2024 کینیا دی پارلیمنٹ تے حملہ

2024 Parliament of Kenya assault
مضامین بسلسلہ Kenya Finance Bill protests
Parliament Building in 2009
تاریخ	25 June 2024
مقام	Parliament Building, Nairobi, Kenya
وجوہات	Passing of the Kenya Finance Bill 2024 by the Parliament of Kenya
نتائج	President William Ruto declines to sign the Bill
فریق تنازع
Protestors Kenya Police
متاثرین
Deaths: 19 people Injuries: 200+ Arrests: 130+

جون 2024 نوں، کینیا فنانس بل 2024 دے منظور ہون دے جواب وچ، کینیا فنانس بل دے وسیع احتجاج دے حصے دے طور تے، ہزاراں مظاہرین نے نیروبی وچ کینیا دی پارلیمنٹ بلڈنگ تے حملہ کیتا۔ احتجاج اس ویلے ودھ گیا جدوں مظاہرین نے عمارت دے اک حصے نوں اگ لا دتی۔[4] نیروبی وچ مظاہریاں دے دوران 19 لوک ہلاک ہو گئے جدو‏ں کہ پولیس نے مظاہرین اُتے فائرنگ دا جواب دتا۔[2] صدر ولیم روٹو نے اگلے دن بل تے دستخط کرن توں انکار کر دتا۔[1]

پچھوکڑ

مین آرٹیکل: کینیا فنانس بل دے احتجاج

ایہ حملہ 25 جون 2024 نو اک نویں فنانس بل دی منظوری نال شروع ہویا سی جہنوں ٹیکس دے مجوزہ اضافے دی وجہ توں وڈے پیمانے تے عوامی ناپسندیدگی دا سامنا کرنا پیا سی تے 18 جون نوں نقاب کشائی دے بعد توں احتجاج دا نتیجہ نکلیا سی۔ اس بل وچ خصوصی ہسپتالاں د‏‏ی تعمیر تے لیسنگ دے لئی اشیاء تے خدمات اُتے 16 فیصد ٹیکس عائد کيتا گیا سی ، تے درآمدی ٹیکس وچ 2.5 فیصد تو‏ں 3 فیصد تک اضافہ کيتا گیا سی۔ کجھ ابتدائی تجاویز، جنہاں چ روٹی تے 16 فیصد سیلز ٹیکس تے کھان پین دے تیل تے 25 فیصد ڈیوٹی شامل اے، عوامی مخالفت دی وجہ توں پہلے ای ختم کر دتیاں گئیاں سن۔[5] اپوزیشن دے ارکان پارلیمنٹ نے اس بل دی منظوری دا بائیکاٹ کیتا، جنہاں نے پارلیمانی اجلاس دے دوران چیمبر چھڈ دتا۔[6]

حملہ

مظاہرین، جنہاں چوں بوہت سارے نوجوان سن، نے پولیس نوں دبایا تے فنانس بل منظور ہون دے تھوڑی دیر بعد پارلیمنٹ دی عمارت چ داخل ہو گئے۔[7] ہزاراں لوکاں نے پولیس دیاں رکاوٹاں نوں توڑ کے احاطے تے حملہ کیتا۔ عمارت دے اک حصے نو وی اگ لا دتی گئی، جد کہ کئی کمریاں چ توڑ پھوڑ کیتی گئی تے باہر کھڑیاں گڈیاں چ توڑ پھوڑ کیتی گئی۔[8] قانون ساز کارروائیاں وچ استعمال ہون آلی رسمی گدا چوری ہو گیا سی۔[9] عمارت دے اندر موجود ارکان پارلیمنٹ سرنگاں دے ذریعے موقعے توں فرار ہو گئے۔ پولیس نے وی مظاہرین تے فائرنگ کر دتی۔[10] کینیا وچ نیٹ بلاکس ولوں اک وڈی انٹرنیٹ رکاوٹ "پولیس ولوں اک مہلک کریک ڈاؤن دے وچکار" ریکارڈ کیتی گئی سی۔[11]

ہور واقعات

نیروبی سٹی کاؤنٹی دے گورنر دے نیڑے دے دفتر نوں وی اگ لا دتی گئی سی۔ مظاہرین نے ناکورو چ اسٹیٹ ہاؤس تے حملہ کرن دی کوشش کیتی۔ ممباسا، ایلڈورٹ، کیسومو تے نیری چ وی احتجاج ہویا۔ ایمبو وچ ، حکمران یونائیٹڈ ڈیموکریٹک الائنس دے دفاتر نو‏‏ں اگ لگیا دتی گئی۔[10][8] نیروبی وچ لٹ مار د‏‏ی اطلاع ملی ، جدو‏ں کہ ایلڈورٹ د‏‏ی کئی عمارتاں نو‏‏ں وی اگ لگیا دتی گئی۔[12]

ہلاکتاں

کینیا نیشنل کمیشن آن ہیومن رائٹس دے مطابق، نیروبی وچ مظاہریاں دے دوران 19 لوک ہلاک ہوئے جنہاں وچ 160 توں ودھ لوکاں دا زخمی ہون دا علاج کیتا گیا۔[a] ایمنسٹی انٹرنیشنل نے رپورٹ دتی کہ 200 توں ودھ لوک زخمی ہوئے۔[3] کارکن اوما اوباما پارلیمنٹ بلڈنگ وچ احتجاج کردے ہوئے آنسو گیس نال زخمی ہو گئے۔[13]

بعد دا اثر

صدر ولیم روٹو نے حملے دے اک دن بعد متنازعہ فنانس بل تے دستخط کرن توں انکار کر دتا۔

عمارت تے حملہ کئی دہائیاں چ کینیا دی حکومت تے سب توں براہ راست حملہ سی۔[14] حملے دے بعد قوم دے نال اک خطاب وچ ، صدر ولیم روٹو نے اس واقعے نو "غداری" قرار دتا تے کہیا کہ مظاہرےآں نو "خطرناک لوکاں نے ہائی جیک کیتا"۔ اس نے "تشدد تے انارکی" دے خلاف اک مضبوط ردعمل دا وی وعدہ کیتا۔ کینیا دی دفاعی افواج نو بعد چ نظم و ضبط دی بحالی چ مدد لئی تعینات کیتا گیا۔[8] فوجیاں نے مبینہ طور تے "سینکڑے" لوکاں نو آنسو گیس تے ربڑ دی گولیاں نال زخمی کیتا جدوں انہاں نے زخمی مظاہرین دے لیی قائم کردہ طبی کیمپ نو صاف کیتا۔[15] نیروبی دے مضافاتی علاقے گتھورائی وچ، پولیس نے آکھیا کہ انہاں نے مظاہرین نو منتشر کرن دے لی اک رات بھر دے آپریشن وچ 700 توں زیادہ خالی گولیاں استعمال کیتیاں۔[16]

26 جون نو‏‏ں ، کارکناں نے 27 جون نو‏‏ں فنانس بل د‏‏ی مخالفت تے تشدد وچ مارے جانے والےآں دا اعزاز کرنے دے لئی پرامن احتجاج دا مطالبہ کيتا۔[12] اسے دن، روٹو نے اعلان کیتا کہ اوہ فنانس بل نوں ردّ کر رہا ہے اتے واپس لے رہا ہے۔[1]

رد عمل

گھریلو

اپوزیشن دے رہنما ریلا اوڈنگا نے مظاہرین تے کریک ڈاؤن دی مذمت کیتی تے فنانس بل دی واپسی تے زور دتا۔[2] سابق صدر اوہورو کینیاٹا نے گل بات دا مطالبہ کیتا، تے کہیا کہ ملک دے رہنماواں نو "جاننا چاہی دا اے کہ طاقت تے اختیار انہاں نو عوام دے ذریعہ عطیہ کیتا جاندا اے"۔[9] کینیا دی لاء سوسائٹی دے صدر فیتھ اودھیامبو نے آکھیا کہ ہر اک نوں، فعال یا غیر فعال طور تے، اپنے کماں دا جوابدہ ٹھہرایا جانا چاہیدا اے۔[14] کینیا ہیومن رائٹس کمیشن نے صدر روٹو تے زور دتا کہ اوہ "قتلاں نو روکن" لئی فوری حکم جاری کرن۔ کیتھولک بشپاں دے اک گروپ نے پولیس نوں وی زور دتا کہ اوہ مظاہرین تے حملہ نہ کرن تے حکومت توں "غیر جائز" ٹیکساں تے شکایتاں سنن دا مطالبہ کیتا۔[10]

بین الاقوامی

افریقی یونین کمیشن دے چیئرمین موسی فکی نے کینیا وچ "امن، سلامتی تے استحکام" دا مطالبہ کیتا۔[17] امریکہ تے 12 ہور مغربی ملکاں دے سفارتکاراں نے پارلیمنٹ وچ تشدد اُتے صدمے دا اظہار کيتا ، [10] جدو‏ں کہ اقوام متحدہ دے سیکرٹری جنرل انتونیو گٹیرس نے وی تشویش دا اظہار کيتا۔[11] ایمنسٹی انٹرنیشنل نے آکھیا کہ "احتجاج دی پولیسنگ دا نمونہ تیزی نال خراب ہو رہیا اے" تے حکومت توں اسمبلی دے حق دا احترام کرن دا مطالبہ کیتا۔

ہورویکھو

حوالے

باہرلےجوڑ