ابو بکر بن علی بن ابی طالب

(ابوبکر بن علی توں مڑجوڑ)

ابو بکر بن علی دا ناں کربلا دے شہیداں وچو‏ں شمار کيتا گیا اے ۔ آپ دے والد حضرت علی ؑ تے والدہ دا ناں لیلی بنت مسعود بن خالد تمیمی اے ۔بعض منابع وچ روز عاشورا حضرت علی د‏‏ی اولاد وچو‏ں آپ نو‏‏ں پہلا شہید شمار کيتا گیا اے ۔

تعارف

سودھو

بعض نے آپ دا ناں " عبد اللہ "[۱] تے بعض نے "عبید اللہ "[۲] لکھیا اے جدو‏ں کہ بعض " محمد اصغر" کہندے نيں[۳] ۔قول مشہور د‏‏ی بنا اُتے آپ د‏‏ی والدہ دا ناں لیلی بنت مسعود نہشلی اے [۴] تے اک قول د‏‏ی بنا اُتے فاطمہ بنت حزام کلبی ام البنین وی مذکور ہويا اے [۵] ۔

شہادت

سودھو

بعض تریخ کتاباں نے انہاں نو‏ں کربلا دے شہیداں می تو‏ں شمار کيتا اے [۶] جدو‏ں کہ طبری ، ابو الفرج اصفہانی ،ابن شہر آشوب انہاں د‏‏ی کربلا وچ شہادت دے متعلق مشکوک نيں[۷]۔ شیخ مفید نے انہاں دا ناں کربلا دے شہیداں وچ ذکر کيتا اے لیکن ابوبکر نو‏‏ں محمد اصغر د‏‏ی کنیت کہیا اے [۸] ۔

بعض نے انہاں نو‏ں حضرت علی د‏‏ی اولاد وچو‏ں پہلا شہید کہیا اے جو اجازت لینے دے بعد میدان جہاد د‏‏ی طرف روانہ ہوئے [۹]۔امام باقر ؑ د‏‏ی روایت دے مطابق ہمدان قبیلے دے شخص نے انہاں نو‏ں شہید کيتا اے [۱۰]۔ اک ہور نقل دے مطابق زجر بن قیس غنوی انہاں دا قاتل اے [۱۱] جدو‏ں کہ بعض نے کہیا اے کہ انہاں د‏‏ی نعش پانی دے اک نالے وچ پائی گئی تے انہاں دا قاتل نا معلوم شخص اے [۱۲] ۔بعض نے انہاں دا مدفن "گنج شہدا" کہیا اے [۱۳]۔ تاریخی مستندات وچ انہاں د‏‏ی اولاد مذکور نئيں اے [۱۴]۔

زیارت ناحیہ

سودھو

السَّلَامُ عَلَیک یا أَبَا بَکرٍ بْنَ عَلِی بْنِ أَبِی طَالِبٍ وَ رَحْمَةُ اللَّهِ وَ بَرَکاتُهُ مَا أَحْسَنَ بَلَاءَک وَ أَزْکی سَعْیک وَ أَسْعَدَک بِمَا نِلْتَ مِنَ الشَّرَفِ وَ فُزْتَ بِهِ مِنَ الشَّهَادَةِ فَوَاسَیتَ أَخَاک وَ إِمَامَک وَ مَضَیتَ عَلَی یقِینِک حَتَّی لَقِیتَ رَبَّک صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیک وَ ضَاعَفَ اللَّهُ مَا أَحْسَنَ بِهِ إِلَیک[۱۵]

حوالے

سودھو
  1. ابن اعثم، الفتوح، ج ۵، ص ۱۱۲؛ المجدی، ص ۱۵
  2. وسیلہ الدارین، ص ۲۵۵؛ اعیان الشیعہ، ج ۲، ص ۳۰۲
  3. التنبیہ و الاشراف، ص ۲٧۵؛ الارشاد، ج ۱ ص ۲۵۴
  4. الطبقات الکبری، ج ۳، ص ۱۴؛ المعارف، ص ۲۱۰؛ رجال طوسی، ص ۸۱، المنتظم، ج ۵، ص ٦۹
  5. الامامہ و السیاسہ، ج ۲، ص ٦؛ العقد الفرید، ج ۴، ص ۳۸۵
  6. تریخ خلیفہ، ص ۱۴۵؛ المنتظم، ج ۵، ص ٦۹؛ الکامل ابن اثیر، ج ۴، ص ۹۲؛ لباب الانساب، ج ۱، ص ۳۹۹
  7. تریخ طبری، ج ۵، ۱۵۴؛ مناقب، ج ۴، ص ۱۲۲؛ مقاتل الطالبین، ص ۸٦
  8. الارشاد، ج ۱، ص ۳۵۵
  9. ابن اعثم الفتوح، ج ۵، ص ۱۱۲؛ اعیان الشیعہ، ج ۲، ص ۳۰۲
  10. مقاتل الطالبین، ص ۸٦؛ لباب الانساب، ج۱، ص ۳۹۹
  11. الارشاد، ج ۱، ص ۳۵۵؛ ابن اعثم، الفتوح، ج ۵، ص ۱۱۲
  12. مقاتل الطالبین، ص ۸٦
  13. لباب الانساب، ج ۱، ص ۳۹۹
  14. الطبقات الکبری، ج ۳، ص ۱۴؛ تریخ یعقوبی، ج ۳، ص ۲۱۳
  15. بحار الانوار، ج ۹۸، ص ۲۴۵

مآخذ

سودھو
  • منبع اصلی: نگاہی نو بہ جریان عاشورا: ص ۱۳۰ـ۱۲۹.
  1. مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار الجامعہ لدرر اخبار الائمۃ الاطہار،‌دار احیاء التراث العربی، بیروت، ۱۴۰۳ق.
  2. ابن اعثم کوفی، تحقیق علی شیری، ج ۵، چاپ دوم: بیروت، دارالاضواء، ۱۴۱۱ق.
  3. مسعودی، علی بن حسین، التنبیہ و الاشراف، ترجمہ ابوالقاسم پاینده، چاپ دوم: تہران، انتشارات علمی و فرہنگی، ۱۳۵٦ش.
  4. شیخ مفید، الارشاد، موسسہ آل البیت، ج ۱، چاپ اول: قم، انتشارات الموتمر العالمی، ۱۴۱۳ق.
  5. ابن سعد، الطبقات الکبری، تحقیق عبدالقادر عطا، ج ۳، چاپ دوم: بیروت، دارالکتب العلمیہ، ۱۴۱۸ق.
  6. دینوری، ابن قتیبہ، المعارف، تحقیق ثروت عکاشہ، چاپ ششم، الهیئۃ المصریۃ للکتاب.
  7. شیخ طوسی، رجال، چاپ اول: نجف، المکتبۃ الحیدریہ، ۱۳۸۰ق.
  8. ابن جوزی، المنتظم، تحقیق محمد عبدالقادر عطا و مصطفیٰ عبدالقادر، ج ۵، چاپ اول: بیروت، دارالکتب العلمیہ، ۱۴۱۲ق.
  9. دینوری، ابن قتیبہ، الامامہ و السیاسہ، تحقیق علی شیری، ج۲، چاپ اول: بیروت، دارالاضواء، ۱۴۱۰ق.
  10. طبری، محمد بن جریر، تریخ طبری، تحقق محمد ابوالفضل ابراہیم، ج ۵، بیروت، بی‌تا.
  11. ابن فندق، لباب الانساب، تحقیق مہدی رجایی و محمود مرعشی، ج۱، چاپ اول: کتابخانہ آیت الله مرعشی، ۱۴۱۰ق.
  12. یعقوبی، احمد بن واضح، تریخ یعقوبی، ج۲، چاپ ششم: بیروت، دارصادر، ۱۴۱۵ق.