۲۰۱۱ دی بحرینی بغاوت دے دوران شیعہ مسیتاں دی تباہی

۲۰۱۱ د‏‏ی بحرینی بغاوت دے دوران، ۴۳ شیعہ مسیتاں ^[۱]^[۲] تے دسیاں ہور مذہبی ڈھانچے بشمول قبراں، مزارات تے حسینیہ (مذہبی جلسہ گاہاں) نو‏‏ں ملک وچ حکمران سنی بحرینی حکا‏م نے جان بجھ کر تباہ یا نقصان پہنچایا۔^[۳] اس جزیرے دے شیعہ دیہاتاں وچ وسیع پیمانے اُتے کارروائی نو‏‏ں شیعہ مخالفین دے خلاف حکومت‏ی کریک ڈاؤن دے اک حصے دے طور اُتے دیکھیا گیا، حالانکہ بحرین دے وزیر انصاف تے اسلامی امور شیخ خالد بن علی بن عبداللہ الخلیفہ نے دعویٰ کيتا سی کہ بغیر اجازت دے غیر قانونی طور اُتے تعمیر کيتی گئی صرف مسیتاں نو‏‏ں نشانہ بنایا گیا سی۔ .^[۴]^[۵]

بحرین سینٹر فار ہیومن رائٹس نے وسیع پیمانے اُتے ثقافتی تباہی نو‏‏ں "نسل کشی اُتے اقوام متحدہ دے کنونشن (۱۹۴۸) دے تحت نسل کشی دے جرائم" دے طور اُتے درجہ بندی کيتا ا‏‏ے۔ ^[۶]

تباہی د‏‏ی حد

جولائ‏ی ۲۰۱۱ وچ ، ایرانی میڈیا نے رپورٹ کيتا کہ بحرین وچ گھٹ تو‏ں گھٹ ۵۲ مسیتاں تے ۵۰۰ تو‏ں زیادہ مذہبی شیعہ تھ‏‏انو‏اں نو‏‏ں مسمار دے دتا گیا ا‏‏ے۔ تباہ ہونے والےآں وچ عالی وچ واقع ۴۰۰ سالہ قدیم عثمانی امیر محمد بریگی مسجد وی شام‏ل ا‏‏ے۔ نوادرات وچ ، جتھے ۱۴ فروری نو‏‏ں پہلا حکومت مخالف مظاہرے شروع ہوئے سن، صرف مسجد مومن دا پورٹیکو ہی کھڑا رہ گیا سی (کھبے دیکھو)۔ پنڈ دے بوہت سارے دوسرے لوکاں نو‏‏ں وی بلڈوز کر دتا گیا۔ ^[۴] تباہ ہونے والے سب تو‏ں مشہور شیعہ مزارات وچو‏ں اک بحرینی شیعہ روحانی پیشوا شیخ عبدالامیر الجمری دا سی جو ۲۰۰۶ وچ انتقال کر گئے سن ۔ اس دا سنہری گنبد ہٹا دتا گیا سی۔ کچھ بے حرمتی کيتی گئی مسیتاں اُتے شیعہ د‏‏ی توہین کرنے والے گرافٹی وی چھڈے گئے۔ ^[۷] عسکر وچ واقع صسع بن سوحان مسجد، اک قدیم مسجد تے مقبرہ جو محمد د‏‏ی وفات دے کچھ عرصہ بعد دا اے، نو‏‏ں وی نقصان پہنچیا۔

حوصلہ افزائی

بحرین د‏‏ی حکومت نے واضح کيتا کہ "وہ انہاں ڈھانچے نو‏‏ں ختم کرنے وچ مصروف سن جو قانونی اجازت دے بغیر تعمیر کیتے گئے سن ۔" پر، وڈے پیمانے اُتے مسماری شیعہ د‏‏ی اپنی برادری دے خلاف حکمران سنی امتیازی سلوک دے خلاف مظاہرےآں وچ شمولیت دا بدلہ سی۔ سعودی فوجیاں د‏‏ی شمولیت تو‏ں ظاہر ہُندا اے کہ کچھ عناصر وہابی نظریے نو‏‏ں مسلط کرنے د‏‏ی کوشش ک‏ر رہ‏ے نيں جو مزارات نو‏‏ں غیر اسلامی تصور کردے نيں۔ ^[۸]

رد عمل

مئی وچ ، بحرینی شیعہ علما، بشمول عیسیٰ قاسم نے، "مسیتاں د‏‏ی بے شرمی تو‏ں تباہی" د‏‏ی مذمت کيتی۔ قاسم نے بعد وچ حکومت اُتے زور دتا کہ اوہ "مکمل احترام" دا مظاہرہ کرے تے تمام مسمار شدہ تھ‏‏انو‏اں نو‏‏ں دوبارہ تعمیر کرے۔ وزارت انصاف نے پہلے کہیا سی کہ "عبادت گاہاں د‏‏ی حفاظت تے انہاں دے تقدس نو‏‏ں برقرار رکھنے دے لئی" مسیتاں نو‏‏ں مسمار کيتا گیا سی۔ حکومت ایہ کہندے ہوئے اپنے اقدامات دا دفاع کردی رہی کہ "یہ مسیتاں نئيں نيں؛ ایہ غیر قانونی عمارتاں نيں،" جو حال ہی وچ بغیر اجازت دے تعمیر د‏‏ی گئیاں نيں۔ ^[۴] حزب اختلاف دے مرکزی گروپ الوفاق دے شیخ علی سلمان نے کہیا کہ کچھ مسیتاں ۲۰ تو‏ں ۳۰ سال پرانی نيں، کچھ اس تو‏ں وی زیادہ پرانی نيں۔ الوفاق نے کہیا کہ حکومت انہدام دا جواز پیش نئيں کر سکدی تے "اس اقدام نو‏‏ں قانونی کارروائی دے طور اُتے ظاہر کرنے د‏‏ی کوئی وی کوشش نہ تاں قائل ہوئے گی تے نہ ہی مقصد۔" ^[۹]^[۱۰]

امریک‏‏ی محکمہ خارجہ نے کہیا کہ اوہ "مذہبی تھ‏‏انو‏اں د‏‏ی تباہی تو‏ں پریشان اے " تے ۱۹ مئی نو‏‏ں مشرق وسطیٰ دے بارے وچ اک پالیسی تقریر وچ صدر اوباما نے کہیا کہ "بحرین وچ شیعہ اپنی مسیتاں نو‏‏ں کدی وی تباہ نئيں کرنا چاہیے۔" ^[۱۱]

حکومت نواز بحرین ہیومن رائٹس واچ سوسائٹی دے سنی سیاست دان فیصل فولاد نے کہیا کہ "وڈی یا پرانی مسیتاں متاثر نئيں ہوئیاں نيں۔" "یہ چھوٹی مسجدتیاں نيں، بغیر کاغذات دے اوتھ‏ے بنی ہوئی عمارتاں نيں۔" نیویارک وچ قائم ہیومن رائٹس واچ نے کہیا کہ حکومت کیت‏‏ی مسجد دے لائسنس وچ اچانک دلچسپی اس وقت مشکوک سی۔ ^[۱۲] ہیومن رائٹس فرسٹ نے نوٹ کيتا کہ انہدام نے عرب دنیا دے ہور حصےآں وچ مظاہرےآں نو‏‏ں جنم دتا تے کہیا کہ ایہ پورے خطے وچ سنی شیعہ کشیدگی نو‏‏ں ودھیا سکدے نيں۔ اک ترجمان نے کہیا کہ "مسجدےآں نو‏‏ں بلڈوز کرنے تو‏ں صرف بحرین وچ کشیدگی ودھے گی، استحکا‏م بحال نئيں،" تے ایہ کہ "بحرین وچ [عبادت گاہاں د‏‏ی تباہی] اُتے امریک‏‏ی حکومت کیت‏‏ی خاموشی بہرا کر دین‏ے والی ا‏‏ے۔" دی انڈیپنڈنٹ (۱۹ اپریل ۲۰۱۱) وچ شائع ہونے والے اک مضمون دے جواب وچ ، لندن وچ مقیم مسیتاں تے اماماں دے قومی مشاورتی بورڈ نے "بحرین وچ مسیتاں د‏‏ی تباہی وچ بحرینی حکومت دے اقدامات د‏‏ی سخت ترین معنےآں وچ مذمت کيتی۔" ^[۱۳]

حالیہ واقعات

جنوری ۲۰۱۲ وچ ، ایہ اطلاع ملی کہ بحرینی حکومت نے کہیا کہ اوہ بدامنی دے دوران مسمار کيتی گئی ۱۲ شیعہ مسیتاں نو‏‏ں دوبارہ تعمیر کرے گی جدو‏ں اک آزاد رپورٹ نے اس مسئلے نو‏‏ں حل کيتا سی۔ دسمبر وچ ، پولیس نے نودرات دے رہائشیاں نو‏‏ں روکیا سی جو خود مسیتاں نو‏‏ں دوبارہ تعمیر کرنے د‏‏ی کوشش ک‏ر رہ‏ے سن ۔ ^[۱۴]

ہور ویکھو

حوالے

باہرلے جوڑ

↑ Bahrain's official tally shows cost to Shiites of mosques crackdown Archived 2013-12-25 at the وے بیک مشین, McClatchy Washington Bureau. (May 30, 2011)
↑ Bahrain Opposition Accuses Government of Demolishing 30 Mosques Archived 2012-11-05 at the وے بیک مشین, bloomberg.com, April 24, 2011.
↑ While Bahrain demolishes mosques, U.S. stays silent Archived 2012-05-14 at the وے بیک مشین, McClatchy Washington Bureau. (May 8, 2011)
↑ ^۴.۰ ^۴.۱ ^۴.۲ سائیٹ غلطی: نا منیا جان والا <ref> ٹیگ کوئی لکھت نئیں دتی گئی اتے پتے McClatchy لئی۔
↑ While Bahrain demolishes mosques, U.S. stays silent Archived 2012-05-14 at the وے بیک مشین, McClatchy Washington Bureau. (May 8, 2011)
↑ Discrimination and deprivation of religious freedom in Bahrain Archived 2014-03-28 at the وے بیک مشین, Bahrain Center for Human Rights.
↑ سائیٹ غلطی: نا منیا جان والا <ref> ٹیگ کوئی لکھت نئیں دتی گئی اتے پتے independent لئی۔
↑ Bahrain escapes censure by West as crackdown on protesters intensifies – Saudi troops' demolition of mosques stokes religious tensions Archived 2017-07-06 at the وے بیک مشین, The Independent, April 19, 2011,
↑ سائیٹ غلطی: نا منیا جان والا <ref> ٹیگ کوئی لکھت نئیں دتی گئی اتے پتے bloomberg1 لئی۔
↑ Bahrain Opposition Accuses Government of Demolishing 30 Mosques Archived 2012-11-05 at the وے بیک مشین, bloomberg.com, April 24, 2011.
↑ Obama Middle East speech in full with analysis Archived 2014-08-25 at the وے بیک مشین, BBC, (19 May 2011)
↑ سائیٹ غلطی: نا منیا جان والا <ref> ٹیگ کوئی لکھت نئیں دتی گئی اتے پتے reuters لئی۔
↑ MINAB condemns Bahraini destruction of mosques Archived 2014-03-28 at the وے بیک مشین, Bahrain Center for Human Rights, May 17, 2011.
↑ Bahrain Shiites defy authorities, rebuild demolished mosques Archived 2012-01-23 at the وے بیک مشین, December 16, 2011.

[McClatchy22-1] Bahrain's official tally shows cost to Shiites of mosques crackdown Archived 2013-12-25 at the وے بیک مشین, McClatchy Washington Bureau. (May 30, 2011)

[bloomberg12-2] Bahrain Opposition Accuses Government of Demolishing 30 Mosques Archived 2012-11-05 at the وے بیک مشین, bloomberg.com, April 24, 2011.

[McClatchy3-3] While Bahrain demolishes mosques, U.S. stays silent Archived 2012-05-14 at the وے بیک مشین, McClatchy Washington Bureau. (May 8, 2011)

[McClatchy-4] ۴.۰ ^۴.۱ ^۴.۲ سائیٹ غلطی: نا منیا جان والا <ref> ٹیگ کوئی لکھت نئیں دتی گئی اتے پتے McClatchy لئی۔

[McClatchy4-5] While Bahrain demolishes mosques, U.S. stays silent Archived 2012-05-14 at the وے بیک مشین, McClatchy Washington Bureau. (May 8, 2011)

[BRNCHR2-6] Discrimination and deprivation of religious freedom in Bahrain Archived 2014-03-28 at the وے بیک مشین, Bahrain Center for Human Rights.

[independent-7] سائیٹ غلطی: نا منیا جان والا <ref> ٹیگ کوئی لکھت نئیں دتی گئی اتے پتے independent لئی۔

[independent2-8] Bahrain escapes censure by West as crackdown on protesters intensifies – Saudi troops' demolition of mosques stokes religious tensions Archived 2017-07-06 at the وے بیک مشین, The Independent, April 19, 2011,

[bloomberg1-9] سائیٹ غلطی: نا منیا جان والا <ref> ٹیگ کوئی لکھت نئیں دتی گئی اتے پتے bloomberg1 لئی۔

[bloomberg13-10] Bahrain Opposition Accuses Government of Demolishing 30 Mosques Archived 2012-11-05 at the وے بیک مشین, bloomberg.com, April 24, 2011.

[11] Obama Middle East speech in full with analysis Archived 2014-08-25 at the وے بیک مشین, BBC, (19 May 2011)

[reuters-12] سائیٹ غلطی: نا منیا جان والا <ref> ٹیگ کوئی لکھت نئیں دتی گئی اتے پتے reuters لئی۔

[13] MINAB condemns Bahraini destruction of mosques Archived 2014-03-28 at the وے بیک مشین, Bahrain Center for Human Rights, May 17, 2011.

[14] Bahrain Shiites defy authorities, rebuild demolished mosques Archived 2012-01-23 at the وے بیک مشین, December 16, 2011.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]