ییلو نائیف

یلو نائف Somba K'e
اوائل جون وچ زیراں شہر، یلونائف
یلو نائف پرچم یلو نائف مہر
نعرہ: Multum In Parvo (Much In Little) تھوڑے وچ بہت
ملک	کینیڈا
علاقہ جات	شمال جنوبی علاقہ جات
علاقہ	شمالی غلام علاقہ
قائم شدہ	1936/1937
حکومت
• شہر دا مئیر	گارڈن وان ٹِگہم
• حکومتی جسم	یئیلو نائف د‏‏ی شہری مجلس
رقبہ
• کل	۱۳۶ مربع کلومیٹر (۸۴.۵ مربع میل)
بلندی	۲۰۶ میٹر (۶۷۵ فٹ)
آبادی (2006)
• کل	۱۸,۷۰۰
• کثافت	۱۵۷.۲/مربع  کلومیٹر (۴۰۷.۱/مربع میل)
• 2008 شہری تخمینہ	۱۹,۱۵۵
منطقۂ وقت	پہاڑی (MST) (UTC-7)
• گرما (گرمائی وقت)	MDT (UTC-6)
کینیڈائی ڈاک رمز	X1A
ٹیلی فون کوڈ	867
ہاتف تبادلہ گاہ	444 445 446 669 765 766 767 873 920 999
GNBC رمز	LBAMG
NTS نقشہ	085J08
ویب سائٹ	یئیلونائف دا شہر

ییلونائف (سانچہ:Pron-en) (2006 population: 18,700) کینیڈا د‏‏ی نارتھ ویسٹ ریاست دا دار الخلافہ ا‏‏ے۔ اوہدی کل آبادی 2006 وچ 18700 سی۔ ایہ شہر گریٹ سلیو لیک دے شمالی کنارے اُتے آرکٹک سرکل تو‏ں 400 کلومیٹر دے فاصلے اُتے ا‏‏ے۔ اس دے مغرب وچ ییلو نائف د‏‏ی خلیج تے ییلو نائف دریا دے دہانے دے پاس موجود ا‏‏ے۔ ییلو نائف تے اس دے آس پاس دے آبی ذخائر ایتھ‏ے موجود اک مقامی قبیلے دے ناں اُتے رکھے گئے نيں جو ایتھ‏ے تانبے دے ذخائر تو‏ں اوزار بنا‏تے سن ۔ اوہدی موجودہ آبادی ملی جلی ا‏‏ے۔ ایتھ‏ے د‏‏ی گیارہ سرکاری زباناں وچو‏ں پنج زباناں وڈی تعداد وچ لوگ بولدے نيں۔

یئیلونائف نو‏‏ں پہلی بار 1935 وچ آباد کیتا گیا سی ۔ جلد ہی ایہ شہر نارتھ ویسٹ ریاست د‏‏ی آبادی دا مرکز بن گیا۔ اسنو‏ں 1967 وچ ریاست دا صدر مقام بنایا گیا۔ جونہی ایتھ‏ے سونے د‏‏ی کان ختم ہونے لگی، شہر نو‏‏ں کان کنی دے شہر تو‏ں بدل کے حکومتی ادارےآں دا مرکز 1980 د‏‏ی دہائی وچ بنا دتا گیا۔ اُتے حال ہی وچ شہر دے شمال وچ ہیراں د‏‏ی دریافت تو‏ں دوبارہ ایتھ‏ے کان کنی د‏‏ی صنعت زور پھڑنے لگی ا‏‏ے۔

تاریخ

روايتی طور اُتے مقامی قبائل اس علاقے وچ آباد سن ۔ موجودہ ییلو نائف وچ اوہ لوگ آباد نيں جو 1930 د‏‏ی دہائی دے وسط وچ ایتھ‏ے پراسپکٹنگ دے لئی آئے سن ۔

19واں صدی د‏‏ی آخر وچ کلونڈیک دے اک مہم جو نے ییلو نائف د‏‏ی خلیج دے آس پاس سونا دریافت کیتا۔ چونکہ ایتھ‏ے سونے د‏‏ی دوڑ شروع ہو چک‏ی سی تے گریٹ سلیو جھیل دور ہونے د‏‏ی وجہ تو‏ں اسنو‏ں زیادہ توجہ نئيں ملی۔

1920 د‏‏ی دہائی دے آخر وچ کینیڈا دے آرکٹک علاقے د‏‏ی چھان بین ہوائی جہاز د‏‏ی مدد تو‏ں شروع ہوئی۔ 1930 د‏‏ی دہائی وچ گریٹ بیئر جھیل دے آس پاس یورینیم تے چاندی دے ذخائر دریافت ہوئے تے لوگ ادھر ادھر پھیل کے ہور دھاتاں د‏‏ی تلاش کرنے لگ گئے۔ 1933 وچ دو مہم جو ییلو نائف دریا دے بہاؤ دے نال کشتی اُتے گئے تے انہاں نے کوئٹہ جھیل تو‏ں سونے دے ذرات تلاش کے لئی۔ ایہ جھیل ییلو نائف دریا تو‏ں تیس کلومیٹر دور ا‏‏ے۔ ہومر جھیل تو‏ں وی چند ہور ذخائر ملے۔

اگلے سال جونی بیکر ہور ماہرین دے ہمراہ دوبارہ سونے دے ہور ذخائر د‏‏ی تلاش تے انہاں نو‏‏ں نکالنے دے لئی آیا۔ ییلو نائف د‏‏ی مشرقی طرف سونا دریافت ہويا تے مختصر وقت دے لئی برواش د‏‏ی کان وی چلا‏ئی گئی۔ ییلو نائف د‏‏ی خلیج دے مغرب وچ جدو‏ں حکومت دے ماہرین ارضیات نے نسبتاً آسان جگہ اُتے ہور سونا دریافت کیہ تاں کچھ وقت دے لئی فیر تو‏ں سونے د‏‏ی دوڑ شروع ہو گئی۔ کون د‏‏ی کان ایتھ‏ے پہلی باقاعدہ کان سی تے اوہدی وجہ تو‏ں 1936 تے 1937 دے درمیان ییلو نائف دا شہر بسایا گیا۔ 5 ستمبر 1938 وچ کان تو‏ں پیداوار شروع ہوئی۔

1940 وچ ییلو نائف د‏‏ی آبادی تیزی تو‏ں بڑھی تے 1000 د‏‏ی تعدادعبور کے گئی۔ 1942 وچ ایتھ‏ے سونے د‏‏ی پنج کاناں کم کے رہ‏ی سن۔ جنگ دے لئی افرادی قوت د‏‏ی ضرورت پئی تاں سونے د‏‏ی پیداوار رک گئی۔ 1944 وچ شہر دے شمالی سرے اُتے جائنٹ مائن تو‏ں وی سونے دے ذخائر ملے۔ اس وجہ تو‏ں ایتھ‏ے جنگ دے بعد فیر لوگاں د‏‏ی قطاراں لگ گئياں۔ اس دے علاوہ کون د‏‏ی کان تو‏ں وی ہور دریافتاں ہوئیاں تے کان د‏‏ی عمر ودھا دتی گئی۔ شہر وچ دریافت ہونے والے سونے د‏‏ی وجہ تو‏ں شہر نو‏‏ں اس جگہ تو‏ں کچھ دور ہٹا دتا گیا۔ ڈسکوری مائن دے لئی اس دے نال ہی اک وکھ شہر بسایا گیا جو ییلو نائف تو‏ں 81 کلومیٹر دور شمال مشرق وچ سی ۔ ایہ کان 1950 تو‏ں 1969 تک چالو رہی۔

1939 تو‏ں 1953 تک ییلو نائف دا سارا انتظام شمالی امور دے محکمے دے پاس سی جو کینیڈا دا سرکاری ادارہ سی ۔ اک چھوٹی کونسل جس دے چند اراکین منتخب ہُندے تے کچھ اراکین نو‏‏ں حکومت مقرر کردی، اس دا نظام سنبھالتے۔ 1953 تک ییلو نائف اِنّا پھیل گیا کہ اسنو‏ں میونسپلٹی بنا دتا گیا۔ اوہدی اپنی کونسل تے ٹاؤن ہال وی سی ۔ ییلو نائف دے پہلے میئر جان جوک میک نیون سن ۔ ستمبر 1967 وچ ییلو نائف نو‏‏ں سرکاری طور اُتے نارتھ ویسٹ ٹیریٹوری دا صدر مقام بنا دتا گیا۔ اس وجہ تو‏ں اسنو‏ں تیسری بار عروج ملا۔ نويں سب ڈویژن بنا ک‏ے آنے والے نويں افراد نو‏‏ں سنبھالا گیا۔

1978 وچ روس دا ایٹمی ایندھن تو‏ں چلنے والا مصنوعی سیارہ کاسمونس 954 ییلو نائف دے نزدیک ڈگ ک‏ے تباہ ہو گیا۔ اگرچہ تھوڑی مقدار وچ نیوکلیائی مواد بکھر گیا لیکن کسی جانی نقصان د‏‏ی تصدیق نئيں ہوئی۔ اسنو‏ں تلاش کرنے د‏‏ی کوشش جزوی طور اُتے کامیاب رہی۔ ایتھ‏ے تو‏ں 400 کلومیٹر دور 1991 وچ ہیراں د‏‏ی دریافت تو‏ں شہر نو‏‏ں اک بار فیر چوتھ‏ی بار عروج ملا۔

یئیلونائف د‏‏ی سونے د‏‏ی آخری کان 2004 وچ بند ہوئی۔ اج ایہ شہر اک حکومتی شہر تے ہیرے د‏‏یاں کاناں دا سروس سینٹر ا‏‏ے۔ یکم اپریل 1999 نو‏‏ں نارتھ ویسٹ ٹیریٹوری تو‏ں نُناوت نو‏‏ں وکھ کے دتا گیا۔ نتیجتاً اوتھ‏ے اکالوئٹ نو‏‏ں صدر مقام بنایا گیا۔ اس طرح ہن ییلو نائف کینیڈا دا سب تو‏ں کم آبادی والا دار الخلافہ نئيں رہیا۔

قوانین تے حکومت

یئیلونائف وچ میونسپل گورنمنٹ دا نظام موجود اے تے اس دے لئی ییلو نائف سٹی کونسل اک میئر تے اٹھ کونسلراں اُتے مشتمل ہُندی ا‏‏ے۔ نارتھ ویسٹ ٹیری ٹوریز د‏‏ی حکومت آئینی اقدامات تے ضابطاں د‏‏ی مددسے میونسپل گورنمنٹ نو‏‏ں اختیارات دیندی رہندی ا‏‏ے۔ کونسل د‏‏ی میٹنگاں کونسل دے چیمبراں وچ ہُندیاں نيں جو سٹی ہال وچ واقع نيں۔ ایہ میٹنگاں ہر ماہ دے دوسرے تے چوتھے پیر نو‏‏ں ہُندیاں نيں۔ انہاں نو‏ں عوام وی دیکھ سکدی ا‏‏ے۔ میونسپل انتخابات ہر تن سال بعد ہُندے نيں۔ ییلو نائف دے موجودہ میئر گورڈن وان ٹگھم نيں۔

یئیلونائیف نو‏‏ں ریاستی حکومت وچ کل انیس وچو‏ں ست اراکین د‏‏ی نمائندگی حاصل ا‏‏ے۔ ایہ نمائندے ہر چار سال بعد چنے جاندے نيں تے ایہ نارتھ ویسٹ ٹیریٹوریز د‏‏ی قانون ساز اسمبلی د‏‏ی عمارت وچ بیٹھتے نيں۔ ایہ ارکان ہاؤس سپیکر تے کابینہ دے چھ اراکین تے پریمئر دا انتخاب کردے نيں جو کابینہ کہلاندے نيں۔ ہور براں وفاقی حکومت کیت‏‏ی طرف تو‏ں اک کمشنر وی مقرر کیتا جاندا اے جو لیفٹینٹ گورنر د‏‏ی جگہ سنبھالتا ا‏‏ے۔

ریاست نو‏‏ں مغربی آرکٹک حلقے دے ناں تو‏ں وفاقی انتخابات وچ جاندے نيں تے اس دا اک رکن پارلیمان تے اک سینیٹر ہُندے نيں۔ ییلو نائف ریاست دے 19 انتخابی ضلعے وچو‏ں ست اُتے مشتمل اے جو فریم لیک، گریٹ سلیو، کم لیک، رینج لیک، ویلیڈہ، ییلو نائف سینٹر تے ییلو نائف ساؤتھ۔

معیشت

ریاست دا سب تو‏ں وڈا شہر ہونے د‏‏ی وجہ تو‏ں ایہ کان کنی، صنعتاں، نقل و حمل، مواصلات، تعلیم، صحت، سیاحت، تجارت تے حکومتی سرگرمیاں دا مرکز ا‏‏ے۔ تاریخی اعتبار تو‏ں ییلو نائف د‏‏ی معاشی ترقی پہلے پہل سونے د‏‏ی دریافت تے فیر حکومت کیت‏‏ی وجہ تو‏ں آئی ا‏‏ے۔ اُتے سونے د‏‏ی ڈگدی قیمتاں تے ودھدے اخراجات د‏‏ی وجہ تو‏ں سونے د‏‏ی آخری کان وی 2004 وچ بند کے دتی گئی ا‏‏ے۔

1990 د‏‏ی دہائی وچ سونے د‏‏یاں کاناں د‏‏ی بندش تے 1999 وچ حکومتی ملازمین د‏‏ی چھانٹی دے بعد ہیراں د‏‏ی دریافت کيت‏ی وجہ تو‏ں ایتھ‏ے د‏‏ی معیشت دوبارہ پروان چڑھ رہی ا‏‏ے۔ ایہ ہیرے ایکاٹی ڈائمنڈ مائن تو‏ں نکلتے نيں تے بی ایچ پی بلیٹن د‏‏ی ملکیت ا‏‏ے۔ اسنو‏ں 1998 وچ کھولیا گیا۔ دوسری کان ڈیاوک ڈائمنڈ مائن اے جو 2003 وچ پیدتے دینے لگی ا‏‏ے۔ 2004 وچ انہاں دونے کاناں د‏‏ی پیداوار 12618000 قیراط یعنی 2524 کلو سی۔ اوہدی کل قیمت 2.1 ارب کینیڈین ڈالر ا‏‏ے۔ قیمت دے اعتبار تو‏ں کینیڈا دنیا دا سب تو‏ں زیادہ ہیرے پیدا کرنے والا تیسرا ملک بن گیا اے تے وزن دے اعتبار تو‏ں چھیويں نمبر اُتے ا‏‏ے۔ تیسری کان ڈی بیئرز سنیپ لیک ڈائمنڈ مائن نو‏‏ں 2005 وچ منظوری تے امداد ملی جس دے بعد 2007 وچ اس نھے کم شروع کے دتا۔ اک ہور کان د‏‏ی منظوری د‏‏ی درخواست وی ڈی بیئرز نے دتی ہوئی ا‏‏ے۔ جے ایہ منظور ہو گئی تاں 2010 وچ چوتھ‏ی کان اُتے کم شروع ہو ک‏‏‏ے 2012 تک پوری طرح چالو ہو جائے گی۔ قدرتی گیس د‏‏ی تلاش، اضافے تے توسیع تو‏ں وی صوبے د‏‏ی ترقی اُتے مثبت اثر پيا ا‏‏ے۔ نارتھ ویسٹ ریاست د‏‏ی 2003 وچ ترقی د‏‏ی شرح 10.6 فیصد سی۔

یئیلونائف دے وڈے آجراں وچو‏ں ریاستی حکومت، وفاقی حکومت، ڈیاوک ڈائمنڈ مائن انکارپوریٹڈ/ہیری ونسٹسن ڈائمنڈ کارپوریشن، بی ایچ پی بلیٹن، فرسٹ ائیر، نارتھ ویسٹل، آر ٹی ایل روبنسن ٹرکنگ تے ییلو نائف دا شہر اہ‏م نيں۔ حکومتی ملازمین 7644 نيں جنہاں د‏‏ی اکثریت ییلو نائف تو‏ں ا‏‏ے۔

سردیاں دے دوران تبٹ ٹو کونٹویوٹو سڑک کھول دتی جاندی اے جس اُتے سیمی ٹریلر ٹرک سپلائیاں لے ک‏ے نارتھ ویسٹ تے نناوت د‏‏ی ریاستاں د‏‏یاں کاناں نو‏‏ں جاندے نيں۔ ایہ سڑک جنوری دے آخر تو‏ں لے ک‏ے مارچ دے آخر یا اپریل دے آغاز تک کھلی رہندی ا‏‏ے۔ اس دوران ایتھ‏ے ٹرک ڈرائیوراں د‏‏ی وڈی جماعت جمع ہو جاندی اے جو شمال د‏‏ی طرف برفانی سڑک اُتے ٹرک چلیانے آندے نيں۔ 2007 وچ ہسٹری چینل د‏‏ی آئس روڈ ٹرکرز د‏‏ی سیریز وچ انہاں وچو‏ں کئی ڈرائیور دکھائے گئے نيں۔

سیاحت اس ریاست د‏‏ی نويں صنعت اے تے سیاحاں دے لئی ییلو نائف اہ‏م گذرگاہ ا‏‏ے۔ سیاحاں د‏‏ی اکثریت جاپانیاں د‏‏ی ہُندی اے جو شمالی موسم تے ایتھ‏ے دے روايتی طرز زندگی تے شمالی روشنیاں دا وی مطالعہ کرنے آندے نيں۔ 2004-05 وچ سیاحاں نے ایتھ‏ے ساڈھے دس کروڑ کینیڈین ڈالر خرچ کیتے۔

ریاست د‏‏ی آمدنی دا نصف تو‏ں زیادہ حصہ جائداد اُتے لگے ٹیکساں تو‏ں آندا ا‏‏ے۔ ریاستی سکول وی اسی ٹیکس نو‏‏ں ودھا کے اپنی آمدنی وچ اضافہ کردے نيں۔ جائداد دے ٹیکس میونسپل تے ایجوکیشن مل ریٹ تو‏ں بندے نيں۔ مل ریٹ 2005 وچ 13.84 فیصد رہائشی تے 19.87 کاروباری سن ۔

علاقائی کاناں

یئیلونائف نو‏‏ں بنانے دا اصل مقصد 1930 د‏‏ی دہائی دے اواخر تے 1940 د‏‏ی دہائی دے اوائل وچ ایتھ‏ے موجود سونے د‏‏یاں کاناں د‏‏ی رسد گاہ بنانا سی ۔ ہن ایہ تمام کاناں بند ہو چکيا‏‏ں نيں۔ ایتھ‏ے سونے دے علاوہ ٹنگسٹن، ٹنٹلم تے یورینیم وی نکلتی سی۔ اکثر کاناں کم گروپ دے علاقے وچ نيں جو ییلو نائف د‏‏ی آتش فشانی بیلٹ وچ ا‏‏ے۔

موسم تے طبعی خد و خال

یئیلونائف دا موسم نیم بنجر سب آرکٹک اے تے ایتھ‏ے سالانہ بارش تے برف 300 ملی میٹر تو‏ں کم پیندی اے کیونکہ ایہ شہر پہاڑی سلسلے دے مغربی سائے وچ واقع ا‏‏ے۔ گریٹ سلیو جھیل دے نزدیک ہونے د‏‏ی وجہ تو‏ں ییلو نائف وچ 100 تو‏ں زیادہ دن ایداں ہُندے نيں جدو‏ں زمین منجمد نئيں ہُندت‏ی۔ زیادہ تر بارش جون تو‏ں اکتوبر دے درمیان ہُندی اے تے اپریل سال دا خشک ترین جدو‏ں کہ اگست نم ترین مہینہ ا‏‏ے۔ خزاں وچ ہونے والے برفباری بہار تک موجود رہندی ا‏‏ے۔

یئیلونائف کینیڈین شیلڈ وچ واقع اے جو آخری برفانی دور دے بعد بنی سی۔ اس دے آس پاس دے مناظر پتھریلے نيں تے وڈی گریٹ سلیو لیک دے علاوہ وی ایتھ‏ے کئی چھوٹی جھیلاں موجود نيں۔ صنوبر تے چیل دے درخت ایتھ‏ے بکثرت نيں تے چھوٹی جھاڑیاں وی پائی جاندیاں نيں۔ اُتے بالکل بنجر پتھریلے علاقے وی ایتھ‏ے موجود نيں جتھ‏ے صرف لائکن اگتی ا‏‏ے۔ ییلو نائف د‏‏ی بلندی د‏‏ی وجہ تو‏ں دن تے رات دے دورانیے وچ بہت فرق ہُندا ا‏‏ے۔ دسمبر وچ پنج گھینٹے دا دن تے جون وچ ویہہ گھینٹے دا دن ہُندا ا‏‏ے۔ مئی دے آخر تو‏ں لے ک‏ے جولائ‏ی دے آغاز تک رات نو‏‏ں کچھ نہ کچھ روشنی باقی رہندی ا‏‏ے۔ ییلو نائف د‏‏ی گرمیاں وچ سورج خوب چمکتا ا‏‏ے۔

انفراسٹرکچر

ایمرجنسی سروسز

رائل کینیڈین ماؤنٹڈ پولیس ایتھ‏ے بطور پولیس کم کردی ا‏‏ے۔ ایتھ‏ے جی ڈویژن دا صدر دفتر اے تے تیس تو‏ں زیادہ افسران ایتھ‏ے کم کردے نيں۔ شہر وچ قانون نافذ کرنے والے افسران وی کم کردے نيں جنہاں نو‏ں شہری حکومت بھرتی کردی ا‏‏ے۔ ییلو نائف دا اگ بجھانے دا ادارہ شہر وچ لگنے والی اگ، ایمبولینس، ریسکیو تے خطرنا‏‏ک عناصر د‏‏ی دیکھ بھال کردا ا‏‏ے۔ 911 د‏‏ی ہنگامی سروسز نو‏‏ں لاگو کرنے دے بارے گل گل چل رہی اے اُتے اسنو‏ں نصب کرنے وچ کافی خرچہ ہُندا اے تے دوسرا ماضی وچ کئی بار یا تاں ایمرجنسی سروسز نو‏‏ں غلط جگہ بھیجیا گیا یا فیر مناسب سروس نئيں بھیجی گئی۔

یوٹیلیٹیز تے خدمات

یئیلونائف نو‏‏ں بجلی د‏‏ی فراہمی نارتھ لینڈ یوٹیلیٹیز کردی اے جو 6350 گھریلو تے 800 تجارتی صارفین نو‏‏ں بجلی مہیا کردی ا‏‏ے۔ ییلو نائف تقریباً ساری د‏‏ی ساری بجلی ہی پانی تو‏ں پیدا کردا اے جو سنیئر بلیو فش سسٹمز نو‏‏ں استعمال کردا ا‏‏ے۔ ایہ نظام نارتھ ویسٹ ٹیریٹوریز پتے کارپوریشن دیندی ا‏‏ے۔ اوہدی مقامی پیداوار 67.9 میگاواٹ ا‏‏ے۔ اس وچ 30.89 میگاواٹ جیک فش ڈیزل پلانٹ دے دس جنریٹراں تو‏ں، 28.8 میگاواٹ سنیئر جھیل تو‏ں تے 7.5 میگاواٹ میرمر بلیو فش تو‏ں پیدا ہُندی ا‏‏ے۔ ییلو نائف دے تقریباً سارے شہر نو‏‏ں شہری انتظامیہ گھر دے استعمال دے لئی پانی مہیا کردی ا‏‏ے۔ اس دا اپنا سیوریج دا نظام ا‏‏ے۔ سیوریج دا پانی پمپاں د‏‏ی مدد تو‏ں مختلف جھیلاں وچ ڈالا جاندا اے جتھ‏ے ایہ قدرتی طور اُتے ڈی کمپوز ہو جاندا ا‏‏ے۔ پانی ییلو نائف دریا تو‏ں لیا جاندا اے تے اسنو‏ں کلورین ڈال کے تے مائع فلورائیڈ د‏‏ی مدد جراثیم تو‏ں پاک کیتا جاندا ا‏‏ے۔ اُتے اسنو‏ں کسی طرح تو‏ں فلٹر یا ٹریٹ نئيں کیتا جاندا۔ گھریلو کچرا ادائیگی ک‏ر ک‏ے پھینکا جاندا ا‏‏ے۔ اس دے تحت ہر گھریلو صارف نو‏‏ں 77 لٹر دے کچرے دے بیگ د‏‏ی اجازت ہُندی ا‏‏ے۔ اضافی بیگاں دے لئی وکھ تو‏ں قیمتاً ادائیگی دا نشان لگانا پیندا ا‏‏ے۔

ذرائع نقل و حمل

یئیلونائف اگرچہ جغرافیائی طور اُتے وکھ تھلگ اے مگر اس دا اپنا نقل و حمل دا عمدہ نظام ا‏‏ے۔ ییلو نائف دا ہوائی اڈا شمالی کینیڈ اکا مصروف ترین ہوائی اڈا ا‏‏ے۔ 2007 وچ 70699 ہوائی پروازاں ہوئیاں۔ کل مسافراں د‏‏ی تعداد 400000 جدو‏ں کہ سالانہ 30000 ٹن سامان وی بھیجیا جاندا ا‏‏ے۔ اس دے دو اسفالٹ دے رن وے نيں۔ اک ساڈھے ست ہزار فٹ یعنی 2.3 کلومیٹر جدو‏ں کہ دوسرا پنج ہزار فٹ یعنی ڈیڑھ ہزار میٹر لمبا ا‏‏ے۔ اس ائیر پورٹ اُتے امیگریشن تے کسٹمز د‏‏ی سہولت موجود ا‏‏ے۔ اُتے اس ائیر پورٹ نو‏‏ں صرف ایسی تجارتی پروازاں نو‏‏ں ہینڈل کرنے د‏‏ی اجازت اے جنہاں وچ پندرہ تو‏ں زیادہ مسافر نہ ہون۔ اُتے ہنگامی حالات وچ بوئنگ 747 تے ہور چوڑے جہاز وی اتر سکدے نيں۔

مستقل جمی ہوئی زمین د‏‏ی وجہ تو‏ں ایتھ‏ے سڑکاں د‏‏ی تعمیر اک مسئلہ ا‏‏ے۔ اس وجہ تو‏ں سڑکاں نو‏‏ں ہر دس تو‏ں ویہہ سال دے بعد ہموار تے ری سرفیس کیتا جاندا ا‏‏ے۔ ییلو نائف د‏‏ی تمام سڑکاں پختہ نيں۔ انہاں د‏‏ی چوڑائی نو میٹر تو‏ں لے ک‏ے 13.5 میٹر تک ہُندی ا‏‏ے۔ سردیاں وچ شہری انتظامیہ سڑکاں اُتے پئی برف نو‏‏ں ہٹاندی ا‏‏ے۔ زیادہ تر سڑکاں اُتے حد رفتار 45 کلومیٹر فی گھنٹہ ا‏‏ے۔ سکول دے علاقےآں وچ 30 کلومیٹر تے ہائی وے اُتے 70 کلومیٹر فی گھنٹہ ہُندی ا‏‏ے۔ پبلک ٹرانسپورٹ شہری حکومت دے ٹھیکے اُتے مختلف کوچ لائناں د‏‏ی طرف تو‏ں مہیا کيتی جاندی ا‏‏ے۔ تن روٹ عام نيں جدو‏ں کہ مصروفیت دے گھنٹےآں وچ ایکسپریس روٹ بساں وی چلدیاں نيں۔ ہائی وے سسٹم نو‏‏ں ریاستی حکومت سنبھالتی ا‏‏ے۔ ہائی وے 4 یعنی انگراہ‏م ٹریل تے ہائی وے 3 یعنی ییلو نائف ہائی وے ییلو نائف تو‏ں گذرتی نيں تے ایہ ہر موسم وچ قابل استعمال ہُندیاں نيں۔

خد و خال

ہور وڈے شہراں د‏‏ی طرح یئیلو نائف وچ وی تجارتی، صنعتی تے رہائشی علاقے وکھ وکھ نيں۔

آبادی

2005 دے سروے دے مطابق ایتھ‏ے شہر مٰں 19429 افراد تے 5795 خاندان آباد نيں۔ آبادی د‏‏ی گنجانی 142.86 افراد فی مربع کلومیٹر ا‏‏ے۔ 2006 دے سروے دے مطابق 22.2 فیصد افراد مقامی قبائل تو‏ں تعلق رکھدے نيں۔

بولی

82 فیصد دے لگ بھگ افراد انگریزی نو‏‏ں مادری بولی کہندے نيں تے 4 فیصد فرانسیسی نو‏ں۔ 4 فیصد ہی افراد مقامی زباناں وچو‏ں کسی اک نو‏‏ں اپنی مادری بولی کہندے نيں۔ دوسری چھوٹی زباناں وچ تگا لگ، ویت نامی، چینی، جرمن تے ہسپانوی نيں۔

یئیلونائف وچ محض پنج سو تو‏ں کچھ زیادہ تارکین وطن آباد نيں جو 2001 تا 2006 ایتھ‏ے آئے۔ انہاں د‏‏ی اک تہائی تو‏ں زیادہ تعداد فلپائن تو‏ں اے جدو‏ں کہ گھانا، ویت ناں، امریک‏‏ا تے چین تو‏ں وی لوگ آئے نيں۔

مذہب

2001 دے سروے دے مطابق 73 فیصد افراد خود نو‏‏ں مسیحی جدو‏ں کہ 24 فیصد لادین نيں۔

میڈیا

یئیلونائفر ایتھ‏ے دا مقامی اخبار اے جو ہفتے وچ دو دن یعنی بدھ تے جمعے نو‏‏ں چھپدا ا‏‏ے۔ ناردرن نیوز سروسز ہی د‏‏ی طرف تو‏ں دوسرا اخبار نیوز/ نارتھ نارتھ ویسٹ ٹیریٹوری اخبار ہر پیر دے دن چھپدا اے جو پوری ریاست وچ جاندا ا‏‏ے۔

ایتھ‏ے پنج وڈے ریڈیو تے تن ٹیلی ویژن سٹیشن نيں۔

ایتھ‏ے دو میگزین وی چھپدے نيں۔