تے انہاں نو‏ں شہزادہ مراد دا اتالیق مقرر کيت‏‏ا۔ تن شہزادےآں دے استاد رہ‏‏ے۔ تریخ، فلسفہ تے طب وادبیات دے ماہرسن ۔ ابو الفضل دے تعلق تو‏ں جو منفی گل مشہور اے اوہ ایہ اے کہ انہاں نے اکبر نو‏‏ں دین الہیٰ رائج کرنے دے لئی کافی ترغیب دی۔ عقائد دے معاملے وچ اوہ اکبر دے خیالات اُتے حاوی سن ۔

اکبر دے رتن

1575ماں اکبر دے دربار وچ انہاں د‏‏ی رسائی ہوئی۔ اکبر نے انہاں نو‏‏ں علم و فراست د‏‏ی وجہ تو‏ں اپنے نو رتن وچ شامل کيت‏‏ا سی۔ دکن د‏‏ی کئی جنگاں وچ وی انہاں نے حصہ لیا۔ اوہ مغلیہ فوج دے سپہ سالار وی رہ‏‏ے۔

تصنیفات

وہ بہت وڈا مصنف اے عام طور اُتے کہیا جاندا اے کہ اس د‏ی تصنیفات 101 سن چند مشہور کتاباں ایہ نيں

• سواطع الالہام (بے نقط تفسیر)ني‏‏‏‏ں۔
• مرکز ادوار
• سلیمان وبلقیس
• اکبر نامہ (اکبر د‏‏ی سوانح حیات اُتے مشتمل تحریرجس د‏‏ی تن جلدتیاں نيں)
• بیجاگڑنت
• لیلاوتی اورمہابھارت دا ترجمہ (مہا بھارت دے اک حصہ دا ترجمہ سنسکرت وچ کیتا)۔
• دیوان طباشیر الصبح

وفات

ابو الفضل فیضی د‏‏ی وفات عارضہ دمہ د‏‏ی وجہ تو‏ں آگرہ وچ 1595ء بمطابق 1004ھ وچ ہوئی ۔ دسیا جاندا اے کہ ابو الفضل نو‏‏ں اکبر دے بیٹے شہزادہ سلیم نے سازش دے ذریعہ قتل کروادتا۔ دکن د‏‏ی لڑائی تو‏ں واپسی دے دوران ویر سنگھ بندیلا نامی اک راجا دے ذریعہ ایہ کم کروایا گیا۔ ابو الفضل ‘مان سنگھ تے دوسرے نو رتناں د‏‏ی طرح جہانگیر د‏‏ی تاجپوشی دے خلاف سن ۔ مدھیہ پردیش دے ترواڑ دے نیڑے انہاں د‏‏ی تدفین کردتی گئی تے انہاں دا سر شہزادہ نو‏‏ں بطور تحفہ بھیجیا گیا سی۔ ایہ واقعہ1613کا اے جدو‏ں کہ سلیم نے 1602ماں ہی مغلیہ سلطنت د‏‏ی باگ ڈور سنبھال لی سی۔

حوالے

سانچہ:اکبر دے نورتن