آفات مصر
دس آفات اوہ دس خوفناک مصیبدیاں سن جنہاں دا وعدہ خدا نے موسیٰ توں کیتا سی کہ اوہ مصر اُتے نازل کريں گا تاکہ فرعون بنی اسرائیل نوں اپنی غلامی توں رہیا کرے۔[۱] فرعون اِنہاں نشاناں [۲] توں شروع وچ مُتاثر نہ ہويا۔ لیکن جدوں ایہ اَگڑ پِچھڑ شدت توں ودھنے لگاں حتیٰ کہ مصریاں دے پہلوٹاں دی ہلاک ہونے دی نوبت پہنچی تاں اُس نے بنی اِسرائیل نوں خدا دے لئی قربانی دینے دے لئی بیابان وچ جانے دی اِجازت دی۔[۳]
دس آفات بمطابق تورات
سودھو- 1-پانی دا خون بننا
ماہ مئی وچ جدوں کہ دریائے نیل دی سطح نیچی ہوجاندی اے تاں بعض اوقات پانی سرخ رنگ دا ہوجاندا اے تے مچھلیاں مر جاندیاں نيں اس وقت دریا دا پانی پینے دے قابل نئيں رہندا تے مِصریاں نوں کنوئاں کھودنے پڑدے نيں تاکہ دریا دا پانی ریت وچوں نتھر کر اُتے آجائے۔[۴] بعض مفسراں دا خیال اے کہ دریا وچ طغیانی آنے دے سبب وی اِسی قسم دا ردِ عمل ہُندا اے۔
- 2-مینڈک
جب دریا دا پانی اُتر جاندا اے تاں مینڈک دلدلاں وچ انڈے دیندے نيں تے کچھ عرصے اُتے مینڈکاں دی کثیر تعداد زمین اُتے پُھدکنے لگتی اے۔ کچھ اِسی قسم دی آفت مصر اُتے آئی: اُتے مصری جادوگراں نے وی ایہ کرامت دہرائی تے ملکِ مصر وچ مینڈک بھر گئے فیر فرعون نے موسیٰ تے ہارون توں گزارش دی کہ اوہ خداوند توں شفاعت کرن کہ ایہ آفت ختم ہوئے۔[۵]
- 3-جوئاں
مصر وچ ایداں دے بوہت سارے کٹنے والے کیڑے مکوڑے پائے جاندے سن جنہاں نوں لوکاں نے وکھ وکھ ناں دتے سن ۔[۶] مفسّراں دا خیال اے کہ جنہاں کیڑاں دا ایتھے ذکر اے انہاں توں مراد مچھر یا ریت مکھی اے کیونجے مینڈکاں دی وڈی تعداد وچ مرنے توں انہاں دا پیدا ہونا بہت ممکن سی ۔ پروٹسٹنٹ ترجمہ وچ ”جوئاں “ لکھیا گیا اے جدوں کہ کیتھولک ترجمہ وچ جوئاں دی بجائے ”مچھر“ دا ترجمہ کیتا گیا اے۔ مصری جادوگر اس آفت دی نقل کرنے دا ميں ناکام رہے چنانچہ انہاں نے اقرار کیتا کہ اِس وچ خدا دا ہتھ اے۔[۷]
- 4-مکھیاں
اس آفت دے سلسلے وچ موسیٰ تے ہارون دی لاٹھی (عصا) دا ذکر نئيں اے۔ خدا نے موسیٰ نوں اس آفت دے نازل ہونے دا وقت بتادتا سی ۔[۸] جادوگر ہن موسیٰ توں مقابلہ کرنے توں قاصر ہو گئے۔ اِسرائیلی زیادہ صفائی پسند سن ۔ اُنہاں نے مرے ہوئے مینڈکاں نوں دبا دتا یا کسی تے طریقے توں ٹھکانے لگیا دتا اس لئی ایہ آفت اسرائیلیاں اُتے نئيں آئی اس آفت دے بعد فرعون اس گل اُتے رضا مند ہو گیا کہ اسرائیلی خدا دے لئی قربانی دینے جاسکدے نيں لیکن اوہ مصر ہی وچ رہ کے ایہ کرن [۹] موسیٰ اس اُتے احتجاج کردا اے تے کہندا اے کہ جو قربانی اوہ کرن گے اوہ مصری پسند نئيں کرن گے (کیونجے مصر وچ بعض جانوراں نوں پاک تصور کیتا جاندا سی تے اُنہاں دی پرستش کيتی جاندی تھی) اُنہاں دے مارنے توں مصری نفرت کرن گے (تے ایسا کرنے والےآں نوں اوہ سنگسار وی کردیندے سن ) اسی لئی موسیٰ نے فرعون توں کہیا کہ اُنئيں تن دن دی مسافت دے لئی بیابان وچ جانے دتا جائے تاکہ اوہ اوتھے قربانی داں تے فرعون اس شرط اُتے رضا مند ہُندا اے کہ اوہ ملکِ مصر توں باہر نہ جان اُتے ایہ آفت ٹل جاندی اے تے فرعون دا دل فیر سخت ہوجاندا اے۔[۱۰]
- 5-جانوراں وچ مری دا پھیلنا
خدا نے فرعون نوں پیغام بھیجیا کہ مصریاں دے مویشی یعنی گھوڑے، گدھے، اونٹھ، بھیڑ بکریاں، بیل تے گائے وچ وبا پھیلے گی تے اوہ مر جان گے جدوں کہ اِسرائیلیاں دے جانور سلامت رہن گے اس آفت دے نازل ہونے اُتے وی فرعون دا دل سخت ہی رہیا۔[۱۱]
- 6-پھوڑے
موسیٰ نوں حکم ہويا کہ بھٹی (تَنُّور) دی راکھ لے کے آسمان دی طرف اُڑائے۔ جدوں اُس نے ایسا کیتا تاں آدمیاں تے جانوراں دے جِسم اُتے پھوڑے تے پھپھولے بن گئے، اُتے اِس آفت دے بعد وی فرعون دا دل سخت ہی رہیا۔[۱۲]
- 7-اولے برسنیا
موسیٰ نوں خدا نے حکم دتا کہ اوہ آسمان دی طرف ہتھ اُٹھائے۔ جدوں اس نے ایسا کیتا تاں آسمان توں شدت توں وڈے وڈے اولے گِرے تے بجلی چمکی جو شعلہ زن اگ دی مانند سی۔ اس آفت توں سن (السی) تے جَو دی فصل تباہ ہو گئی تے جو جانور تے آدمی اُس کھیت وچ سن مارے گئے۔ اُتے جشنؔ (علاقہ) دے لوک اِس آفت توں بچے رہے۔ اِس آفت دے نازل ہونے اُتے فرعون نے اپنے تے اپنی قوم دے گناہاں دا اعتراف کیتا لیکن جونہی ایہ آفت ٹلی اُس دا دل فیر سخت ہو گیا۔[۱۳]
- 8-ٹڈّی دَل دا حملہ
پچھلی ست آفات دے بعد مصری اِنّے خوفزدہ ہو گئے کہ جدوں موسیٰ نے اُنئيں ٹڈیاں دے آنے دی خبر دتی تاں اُنہاں نے فرعون توں درخواست کيتی کہ اوہ اِسرائیلیاں نوں جانے دے۔ اس اُتے فرعون نے اپنے درباریاں دے کہنے اُتے موسیٰ نوں اجازت دتی کہ اوہ صرف اِسرائیلی مرداں نوں خداوند نوں قربانی دینے دے لئی لے جائے لیکن اوہ اپنے بیوی بچےآں نوں پِچھے چھڈ جان۔ موسیٰ نوں فرعون دی ایہ شرط منظور نہ ہوئی۔ چنانچہ مصر وچ ٹڈیاں نے سخت تباہی مچائی ایتھے تک کہ جشنؔ دے لوک وی اِس توں نہ بچے۔ فرعون نے موسیٰ نوں بلیا کے فیر توبہ کی، سو ایہ آفت ٹل گئی۔ مگر فرعون دا دل فیر سخت ہو گیا۔[۱۴]
- 9-گہری تاریکی
خدا نے موسیٰ نوں حکم دتا کہ اوہ اپنے ہتھ نوں آسمان دی طرف بڑھائے۔ چنانچہ یُاں کرنے توں مصر اُتے گہری تاریکی رہی۔ پچھوا آندھی (مغربی ہَوا) جس نے ٹڈیاں نوں بحرِ قلزمؔ وچ ڈال دتا سی باد خمسین بن گئی۔ ایہ اک قسم دی آندھی اے جو ہويا؛ مٹی تے باریک ریت توں لدی ہُندی اے اس وچ سانس لینے توں دم گُھٹتا تے اندھیر ہوجاندا اے۔ چونکہ اِسرائیلی جشنؔ دے علاقے وچ اک وادی وچ رہندے سن اس لئی اُنہاں اُتے بادِ خمسین دا کچھ اثر نہ ہويا۔ اِس آفت دے بعد فرعون نے موسیٰ نوں اجازت دتی کہ اوہ لوکاں نوں اپنے خاندان سمیت لے جائے لیکن اپنے جانور پِچھے چھڈ جائے۔ موسیٰ نے ایسا کرنے توں انکار کر دتا۔ اس اُتے فرعون سخت غصہ ہويا تے موسیٰ نوں کہیا کہ ”میرے سامنے توں چلا جا تے فیر میرا منہ نہ دیکھنا نہ آنا کیونجے جس دن تُو نے میرا منہ دیکھیا تُو ماریا جائے گا۔[۱۵]
- 10-پہلوٹاں دا قتل
اِس آخری تے سنگین ترین آفت نے فرعون نوں مجبور کر دتا کہ اوہ اِسرائیلیاں نوں جانے دے۔ خدا نے اِسرائیلیاں نوں ہدایت دی کہ اوہ کِداں اپنے پہلوٹاں فّسح دے برّے یا بکری دے بچے دے خون دے وسیلے توں بچائاں۔ خدا نے عیدِ فَسح دا سب انتظام اُنہاں نوں سمجھایا تے اُنہاں نوں ہدایت دی کہ اوہ اپنے مصری پڑوسیاں توں سونے تے چاندی دے زیورات منگ لاں۔ ادھی رات فرشتہ مصر توں گزریا تے فرعون توں لے کے قید خانہ دے قیدی تک دے پہلوٹاں نوں قتل کر دتے گئے۔ اِس دے بعد فرعون نے موسیٰ تے ہارون نوں حکم دتا کہ اوہ مصر توں نِکل جان۔[۱۶]
آفات بمطابق قرآن
سودھوسورۃ الاعراف وچ ذکر سانچہ:قرآن-سورہ 7 آیت 108 سانچہ:قرآن-سورہ 7 آیت 130 سانچہ:قرآن-سورہ 7 آیت 133 :
- الید
- العصا
- الطوفان
- الجراد
- القمل
- الضفادع
- الدم
- السنین (قحط)
- نقص الثمرات