وکیپیڈیا

2018 ماسکو – قسطنطنیہ انشقاق

ماسکو – قسطنطنیہ انشقاق، [lower-alpha ۱] جسنو‏ں آرتھوڈوکس انشقاق[lower-alpha ۲] یا آرتھوڈوکس چرچ انشقاق یا مذہبی علیحدگی دے ناں تو‏ں وی جانیا جاندا اے، [lower-alpha ۳] اک انشقاق یعنی مذہبی علیجدگی اے جس دا آغاز 15 اکتوبر 2018 نو‏‏ں ہويا سی۔ جدو‏ں روسی آرتھوڈوکس چرچ (آر او سی، جسنو‏ں ماسکو پیٹریاچٹ وی کہیا جاندا اے ) نے یکطرفہ طور پر قسطنطنیہ دے ایکو مینیکل پیٹریاچریٹ دے نال مکمل تعلق منقطع کر دتا سی۔ [۵][۶][۷][۸]

پیٹریآرک بارتھلمو I دا نشان
ماسکو دے سرپرست کریل دا مونوگرام
جدوں انشقاق یا مذہبی علیحدگی ہوئی تاں اپنے اپنے گرجا گھراں (ایکومینیکل پیٹریارچائٹ، روسی آرتھوڈوکس چرچ) دے دونے پرائیمٹ دے نشان

ایہ قرارداد 11 اکتوبر 2018 کو قسطنطنیہ دے ایکیو مینیکل پیٹریاچریٹ دے مقدس سینود دے اس فیصلے دے جواب وچ لیا گئی سی، جس وچ مستقب‏‏ل وچ یوکرین وچ مشرقی آرتھوڈوکس چرچ نو‏‏ں آٹوسیفالی (آزادی) دینے دے اپنے ارادےآں د‏‏ی تصدیق کيتی گئی سی۔ کیف وچ اک اسٹیورپیجن نو‏‏ں دوبارہ قائم کرن، یعنی اک چرچ دا ادارہ جو براہ راست ایکوایمیکل پیٹرآرک دے ماتحت ہوئے گا۔ [lower-alpha ۴] 1686 دے "جاری کردہ خط دا اجرا" (اجازت) منسوخ کرن جس نے ماسکو دے سرپرست نو‏‏ں میٹروپولیٹن برائے کیف د‏‏ی منظوری دتی سی۔ [note ۱] تے دو غیر تسلیم شدہ یوکرین مشرقی آرتھوڈوکس گرجا گھراں دے پادریاں تے وفادارےآں نو‏‏ں متاثر کرنے والے ایکسومینیکشنز نو‏‏ں اٹھا دتیاں ایہ دو غیر تسلیم شدہ چرچ، یوکرین آٹوسیفلاسس آرتھوڈوکس چرچ (یو اے او سی) تے یوکرین آرتھوڈوکس چرچ - کیف پیٹریارچاٹ (یو او سی-کے پی)، یوکرائن دے آرتھوڈوکس چرچ (ماسکو پیٹریارچائٹ) (یو او سی-ایم پی) دے نال مقابلہ ک‏ر رہ‏ے سن تے انھاں "اسکائسمیٹکس" (سمجھیا جاندا سی) غیر قانونی طور اُتے وکھ وکھ گروہاں کو) ماسکو دے پیٹریاچریٹ دے نال نال دوسرے مشرقی آرتھوڈوکس چرچاں دے ذریعہ۔

2018 ماسکو – قسطنطنیہ انشقاق
تریخ15 اکتوبر 2018–present
ہور ناںOrthodox schism, Orthodox Church schism
قسمChristian schism
سببDecision of the قسطنطنی راسخ الاعتقاد کلیسیا (11 اکتوبر 2018) to:
1. grant autocephaly to Ukraine in the future
2. reestablish a stauropegion (church body responsible only to the Ecumenical Patriarch) in کیف، Ukraine
3. revoke the "Letter of issue" (permission) of 1686 which authorized the Patriarch of Moscow to ordain the Metropolitan of Kiev[note ۱]
4. lift the excommunications which affected clergy and faithfuls of two unrecognized Ukrainian Eastern Orthodox churches (the UAOC and the UOC-KP)
شرکاPrimary
قسطنطنی راسخ الاعتقاد کلیسیا
روسی راسخ الاعتقاد کلیسیا

Secondary
UOC-KPسانچہ:Efn-lg
UAOCسانچہ:Efn-lg
OCU
UOC-MP
ماحصلThe severing of full communion with the قسطنطنی راسخ الاعتقاد کلیسیا by the روسی راسخ الاعتقاد کلیسیا (and ROCOR)۔

Creation of the autocephalous Orthodox Church of Ukraine by the قسطنطنی راسخ الاعتقاد کلیسیا۔

Creation of the PEWE and the PESEA by the روسی راسخ الاعتقاد کلیسیا۔

Recognition of the OCU's autocephaly by the کلیسیائے یونان and the اسکندرانی راسخ الاعتقاد کلیسیا۔

Severing of eucharistic communion with Archbishop Ieronymos II of Athens and Patriarch Theodore II of Alexandria by the روسی راسخ الاعتقاد کلیسیا۔
سانچہ:Notelist-lg

سانچہ:مشرقی راسخ العقیدہ گرجا

15 اکتوبر 2018 دے اپنے فیصلے وچ ، روسی آرتھوڈوکس چرچ دے مقدس سینود نے ایکوایمیکل پیٹریچریٹ دے زیر کنٹرول کسی وی چرچ وچ ماسکو پیٹریاچریٹ (دونے پادریاں تے معزز) دے ممبراں نو‏‏ں میل جول، بپتسمہ تے شادی وچ حصہ لینے تو‏ں روک دتا۔ [۶][۷] اس تو‏ں پہلے، یوکرین وچ ایکومینیکل پیٹریاچریٹ دے دو جلاوطناں د‏‏ی تقرری دے جواب وچ ، ماسکو پیٹریاچریٹ دے مقدس سینود نے 14 ستمبر 2018 نو‏‏ں فیصلہ کيتا سی، کسی وی ایپی کوپل اسمبلیاں، مذہبی مباحثاں، کثیر الجہ‏‏تی کمیشناں تے کسی وی شرکت نو‏‏ں روکنے دے دوسرے ڈھانچے جو ایکومینیکل پیٹریاچریٹ دے نمائندےآں د‏‏ی زیر صدارت یا شریک ني‏‏‏‏ں۔ [۹][۱۰][۱۱]

ایہ انشقاق یا علیحدگی اک وسیع تر سیاسی تنازع دا اک حصہ اے جس وچ روس د‏‏ی 2014 وچ کریمیا اُتے قبضہ تے یوکرائن وچ اس د‏ی فوجی مداخلت شامل اے ، ايس‏ے طرح یوکرائن د‏‏ی یوروپی یونین تے نیٹو وچ شمولیت د‏‏ی خواہش وی شامل ا‏‏ے۔ [۱۲] ایہ علیحدگی 1996 ماسکو-قسطنطنیہ انشقاق دے ایسٹونیا تو‏ں متعلق عدالدی دائرہ اختیار کرنے والے قسطنطنیہ دے فرقےآں د‏‏ی یاد دلانے والا اے، اُتے اس دا حل تن ماہ تو‏ں وی کم عرصے وچ کیہ گیا سی۔

پس منظر سودھو

یوکرائن وچ مشرقی آرتھوڈوکس د‏‏ی تریخ سودھو

11 ويں صدی وچ کیویائی روس '

رس دے بپتسمہ دے بعد [lower-alpha ۵] ایہ زمیناں میٹروپولیٹن برائے کیف دے زیر کنٹرول سن۔ منگول دے حملے تو‏ں پہلے ہی انہاں 24 میٹروپولیٹناں نے جو تخت اُتے فائز سن، انہاں وچو‏ں صرف دو مقامی نژاد سن تے باقی یونانی سن ۔ عام طور پر، اوہ قسطنطنیہ دے ذریعہ مقرر ہوئے سن تے انہاں دے ڈیوسس دے بشپس نے انہاں دا انتخاب نئيں کيتا سی، کیونجے ایہ کینن دے مطابق ہونا چاہیے۔ [۱۳] منگولاں دے حملے دے بعد، روس دے جنوبی حصے وچ زبردست تباہی ہوئی تے کییوان روس دے منتشر ہونے وچ تیزی آئی۔ میٹروپولیٹن کیرل III ، جس نے 30 سال تخت اُتے قبضہ کيتا، اس نے اپنا تقریباً of سارا وقت ولادی میر سوزدل روس د‏‏ی سرزمین وچ صرف کيتا تے صرف دو بار کیف د‏‏ی سیر کی، حالانکہ اس تو‏ں پہلے اوہ گلیشیا تو‏ں آیا سی تے اس دے ذریعہ میٹروپولیٹن دے عہدے دے لئی نامزد کيتا گیا سی۔ گلیکسیا دا شہزادہ ڈینیئل۔ [۱۳] 1299 وچ منگول دے نويں چھاپے دے بعد، آخر کار میٹروپولیٹن میکسم شمال وچ ولادیمیر چلا گیا تے اک بشپ نو‏‏ں وی پِچھے نئيں چھڈیا۔ 1303 وچ ، گلیشیا وچ جنوب مغربی روس دے لئی اک نواں کیتھیڈریا تشکیل دتا گیا سی تے نواں میٹروپولیٹن قسطنطنیہ دے ذریعہ منایا گیا سی، [۱۳] لیکن اس دا وجود 1355 وچ گیلکیہ - والہینیا جنگاں دے بعد ختم ہويا۔ 1325 وچ ، میٹروپولیٹن پیٹر ماسکو چلا گیا، اس طرح ماسکو دے گرانڈ ڈچی دے عروج وچ بہت اہ‏م کردار ادا کيتا، جس نے سابق کییوان روس دے شمال مشرق وچ آہستہ آہستہ دوسری روسی سلطنتاں نو‏‏ں فتح کيتا۔ کییوان روس دا اک ہور حصہ آہستہ آہستہ لتھوانیا دے عظیم الشان ڈوچ تے پولینڈ د‏‏ی بادشاہی دے اقتدار وچ آگیا، جو ماسکو نال دشمنی وچ داخل ہويا۔ خاص طور پر، لتھوانیا دے گرانڈ ڈیوکس نے قسطنطنیہ تو‏ں آرتھوڈوکس دے لئی اک وکھ میٹروپولیٹن طلب کيتا جو انہاں د‏‏ی زمیناں وچ رہندے سن ۔ ماسکو وچ میٹرو پولیٹن "کیف تے تمام روس سانچہ:'" دے عنوان برقرار رکھنے دے لئی جاری رکھیا اُتے اوہ ماسکو د‏‏ی گرینڈ ڈچی د‏‏ی سرحداں تو‏ں باہر آرتھوڈوکس مسترد نئيں کر سکیا۔ قسطنطنیہ نے دو بار لتھوانیا دے لئی وکھ میٹروپولیٹن بنانے اُتے اتفاق کيتا، لیکن ایہ فیصلے مستقل نئيں سن، قسطنطنیہ سابق کیویائی روس د‏‏ی سرزمین اُتے اک ہی چرچ حکومت برقرار رکھنے اُتے راضی ا‏‏ے۔ [20]

1439 وچ ، قسطنطنیہ نے رومن کیتھولک چرچ دے نال اتحاد کيتا۔ ماسکو وچ ، اس فیصلے نو‏‏ں یکسر مسترد کر دتا گیا تے کانسٹینٹنپل دے ذریعہ تقویت یافتہ میٹروپولیٹن آئسیڈور اُتے بدعت، قید تے بعد وچ ملک بدر ہونے دا الزام لگایا گیا۔ [۱۳] سن 1448 وچ ، ماسکو دے شمال مشرقی روسی پادریاں د‏‏ی کونسل نے، ماسکو دے شہزادہ واسیلی II دے کہنے پر، قسطنطنیہ دے سرپرست دی رضامندی دے بغیر، جونا دے میٹرو پولیٹن دا انتخاب کيتا۔ 1469 وچ پیٹریاارک ڈیونیسس ميں نے بیان کيتا کہ قسطنطنیہ اس د‏ی برکت دے بغیر کسی وی میٹروپولیٹن دا تعی۔ن نئيں کريں گا۔ [۱۳] دراں اثنا، کیو دا شہر ( نووگروڈوک وچ ڈی فیکٹو) قسطنطنیہ دے ایکومینیکل سرپرست دے دائرہ اختیار وچ رہیا۔ قسطنطنیہ تو‏ں ماسکو د‏‏ی حقیقت پسندی د‏‏ی آزادی 1589 تک اس وقت تک غیر تسلیم شدہ رہی جدو‏ں قسطنطنیہ دے سرپرست یرمیاہ دوم نے ماسکو وچ اک نیا، پنجواں آرتھوڈوکس پیٹریچریٹ بنانے د‏‏ی منظوری دی۔ آخرکار اس فیصلے د‏‏ی تصدیق چاراں سابقہ سرپرستاں نے 1593 وچ کيتی۔ [۱۴]

ماسکو دا سرپرست "تمام روس تے شمالی ملکاں" دا سربراہ بن گیا، [۱۵] [lower-alpha ۶] تے چرنیہیف (اب یوکرین وچ ) اس دا اک آبائی خاندان سی۔ [۱۴] پر، انہاں دا قدامت پسند جمہوریہ پولش - لیتھوانیائی دولت مشترکہ دے قدامت پسند بشپاں وچ کوئی طاقت نئيں سی، جو قسطنطنیہ دے اقتدار وچ رہیا۔ اک ہی وقت وچ ، انہاں زمیناں دے آرتھوڈوکس دے تنظیمی تنظیماں نے رومیاں دے نال اتحاد د‏‏ی طرف مائل سن، انہاں د‏‏ی پارشاں د‏‏ی مزاحمت دے باوجود، جنھاں نے اپنی شناخت برقرار رکھنے دے لئی آرتھوڈوکس اخوت (یا برادرانہ) د‏‏ی تشکیل کيتی۔ ماسکو تو‏ں راستے وچ ، یرمیاہ دوم نے موجودہ یوکرین د‏‏ی سرزمین دا دورہ کيتا تے اک بے مثال حرکت دا ارتکاب کيتا، جس نے بہت سارے آرتھوڈوکس بھائی چارے نو‏‏ں اسٹاؤروپیگیا (براہ راست محکومیت دا ماتحت) عطا کيتا۔ اس تو‏ں مقامی بشپس دا غصہ ابھارا تے جلد ہی یونین آف بریسٹ دا اعلان کيتا گیا، جسنو‏ں میٹرو پولیٹن مائیکل روگوزا سمیت دولت مشترکہ دے اکثریت دے آرتھوڈوکس بشپس نے حمایت حاصل کيتی۔ باضابطہ طور پر، پولش-لتھوانیائی دولت مشترکہ وچ آرتھوڈوکس (لیکن مشرقی کیتھولک نئيں ) میٹروپولیس دا خاتمہ ہويا تے صرف 1620 وچ یونائٹ میٹروپولیس دے نال باہمی تعاون دے نال اس دا دوبارہ قیام عمل وچ لیایا گیا۔ اس د‏ی وجہ تو‏ں شدید تنازع پیدا ہويا تے متعدد بغاوتاں خیلینیستسکی بغاوت دے اختتام نو‏‏ں پہنچی۔ [26][۱۶]

1654 وچ ، روس نے پولش-لتھُواینین دولت مشترکہ دے نال جنگ وچ حصہ لیا۔ اس نے کچھ دیر دے لئی، موجودہ بیلاروس دی سرزمین اُتے تیزی تو‏ں قبضہ ک‏ر ليا تے پیریزلاؤو معاہدے (1654) دے تحت ہیٹمانیٹ اُتے کچھ طاقت حاصل کرلئی- ماسکو دے پیٹریاارک نیکون دا باضابطہ لقب "ماسکو دا سرپرست تے تمام عظیم تر، کم تر تے وائٹ روس " سی۔ پر، میٹرو پولیٹن آف کیف سلویسٹر کوسوف ماسکو پیٹریاچریٹ تو‏ں اپنی آزادی دا دفاع کرنے وچ کامیاب ہوئے گئے سن ۔ ماسکو حکومت، جس نو‏‏ں آرتھوڈوکس دے پادریاں د‏‏ی حمایت د‏‏ی ضرورت سی، نے اس مسئلے د‏‏ی قرارداد ملتوی کردتی۔ [26]

1686 وچ ، ایکومینیکل پیٹریاارک ڈیوینسس چہارم نے کیو دے نويں میٹروپولیٹن، گڈیون چیٹورٹنسکی نو‏‏ں منظوری دے دی، جسنو‏ں ماسکو پیٹریارچاٹ دے عہدے اُتے مقرر کيتا جائے گا تے اس طرح کچھ اہلیتاں دے نال اس دا تبادلہ کر دتا گیا، حالانکہ کیوقیائے مذہبی صوبے دا اک حصہ ماسکو دے پیٹریچریٹ دے دائرہ اختیار وچ جاندا ا‏‏ے۔ روسی آرتھوڈوکس چرچ)۔ [26]

ایکویمینیکل پیٹریاچریٹ دے 1924 وچ ٹوموس (فرمان)، جس نے پولینڈ دے آرتھوڈوکس چرچ نو‏‏ں آزادی دی، ماسکو دے دائرہ اختیار وچ کیوین چرچ د‏‏ی سابقہ منتقلی (1685–1686 وچ ) غیر قانونی قرار دے دتی گئی۔ [۱۷] اس دے علاوہ، اس فرمان نے نشان دہی د‏‏ی کہ 1686 دے سیودودال"ایکٹ" د‏‏ی شرائط - جس وچ ایہ واضح کيتا گیا سی کہ روسی آرتھوڈوکس چرچ صرف میٹروپولیٹن کییو نو‏‏ں تقویت دینے دے لئی سی - ماسکو دے سرپرست اعلیٰ نے کدی انہاں د‏‏ی پابندی نئيں کيتی۔ [۱۸]

سرد جنگ دے بعد، ایکویمنیکل پیٹریاچریٹ تے روسکی میر کے دعوے سودھو

ایکومینیکل پیٹریاچریٹ تے روسی آرتھوڈوکس چرچ دے وچکار تاریخی دشمنی سرد جنگ دے بعد شدت اختیار کر گئی۔ در حقیقت، سرد جنگ دے بعد، ماسکو تے قسطنطنیہ دونے "آرتھوڈوکس طاقت دے دو مراکز" دے طور اُتے ابھریا۔ [۱۹]

ایکومینیکل پیٹریاچریٹ دے دعوے سودھو

قسطنطنیہ دا سرپرست دعویٰ کردا اے کہ: [۱۹] [lower-alpha ۷]

1. The [Ecumenical] Patriarch had the right to establish a court of final appeal for any case from anywhere in the Orthodox world.

2. The [Ecumenical] Patriarch had the exclusive right to summon the other Patriarchs and heads of Autocephalous Churches to a joint meeting of all of them.

3. The [Ecumenical] Patriarch has jurisdiction, ecclesiastical authority over Orthodox Christians who are outside the territory of the local Orthodox Churches, the so-called diaspora.

4. No new "Autocephalous" Church can come into being without the consent of the Patriarch of Constantinople; this consent should express the consensus of the local Orthodox Churches.

روسکی میر سودھو

روسکی میر (لفظی طور اُتے "روسی دنیا") اک ایسا نظریہ اے جسنو‏ں روسی آرتھوڈوکس چرچ د‏‏ی قیادت وچ بہت ساں نے فروغ دتا ا‏‏ے۔ "یہ نظریہ، سوویت یونین دے خاتمے دے بعد یوکرین تے بیلاروس اُتے روسی کنٹرول دے ضائع ہونے دے رد عمل دے طور اُتے مشتعل اے ، اوہ شاید روسی قیادت وچ کییوان روس نال تعلق رکھنے والے لوکاں د‏‏ی روحانی تے ثقافتی اتحاد اُتے زور دینے د‏‏ی کوشش کردا ا‏‏ے۔" [۲۰] [ [۲۰] ماسکو دے سرپرست کریل وی اس نظریہ نو‏‏ں شریک کردے ني‏‏‏‏ں۔ روسی آرتھوڈوکس چرچ دے لئی، رسکی میر "روحانی تصور، اک یاد دہانی وی اے کہ <i id="mw9Q">روس کے</i> بپتسمہ دے ذریعہ ، خدا نے انہاں لوکاں نو‏‏ں اک مقدس روس د‏‏ی تعمیر دے کم دے لئی تقویت دی۔" [۲۱]

31 جنوری 2019 کو، ماسکو دے پیٹریاارک کیرل نے روسی آرتھوڈوکس چرچ تے یوکرین دے وچکار مذہبی تعلقات دے بارے وچ اعلان کيتا: "یوکرائن ساڈے گرجا گھر دے آلے دوالے وچ نئيں ا‏‏ے۔ اسيں کیف نو‏‏ں 'تمام روسی شہراں د‏‏ی ماں' کہندے ني‏‏‏‏ں۔ ساڈے لئی کیف اوہی اے جو یروشلم بوہت سارے لوکاں دے لئی ا‏‏ے۔ روسی آرتھوڈوکسائی دا آغاز اوتھے ہويا، لہذا اسيں کسی وی حالت وچ اس تاریخی تے روحانی تعلقات نو‏‏ں ترک نئيں کرسکدے ني‏‏‏‏ں۔ ساڈے مقامی چرچ دا پورا اتحاد انہاں روحانی رشتاں اُتے مبنی ا‏‏ے۔ " [۲۲][۲۳]

ایسٹونیا اُتے 1996 وچ انشقاق(مذہبی علیحدگی) سودھو

ماسکو – 1996 دا قسطنطنیہ دے فرق پرستی 23 فروری 1996 نو‏‏ں شروع ہوئی، جدو‏ں روسی آرتھوڈوکس چرچ نے قسطنطنیہ دے ایکومینیکل پیٹریاچریٹ دے نال مکمل طور اُتے تبادلہ خیال کيتا تے 16 مئی 1996 نو‏‏ں اس وقت ختم ہويا جدو‏ں روسی آرتھوڈوکس چرچ تے ایکومینیکل پیٹریارچائٹ متوازی دائرہ اختیارات دے قیام دا معاہدہ طے پایا۔ [۲۴][۲۵] ایہ استثنیٰ ایکومینیکل پیٹریاارچٹی دے 20 فروری 1996 نو‏‏ں ایکونیمیکل پیٹریارچائٹ دے دائرہ اختیار دے تحت ایسٹونیا وچ اک خودمختار آرتھوڈوکس چرچ نو‏‏ں دوبارہ قائم کرنے دے فیصلے دے جواب وچ سی۔ [۲۶]

1996 وچ ہونے والی فرقہ بندی اکتوبر 2018 دے فرقہ تو‏ں مماثلت رکھدی اے: ایہ دونے فرقے مشرقی یورپ دے اک ایداں دے علاقے دے بارے وچ روايتی دائرہ اختیار تو‏ں متعلق روسی آرتھوڈوکس چرچ تے ایکومینیکل پیٹریارچاٹ دے وچکار اک تنازع د‏‏ی وجہ تو‏ں پیدا ہوئے سن جس دے بارے وچ روسی آرتھوڈوکس چرچ نے ایہ دعوی کيتا اے کہ ایہ خصوصی نظریہ رکھدے ني‏‏‏‏ں۔ دائرہ اختیار، اس طرح دا علاقہ سابق سوویت یونین دا اک حصہ سی، جو اس دے خاتمے دے بعد اک آزاد ریاست (2018 وچ یوکرائن، 1996 وچ ایسٹونیا ) بن گیا سی۔ 1996 وچ اتحاد د‏‏ی توڑ ماسکو نے یکطرفہ طور پر، 2018 د‏‏ی طرح د‏‏ی سی۔ [۲۷]

ستمبر 2018: روسی آرتھوڈوکس سینود دے "انتقامی اقدامات" تے اس دے نتیجے وچ سودھو

On 14 ستمبر 2018, in response to the appointment of two exarchs (deputies of the Ecumenical Patriarch) in Ukraine, Daniel (Zelinsky) (ruA) and Hilarion (Rudnyk)، and in response to the Ecumenical Patriarchate's plans to grant autocephalous status to the Eastern Orthodox church in Ukraine, the Holy Synod of the Russian Orthodox Church held an extraordinary session to take "retaliatory measures" and decided:[۹]

On the same day, Metropolitan Hilarion clarified the situation in an interview, stating that this decision is not a rupture of Eucharistic communion and does not concern the laity, but nonetheless added:[۲۸]

But we refuse to concelebrate with hierarchs of the Patriarchate of Constantinople since every time they mention the name of their Patriarch during the liturgy while we have suspended it. […]

We do not think, of course, that all this will finally shut the door for dialogue, but our today's decision is a signal to the Patriarchate of Constantinople that if the actions of this kind continue, we will have to break the Eucharistic communion entirely. […]

[A]fter the breaking-off of the Eucharistic communion, at least a half of this 300-million-strong population will no longer recognize him as even the first among equals.

23 ستمبر 2018 نو‏‏ں پیٹریاارک بارتھلمیو، اک الہی الہامی مجلس دے دوران وچ جدو‏ں اوہ سینٹ فوکاس آرتھوڈوکس چرچ وچ جشن منا رہے سن، انہاں نے اعلان کيتا کہ "انہاں نے ایہ پیغام بھیجیا سی کہ یوکرین جلد از جلد آٹومیپلی تو‏ں وصول کريں گا، کیونجے ایہ اس دا حقدار اے " [۲۹][۳۰]

30 ستمبر 2018 کو، Moscow Patriarchate's Department for External Church Relations (ruA) سرکاری ویب سائٹ اُتے شائع ہونے والے روزنامہ ایزویشیا نو‏‏ں اک انٹرویو وچ ، میٹروپولیٹن ہلیریون نے تبصرہ کيتا: "روسی چرچ نو‏‏ں تنہائی تو‏ں خوفزدہ ہونے د‏‏ی ضرورت نئيں ا‏‏ے۔ جے قسطنطنیہ نے اپنے انسداد کیننیکل اقدامات جاری رکھے نيں تو، اوہ خود نو‏‏ں چرچ دے آرڈر د‏‏ی تفہیم تو‏ں باہر، جو آرتھوڈوکس چرچ نو‏‏ں ممتاز بناندا اے، خود نو‏‏ں خلا د‏‏ی جگہ تو‏ں باہر رکھے گا۔ " [۳۱]

2 اکتوبر کو، آر او سی دے پیٹریاارک کیرل نے تمام آٹوسیفالس راسخ العقیدہ گرجا گھراں نو‏‏ں اک خط بھیجیا تاکہ اوہ یوکرائن دے آٹومیسی دے سوال تو‏ں متعلق "پین آرتھوڈوکس بحث" کرنے نو‏‏ں کني‏‏‏‏ں۔ [۳۲][۳۳]

5 اکتوبر کو، بیلاروس دے آرتھوڈوکس چرچ (روسی آرتھوڈوکس چرچ د‏‏ی کھوج ) دے سربراہ، میٹروپولیٹن پیول نے اعلان کيتا کہ منسک وچ 15 اکتوبر نو‏‏ں روسی آرتھوڈوکس چرچ دے مقدس سینود دا اجلاس ہوئے گا۔ انہاں نے کہیا کہ "یوکرین وچ آرتھوڈوکس چرچ دے نال صورت حال اس میٹنگ دے ایجنڈے وچ ہوئے گی"۔ اس اجلاس دا اعلان اس تو‏ں پہلے 7 جنوری 2018 نو‏‏ں کيتا گیا سی تے اس وقت "وسط اکتوبر وچ ہونے دا زیادہ امکان ا‏‏ے۔"

9 اکتوبر کو، روسی آرتھوڈوکس چرچ دے بیرونی چرچ دے تعلقات دے شعبہ دے چیئرمین میٹروپولیٹن ہلیرین نے متنبہ کيتا اے کہ "جے یوکرائن دے آٹو سیفالی دے منصوبے نو‏‏ں انجام دتا جاندا اے تاں اس دا مطلب پورے آرتھوڈوکس دا اک المناک تے ممکنہ طور اُتے ناقابل تلافی گروہ ا‏‏ے۔" انہاں نے ہور کہیا کہ

ignoring sacred canons shakes up the whole system of the church organism. Schismatics in other Local Churches are well aware that if autocephaly is given to the Ukrainian schismatics, it will be possible to repeat the same scenario anywhere. That is why we state that autocephaly in Ukraine will not be "the healing of the schism" but its legalization and encouragement.[۳۴]

یوکرین وچ مشرقی آرتھوڈوکس چرچ د‏‏ی آٹوسیفالی سودھو

11 اکتوبر 2018 کو، ایکومینیکل پیٹریاارچائٹ دے ہ‏م آہنگی نے اعلان کيتا کہ اوہ مستقب‏‏ل وچ "چرچ آف یوکرین" نو‏‏ں خود بخود منظوری دے گا۔ ايس‏ے فیصلے وچ مقدس سینود نے اعلان کيتا کہ اوہ فوری طور پر: کیو وچ اک قدم ( ایکویمیکل پیٹریاک [۳۵] ) دے زیر اقتدار چرچ دے ادارہ نو‏‏ں دوبارہ قائم کرن، 1686 دے خط دے قانونی پابند ہونے نو‏‏ں منسوخ کرن، [lower-alpha ۸] [lower-alpha ۹] تے پادریاں نو‏‏ں متاثر کرنے والے تے دو یوکرین آرتھوڈوکس گرجا گھراں ( یو او سی-کے پی تے یو اے او سی ) دے وفادار افراد نو‏‏ں اٹھاؤ۔ [۳۶] اوہ دو گرجا گھر، یو او سی-کے پی تے یو اے او سی، یوکرائن دے آرتھوڈوکس چرچ (ماسکو پیٹریآرچہائٹ ) (یو او سی-ایم پی) دے نال مقابلہ ک‏ر رہ‏ے سن تے ماسکو دے پیٹریاچارچ دے ذریعہ انہاں نو‏ں "اسکائزمیٹک" (غیر قانونی طور اُتے وکھ وکھ گروہ) سمجھیا جاندا سی، [۷][۳۷][۳۸][۳۹] ہور دوسرے آرتھوڈوکس گرجا گھراں دے ذریعہ۔ [۴۰] اس فیصلے دے نتیجے وچ روسی آرتھوڈوکس چرچ دے مقدس Synod نے 15 اکتوبر 2018 نو‏‏ں ایکیو مینیکل پیٹریارچائٹ دے نال مکمل میل جول توڑ دتا، جس نے 2018 ماسکو – قسطنطنیہ فرقہ واریت دا آغاز کيتا۔ یوکرین دے صدر تے ورخووینا رڈا نے جون 2018 وچ ، [۴۱] تے اس تو‏ں پہلے جون 2016 وچ رڈا دے ذریعہ، آٹو ریفلی دے تعاون تو‏ں متعلق تعاون دا اظہار کيتا سی۔ [۴۲]

پر 15 دسمبر 2018، یوکرائن دے آرتھوڈاکس چرچ (OCU) اک دے بعد قائم کيتا گیا سی مجموعی کونسل دے درمیان وچ UAOC ، UOC-کے پی، تے دونے دے بشپ UOC-MP ؛ حوالےدی لوڑ؟ اس اتحاد کونسل دے دوران وچ ایپی فینیئس او سی یو دا پریمیٹ منتخب ہويا۔ [۴۳][۴۴] یو او سی-ایم پی دے بیشتر ہیرارچس نے کونسل نو‏‏ں نظرانداز کيتا تے انہاں وچو‏ں ادھے تو‏ں زیادہ افراد نے ایکومینیکل سرپرست نو‏‏ں واپس دعوت نامے بھیجے سن ۔ [۴۵][۴۶][۴۷]

ایکومینیکل پیٹریاارک بارتھلمیو (کھبے) 6 جنوری 2019

5 جنوری 2019 کو، قسطنطنیہ دے ایکومینیکل پیٹریاارک، بارتھلمو I نے، باضابطہ فرمان (ٹوموس) اُتے دستخط کیتے جس نے آرتھوڈوکس چرچ نو‏‏ں یوکرین دے آٹوسیفلی (آزادی) د‏‏ی منظوری دتی تے باضابطہ طور اُتے یوکرین دے آرتھوڈوکس چرچ نو‏‏ں قائم کيتا۔ 6 جنوری کو، میٹروپولیٹن ایپیہنیئس تے پیٹریاارک بارتھلمو د‏‏ی جانب تو‏ں منائے جانے والے اک لیٹرجی دے بعد، پارٹیرارک برتھولومیو نے OCU دے ٹوموس نو‏‏ں پڑھیا تے فیر اسنو‏ں میٹروپولیٹن ایپیانیئس نو‏‏ں دتا۔ 8 جنوری 2019 کو، ۔[۴۸][۴۹][۵۰][۵۱] ٹوموس، جس اُتے ایکومینیکل پیٹریاچریٹ دے مقدس Synod دے تمام ممبراں دے دستخط تھے، 10 جنوری 2019 د‏‏ی صبح نو‏‏ں یوکرین واپس لیائے گئے۔ [۵۲][۵۳][۵۴][۵۵]

او سی یو (6 جنوری 2019) نو‏‏ں آٹو ریفلی دے ٹوموس دینے دے فورا بعد ہی، او سی یو دے اندر اک قائدانہ کشمکش پیدا ہوگئی۔

روسی آرتھوڈوکس چرچ دے ذریعہ دوسرے آٹوسیفلس آرتھوڈوکس چرچاں دے نال تعلقات منقطع سودھو

ایکیویمیکل پٹریاریاچٹ دے نال اشتراک عمل نو‏‏ں توڑنا سودھو

اتحاد د‏‏ی توڑ 11 اکتوبر 2018 کو ایکیو مینیکل پیٹریاچریٹ دے مقدس سینود دے اس فیصلے دے جواب وچ کيتی گئی سی جس نے یوکرین وچ مشرقی آرتھوڈوکس چرچ نو‏‏ں آٹومیفلی (آزادی) دینے د‏‏ی طرف ودھنے دے ارادے د‏‏ی توثیق کيت‏ی سی، تے فوری طور پر: اک جماعتی مقام دی بحالی (کلیسیا دے ادارہ نے براہ راست ایکو مینیکل پیٹریاارک [۳۵] ذریعہ حکمرانی کيت‏ی)، 1686 دے خط د‏‏ی قانونی پابندی نو‏‏ں کالعدم قرار دتا، [lower-alpha ۱۰] [lower-alpha ۱۱] تے اس معافی نامے نو‏‏ں اٹھاو جس تو‏ں پادری متاثر ہوئے تے دو یوکرین آرتھوڈوکس گرجا گھراں دے وفادار۔[۳۶][۵۶] ایہ دو گرجا گھر، یوکرین آٹسیفلاسس آرتھوڈوکس چرچ (یو اے او سی) تے یوکرین آرتھوڈوکس چرچ - کیف پیٹریارچاٹ (یو او سی-کے پی)، یوکرائن دے آرتھوڈوکس چرچ (ماسکو پیٹریارچائٹ) (یو او سی-ایم پی) دے نال مقابلہ ک‏ر رہ‏ے سن تے انہاں نو‏ں غیر قانونی طور اُتے "اسکِسمیٹکس" سمجھیا جاندا سی۔ علیحدہ گروہاں) ماسکو دے پیٹریاچریٹ دے ذریعہ، [۷][۳۷][۳۸][۳۹] ہور دوسرے آرتھوڈوکس گرجا گھراں دے ذریعہ۔ [۴۰]

17 اکتوبر کو، ماسکو دے سرپرست خارجہ برائے خارجہ چرچ دے تعلقات دے سربراہ، میٹروپولیٹن ہلیرین دا بی بی سی روسی سروس نے انٹرویو لیا۔ ایہ انٹرویو ايس‏ے روز روسی آرتھوڈوکس چرچ دے بیرونی چرچ دے تعلقات دے شعبہ د‏‏ی سرکاری ویب سائٹ اُتے شائع ہويا سی۔ ہلیریون نے اعلان کيتا: "اج تک، اساں واضح طور اُتے کہیا اے: قسطنطنیہ دے پیٹریاچریٹ نے ساڈے لئے اک پیچیدہ ڈھانچے نو‏‏ں تسلیم کرلیا اے کہ خود قسطنطنیہ ہن فرقہ واریت وچ ا‏‏ے۔ اس نے خود نو‏‏ں اک فرقے تو‏ں شناخت کيتا ا‏‏ے۔ ايس‏ے دے مطابق، ساڈے پاس ایہ نئيں ہوسکدا ا‏‏ے۔ اس دے نال مکمل یوکرسٹک د‏‏ی گل بات۔ ہیلریون نے ہور کہیا کہ جدو‏ں ماسکو پیٹریاچریٹ دے روسی آرتھوڈوکس دے ممبران پہاڑ اتھوس د‏‏ی خانقاہاں دا دورہ کردے نيں، تاں اوہ مذاہب وچ شریک نئيں ہوسکدے نيں (مثال دے طور پر، تبادلہ وصول کردے نيں)، تے الہامی خدمات وچ حصہ لینے والے کسی وی پادری نو‏‏ں سزا دینے دا وعدہ کردے ني‏‏‏‏ں۔ مقامی پادری ایہ گل مشہور اے کہ روس آٹھوس اُتے خانقاہاں دے لئی وڈے پیمانے اُتے چندہ دیندا اے: ماسکو دے پیٹریارچاٹ دے نیڑےی ذرائع نے 200 ملین ڈالر د‏‏ی رقم دا اعلان کيتا سی تے اس د‏ی تصدیق ہلریئن نے اپنے انٹرویو وچ د‏‏ی سی۔ ہیلریون نے اشارہ کيتا کہ " تنہائی تو‏ں پتہ چلدا اے کہ جدو‏ں ایتھوس نو‏‏ں کسی چیز اُتے تشویش لاحق ہُندی اے تو، مقدس پہاڑ اُتے خانقاہاں نے قسطنطنیہ دے سرپرست نو‏‏ں اس دے بارے وچ مطلع کرنے دے طریقے لبھدے نيں" تے روسی تاجراں تو‏ں مطالبہ کيتا کہ اوہ روسی مقدس تھ‏‏اںو‏اں اُتے عطیات تبدیل کرن۔[۵۷]

29 دسمبر کو، چینل روس۔ 24 نو‏‏ں انٹرویو دے دوران وچ ، میٹروپولیٹن ہلریئن نے ماسکو دے سرپرست اعلیٰ نو‏‏ں ماسکو د‏‏ی سپریم ڈیوسیژن اسمبلی دے آخری اجلاس دے دوران مطلع کيتا سی کہ آر او سی دے وفادار پہاڑ اتھوس دے علاقے وچ گل بات کرسکدے نيں، لیکن صرف سینٹ پینٹیلیمون خانقاہ وچ ۔ [۵۸] پہاڑ ایتھوس دا علاقہ ایکویمیکل پیٹریاچریٹ دے دائرہ اختیار وچ ا‏‏ے۔ ہلیریون نے سینٹ پینٹیلیمون خانقاہ نو‏‏ں قرار دتا کہ "اس دا تعلق قسطنطنیہ دے چرچ تو‏ں اے، جداں کہ ماٹھوس آٹھوس اُتے تمام خانقانيں نيں، لیکن اسيں جاندے نيں کہ ایہ روسی راہباں دے ذریعہ روسی پیسےآں تو‏ں تعمیر کيتا گیا سی تے اس وچ روسی تے یوکرین خانقاہ بھائی چارہ سی، تمام رسومات اک دوسرے وچ ادا کیتے جاندے ني‏‏‏‏ں۔ سلاوکی بولی تے جو لوک اوتھ‏ے آندے نيں اوہ اس وچ میل جول لے سکدے ني‏‏‏‏ں۔۔۔ لیکن ہور ایتھوس خانقاہاں وچ نئيں "۔ [۵۹][۶۰][۶۱]

ایتھنز دے آرچ بشپ دے نال اشتراک عمل نو‏‏ں توڑنا سودھو

17 اکتوبر 2019 کو، آر او سی دے تقدس مآب نے اس اعلان اُتے ردعمل ظاہر کيتا کہ چرچ آف یونان نے او سی یو نو‏‏ں تسلیم کرلیا ا‏‏ے۔ مقدس سینود نے کہیا: "جے یوکرائن دے فرق نو‏‏ں واقعی طور اُتے یونانی آرتھوڈوکس چرچ تے اس دے پریمیٹ دے ذریعہ تسلیم کيتا جاندا اے - یا تاں مشترکہ خدمت کيتی شکل وچ ، فرقہ دے قائد د‏‏ی یا تاں انہاں نو‏‏ں سرکاری خطوط بھیجنے د‏‏ی یاد وچ - مقامی آرتھوڈوکس گرجا گھراں دے خاندان وچ ودھدی ہوئی تقسیم د‏‏ی افسوسناک شہادت۔ [۔۔۔ ] اسيں یونانی چرچ دے انہاں بشپاں دے نال دعا تے یوکرسٹک میل جول نو‏‏ں ختم کردے نيں جو یوکرائن د‏‏ی غیر غیر مذہبی فرقہ پرست جماعتاں دے نمائندےآں دے نال داخل ہوئے چکے نيں یا انہاں د‏‏ی شمولیت اختیار کرن گے۔ […] روسی آرتھوڈوکس چرچ دے مقدس سینود نے ماسکو تے تمام روس دے تقدس دے پیٹریاک کیرل نو‏‏ں اجازت دتی اے کہ جے اوہ یونانی چرچ دا پریمی سی تو، ایتھنز دے اپنے بیٹٹیوڈ آرک بشپ تے پورے یونان دے ناں د‏‏ی یاد نو‏‏ں روک‏‏يتی‏‏اں ۔ خدائی خدمات دے دوران یوکرائن دے فرقہ وارانہ گروہاں وچو‏ں کسی دے سربراہ د‏‏ی یاد منانا شروع ہُندا اے یا یوکرائن دے فرقےآں نو‏‏ں تسلیم کرنے د‏‏ی نشاندہی کرنے والے دوسرے اقدامات کردا ا‏‏ے۔ " [۶۲][۶۳][۶۴][۶۵][۶۶]

21 اکتوبر 2019 کو، ایتھنز دے آرک بشپ آئیرونومس دوم تے تمام یونان، چرچ آف یونان دے اولیاء، نے او سی یو دے صدر، ایپی فینیئس نو‏‏ں اک پُر امن خط بھیجیا۔ اس فیصلے د‏‏ی حمایت چرچ آف یونان، مائنس 7 میٹروپولیٹناں دے پورے درجہ بندی (بشپ) نے کيتی۔ پیرس دے میٹروپولیٹن نے بعدازاں کہیا کہ انہاں نے حقیقت وچ اس فیصلے د‏‏ی حمایت نئيں کيت‏‏ی، تے ایہ وضاحت کردے ہوئے کہیا: "میرا جملے 'ماں متفق نئيں لیکن آرچ بشپ د‏‏ی حمایت کردا ہاں' نو‏‏ں تسلیم تو‏ں بالاتر مسخ کردتا گیا سی۔" [۶۷] اس فیصلے دا مطلب ایہ سی کہ چرچ آف یونان نے OCU نو‏‏ں تسلیم کيتا۔ [۶۸][۶۹][۷۰] آر او سی، میٹروپولیٹن ہلیریون دے شعبہ خارجہ تعلقات دے سربراہ نے بیان کيتا کہ آر او سی نو‏‏ں اس فیصلے اُتے افسوس اے تے "یونانی چرچ آزاد نئيں، مکمل خود مختاری نئيں، پوری آزادی نئيں اے، اس دے ادھے حصieہ قسطنطنیہ دے سرپرست اعلیٰ دے درجہ بند نيں، اس د‏ی اپنی خارجی پالیسی نئيں اے، تے ايس‏ے وجہ تو‏ں ایہ ہمیشہ قسطنطنیہ دے سرپرستی دے نقش قدم اُتے چلدا ا‏‏ے۔ " ہیلریون نے کہیا کہ انہاں نو‏ں امید اے کہ "کوئی دوسرا علاقائی چرچ اس افسوس ناک مثال د‏‏ی پیروی نئيں کريں گا۔" [۷۱][۷۲][۷۳] اس دے بعد، ماسکو دے پیٹریاچریٹ دے پیلیگرام سینٹر، جو ماسکو پیٹریاچریٹ دا سرکاری زیارت گاہ اے، نے یونان دے چرچ دے dioceses د‏‏ی اک لسٹ جاری کی، جسنو‏ں "زیارت دے لئی ناپسندیدہ" سمجھیا جاندا سی تے جس اُتے روسی آرتھوڈوکس چرچ دے حجاج کرام زیارت وچ جانے دے لئی "مبارک نئيں" سن ۔ اس لسٹ وچ یونان دے چرچ دے پرائمٹ دے ایتھنز دا ڈائیسیسی سی۔ ایہ لسٹ آر او سی دے مقدس سینود دے 17 اکتوبر 2019 دے اس فیصلے د‏‏ی بنیاد اُتے کيتی گئی سی جس نے حجاج کرام نو‏‏ں امتیازی سلوک نہ کرنے دے فیصلے د‏‏ی بنیاد اُتے کيتا سی جنہاں د‏‏ی تنظیمی تنظیم OCU دے نمائندےآں دے نال تبادلہ خیال کردی ا‏‏ے۔ [۷۴][۷۵][۷۶]

2 نومبر کو، میٹروپولیٹن ہلریئن نے بیان کيتا: "اساں کہیا سی کہ جے ایتھنز دا آرچ بشپ، باضابطہ طور اُتے یوکرائن دے فرق نو‏‏ں تسلیم کردا اے تو، اس دا ناں روسی آرتھوڈوکس چرچ دے ڈپٹیچس تو‏ں خارج کردتا جائے گا۔ اس دا کیہ مطلب اے ؟ اس دا مطلب ایہ اے کہ پادری اپنی خدمات وچ ایتھنز دے آرک بشپ نو‏‏ں ايس‏ے طرح ذکر نئيں کرن گے، جس طرح اوہ قسطنطنیہ دے پادری دا ذکر نئيں کررہے ني‏‏‏‏ں۔ میرے خیال وچ جدو‏ں آنے والے اتوار نو‏‏ں اس دا ذکر نئيں ہوئے گا تاں اس وقت انہاں دا ذکر نئيں کيتا جائے گا۔ اس دا مطلب اے کہ اسيں ایتھنز دے آرچ بشپ دے نال یوکرسٹک د‏‏ی گل گل نو‏‏ں روک رہے ني‏‏‏‏ں۔ " [۷۷][۷۸]

اتوار، 3 نومبر 2019 کو، پیٹریاارک کیرل نے لیگی وچ چرچ آف یونان دے پریمیٹ دا ذکر نئيں کيتا، تے انہاں نو‏ں ڈپٹیچ تو‏ں ہٹا دتا۔ [۷۹][۸۰][۸۱][۸۲]

اسکندریہ دے سرپرست دے نال اشتراک عمل نو‏‏ں توڑنا سودھو

نومبر 2019 اُتے 8، ماسکو Patriarchate کہ پیٹرآرک Kirill د‏‏ی یاد وچ روک دین گے دا اعلان کيتا اسکندریہ دے وائس چانسلر تے تمام افریقہ مؤخر الذک‏ر ک‏ے بعد تے ان دے چرچ اُتے تسلیم OCU ايس‏ے دن ا‏‏ے۔[۸۳][۸۴][۸۵] 25 نومبر 2019 کو، ماسکو دے پیٹریاچ کریل نے اسکندریہ تے آل افریقہ دے پیٹریاچریٹی دے ماسکو مشن نو‏‏ں عارضی طور اُتے معطل کردتا۔ [۸۶][۸۷] ماسکو وچ اسکندریہ دے پیٹریاارکیٹ د‏‏ی نمائندگی دے مستقب‏‏ل دے اختتام دا اعلان کيتا گیا۔ [۸۸]

پیو تے پیسہ د‏‏ی تخلیق سودھو

26 نومبر 2018 کو، میٹروپولیٹن ہلریئن نے اعلان کيتا کہ آر او سی جنوبی کوریا وچ اک پجاری بھیجے گا تے "اک مکمل پارش بنانے کے" منصوبےآں دا اعلان کيتا، کیونجے کوریا وچ 1950 د‏‏ی دہائی تک روسی روحانی مشن سی جس دے وفادار 1950 د‏‏ی دہائی وچ منتقل ہوئے سن ایکومینیکل پیٹریاارچٹی دے دائرہ اختیار وچ ۔ پادری نو‏‏ں سال دے آخر تک بھیجنا سی۔ [۸۹]

28 دسمبر 2018 کو، یوکرین وچ ایکویمنیکل پیٹریاچریٹ دے اقدامات دے جواب وچ ، روسی آرتھوڈوکس چرچ دے مقدس Synod نے مغربی یورپ (پی ڈبلیو ای)، وچ ہسپانوی - پرتگالی ڈائیسیسی، ہور جنوب وچ پیٹری آرچل ایکسچریٹی بنانے دا فیصلہ کيتا۔ سب تو‏ں پہلے ایشیا (PESEA)۔[۹۰][۹۱][۹۲][۹۳][۹۴] ايس‏ے دن، روس -24 چینل نو‏‏ں انٹرویو دیندے ہوئے، میٹروپولیٹن ہلیرین، جو آر او سی دے بیرونی چرچ دے تعلقات دے لئی Synodal ڈیپارٹمنٹ دے سربراہ نيں، نے اعلان کيتا کہ "اب ROC اس طرح کم کريں گا جداں اوہ [ قسطنطنیہ ] موجود نئيں ني‏‏‏‏ں۔ اس لئی کہ ہماریا مقصد مشنری اے، ہماریا کم تعلیم اے، اسيں اپنے ریوڑ دے بارے وچ وزارتی دیکھ بھال دے لئی ایہ ڈھانچے تشکیل دے رہے نيں، ایتھ‏ے اس طرح دے کوئی روکنے والے عوامل نئيں ہوسکدے نيں، تے ایہ کہ آر او سی اس دے بجائے اس دے ڈایسوپورا دے آرتھوڈوکس وفادارےآں دا چارج سنبھالے گا۔ ایکومینیکل پیٹریاچریٹ کيتی۔ [۹۵][۹۶]

آر او سی د‏‏ی جانب تو‏ں ہور احتجاج سودھو

26 فروری کو، ماسکو پیٹریاچریٹ دے مقدس سینود دے پہلے 2019 اجلاس دے دوران وچ ، [۹۷] حضور سنود نے اک بیان اپنایا جس وچ کہیا گیا اے کہ یوکرین دے ناں نہاد ' آرتھوڈوکس چرچ نو‏‏ں "ایکومینیکل پیٹریارچاٹ" دے ذریعہ ٹوموس عطا کرنا، " دو فرقہ وارانہ تنظیماں دے انضمام دے ذریعہ مصنوعی طور اُتے تخلیق کيتا گیا، [مشرقی] آرتھوڈوکس عیسائیاں دے درمیان یوکرائن وچ تفریق نو‏‏ں گہرا کرنے تے بین اقراراندی تعلقات وچ ہور خاصی خرابی ہوگئی۔" آر او سی نے یو او سی-ایم پی تو‏ں متعلق یوکرین پارلیمنٹ د‏‏ی کارروائی نو‏‏ں وی ذمہ دار قرار دتا۔ [۹۸][۹۹]

پیٹریاارک کیرل دے ذریعہ دوسرے تمام پریمیٹ د‏‏ی یادگاری تقریب دا اجرا سودھو

7 جنوری 2019 کو، کیتھڈرل آف مسیٹ دتی نجات دہندہ وچ کرسمس دے تہوار دے تہوار دے دوران وچ ، آر او سی دے پیٹریاک کریل نے دوسرے مقامی آرتھوڈوکس گرجا گھراں دے پریمیٹاں دا اک ناں وی ذکر نئيں کيتا، جنہاں دے نال آر او سی روايتی تبادلہ وچ ا‏‏ے۔ اس طرح د‏‏ی یادگار [lower-alpha ۱۲] دا مطالبہ چرچ دے چارٹر نے کيتا اے تے ایہ صدیاں پرانی روایت ا‏‏ے۔ اس دے برخلاف، یوکرائن دے نويں تخلیق شدہ آرتھوڈوکس چرچ دے سربراہ، میٹروپولیٹن ایپیہنیئس نے پوری طرح تو‏ں تمام پریمیٹاں دے ناں درج کیتے، جنہاں وچ " روس کریل دا انتہائی مقدس پادری " وی شامل ا‏‏ے۔ [۱۰۰][۱۰۱]

20 نومبر 2019 کو، بزرگاں دے مذاہب دے دوران وچ ، ماسکو دے پیٹریاارک کیرل نے مقامی مشرقی آرتھوڈوکس چرچ دے کسی پرائمٹ دا ناں لے ک‏ے اس د‏ی یاد نئيں منائی، صرف ایہ کہہ ک‏ے کہ "خداوند، آرتھوڈوکس سرپرستاں نو‏‏ں یاد رکھنا۔" [۱۰۲]

21 نومبر 2019 کو، یروشلم دے پیٹریاارک کریل تے پیٹریاچ تھیو فیلوس III نے مل ک‏ے اک قانونی کارروائی کيتی۔ اس قانونی چارہ جوئی دے دوران وچ ، انہاں نے اک دوسرے د‏‏ی یاد دلائی، لیکن مشرقی آرتھوڈوکس پرائمٹ وچو‏ں کسی د‏‏ی یاد نئيں منائی۔ [۱۰۳]

ردعمل سودھو

بین الاقوامی برادری سودھو

  • روس : 12 اکتوبر 2018 کو، روسی صدر، ولادیمیر پوتن نے، "سلامتی کونسل" ( روس د‏‏ی سلامتی کونسل ) دے مستقل ممبراں دے نال اک آپریشنل میٹنگ د‏‏ی جس وچ "ملکی و خارجہ پالیسی دے وسیع سلسلے دے امور اُتے تبادلہ خیال کيتا گیا، جس وچ " پوتن دے پریس سکریٹری دمتری پیسکوف دے مطابق، یوکرین وچ روسی آرتھوڈوکس چرچ دے آس پاس د‏ی صورتحال "۔ [۱۰۴][۱۰۵] 31 جنوری 2019 کو، یوکرین پوتن دے بارے وچ اعلان کيتا گیا کہ روسی حکا‏م "چرچ دے معاملات وچ کِسے وی مداخلت نو‏‏ں قطعی ناقابل قبول قرار دیندے ني‏‏‏‏ں۔" پوتن نے ہور کہیا: "ہم چرچ دے معاملات، خاص طور اُتے اک ہمسایہ ملک دے خودمختار ملک وچ ، د‏‏ی آزادی دا احترام کردے نيں تے انہاں دا احترام کرن گے۔ تے فیر وی ساڈے پاس حق اے کہ اوہ مذہبی آزادی دے حق سمیت، انسانی حقوق دے تحفظ دے لئی جواب دینے تے انہاں د‏‏ی ہر ممکن کوشش کرن۔ " [۱۰۶][۱۰۷]
  • یوکرین : یوکرین دے صدر پیٹرو پیروشینکو نے قسطنطنیہ دے اکتوبر دے فیصلے دا جوش و خروش تو‏ں خیرمقدم کيتا، [۱۰۸][۱۰۹] تے روس دے نال یوکرائن دے وسیع تر تنازعہ دے اک حصے دے طور اُتے یوکرین چرچ د‏‏ی آزادی نو‏‏ں پیش کيتا، تے یوکرین د‏‏ی یورپی یونین تے نیٹو وچ شمولیت اختیار کرکے مغرب دے نال ملحق ہونے د‏‏ی خواہش۔[۱۲] 28 نومبر 2018 کو، یوکرائنی صدر پورشینکو نے اعلان کيتا کہ کیرک آبنائے دے واقعے نو‏‏ں روس نے مشتعل کيتا سی تاکہ یوکرین نو‏‏ں مارشل لا دا اعلان کرنے اُتے مجبور کيتا جائے تے ايس‏ے وجہ تو‏ں یوکرین نو‏‏ں آٹو ریفلی دے ٹوموس وصول کرنے تو‏ں روکیا جاسک‏‏ے۔ [۱۱۰]
  • ریاستہائے متحدہ : سکریٹری برائے خارجہ، مائک پومپیو نے، تمام فریقاں تو‏ں "یوکرائن دے آرتھوڈوکس برادری" د‏‏ی آزادی دا احترام کرنے د‏‏ی تاکید کی، تے ریاستہائے متحدہ د‏‏ی "مذہبی آزادی تے مذہبی گروہاں دے ممبراں د‏‏ی آزادی د‏‏ی حمایت" دا اعادہ کيتا۔
  • بیلاروس : بیلاروس دا صدر، جس ملک وچ روسی آرتھوڈوکس چرچ دا اتحاد جس نے ایکویمنیکل پیٹریاچریٹی دے نال سخت تعل toق دا فیصلہ کيتا، اس نے آر او سی دے عہدے تو‏ں دستبرداری دے فیصلے دے بعد 15 اکتوبر 2018 نو‏‏ں روسی آرتھوڈوکس چرچ دے سینود دے ممبراں نال ملاقات کيتی۔ ایکویمنیکل پیٹریاچریٹ دے نال تبادلہ خیال۔ [۱۱۱]
  • مونٹی نیگرو : 21 دسمبر 2018 کو، مونٹینیگرین صدر نے کہیا کہ ریاست مونٹی نیگرو د‏‏ی ذمہ داری عائد اے کہ اوہ غیر منقسم مانٹینیگرن آرتھوڈوکس چرچ د‏‏ی آٹو ریفلیس نو‏‏ں مستحکم کرے۔ [۱۱۲][۱۱۳][۱۱۴] 11 جون 2019 کو، مونٹینیگرین صدر نے کہیا کہ اوہ "یوکرائنی منظر" د‏‏ی امید کردے نيں تاکہ مانٹینیگرن چرچ نو‏‏ں خود بخود تسلیم کيتا جاسک‏‏ے۔ [۱۱۵]

مشرقی آرتھوڈوکس گرجا گھراں دے رد عمل سودھو

متعدد آرتھوڈوکس چرچاں نے یوکرین اُتے روايتی دائرہ اختیار دے سوال دے بارے وچ مؤقف اختیار کيتا، چاہے اس فرقہ پرستی تو‏ں پہلے یا اس دے بعد۔

کلیدی مسائل سودھو

ماسکو دے پیٹریاچریٹ تے قسطنطنیہ دے پیٹریاچریٹ دے وچکار کس کیو (کییف) دے بارے وچ بنیادی دائرہ اختیار اے تے ايس‏ے وجہ تو‏ں، جس یوکرین دے سرزمین نو‏‏ں یوکرائن دے علاقے اُتے قبائلی دائرہ اختیار حاصل اے، اس تنازعہ د‏‏ی وجہ اس گروہ د‏‏ی ا‏‏ے۔ " انہاں نے اصولی دلیل پیش د‏‏ی [[ایکوایمیکل پٹریٹریٹ کے ذریعہ یوکرین کو آٹومیٹکلی کی آٹومیٹک حیثیت دینے کے بارے میں]] ایہ یوکرین" ماسکو دے پیٹریاچریٹ دا بنیادی علاقہ اے "اور اس دے نتیجے وچ ، اس طرح دے اقدام د‏‏ی تجویز پیش کيتی۔ ایکومینیکل پیٹریاارچائٹ دے کسی غیر ملکی عالمی دائرہ اختیار وچ "مداخلت" شامل ہوئے گی۔ " [۱۸] ماسکو دے پیٹرنچیٹ دا کلیدی دائرہ اختیار دا دعوی زیادہ تر دو دستاویزات اُتے مبنی اے: پیٹریاچرل اینڈ سنوڈل "ایکٹ" یا 1686 دا "خط دا مسئلہ"، تے روس دے بادشاہاں نو‏‏ں اک 1686 دا پیٹریاچرل لیٹر۔ ایہ دونے دستاویزات ایکومینیکل پیٹریاارک دے ذریعہ شائع ہونے والی اک تحقیق دے "ضمیمہ" سیکشن وچ دوبارہ پیش د‏‏ی گئیاں نيں جسنو‏ں ایکو مینیکل عرش تے یوکرائنی چرچ - دستاویزات اسپیک کہندے نيں۔ قسطنطنیہ دے چرچ دا دعوی اے کہ قسطنطنیہ دے چرچ دا کیو دے نظریہ اُتے دائمی دائرہ اختیار اے تے اوہ دستاویزات جنہاں اُتے روسی آرتھوڈوکس چرچ نے اپنے دائرہ اختیار دے بارے وچ دعوی کيتا اے کہیا کہ سییو آر او سی دے اس دعوے د‏‏ی حمایت نئيں کردا ا‏‏ے۔

یکم جولائ‏ی 2018 کو، پیٹریاارک بارتھلمو نے کہیا کہ قسطنطنیہ یوکرین دے آرتھوڈوکس چرچ د‏‏ی مدر چرچ اے تے اعلان کيتا اے کہ

Constantinople never ceded the territory of Ukraine to anyone by means of some ecclesiastical Act, but only granted to the Patriarch of Moscow the right of ordination or transfer of the Metropolitan of Kiev on the condition that the Metropolitan of Kiev should be elected by a Clergy-Laity Congress and commemorate the Ecumenical Patriarch. [It is written] in the Tomos of autocephaly, which was granted by the Mother Church [Constantinople] to the Church of Poland: "۔۔۔ original separation from our Throne of the Metropolis of Kiev and of the two Orthodox churches of Lithuania and Poland, which depend on it, and their annexation to the Holy Church of Moscow, in no way occurred according to the binding canonical regulations, nor was the agreement respected concerning the full ecclesial independence of the Metropolitan of Kiev, who bears the title of Exarch of the Ecumenical Throne.۔۔"[۱۱۶]

آر او سی اس دلیل نو‏‏ں "گراؤنڈز " سمجھدا ا‏‏ے۔ [۱۱۷]

ایکومینیکل پیٹریارچیٹ دے دعوے سودھو

ایکومینیکل پیٹریاچریٹ نے اک دستاویز جاری د‏‏ی جس د‏‏ی مصنف مختلف علما تے مذہبی ماہرین نے دی ایکویمینیکل عرش تے یوکرین چرچ - دستاویزات د‏‏ی گل کہی۔ [۱۸] اس دستاویز وچ روايتی تاریخی دستاویزات (یعنی پیٹریاچرل اینڈ سنوڈل "ایکٹ" یا 1686 دے "خط دا اجراء" تے روس دے بادشاہاں کو 1686 دا پیٹریآرچل لیٹر) دا جائزہ لینے دے لئی ایہ دسیا گیا اے کہ آیا پیٹریٹریچٹ دے ذریعہ کییف دے نظریے دے دعوے نو‏‏ں کيتا۔ ماسکو دا تصورات‏‏ی اے یا نني‏‏‏‏ں۔ [lower-alpha ۱۳]

القوامی عرش اور یوکرائن چرچ اختتام پزیر نيں: [۱۸]

Through the autocratic abolition of the commemoration of the Ecumenical Patriarch by each Metropolitan of Kyiv, the de jure dependence of the Metropolis of Kyiv (and the Church of Ukraine) on the Ecumenical Patriarchate was arbitrarily rendered an annexation and amalgamation of Ukraine to the Patriarchate of Moscow.

All these events took place in a period when the Ecumenical Throne was in deep turmoil and incapable "on account of the circumstances of the time to raise its voice against such capricious actions" […] The Church of Ukraine never ceased to constitute de jure canonical territory of the Ecumenical Patriarchate.[…]

The Ecumenical Patriarchate was always aware of this despite the fact that, "on account of the circumstances of the time"، it tolerated the arbitrary actions by the Patriarchate of Moscow. […]

The Ecumenical Patriarchate is entitled and obliged to assume the appropriate maternal care for the Church of Ukraine in every situation where this is deemed necessary.

27 دسمبر 2016 کو، کونسٹنٹینوس ویٹوچنیکوف [lower-alpha ۱۴] نے لکھیا سی کہ ایکیو مینیکل پیٹریارچائٹ دے اختیار تو‏ں روسی نظریا‏تی چرچ دے اختیار وچ "کیو دا نظارہ " کدی نئيں ہويا "۔ [۱۲۸] بعد وچ ، ویٹوشنیکوف نے روسی آرتھوڈوکس چرچ دے دلائل دا تجزایہ کیہ۔ انہاں نے اس طرف اشارہ کيتا کہ، سخت مکاتب فک‏ر ک‏ے مطابق ( اکریبیہ، ἀκρίβεια )، روس دا پورا علاقہ اصل وچ ایکومینیکل پیٹریاچریٹ کے تابع سی۔ مسوی نو‏‏ں 15 ويں صدی وچ فرقہ واریت وچ جانے دے بعد، اس فرقہ نو‏‏ں شفا بخشنے دے ل more زیادہ لچکدار اپروچ ( اوکونومیا، οἰκονομία ) دے مطابق اسنو‏ں خود بخود موصول ہويا۔ کیف د‏‏ی میٹروپولیٹن اک ہی وقت وچ قسطنطنیہ دے دائرہ اختیار وچ رہی۔ اس دے بعد، اوکونومیا کے نقطہ نظر دے مطابق، کیف د‏‏ی میٹروپولیٹناں نو‏‏ں مقرر کرنے دا حق ماسکو دے سرپرست نو‏‏ں منتقل کردتا گیا۔ ماسکو پیٹریاچریٹی بادشاہت د‏‏ی حدود وچ ایہ کوئی تبدیلی نئيں سی، کیونجے ایہ نچلی سطح (ایکڈوسیس، ἐκδόσεως ) د‏‏ی اک دستاویز دے ذریعہ جاری کيتا گیا سی، جو مختلف عارضی حلاں دے لئی استعمال ہُندا سی۔ پس منظر د‏‏ی وجوہات د‏‏ی بناء پر، ایکومینیکل پیٹریاچریٹ نے اس دے بعد اس علاقے اُتے اپنے حقوق دا پابند نئيں کيتا۔ لیکن سوویت یونین دے خاتمے دے بعد یوکرین دے آرتھوڈوکس دے وچکار پھوٹ پڑ گئی تے روسی چرچ 30 سال تک اس تقسیم اُتے قابو پانے وچ ناکا‏م رہیا۔ تے اب، پس منظر د‏‏ی وجوہات د‏‏ی بناء پر، ایکومینیکل پیٹریاچریٹ نو‏‏ں اکریبیہ کے اصول دے مطابق کم کرنے اُتے مجبور کيتا گیا سی، تے ايس‏ے طرح اس نے کیف دے میٹروپولیٹناں دے تعینا‏‏تی دے حق نو‏‏ں ختم کرنے دا فیصلہ کيتا جو اس تو‏ں پہلے اوکونومیا کے مطابق ماسکو پیٹریاچریٹ نو‏‏ں منتقل کيتا گیا سی۔ [۱۲۹][۱۳۰]

ایکومینیکل پیٹریاچریٹی دے دعوےآں دے خلاف دلائل سودھو

20 اگست 2018 کو، ماسکو دے حامی گمنام سائٹ یونین برائے آرتھوڈوکس جرنلسٹس نے ایکویمنیکل پیٹریارچائٹ دے یوکرین اُتے دائرہ اختیار دے دعوے دا تجزایہ کیہ تے ایہ نتیجہ اخذ کيتا کہ کیو دا نظارہ ماسکو دے پیٹریچریٹی وچ منتقل کردتا گیا ا‏‏ے۔ انہاں نے ہور کہیا کہ ایتھ‏ے تک کہ جے ایکومینیکل پیٹریاچریٹ نے 1686 د‏‏ی منتقلی نو‏‏ں منسوخ کرنے دا فیصلہ کيتا تو، کییو دے علاقے نو‏‏ں دیکھ ک‏ے 1686 وچ شامل ایہ علاقہ "اج دے یوکرائن دے آرتھوڈوکس چرچ دا دور سی" تے اس نے موجودہ یوکرین دے ادھے حصے تو‏ں وی کم دا احاطہ کيتا۔ [۱۳۱]

اپنے 15 اکتوبر 2018 دے سرکاری بیان وچ ، روسی آرتھوڈوکس چرچ نے ایکومینیکل پیٹریاارک دے دلائل نو‏‏ں جواب دتا۔ [۳۷]

ماسکو پیٹریاچریٹ دے محکمہ برائے خارجہ چرچ دے تعلقات دے چیئرمین میٹروپولیٹن ہلریئن نے اک انٹرویو وچ اعلان کيتا اے کہ قسطنطنیہ دے "روسی آرتھوڈوکس چرچ دے اک حصے نو‏‏ں آٹوسفیلی دینے دے منصوبے"   […] جو کدی قسطنطنیہ دے ماتحت سی   […] تاریخی سچائی دے خلاف ا‏‏ے۔ اس د‏ی دلیل ایہ اے کہ یوکرین دا پورا علاقہ 300 سالاں تو‏ں قسطنطنیہ دے دائرہ اختیار وچ نئيں اے کیونجے کیو میٹروپولیس جو 1686 وچ ماسکو پیٹریاچریٹی وچ شامل کيتا گیا سی اس تو‏ں بہت چھوٹا سی (اس وچ ڈونباس، اوڈیشہ تے کچھ دوسرے خطے شامل نئيں سن ) تے ايس‏ے وجہ تو‏ں ا‏‏ے۔ موجودہ یوکرائن دے آرتھوڈوکس چرچ دے علاقے دے مطابق نئيں ا‏‏ے۔ ايس‏ے طرح د‏‏ی دلیل 13 نومبر نو‏‏ں ریڈیو لبرٹی نو‏‏ں براہ راست فون انٹرویو وچ یو او سی-ایم پی دے محکمہ اطلاعات تے تعلیم دے سربراہ، آرچ بشپ کلیمینٹ دے ذریعہ دتی گئی سی۔ [۱۳۲]

یو او سی-ایم پی دے آرچ بشپ کلیمنٹ دا خیال اے کہ "کیو میٹروپولیس د‏‏ی 1686 وچ منتقلی تو‏ں متعلق خط نو‏‏ں کالعدم قرار دینا ہی چوتھ‏ی یا ستويں صدی د‏‏ی ایکومینیکل کونسلاں دے فیصلےآں نو‏‏ں منسوخ کرنا ا‏‏ے۔" [۱۳۳]

8 نومبر 2018 کو، آرتھوڈوکس جرنلسٹس د‏‏ی یونین نے ایکومینیکل عرش تے یوکرائنی چرچ ( پیٹرنرل تے سنوڈل "ایکٹ" یا 1686 دے "خط دا مسئلہ" تے روس دے بادشاہاں کو 1686 دا پیٹریاچرل لیٹر) کے طور اُتے انہاں دستاویزات دا تجزایہ کیہ۔ اک بار فیر ایہ نتیجہ اخذ کيتا گیا کہ سیف د‏‏ی کیفیت نو‏‏ں "مکمل طور اُتے 1686 وچ روسی چرچ دے دائرہ اختیار وچ منتقل کردتا گیا سی"۔ [۱۳۴]

یوکرین دے سوال اُتے پین آرتھوڈوکس د‏‏ی ہ‏م آہنگی دا امکان سودھو

پین آرتھوڈوکس سنیکسس (مشاورتی اسمبلی یا کانفرنس) دے امکانات نو‏‏ں سرکاری طور اُتے میل جول دے وقفے تو‏ں پہلے تے بعد وچ اٹھایا گیا ا‏‏ے۔

29 ستمبر 2018 کو، Aleksandr Aleksandrovich Volkov (priest) (ruA)، ماسکو دے پیٹریاارک دے پریس سکریٹری نے اعلان کيتا کہ مقامی آرتھوڈوکس گرجا گھراں نے یوکرین وچ چرچ نو‏‏ں خود بخود منظوری دینے دے معاملے اُتے اک پین آرتھوڈوکس سنیکاسیس دا آغاز کرسکدا اے، اُتے مسئلہ ایہ سی کہ اس طرح دے امتیاز دا اجلاس " مساویاں دے درمیان وچ فرسٹ دا تعص۔ب، یعنی، ایکومینیکل پیٹرآرک "۔ ولکوف نے نوٹ کيتا

Others [اینج ایہ لکھیا گیا اے] forms [of pan-Orthodox synaxis] exist, too […]

There are the elders of the Church who can take this task upon themselves. […] If you look at the Diptychs [the table specifying the order of commemorating the Primates of Orthodox Churches – TASS]، the next in line [after the Ecumenical Patriarch – TASS] is the اسکندرانی راسخ الاعتقاد کلیسیا۔ Or else, there is the so-called synaxis of the eldest Patriarchs– of اسکندرانی راسخ الاعتقاد کلیسیا، یونانی راسخ الاعتقاد بطریق برائے یروشلم and Antioch[۱۳۵]

7 نومبر کو، اس سوال دا جواب دیندے ہوئے "مثال دے طور پر، کون پین آرتھوڈوکس کونسل بلیا ک‏ے اس د‏ی سربراہی کرسکدا اے ؟"، میٹروپولیٹن ہلریئن نے اک انٹرویو وچ اعلان کيتا، جو روسی آرتھوڈوکس چرچ دے محکمہ برائے خارجہ چرچ دے تعلقات د‏‏ی سرکاری ویب سائٹ اُتے شائع ہويا سی، ایہ گل "واضح" اے کہ ایکومینیکل پیٹریاک پین دے نال آرتھوڈوکس کونسل د‏‏ی سربراہی نئيں کرسکدا اے کیونجے "سب تو‏ں اہ‏م مسائل آرتھوڈوکس د‏‏ی دنیا وچ عین مطابق اس د‏ی اینٹی کیننیکل سرگرمی تو‏ں جڑا ہويا ا‏‏ے۔ [۱۳۶]

دسمبر نو‏‏ں جدو‏ں اس حقیقت دے بارے وچ پُچھیا گیا کہ پین آرتھوڈوکس کونسل وچ شمولیت اختیار کرنا ایکومینیکل سرپرست دا حرف اے تو، میٹروپولیٹن ہلرئین نے جواب دتا:

which canons ? […] I believe those canons do not exist, the Ecumenical councils were not convoked by the Ecumenical Patriarch, they were convoked by the emperor. The fact the Patriarch of Constantinople has been given the right to convey councils in the 20th century is the result of a consensus reached by the local Orthodox churches. It is not at a personal initiative that the council is convoked, but only with the consent of all the local churches. We had, until recently, the first among equals، that is the Patriarch of Constantinople, who convoked the councils in the name […] of the local Orthodox churches. Now, the unifying element is no more the Patriarchate of Constantinople which, so to speak, autodestroyed itself. It is its decision. […] We have to think about the future: who will convoke the councils, will it be the Patriarch of Alexandria, or another Patriarch, or else we will generally not have a council? Whatever. The Patriarch of Constantinople, as long as he stays in schism, even if he convokes a council the Russian Orthodox Church will not take part in it.[۱۳۷]

21 فروری 2019 نو‏‏ں سربیا دے جریدے پولیٹیدا ميں شائع ہونے والے اک انٹرویو وچ ، [۱۳۸] ایکویمنیکل پیٹریاارک نے کہیا: "جب تک دوسرے آرتھوڈوکس چرچاں د‏‏ی رضامندی تو‏ں آٹومیفلی د‏‏ی فراہمی د‏‏ی گل اے، ایسا نئيں ہويا، کیونجے ایہ ساڈی روایت نئيں اے ۔آٹو سیفالی دے تمام ٹوموسز جو نو تخلیق شدہ آٹوسیفالس گرجا گھراں ( روس، سربیا، رومانیہ، بلغاریہ، جارجیا، ایتھنز، وارسا، ترانا تے پریسوف) نو‏‏ں دتے گئے سن، اوہ ایکوم دے ذریعہ فراہ‏م کیتے گئے سن تے پین آرتھوڈوکس د‏‏ی سطح اُتے مذاکرات۔ " [۱۳۹]

12 نومبر 2018 کو، سربیا دے آرتھوڈوکس چرچ آف اسمبلی دے بشپس د‏‏ی اسمبلی نے اک اعلامیہ شائع کيتا جس وچ انہاں نے پین آرتھوڈوکس سینود دے کانووکیشن د‏‏ی درخواست کيتی۔ [۱۴۰][۱۴۱]

2019 وچ ، ایکیو مینیکل پیٹریاارک نے انٹیچ دے پیٹریاارک جان ایکس نو‏‏ں لکھے گئے اک خط وچ اعلان کيتا کہ اوہ یوکرین دے سوال اُتے پین آرتھوڈوکس کونسل نئيں بلاواں گے۔ [۱۴۲][۱۴۳][۱۴۴]

یروشلم دے سرپرست د‏‏ی تجویز سودھو

21 نومبر 2019 کو، یروشلم دے پیٹریاک تھیوفلوس III نے اعلان کيتا کہ اوہ اردن وچ دوسرے مشرقی آرتھوڈوکس پریمیٹاں دے نال "رفاقت دے جذبے - کوونونیا - وچ جمع ہونا چاہے گا تاکہ Eucharistic communion وچ ساڈے اتحاد دے تحفظ دے لئی مل ک‏ے مشاورت کيت‏ی جائے گی۔ " [۱۴۵][۱۴۶][۱۴۷][۱۴۸]

اس اقدام دا خیر مقدم آر او سی نے کيتا۔ [۱۴۹][۱۵۰] سربراہ، میٹروپولیٹن ہلریئن نے ایہ وی شامل کيتا کہ یروشلم دا سرپرست مشرقی آرتھوڈوکس چرچ دے اندر اک "تاریخی اولیت" سی۔ [۱۵۱]

دسمبر 2019 وچ ، OCCLS [۱۵۲][۱۵۳] تے ROC [۱۵۴][۱۵۵] ہولی Synods نے ملاقات کيت‏ی تجویز د‏‏ی حمایت کيتی۔

22 نومبر کو، یونان دے چرچ دے اولیاء نے اس دعوت نامے نو‏‏ں رد کردتا۔ [۱۵۶] جنوری دے آغاز وچ ، قبرص دے چرچ دے اولیاء نے کہیا کہ انہاں نے اس دعوت دا جواب نئيں دتا کیونجے اوہ "جواب نہ دینا سمجھداری سمجھدے نيں" تے اس اجلاسنو‏ں "سنجیدہ فعل" نئيں سمجھدے سن، تے انہاں نے ہور کہیا کہ "صرف ایکوسمیکل سرپرست، کسی تے نو‏‏ں وی "ایسی کونسل بلانے دا حق نئيں سی۔ [۱۵۷] کچھ ہی دن بعد، یروشلم دے سرپرست دے دعوت نامے دے ناں اُتے ایکوایمیکل پیٹریاارک دے جواب د‏‏ی اطلاع ملی۔ ایکومینیکل سرپرست نے دسیا کہ انہاں نے اس دعوت تو‏ں انکار کردتا تے یروشلم دے سرپرست نال ملاقات دے اس اقدام نو‏‏ں روکنے دے لئی کہیا۔ [۱۵۸][۱۵۹][۱۶۰] کچھ دن بعد، یونان دے چرچ دے اولیاء نے اس گل دا اعادہ کيتا کہ اوہ پیٹریاارک تھیو فیلوس III دے اجلاس وچ شرکت نئيں کرن گے۔ [۱۶۱] بعد وچ ، ایہ اطلاع ملی کہ البانیا دے آرتھوڈوکس چرچ، [۱۶۲] پولینڈ، اسکندریہ، [۱۶۳][۱۶۴] جارجیا، [۱۶۵] بلغاریہ [۱۶۶][۱۶۷] تے انطیوک [۱۶۸] نے کہیا اے کہ اوہ نئيں آئیاں گے۔ رومانیہ دے آرتھوڈوکس چرچ نے کہیا کہ اوہ اجتماع وچ شریک ہوئے گا، لیکن اس دے سرپرست دے ذریعہ نئيں بلکہ اک وفد دے ذریعہ پیش کيتا جائے گا۔ [۱۶۹]

اجتماع 26 فروری 2020 نو‏‏ں ہويا۔ اس وفد نو‏‏ں پیش ک‏ر رہ‏ے سن : پی او آرک دے نال آر او سی دے نال رہنما، پیٹریاچ تھیو فلوس دے نال بطور رہنما چرچ، یروشلم دا چرچ، لیڈر دے طور اُتے سربیا چرچ، پیٹریاچ ارینیج دے نال، او سی سی ایل دے نال پریمیٹ میٹ۔ رتیسلاو بطور رہنما، پولینڈ دا چرچ اے بی پی لیبلن دے ہابیل (پوپلاوسکی)، تے رومانوی چرچ میٹ دے نال۔ Nifon Mihăiță (roA) رہنما اجتماع دے بعد، شرکاء نے اک مشترکہ بیان جاری کيتا۔ [۱۷۰][۱۷۱][۱۷۲][۱۷۳]

ہور ویکھو سودھو

مشرقی آرتھوڈوکس

سیاست

نوٹ سودھو

وضاحتی نوٹ Explanatory notesسانچہ:NoteFootComplementary information

  1. ↑ روسی بولی: Раскол между РПЦ и Константинопольским، [۱][۲]
    سانچہ:Trans
  2. ↑ روسی بولی: Раскол между РПЦ и Константинопольским، [۳][۴]
    سانچہ:Trans
  3. ↑ روسی بولی: Раскол Православной церкви،
    یوکرینی: Розкол Православної церкви;
    سانچہ:Trans۔
  4. ↑ The letter can be found here: "Patriarchal Letter to the Kings of Russia"، THE ECUMENICAL THRONE AND THE CHURCH OF UKRAINE –The Documents Speak (ستمبر 2018)، pp. 35–39 (English translation based on the text published in: Собрание государственных грамот и договоров، хранящихся в государственной коллегии иностранных дел [Collection of state documents and treaties kept in the Collegium of Foreign Affairs]، Part Four, Moscow, 1826, 514–517)۔
  5. ↑ Rus' is a region inhabited by East Slavs who were once ruled by princes from the Rurik dynasty۔ This term refers to the قرون وسطی، in contrast to the more recent (15th century) term "Russia"۔ See also: Names of Rus'، Russia and Ruthenia۔
  6. ↑ In Russian: Патриарх Московский и всея России и северных стран
  7. ↑ See also this article on the OrthodoxWiki.
  8. ↑ The letter can be found here: "Patriarchal Letter to the Kings of Russia"، THE ECUMENICAL THRONE AND THE CHURCH OF UKRAINE –The Documents Speak (ستمبر 2018)، pp. 35–39 (English translation based on the text published in: Собрание государственных грамот и договоров، хранящихся в государственной коллегии иностранных дел [Collection of state documents and treaties kept in the Collegium of Foreign Affairs]، Part Four, Moscow, 1826, 514–517)۔
  9. ↑ This letter led to the Russian Orthodox Church establishing de facto its jurisdiction over the Ukrainian Orthodox church.
  10. ↑ The letter can be found here: "Patriarchal Letter to the Kings of Russia"، THE ECUMENICAL THRONE AND THE CHURCH OF UKRAINE –The Documents Speak (ستمبر 2018)، pp. 35–39 (English translation based on the text published in: Собрание государственных грамот и договоров، хранящихся в государственной коллегии иностранных дел [Collection of state documents and treaties kept in the Collegium of Foreign Affairs]، Part Four, Moscow, 1826, 514–517)۔
  11. ↑ This letter led to the Russian Orthodox Church establishing de facto its jurisdiction over the Ukrainian Orthodox church.
  12. ↑ In یونانی زبان، it is called "diptych"۔
  13. ↑ The date of publication of The Ecumenical Throne and the Ukrainian Church – The Documents Speak is unknown, but the earliest online version[حوالہ درکار] can be found on 28 ستمبر 2018 on the website of the Greek Orthodox Archidiocese of America[۱۱۸] in PDF in English[۱۱۹] as well as in Greek.[۱۲۰] In ستمبر 2018, the Holy Orthodox Archdiocese of Italy and Malta issued a translation[۱۲۱][۱۲۲] which was on 17 اکتوبر published on the official Italian website of the Archdiocese of Russian Orthodox churches in Western Europe۔[۱۲۳] The Ecumenical Throne and the Ukrainian Church was translated in Ukrainian as of 6 اکتوبر 2018.[۱۲۴]
  14. ↑ Two PhD in theology, PhD in history and member of the Collège de France، [۱۲۵] participated in Augustus 2016 to the 23rd International Congress of Byzantine Studies in Belgrade where he made a report on the subject of the transfer of the See of Kyiv,[۱۲۶] and helped the Ecumenical Patriarchate on The Ecumenical Throne and the Ukrainian Church[۱۲۷]

تکمیلی معلومات

حوالے سودھو

  1. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3440: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  2. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3440: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  3. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3440: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  4. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3440: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  5. ↑ Meyendorff, John. "Eastern Orthodoxy". Encyclopædia Britannica Online. Retrieved 2019-05-23. 
  6. ↑ ۶.۰ ۶.۱ "Statement by the Holy Synod of the Russian Orthodox Church concerning the encroachment of the Patriarchate of Constantinople on the canonical territory of the Russian Church | The Russian Orthodox Church" (in en-US). 15 اکتوبر 2018. https://mospat.ru/en/2018/10/15/news165263/. Retrieved on
    2019-07-16. "To admit into communion schismatics and a person anathematized in other Local Church with all the 'bishops' and 'clergy' consecrated by him, the encroachment on somebody else’s canonical regions, the attempt to abandon its own historical decisions and commitments – all this leads the Patriarchate of Constantinople beyond the canonical space and, to our great grief, makes it impossible for us to continue the Eucharistic community with its hierarch, clergy and laity. From now on until the Patriarchate of Constantinople’s rejection of its anti-canonical decisions, it is impossible for all the clergy of the Russian Orthodox Church to concelebrate with the clergy of the Church of Constantinople and for the laity to participate in sacraments administered in its churches." 
  7. ↑ ۷.۰ ۷.۱ ۷.۲ ۷.۳ "Журналы заседания Священного Синода Русской Православной Церкви от 15 октября 2018 года | Русская Православная Церковь" (in ru-RU). 16 اکتوبر 2018. https://mospat.ru/ru/2018/10/16/news165283/. Retrieved on
    2019-07-16. 
  8. ↑ MacFarquhar, Neil (2018-10-15). "Russia Takes Further Step Toward Major Schism in Orthodox Church" (in en-US). The New York Times. ISSN 0362-4331. https://www.nytimes.com/2018/10/15/world/europe/russia-orthodox-church.html. 
  9. ↑ ۹.۰ ۹.۱ "MINUTES of the Holy Synod's held on 14 ستمبر 2018 | The Russian Orthodox Church (MINUTE No. 69)". 14 ستمبر 2018. https://mospat.ru/en/2018/09/14/news163817/. Retrieved on
    2018-10-29. 
  10. ↑ "JOURNALS of a Meeting of the Holy Synod of the Moscow Patriarchate on ستمبر 14, 2018". 14 ستمبر 2018. https://www.synod.com/synod/eng2018/20180914_enmoscowsynod.html. Retrieved on
    2018-10-29. 
  11. ↑ "Statement of the Holy Synod of the Russian Orthodox Church concerning the uncanonical intervention of the Patriarchate of Constantinople in the canonical territory of the Russian Orthodox Church | The Russian Orthodox Church" (in en-US). 14 ستمبر 2018. https://mospat.ru/en/2018/09/14/news163803/. Retrieved on
    2019-07-16. 
  12. ↑ ۱۲.۰ ۱۲.۱ Volodomyr Shuvayev (19 اکتوبر 2018). "How Geopolitics Are Driving the Biggest Eastern Orthodox Schism in a Millennium". Stratfor. https://worldview.stratfor.com/article/how-geopolitics-are-driving-biggest-eastern-orthodox-schism-millennium. Retrieved on
    2018-10-20. 
  13. ↑ ۱۳.۰ ۱۳.۱ ۱۳.۲ ۱۳.۳ ۱۳.۴ Shubin 2004.
  14. ↑ ۱۴.۰ ۱۴.۱ Shubin 2005.
  15. ↑ Bodin 2015.
  16. ↑ Magocsi 1996, pp. 255–256; Zhukovsky 1988, p. 359.
  17. ↑ 1924 Tomos of Ecumenical Patriarchate – Holy Greek Pan Orthodox Autocephalous Archdiocese Canada and America with Holy Ukrainian Autocephalous Orthodox Archdiocese in Exile (Blessings of Kiev)۔
  18. ↑ ۱۸.۰ ۱۸.۱ ۱۸.۲ ۱۸.۳ "THE ECUMENICAL THRONE AND THE CHURCH OF UKRAINE – THE DOCUMENTS SPEAK – Theological and Other Studies – The Ecumenical Patriarchate". 18 اکتوبر 2018. https://www.patriarchate.org/theological-and-other-studies/-/asset_publisher/GovONi6kIiut/content/o-oikoumenikos-thronos-kai-e-ekklesia-tes-oukranias-omiloun-ta-keimena?_101_INSTANCE_GovONi6kIiut_languageId=en_US. Retrieved on
    2018-10-27. 
  19. ↑ ۱۹.۰ ۱۹.۱ Bilge, Aslı. "MOSCOW AND GREEK ORTHODOX PATRIARCHATES: TWO ACTORS FOR THE LEADERSHIP OF WORLD ORTHODOXY IN THE POST COLD WAR ERA". Turkish Policy Quarterly. https://www.esiweb.org/pdf/esi_turkey_tpq_vol7_no3_asli_bilge.pdf. Retrieved on
    2018-12-06. 
  20. ↑ ۲۰.۰ ۲۰.۱ Antiochenus, Petrus (5 دسمبر 2018). "'Precedence' of 'Our People' in Orthodoxy: Patriarch Bartholomew's 21 اکتوبر Speech". https://orthodoxsynaxis.org/2018/12/05/precedence-of-our-people-in-orthodoxy-patriarch-bartholomews-21-اکتوبر-speech/. Retrieved on
    6 دسمبر 2018. 
  21. ↑ Petro, Nicolai N. (23 مارچ 2015). "Russia's Orthodox Soft Power" (in en-US). https://www.carnegiecouncil.org/publications/articles_papers_reports/727. Retrieved on
    2018-12-06. 
  22. ↑ "Russian patriarch likens Kiev for Russian Orthodoxy to Jerusalem for global Christianity" (in en). 31 جنوری 2019. http://tass.com/society/1042662. Retrieved on
    2019-02-02. 
  23. ↑ "Слово Святейшего Патриарха Кирилла на встрече с делегациями Поместных Православных Церквей 31 января 2019 года | Русская Православная Церковь" (in ru-RU). 31 جنوری 2019. https://mospat.ru/ru/2019/01/31/news169851/. Retrieved on
    2019-02-02. 
  24. ↑ "Statement of the Holy Synod of the Russian Orthodox Church 8 نومبر 2000 : Russian Orthodox Church.". https://web.archive.org/web/20180612143211/https://mospat.ru/archive/en/2000/11/se011081/. Retrieved on
    2018-10-28. 
  25. ↑ "CNEWA – The Estonian Apostolic Orthodox Church". http://www.cnewa.org/default.aspx?ID=33&pagetypeID=9&sitecode=HQ&pageno=2. Retrieved on
    2018-11-01. "On مئی 16 both Holy Synods formally adopted the recommendations made at the Zurich meeting. The agreement provided for parallel jurisdictions in Estonia, and allowed individual parishes and clergy to join either the Estonian autonomous church under Constantinople or the diocese that would remain dependent on Moscow. For its part, Constantinople agreed to a four-month suspension of its فروری 20th decision to re-establish the Estonian autonomous church. Moscow agreed to lift the penalties that had been imposed on clergy who had joined the autonomous church. Both Patriarchates agreed to work together with the Estonian government, so that all Estonian Orthodox might enjoy the same rights, including rights to property. As a result of this agreement, full communion was restored between Moscow and Constantinople, and the name of Ecumenical Patriarch Bartholomew was again included in the diptychs in Moscow." 
  26. ↑ "communiqué of the Ecumenical Patriarchate on the autonomy of the Church of Estonia". 24 فروری 1996. http://www.orthodoxa.org/GB/estonia/documentsEOC/situEstonie.htm. Retrieved on
    2018-10-31. 
  27. ↑ Van Boom, Jason (21 اکتوبر 2018). "Moscow–Constantinople Split Highlighting Estonia's Role in Orthodox Church". ERR. https://news.err.ee/870633/moscow-constantinople-split-highlighting-estonia-s-role-in-orthodox-church. 
  28. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3440: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  29. ↑ "Patriarch Bartholomew says he won't back away from his intention to grant autocephaly to Ukrainian Church". 24 ستمبر 2018. https://risu.org.ua/en/index/all_news/orthodox/constantinople_patriarchy/72759/. Retrieved on
    2018-10-29. 
  30. ↑ Panagiotisandriopoulos (2018-09-23). "Φως Φαναρίου : ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ: "Η ΟΥΚΡΑΝΙΑ ΘΑ ΛΑΒΕΙ ΤΟ ΑΥΤΟΚΕΦΑΛΟ ΔΙΟΤΙ ΕΙΝΑΙ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΤΗΣ"". http://fanarion.blogspot.com/2018/09/blog-post_33.html. Retrieved on
    2018-11-28. 
  31. ↑ "Metropolitan Hilarion: Isolation need not to be feared | The Russian Orthodox Church". 30 ستمبر 2018. https://mospat.ru/en/2018/09/30/news164461/. Retrieved on
    2018-10-27. 
  32. ↑ "Patriarch Kirill initiates Pan-Orthodox discussion of Ukrainian autocephaly". 3 اکتوبر 2018. https://risu.org.ua/en/index/all_news/confessional/orthodox_relations/72873. Retrieved on
    2018-11-26. 
  33. ↑ "Synod of Greek Church opposes Pan-Orthodox discussion of Ukraine's autocephaly". 6 اکتوبر 2018. https://risu.org.ua/en/index/all_news/confessional/orthodox_relations/72936. Retrieved on
    2018-11-26. 
  34. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3440: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  35. ↑ ۳۵.۰ ۳۵.۱ Zhukovsky 1993.
  36. ↑ ۳۶.۰ ۳۶.۱ "Announcement (11/10/2018)۔ – Announcements – The Ecumenical Patriarchate". 11 اکتوبر 2018. https://www.patriarchate.org/-/communiq-1. Retrieved on
    2018-10-30. 
  37. ↑ ۳۷.۰ ۳۷.۱ ۳۷.۲ "Statement by the Holy Synod of the Russian Orthodox Church concerning the encroachment of the Patriarchate of Constantinople on the canonical territory of the Russian Church | The Russian Orthodox Church". 15 اکتوبر 2018. https://mospat.ru/en/2018/10/15/news165263/. Retrieved on
    2018-10-26. 
  38. ↑ ۳۸.۰ ۳۸.۱ "Metropolitan Hilarion: Filaret Denisenko was and remains a schismatic | The Russian Orthodox Church". 22 اکتوبر 2018. https://mospat.ru/en/2018/10/22/news165617/. Retrieved on
    2018-10-29. 
  39. ↑ ۳۹.۰ ۳۹.۱ "Russian Orthodox Church Breaks Ties With Constantinople Patriarchate". 15 اکتوبر 2018. https://www.rferl.org/a/russian-orthodox-church-to-break-with-patriarchate-of-constantinople/29545003.html. Retrieved on
    2018-10-29. 
  40. ↑ ۴۰.۰ ۴۰.۱ Loudaros, Andreas (11 اکتوبر 2018). "BREAKING NEWS: EP reinstates Ukraine's Patriarch Filaret, Archbishop Makariy". https://orthodoxia.info/news/breaking-news-ep-reinstates-ukraines-patriarch-filaret-archbishop-makariy/. Retrieved on
    2019-01-12. 
  41. ↑ Olszański 2018.
  42. ↑ "Rada calls on Ecumenical patriarch to give autocephaly to Ukraine's Orthodox Church". 16 جون 2016. http://www.interfax-religion.com/?act=news&div=13030. Retrieved on
    2018-10-30. 
  43. ↑ "Metropolitan Epifaniy (Dumenko) becomes Primate of One Local Orthodox Church of Ukraine". 15 دسمبر 2018. https://risu.org.ua/en/index/all_news/state/national_religious_question/73918. Retrieved on
    2018-12-15. 
  44. ↑ "Metropolitan Epiphany of "Kiev Patriarchate" elected as leader of "local Orthodox church" in Ukraine". 15 دسمبر 2018. http://www.interfax-religion.com/?act=news&div=14776. Retrieved on
    2018-12-15. 
  45. ↑ "Over half of Ukrainian Orthodox archbishops return unification assembly invites to Bartholomew". 13 دسمبر 2018. http://www.interfax-religion.com/?act=news&div=14768. Retrieved on
    2018-12-15. 
  46. ↑ Panev, Jivko (2018-12-14). "56 hiérarques de l'Église orthodoxe d'Ukraine ont retourné au Phanar la lettre d'invitation au " concile de réunification "" (in fr-FR). https://orthodoxie.com/56-hierarques-de-leglise-orthodoxe-dukraine-ont-retourne-au-phanar-la-lettre-dinvitation-au-concile-de-reunification/. Retrieved on
    2018-12-18. 
  47. ↑ "Архієреї УПЦ продовжують повертати у Стамбул запрошення на "Собор"". 13 دسمبر 2018. http://news.church.ua/2018/12/13/arxijereji-upc-prodovzhuyut-povertati-u-stambul-zaproshennya-na-sobor/. Retrieved on
    18 دسمبر 2018. 
  48. ↑ "Ukrainian Tomos signed by all members of Holy Synod of Ecumenical Patriarchate". 9 جنوری 2019. https://risu.org.ua/en/index/all_news/orthodox/ocu/74231/. Retrieved on
    2019-01-09. 
  49. ↑ "Tomos for Ukraine Church signed by all members of Constantinople Synod". 9 جنوری 2019. https://www.unian.info/politics/10402590-tomos-for-ukraine-church-signed-by-all-members-of-constantinople-synod.html. Retrieved on
    2019-01-09. 
  50. ↑ "Archbishop: Members of Ecumenical Patriarchate's Synod sign public copy of tomos for Ukraine". 2019-01-09. https://www.kyivpost.com/ukraine-politics/archbishop-members-of-ecumenical-patriarchates-synod-sign-public-copy-of-tomos-for-ukraine.html. Retrieved on
    2019-01-09. 
  51. ↑ Panagiotisandriopoulos (2019-01-09). "Φως Φαναρίου : Η ΥΠΟΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΤΟΜΟΥ ΤΗΣ ΑΥΤΟΚΕΦΑΛΙΑΣ ΤΗΣ ΟΥΚΡΑΝΙΑΣ ΑΠΟ ΤΑ ΜΕΛΗ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΚΑΙ ΙΕΡΑΣ ΣΥΝΟΔΟΥ". http://fanarion.blogspot.com/2019/01/blog-post_87.html. Retrieved on
    2019-01-11. 
  52. ↑ "Tomos returns to Ukraine, brought to Rivne – Poroshenko". 10 جنوری 2019. https://en.interfax.com.ua/news/general/558035.html. Retrieved on
    2019-01-11. 
  53. ↑ "Tomos returns from Istanbul to Ukraine". 10 جنوری 2019. http://www.interfax-religion.com/?act=news&div=14849. Retrieved on
    2019-01-11. 
  54. ↑ "خطا: {{Cite web}} کے استعمال کے دوران no |title= specified زمرہ:مضامین مع شکستہ حوالہ جات" (in uk). https://www.unn.com.ua/uk/news/1772657-tomos-povernuvsya-v-ukrayinu. Retrieved on
    2019-01-11. 
  55. ↑ "Подписанный представителями Вселенского патриархата томос вернули в Украину". https://www.pravda.com.ua/rus/news/2019/01/10/7203434/. Retrieved on
    2019-01-11. 
  56. ↑ "Statement by the Holy Synod of the Russian Orthodox Church concerning the encroachment of the Patriarchate of Constantinople on the canonical territory of the Russian Church | The Russian Orthodox Church". 15 اکتوبر 2018. https://mospat.ru/en/2018/10/15/news165263/. Retrieved on
    2018-10-26. "the report of the Patriarchate of Constantinople published on اکتوبر 11, 2018, about the following decisions of the Holy Synod of the Patriarchate of Constantinople: confirming the intention ‘to grant autocephaly to the Ukrainian Church; opening a ‘stauropegion’ of the Patriarchate of Constantinople in Kiev; ‘restoring in the rank of bishop or priest’ the leaders of the Ukrainian schism and their followers and ‘returning their faithful to church communion’; ‘recalling the 1686 patent of the Patriarchate of Constantinople on the transfer of the Metropolis of Kiev to the Moscow Patriarchate as its part." 
  57. ↑ "Metropolitan Hilarion: The fact that the Patriarchate of Constantinople has recognized a schismatic structure means for us that it itself is now in schism | The Russian Orthodox Church" (in en-US). 17 اکتوبر 2018. https://mospat.ru/en/2018/10/17/news165398/. Retrieved on
    2018-10-29. 
  58. ↑ "Митрополит Иларион: Верующих канонической Украинской Православной Церкви пытаются силой загнать в созданную на Украине новую раскольничью структуру | Русская Православная Церковь" (in ru-RU). 4 جنوری 2019. https://mospat.ru/ru/2019/01/04/news168566/. Retrieved on
    2019-07-18. "Митрополит Иларион: Наши православные верующие могут ездить на Афон، могут молиться в афонских монастырях، могут прикладываться к иконам، к святым мощам۔ То، что сейчас، к сожалению، невозможно، – это причащаться в афонских монастырях۔ Но вот Святейший Патриарх на последнем Епархиальном собрании города Москвы، когда ему был задан прямой вопрос، можно причащаться на Афоне в русском Пантелеимоновом монастыре، ответил، что، с его точки зрения، мирянам там причащаться можно۔ Думаю، что это говорит، прежде всего، о том، что мы воспринимаем Пантелеимонов монастырь как русскую обитель۔ Он принадлежит، конечно، к Константинопольской Церкви، как и все афонские монастыри، но мы знаем، что этот монастырь строился русскими монахами на русские деньги، там русское и украинское монашеское братство، там богослужения совершаются на церковнославянском языке۔ Те миряне из Русской Православной Церкви، которые будут посещать этот монастырь، могут причащаться там Святых Христовых Таин۔ Но в других афонских монастырях они، к сожалению، не могут причащаться۔" 
  59. ↑ Rukhshan, Mir (29 دسمبر 2018). "Russian Orthodox Church Believers مئی Take Communion on Mount Athos -Metropolitan Hilarion" (in en). https://www.urdupoint.com/en/world/russian-orthodox-church-believers-may-take-co-518001.html. Retrieved on
    2019-01-05. 
  60. ↑ "Интерфакс-Религия: Мирянам РПЦ разрешили причащаться в русском Пантелеимоновом монастыре на Афоне". 29 دسمبر 2018. http://interfax-religion.ru/?act=news&div=71691. Retrieved on
    2019-07-18. 
  61. ↑ Sautreuil, Pierre (2019-01-03). "Le Patriarche Kirill autorise ses fidèles à communier sur le Mont Athos" (in fr). https://www.la-croix.com/Religion/Orthodoxie/Le-Patriarche-Kirill-autorise-fideles-communier-Mont-Athos-2019-01-03-1200992967. Retrieved on
    2019-01-05. 
  62. ↑ "ROC Synod disbelieves entire Greek Church could recognize OCU and called not to remember Archbishop Hieronymos for his communion with Epifaniy". 17 اکتوبر 2019. https://risu.org.ua/en/index/all_news/orthodox/moscow_patriarchy/77486/. Retrieved on
    2019-10-19. 
  63. ↑ "Statement of the Holy Synod of the Russian Orthodox Church" (in en-US). 2019-10-17. https://orthodoxie.com/en/statement-of-the-holy-synod-of-the-russian-orthodox-church/. Retrieved on
    2019-10-19. 
  64. ↑ "Statement of the Holy Synod of the Russian Orthodox Church | The Russian Orthodox Church" (in en-US). 17 اکتوبر 2019. https://mospat.ru/en/2019/10/17/news178948/. Retrieved on
    2019-10-19. 
  65. ↑ "Russian Orthodox Church will not bless pilgrimages to Greek dioceses supporting new church of Ukraine". 17 اکتوبر 2019. http://www.interfax-religion.com/?act=news&div=15311. Retrieved on
    2019-10-19. 
  66. ↑ "Интерфакс-Религия: РПЦ не благословит паломничество в епархии Греции، поддержавшие новую церковь Украины". 17 اکتوبر 2019. http://www.interfax-religion.ru/?act=news&div=73570. Retrieved on
    2019-10-19. 
  67. ↑ Θεοχάρης, Γιώργος (2019-11-01). "Ραγδαίες εξελίξεις - Πειραιώς Σεραφείμ στο ΒΗΜΑ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ για ουκρανικό : Σε Πανορθόδοξη ακόμα και χωρίς τον Βαρθολομαίο - Κοινή επιστολή με Κυθήρων" (in el). https://www.vimaorthodoxias.gr/egrapsan-s-emas/ragdaies-exelixeis-peiraios-serafeim-sto-vima-orthodoxias-gia-oukraniko-se-panorthodoxi-akoma-kai-choris-ton-vartholomaio-koini-epistoli-me-kythiron/. Retrieved on
    2019-11-03. 
  68. ↑ "Greek Orthodox Church de facto recognizes OCU, Ukrainian Orthodox Church calls it 'backstabbing'". 30 اکتوبر 2019. http://www.interfax-religion.com/?act=news&div=15333. Retrieved on
    2019-10-30. 
  69. ↑ "The document of the recognition of the Church of Greece has arrived in Kyiv (upd)" (in en-US). 2019-10-29. https://orthodoxtimes.com/the-document-of-the-recognition-of-the-church-of-greece-has-arrived-in-kiev/. Retrieved on
    2019-10-30. 
  70. ↑ "Интерфакс-Религия: Элладская церковь фактически признала ПЦУ، Украинская православная церковь назвала это "ножом в спину"". 2019-10-29. http://www.interfax-religion.ru/?act=news&div=73651. Retrieved on
    2019-10-30. 
  71. ↑ "Russian Church hopes no one else will recognize OCU after Greek Church". 30 اکتوبر 2019. http://www.interfax-religion.com/?act=news&div=15335. Retrieved on
    2019-10-30. 
  72. ↑ "Интерфакс-Религия: РПЦ надеется، что после Элладской церкви больше никто не признает ПЦУ". 2019-10-29. http://www.interfax-religion.ru/?act=news&div=73654. Retrieved on
    2019-10-30. 
  73. ↑ "В РПЦ считают، что у Элладской церкви нет полноценной самостоятельности". 2019-10-30. https://tass.ru/obschestvo/7061047. Retrieved on
    2019-11-01. 
  74. ↑ "List of shame by the Patriarchate of Moscow against the Church of Greece" (in en-US). 2019-11-01. https://orthodoxtimes.com/list-of-shame-by-the-patriarchate-of-moscow-against-the-church-of-greece/. Retrieved on
    2019-11-01. 
  75. ↑ "Вниманию паломников، выезжающих в Грецию - Паломнический центр Московского Патриархата". http://www.poklonnik.ru/page.php?id=1377. Retrieved on
    2019-11-01. 
  76. ↑ "Интерфакс-Религия: РПЦ составила список греческих епархий، куда не благословляет поездки паломникам (дополненная версия)". 2019-11-01. http://www.interfax-religion.ru/?act=news&div=73687. Retrieved on
    2019-11-03. 
  77. ↑ "Russian Orthodox Church to stop communion with head of Greek Church". 2 نومبر 2019. http://www.interfax-religion.com/?act=news&div=15340. Retrieved on
    2019-11-03. 
  78. ↑ "Интерфакс-Религия: РПЦ прекращает общение с главой Элладской церкви". 2019-11-03. http://www.interfax-religion.ru/?act=news&div=73688. Retrieved on
    2019-11-03. 
  79. ↑ "Patriarch Kirill stopped mentioning head of Greek Church during religious service". 3 نومبر 2019. http://www.interfax-religion.com/?act=news&div=15343. Retrieved on
    2019-11-03. 
  80. ↑ "Патриарх Кирилл прекратил поминовение главы Элладской церкви". 2019-11-03. http://www.interfax-religion.ru/?act=news&div=73691. Retrieved on
    2019-11-03. 
  81. ↑ "Patriarch Kirill of Moscow stops commemorating Archbishop Ieronymos of Athens; Eucharistic communion in place, but unclear" (in en-US). 2019-11-04. https://web.archive.org/web/20191105141532/https://theorthodoxworld.com/patriarch-kirill-of-moscow-stops-commemorating-archbishop-ieronymos-of-athens-eucharistic-communion-in-place-but-unclear/. Retrieved on
    2019-11-05. 
  82. ↑ "Patriarch of Moscow stopped commemorating Archbishop Ieronymos" (in en-US). 2019-11-03. https://orthodoxtimes.com/patriarch-of-moscow-stopped-commemorating-archbishop-ieronymos/. Retrieved on
    2019-11-05. 
  83. ↑ "Patriarch Kirill to cease liturgical commemoration of Patriarch of Alexandria – Moscow Patriarchate spokesman". 8 نومبر 2019. http://www.interfax-religion.com/?act=news&div=15355. Retrieved on
    2019-11-08. 
  84. ↑ "РПЦ считает невозможным дальнейшее поминовение Александрийского патриарха". 2019-11-08. http://www.interfax-religion.ru/?act=news&div=73733. Retrieved on
    2019-11-08. 
  85. ↑ "Patriarchate of Alexandria recognizes Autocephalous Church of Ukraine (upd)" (in en-US). 2019-11-08. https://orthodoxtimes.com/the-patriarchate-of-alexandria-recognizes-the-orthodox-church-of-ukraine/. Retrieved on
    2019-11-08. 
  86. ↑ "Patriarch Kirill suspends operation of Alexandria Patriarchate's Moscow mission". 25 نومبر 2019. http://www.interfax-religion.com/?act=news&div=15372. Retrieved on
    2019-11-25. 
  87. ↑ "В Москве приостановлена работа подворья Александрийского патриархата". 2019-11-25. http://www.interfax-religion.ru/?act=news&div=73821. Retrieved on
    2019-11-25. 
  88. ↑ Rozanskij, Vladimir (28 نومبر 2019). "Moscow's "Egyptian" church closes: breaking of relations with Patriarch of Alexandria". http://asianews.it/news-en/Moscow’s-Egyptian-church-closes:-breaking-of-relations-with-Patriarch-of-Alexandria-48666.html. Retrieved on
    3 دسمبر 2019. 
  89. ↑ "Russian Church sends a priest to South Korea because of the break with Constantinople". 26 نومبر 2018. http://www.interfax-religion.com/?act=news&div=14712. Retrieved on
    2018-11-27. 
  90. ↑ "Patriarchal Exarchates established in Western Europe and South-East Asia | The Russian Orthodox Church" (in en-US). 28 دسمبر 2018. https://mospat.ru/en/2018/12/28/news168464/. Retrieved on
    2018-12-29. 
  91. ↑ "ЖУРНАЛЫ заседания Священного Синода от 28 декабря 2018 года (публикация обновляется) / Официальные документы / Патриархия۔ru" (in ru). 28 دسمبر 2018. http://www.patriarchia.ru/db/text/5330863.html. Retrieved on
    2018-12-28. 
  92. ↑ Cazabonne, Emma (2018-12-29). "The Moscow Patriarchate creates a Western Europe exarchate for headquarters in Paris" (in en-US). https://orthodoxie.com/en/the-moscow-patriarchate-creates-a-western-europe-exarchate-for-headquarters-in-paris/. Retrieved on
    2018-12-29. 
  93. ↑ "Russian Orthodox Synod decides to set up exarchates in Western Europe and Southeast Asia" (in en). 29 دسمبر 2018. http://tass.com/society/1038429. Retrieved on
    2019-02-23. 
  94. ↑ SHESHKO, Prêtre Georges (29 دسمبر 2018). "Le Saint-Synode de l'Église orthodoxe russe décide de créer l'Exarchat patriarcal en Europe occidentale" (in fr). https://www.egliserusse.eu/Le-Saint-Synode-de-l-Eglise-orthodoxe-russe-decide-de-creer-l-Exarchat-patriarcal-en-Europe-occidentale_a1765.html. Retrieved on
    2019-02-23. 
  95. ↑ "Structures of Russian Orthodox Church to open in all localities that have Constantinople parishes". 29 دسمبر 2018. http://www.interfax-religion.com/?act=news&div=14831. Retrieved on
    2018-12-30. 
  96. ↑ "Митрополит Иларион: Верующих канонической Украинской Православной Церкви пытаются силой загнать в созданную на Украине новую раскольничью структуру | Русская Православная Церковь" (in ru-RU). 4 جنوری 2019. https://mospat.ru/ru/2019/01/04/news168566/. Retrieved on
    2019-07-18. "Сейчас мы отовсюду вышли и теперь будем создавать наши приходы и епархии، те или иные структуры в дальнем зарубежье без всякой оглядки на Константинополь۔ Мы будем действовать так، как будто их не существует вообще، потому что наша задача – миссионерская، просветительская۔ Мы создаем эти структуры для пастырского окормления наших верующих، и здесь не может быть подобного рода сдерживающих факторов۔" 
  97. ↑ "His Holiness Patriarch Kirill chairs the first in 2019 session of the Holy Synod | The Russian Orthodox Church" (in en-US). 26 فروری 2019. https://mospat.ru/en/2019/02/26/news170846/. Retrieved on
    2019-02-27. 
  98. ↑ "On the situation of the Ukrainian Orthodox Church | The Russian Orthodox Church" (in en-US). 26 فروری 2019. https://mospat.ru/en/2019/02/26/news170859/. Retrieved on
    2019-02-27. 
  99. ↑ "Moscow Patriarchate: The division among the Ukrainian Orthodox people is amplified" (in en-US). 2019-02-27. https://www.romfea.news/moscow-patriarchate-the-division-among-the-ukrainian-orthodox-people-is-amplified/. Retrieved on
    2019-02-27. 
  100. ↑ Online, Εκκλησία (2019-01-10). "Τη στιγμή που ο Μόσχας δεν μνημονεύει Ορθοδόξους، τον μνημονεύει ο Επιφάνιος" (in el). https://www.ekklisiaonline.gr/nea/ti-stigmi-pou-o-moschas-den-mnimonevi-orthodoxous-ton-mnimonevi-o-epifanios/. Retrieved on
    2019-01-13. 
  101. ↑ Panagiotisandriopoulos (2019-01-10). "Φως Φαναρίου : Ο ΜΟΣΧΑΣ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΔΕΝ ΜΝΗΜΟΝΕΥΕΙ ΠΙΑ ΤΟΥΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥΣ ΠΡΟΚΑΘΗΜΕΝΟΥΣ / Ο ΚΙΕΒΟΥ ΕΠΙΦΑΝΙΟΣ ΜΝΗΜΟΝΕΥΕΙ ΚΑΙ ΤΟΝ ΜΟΣΧΑΣ ΚΥΡΙΛΛΟ". http://fanarion.blogspot.com/2019/01/blog-post_10.html. Retrieved on
    2019-01-13. 
  102. ↑ "Очільник РПЦ припинив поминати всіх Предстоятелів помісних Церков". Релігійна правда. 2019-11-20. https://web.archive.org/web/20200126073338/http://religionpravda.com.ua/2019/11/20/%D0%9E%D1%87%D1%96%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B8%D0%BA-%D0%A0%D0%9F%D0%A6-%D0%BF%D1%80%D0%B8%D0%BF%D0%B8%D0%BD%D0%B8%D0%B2-%D0%BF%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B8-%D0%B2%D1%81%D1%96%D1%85-%D0%9F/. Retrieved on
    2019-11-20. 
  103. ↑ "The moment Theophilos and Kirill commemorate each other instead of the Diptychs (video)" (in en-US). 2019-11-21. https://orthodoxtimes.com/the-moment-theophilos-and-kirill-commemorate-each-other-instead-of-the-diptychs-video/. Retrieved on
    2019-11-21. 
  104. ↑ "خطا: {{Cite web}} کے استعمال کے دوران no |title= specified زمرہ:مضامین مع شکستہ حوالہ جات" (in Russian). kremlin.ru. 12 اکتوبر 2018. http://kremlin.ru/events/president/news/58813. Retrieved on
    2018-10-17. "Vladimir Putin held an operational meeting with the permanent members of the Security Council. They discussed issues of the domestic Russian socio-economic agenda and international issues." 
  105. ↑ "Putin Discusses Orthodox Church Crisis in Ukraine with Russian Security Council". Sputnik News. 12 اکتوبر 2018. https://sputniknews.com/russia/201810121068843182-russia-ukraine-putin-security-council-orthodox-church-crisis/. Retrieved on
    2018-10-17. 
  106. ↑ "Putin: Ukraine profiteering, politicking on religious matters". 31 جنوری 2019. http://www.interfax-religion.com/?act=news&div=14909. Retrieved on
    2019-02-01. 
  107. ↑ "Россия оставляет за собой право защищать свободу вероисповедания на Украине - Путин". 31 جنوری 2019. http://www.interfax-religion.ru/?act=news&div=71945. Retrieved on
    2019-11-06. 
  108. ↑ Daniel McLaughlin (11 اکتوبر 2018). "Ukraine set for church independence despite Russia's warnings". https://www.irishtimes.com/news/world/europe/ukraine-set-for-church-independence-despite-russia-s-warnings-1.3660595. Retrieved on
    2018-10-20. 
  109. ↑ Tomos ante portas: a short guide to Ukrainian church independence. Euromaidan Press. 14 اکتوبر 2018. Retrieved 2018-10-16. the Synod ۔۔۔ of the Ecumenical Patriarchate ۔۔۔ gave further confirmation that Ukraine is on the path to receiving church independence from Moscow. ۔۔۔ Although President Poroshenko triumphantly announced that in result of the meeting Ukraine had received the long-awaited Tomos, or decree of Church independence – a claim circulated in Ukraine with great enthusiasm, this is not true. ۔۔۔ Constantinople's decision will benefit other jurisdictions in Ukraine – the UOC KP and UAOC، which will have to effectively dismantle their own administrative structures and set up a new Church, which will receive the Tomos of autocephaly. ۔۔۔ Right now it's unclear which part of the UOC MP will join the new Church. 10 out of 90 UOC MP bishops signed the appeal for autocephaly to the Ecumenical Patriarch – only 11%۔ But separate priests could join even if their bishops don't, says Zuiev.  Check date values in: |date= (help)
  110. ↑ "Порошенко сказав، чому Путін напав в Керченській протоці саме зараз". 28 نومبر 2018. https://espreso.tv/news/2018/11/28/poroshenko_skazav_chomu_putin_napav_v_kerchenskiy_protoci_same_zaraz. Retrieved on
    2018-11-28. 
  111. ↑ "Встреча с членами Священного синода Русской православной церкви и Синода Белорусской православной церкви | Новости | Официальный интернет-портал Президента Республики Беларусь" (in ru-RU). 15 اکتوبر 2018. http://president.gov.by/ru/news_ru/view/vstrecha-s-chlenami-svjaschennogo-sinoda-russkoj-pravoslavnoj-tserkvi-i-sinoda-belorusskoj-pravoslavnoj-19696/. Retrieved on
    2018-11-15. 
  112. ↑ "Montenegro to seek autocephaly for country's Orthodox Church". 24 دسمبر 2018. https://www.unian.info/world/10388376-montenegro-to-seek-autocephaly-for-country-s-orthodox-church.html. Retrieved on
    2018-12-25. 
  113. ↑ Cazabonne, Emma (2018-12-26). "The reconstruction of Montenegro's autocephalous Church must be continued on solid foundations". https://orthodoxie.com/en/the-reconstruction-of-montenegros-autocephalous-church-must-be-continued-on-solid-foundations/. Retrieved on
    2018-12-27. 
  114. ↑ rtcg.me (21 دسمبر 2018). "Identitet se brani angažovanjem, a ne zabranom ulaska u CG" (in Bosnian). http://www.rtcg.me/vijesti/politika/225147/identitet-se-brani-angazovanjem-a-ne-zabranom-ulaska-u-cg-۔html. Retrieved on
    2018-12-23. 
  115. ↑ "Президент Чорногорії виступив за відновлення автокефалії Чорногорської православної церкви" (in uk). 11 جون 2019. https://www.radiosvoboda.org/a/chornohorija-avtokefalna-cerkva/29993191.html. Retrieved on
    2019-06-13. 
  116. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3440: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  117. ↑ "Statement of the Holy Synod of the Russian Orthodox Church concerning the uncanonical intervention of the Patriarchate of Constantinople in the canonical territory of the Russian Orthodox Church | The Russian Orthodox Church". 14 ستمبر 2018. https://mospat.ru/en/2018/09/14/news163803/. Retrieved on
    2018-10-20. 
  118. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3440: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  119. ↑ https://www.goarch.org/documents/32058/4830467/The+Ecumenical+Throne+and+the+Church+of+Ukraine+(ENGLISH).pdf/8c509846-38e4-4610-a54e-30121eec77ef
  120. ↑ https://www.goarch.org/documents/32058/4830467/The+Ecumenical+Throne+and+the+Church+of+Ukraine+-+Greek.pdf/
  121. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3440: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  122. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3440: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  123. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3440: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  124. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3440: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  125. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3440: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  126. ↑ Vetochnikov, Konstantinos (اگست 2016). "La "concession" de la métropole de Kiev au patriarche de Moscou en 1686 : Analyse canonique" (in French). Les Frontières et les Limites du Patriarcat de Constantinople: 744–784. https://www.academia.edu/27973679. 
  127. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3440: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  128. ↑ "The See of Kyiv never transferred to Moscow, Constantin Vetochnikov says". 27 دسمبر 2016. https://risu.org.ua/en/index/expert_thought/interview/65570/. Retrieved on
    2018-10-30. 
  129. ↑ Vetoshnikov, Constantin (28 نومبر 2018). "Константин Ветошников: Ответ на аргументы представителей РПЦ о "полной передаче" Москве юрисдикции над Киевской митрополией в 1686 г۔ – интернет-издательство Церквариум". https://web.archive.org/web/20190502125905/https://cerkvarium.org/ru/publikatsii/analitika/po-povodu-argumentov-predstavitelej-rossijskoj-pravoslavnoj-tserkvi-o-polnoj-peredache-yurisdiktsii-nad-kievskoj-mitropoliej-v-1686-g. Retrieved on
    2019-09-09. 
  130. ↑ "Ответ на аргументы представителей РПЦ о "полной передаче" Москве юрисдикции над Киевской митрополией в 1686 г – Константин Ветошников". http://esxatos.com/vetoshnikov-otvet-na-argumenty-predstaviteley-rpc-o-polnoy-peredache-moskve-yurisdikcii. Retrieved on
    2018-12-04. 
  131. ↑ Aleksandrov, Kirill (20 اگست 2018). "Will Constantinople bring Kiev Metropolia into its fold?". https://web.archive.org/web/20181112181510/https://spzh.news/en/zashhita-very/55433-vernet-li-sebe-konstantinopoly-kijevskuju-mitropoliju. Retrieved on
    2018-11-12. 
  132. ↑ "Hierarch: Phanar – separatists who are trying to divide church Ukraine". 13 نومبر 2018. https://web.archive.org/web/20181115113525/https://spzh.news/en/news/57501-ijerarkh-fanar--separatisty-kotoryje-pytajutsya-razdelity-cerkovnuju-ukrainu. Retrieved on
    2018-12-02. ""'We are talking about the Kiev Metropolis of the XVII century, which occupied a third of the current territory of Ukraine. And then how can they claim entire Ukraine? And if we are talking only about the Kiev Metropolis of the XVII century, then they, obviously, suggest dividing our country into some kind of "old" and "new" territories. This is a clear appeal to separatism,' said the bishop."" 
  133. ↑ "Arch. Clement: There is no direct subordination between UOC and Phanar". 3 اکتوبر 2018. https://web.archive.org/web/20181103131522/http://spzh.news/en/news/57246-arkh-kliment-nikakoj-pryamoj-subordinacii-mezhdu-upc-i-konstantinopolem-net. Retrieved on
    2018-11-03. 
  134. ↑ "The very same Letter: Did Constantinople transfer the Church of Ukraine?". https://web.archive.org/web/20181107104226/http://spzh.news/en/zashhita-very/57204-ta-samaja-gramota-tak-peredaval-li-konstantinopoly-cerkovy-ukrainy-moskve. Retrieved on
    2018-11-07. 
  135. ↑ "Russian Church awaiting initiative from local Church on pan-Orthodox assembly". TASS. 2018-09-28. http://tass.com/society/1023613. 
  136. ↑ "Metropolitan Hilarion: Patriarch of Constantinople claims power over history itself | The Russian Orthodox Church". 7 نومبر 2018. https://mospat.ru/en/2018/11/07/news166354/. Retrieved on
    2018-11-22. 
  137. ↑ Orthodoxie.com, Entretien avec le métropolite Hilarion (Alfeyev) de Volokolamsk, retrieved 2018-12-05  (14 minutes, 31 seconds)
    Orthodoxie.com (2018-12-06), Entretien avec le métropolite Hilarion (Alfeyev) sur la situation actuelle au sein de l'orthodoxie, retrieved 2019-05-27  (same interview but without the French dubbing)
  138. ↑ Ракочевић, Живојин (21 فروری 2019). "Нисам "источни папа"". http://www.politika.rs/articles/details/423274. Retrieved on
    2019-04-05. 
  139. ↑ "No Pan-Orthodox approval needed to issue the Tomos, Patriarch Bartholomew says". 28 فروری 2019. https://risu.org.ua/en/index/all_news/orthodox/constantinople_patriarchy/74900. Retrieved on
    2019-04-05. 
  140. ↑ "Position of the Serbian Orthodox Church on the Church Crisis in Ukraine After the Newest Decisions by the Patriarchate of Constantinople". 20 نومبر 2018. https://web.archive.org/web/20181203221701/http://www.spc.rs/eng/position_serbian_orthodox_church_church_crisis_ukraine_after_newest_decisions_patriarchate_constanti. Retrieved on
    2018-12-03. 
  141. ↑ Papageorgiou, Spiros (13 نومبر 2018). "Calls for Pan-Orthodox Synod from Serbian Church". https://orthodoxia.info/news/calls-for-pan-orthodox-synod-from-serbian-church/. Retrieved on
    15 نومبر 2018. 
  142. ↑ "Patriarch Bartholomew will not convoke Pan-Orthodox discussion of Ukraine's autocephaly". 2 مارچ 2019. https://risu.org.ua/en/index/all_news/orthodox/constantinople_patriarchy/74924. Retrieved on
    2019-04-05. 
  143. ↑ Cazabonne, Emma (2019-03-05). "Patriarch Bartholomew refuses to convene a synaxis of Orthodox primates about Ukraine" (in en-US). https://orthodoxie.com/en/patriarch-bartholomew-refuses-to-convene-a-synaxis-of-orthodox-primates-about-ukraine/. Retrieved on
    2019-03-05. 
  144. ↑ "Патриарх Варфоломей отказался от всеправославного обсуждения темы Украины | Русская Православная Церковь" (in ru-RU). 1 مارچ 2019. https://mospat.ru/ru/2019/03/01/news171051/. Retrieved on
    2019-03-02. 
  145. ↑ "Patriarch of Jerusalem calls a Primates' assembly" (in en-US). 2019-11-21. https://orthodoxtimes.com/patriarch-of-jerusalem-calls-a-primates-assembly/. Retrieved on
    2019-11-21. 
  146. ↑ "Patriarch of Jerusalem initiates meeting of heads of local churches in Amman with view to preserving church unity". 21 نومبر 2019. http://www.interfax-religion.com/?act=news&div=15368. Retrieved on
    2019-11-21. 
  147. ↑ "Иерусалимский патриарх инициировал проведение в Аммане встречи глав поместных Церквей для сохранения церковного единства". 2019-11-21. http://www.interfax-religion.ru/?act=news&div=73810. Retrieved on
    2019-11-21. 
  148. ↑ "Speech by His Beatitude Patriarch Theophilos at the award ceremony of the International Public Foundation for the Unity of Orthodox Christian Nations | The Russian Orthodox Church" (in en-US). 2019-11-21. https://mospat.ru/en/2019/11/21/news180295/. Retrieved on
    2019-11-22. 
  149. ↑ "Russian Orthodox Church welcomes Jerusalem patriarch's proposal of Church leaders' meeting to settle differences". http://www.interfax-religion.com/?act=news&div=15370. Retrieved on
    2019-11-21. 
  150. ↑ "В РПЦ приветствуют предложение Иерусалимского патриарха провести встречу глав Церквей". 2019-11-21. http://www.interfax-religion.ru/?act=news&div=73812. Retrieved on
    2019-11-21. 
  151. ↑ "Metropolitan of Volokolamsk: "The Church of Jerusalem has the historic primacy among the Orthodox Churches"" (in en-US). 2019-11-22. https://orthodoxtimes.com/metropolitan-of-volokolamsk-the-church-of-jerusalem-has-the-historic-primacy-among-the-orthodox-churches/. Retrieved on
    2019-11-22. 
  152. ↑ ""Не прогнулися перед Москвою": Синод Чеських земель не засудив співслужіння їхнього єрарха з представниками ПЦУ". 2019-12-18. https://risu.org.ua/ua/index/all_news/confessional/orthodox_relations/78237/. Retrieved on
    2019-12-19. 
  153. ↑ "Usnesení posvátného synodu a vánoční poselství PCČZS ze dne 17-12-2019". 2019-12-17. http://sul-zeme.cz/2-zdomova/164-17-12-2019. Retrieved on
    2019-12-19. 
  154. ↑ "Russian Synod officially supports Patriarch of Jerusalem's call for pan-Orthodox council on Ukrainian crisis". 27 دسمبر 2019. https://orthochristian.com/126734.html. Retrieved on
    2019-12-27. 
  155. ↑ "ЖУРНАЛЫ заседания Священного Синода от 26 декабря 2019 года / Официальные документы / Патриархия۔ru" (in ru). http://www.patriarchia.ru/db/text/5553804.html. Retrieved on
    2019-12-27. "СЛУШАЛИ: […]
    3. Положительно оценить инициативу Блаженнейшего Патриарха Иерусалимского Феофила، направленную на преодоление разделений и восстановление единства в Православной Церкви۔
    [RESOLVED: […]
    3. To positively assess the initiative of His Beatitude Patriarch Theophilos of Jerusalem, aimed at overcoming divisions and restoring unity in the Orthodox Church.]" 
  156. ↑ "Archbishop Ieronymos: I am not going to Jordan (upd)" (in en-US). 2019-11-22. https://orthodoxtimes.com/archbishop-ieronymos-i-am-not-going-to-jordan/. Retrieved on
    2019-11-22. 
  157. ↑ "Αρχιεπίσκοπος Κύπρου: "Έλαβα την επιστολή του Ιεροσολύμων αλλά δεν απάντησα"" (in el-gr). 1 جنوری 2020. https://www.romfea.gr/ekklisia-kyprou/34290-arxiepiskopos-kuprou-elaba-tin-epistoli-tou-ierosolumon-alla-den-apantisa. Retrieved on
    2020-01-19. 
  158. ↑ "Ecumenical Patriarch to Patriarch of Jerusalem: Don't persist in the initiative of a meeting (upd)" (in en-US). 2020-01-09. https://orthodoxtimes.com/ecumenical-patriarch-to-patriarch-of-jerusalem-dont-persist-in-the-initiative-of-a-meeting/. Retrieved on
    2020-01-10. 
  159. ↑ Panagiotisandriopoulos (2020-01-01). "Φως Φαναρίου : ΑΥΣΤΗΡΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΤΟΥ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ ΣΤΟΝ ΙΕΡΟΣΟΛΥΜΩΝ ΘΕΟΦΙΛΟ". https://fanarion.blogspot.com/2020/01/blog-post_82.html. Retrieved on
    2020-01-06. 
  160. ↑ Panagiotisandriopoulos (2020-01-09). "Φως Φαναρίου : ΤΟ ΓΡΑΜΜΑ ΤΟΥ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΙΕΡΟΣΟΛΥΜΩΝ ΘΕΟΦΙΛΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΣΥΝΑΞΗ ΣΤΟ ΑΜΜΑΝ". http://fanarion.blogspot.com/2020/01/blog-post_12.html. Retrieved on
    2020-01-10. 
  161. ↑ "Archbishop of Athens: I will not attend the meeting proposed by the Patriarch of Jerusalem" (in en-US). 2020-01-10. https://orthodoxtimes.com/archbishop-of-athens-i-will-not-attend-the-meeting-proposed-by-the-patriarch-of-jerusalem/. Retrieved on
    2020-01-10. 
  162. ↑ "Αρχιεπ۔ Αλβανίας: Δεν θα συμμετάσχω στην Πανορθόδοξη - Η Πρωτοβουλία ανήκει στο Οικουμενικό Πατριαρχείο" (in el). 2020-02-11. https://www.orthodoxianewsagency.gr/aytokefales_ekklisies/ekklisia_albanias/arxiep-alvanias-den-tha-symmetasxo-stin-panorthodoksi-i-protovoulia-anikei-sto-oikoumeniko-patriarxeio/. Retrieved on
    2020-02-24. 
  163. ↑ ""Βροχή" οι αρνήσεις των Προκαθημένων στην πρόσκληση του Ιεροσολύμων για σύναξη στην Ιορδανία" (in el). 2020-01-23. https://orthodoxia.info/news/βροχή-οι-αρνήσεις-των-προκαθημένων/. Retrieved on
    2020-01-24. 
  164. ↑ ""Flood" of primates' rejections to invitation for Jordan synaxis by Jerusalem Patriarch" (in en-US). 2020-01-23. https://orthodoxtimes.com/flood-of-primates-rejection-to-invitation-of-jerusalem-patriarch-for-jordan-synaxis/. Retrieved on
    2020-01-24. 
  165. ↑ ""'Οχι" και από τη Γεωργία στη σύναξη Προκαθημένων στο Αμμάν" (in el). 2020-02-17. https://orthodoxia.info/news/οχι-και-από-τη-γεωργία-στη-σύναξη-προκ/. Retrieved on
    2020-02-24. 
  166. ↑ "L'archevêque d'Albanie Anastase décline l'invitation du patriarche de Jérusalem à une synaxe des primats en Jordanie" (in fr-FR). https://orthodoxie.com/larcheveque-dalbanie-anastase-decline-linvitation-du-patriarche-de-jerusalem-a-une-synaxe-des-primats-en-jordanie/. Retrieved on
    2020-02-24. 
  167. ↑ "Съобщение от Канцеларията на Св۔ Синод във връзка с покана от Йерусалимския патриарх за участие в среща в Аман، Йордания". 2020-02-21. https://bg-patriarshia.bg/m/news.php?id=313841. Retrieved on
    2020-02-24. 
  168. ↑ "A Statement by the Antiochian Orthodox Media Center". 2020-02-22. http://www.antiochpatriarchate.org/en/page/a-statement-by-the-antiochian-orthodox-media-center/2354/. Retrieved on
    2020-02-24. 
  169. ↑ Iftimiu, Aurelian (2020-02-14). "Holy Synod meets for first time this year, sends delegation to Amman: communique" (in en-US). http://basilica.ro/en/holy-synod-meets-for-first-time-this-year-sends-delegation-to-amman-communique/. Retrieved on
    2020-02-24. 
  170. ↑ "Amman: A pan-Orthodox dialogue is necessary for reconciliation in Ukraine" (in en-US). 2020-02-26. https://orthodoxtimes.com/amman-a-pan-orthodox-dialogue-is-necessary-for-reconciliation-in-ukraine/. Retrieved on
    2020-06-19. 
  171. ↑ "Jordan primates' gathering to be held today behind closed doors (upd)" (in en-US). 2020-02-26. https://orthodoxtimes.com/jordan-primates-gathering-to-be-held-today-behind-closed-doors/. Retrieved on
    2020-06-19. 
  172. ↑ ""MAINTAIN THE UNITY OF THE SPIRIT IN THE BOND OF PEACE" (Eph 4:3) THE AMMAN FRATERNAL GATHERING OF THE ORTHODOX PRIMATES AND DELEGATES" (in en-US). 2020-02-26. https://en.jerusalem-patriarchate.info/blog/2020/02/26/maintain-the-unity-of-the-spirit-in-the-bond-of-peace-eph-43-the-amman-fraternal-familial-gathering-of-the-orthodox-primates-and-delegates-25-27-فروری-2020/. Retrieved on
    2020-06-19. 
  173. ↑ "Delegation of the Serbian Orthodox Church arrived in Jordan | Serbian Orthodox Church [Official web site"]. https://web.archive.org/web/20200621194749/http://www.spc.rs/eng/delegation_serbian_orthodox_church_arrived_jordan. Retrieved on
    2020-06-19. 

کتابیات سودھو

Page سانچہ:Refbegin/styles.css has no content.
Bodin, Per-Arne (2015). "The Russian Orthodox Church, Its Domains and Borders", Crossings and Crosses: Borders, Educations, and Religions in Northern Europe, Religion and Society 63. Berlin: De Gruyter, 15–28. ISBN 978-1-61451-655-2. 
Magocsi, Paul Robert (1996). A History of Ukraine. Toronto: University of Toronto Press. ISBN 978-0-8020-0830-5. 
سانچہ:Cite periodical
Payne, Daniel P. (2015). "Spiritual Security, the Russkiy Mir، and the Russian Orthodox Church: The Influence of the Russian Orthodox Church on Russia's Foreign Policy Regarding Ukraine, Moldova, Georgia, and Armenia", Traditional Religion and Political Power: Examining the Role of the Church in Georgia, Armenia, Ukraine and Moldova. London: Foreign Policy Centre, 65–70. ISBN 978-1-905833-28-3. 
Rowell, S. C. (1994). Lithuania Ascending: A Pagan Empire Within East-Central Europe, 1295–1345, Cambridge Studies in Medieval Life and Thought: Fourth Series 25. Cambridge, England: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-45011-9. 
Shubin, Daniel (2004). A History of Russian Christianity. Volume I: From the Earliest Years Through Tsar Ivan IV. New York: Algora Publishing. ISBN 978-0-87586-289-7. 
Shubin, Daniel (2005). A History of Russian Christianity. Volume II: The Patriarchal Era Through Peter the Great, 1586 to 1725. New York: Algora Publishing. ISBN 978-0-87586-348-1. 
Sysyn, Frank E. (1991). "The Formation of Modern Ukrainian Religious Culture: The Sixteenth and Seventeenth Centuries", Church, Nation and State in Russia and Ukraine. Basingstoke, England: Palgrave Macmillan, 1–22. doi:10.1007/978-1-349-21566-9. ISBN 978-1-349-21566-9. 
(2016) Orthodoxy Versus Post-Communism? Belarus, Serbia, Ukraine and the Russkiy Mir. Newcastle, England: Cambridge Scholars Publishing. ISBN 978-1-4438-9538-5. 
Zhukovsky, Arkadii (1988). "Istanbul". In Kubijovyč, Volodymyr. Encyclopedia of Ukraine 2. Toronto: University of Toronto Press. pp. 359–360. ISBN 978-1-4426-3281-3. 
سانچہ:Long dash (1993). "Stauropegion". In Struk, Danylo Husar. Encyclopedia of Ukraine 5. Toronto: University of Toronto Press. p. 29. ISBN 978-1-4426-3290-5. 

ہور پڑھو سودھو

Page سانچہ:Refbegin/styles.css has no content.
Vetochnikov, Konstantinos (اگست 2016). "La "concession" de la métropole de Kiev au patriarche de Moscou en 1686 : Analyse canonique" (in French). Les Frontières et les Limites du Patriarcat de Constantinople: 744–784. https://www.academia.edu/27973679. 
Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3440: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
Denysenko, Nicholas E. (2018). The Orthodox Church in Ukraine: A Century of Separation. DeKalb, Illinois: Northern Illinois University Press. ISBN 978-0-87580-789-8. 
(2019) Воссоединение Киевской митрополии с Русской Православной Церковью۔ 1676–1686 гг۔ Исследования и документы (in Russian). Presentation online; prepublished documents in 2018: Orthodox Encyclopedia. 
(May 2019) The Ecumenical Patriarchate and Ukraine Autocephaly: Historical, Canonical, and Pastoral Perspectives. Order of saint Andrew the Apostle, Archons of the Ecumenical Patriarchate.  Archived 2019-05-31 at the وے بیک مشین
Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3440: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3440: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).

سانچہ:Russian intervention in Ukraine سانچہ:Eastern Orthodox Church footer سانچہ:Eastern Christianity footer سانچہ:Christian History

ینیکل پیٹریارچائٹ
سائیٹ غلطی:

"https://pnb.wikipedia.org/w/index.php?title=2018_ماسکو_–_قسطنطنیہ_انشقاق&oldid=664040" توں لیا