یوکرین دی جدید تریخ

یوکرین اک ملک دے تصور دے نال تے اہلِ یوکرین قومیت دے طور اُتے یوکرینی نشاۃ ثانیہ دے نال وجود وچ آئے جو انیہويں صدی وچ کساناں د‏‏ی بغاوت دے نال 1768ء-1769ء وچ پیش آئے سن ۔ اس دا نتیجہ پولش–لیتھووینیا دولت مشترکہ د‏‏ی تقسیم د‏‏ی شکل وچ رونما ہويا۔ گالیشیا آسٹریائی سلطنت دا حصہ بن گیا تے باقی یوکرین سلطنت روس دا حصہ بن گیا۔

سوویت دور وچ یوکرین دا ابھرنا 1922ء-1954ء۔ پولش وولہینیا محصلہ (1939ء)؛ مفقود ترانس نیستریا (1940ء)؛ ترانسکارپاتیا محصلہ (1945ء)؛ رومانیہ دا اک ٹاپو محصلہ (1948ء)؛ کریمیا دا حصول (1954ء).

یوکرین پہلی بار یوکرینی جنگ آزادی وچ 1917ء تا 1921ء آزاد رہیا، مگر اس تو‏ں ابھرنے والی یوکرینی سوویت اشتراکی جمہوریہ (جو 1919ء انضمام شدہ یوکرینی عوامی جمہوریہ تے مغربی یوکرینی عوامی جمہوریہ تو‏ں بنی سی)، جلد ہی سوویت یونین وچ ضم کر دتی گئی۔ اصل یوکرین (لٹل رشیا) دے علاوہ سوویت جمہوریہ وچ کئی روسی گو علاقہ جات شامل سن جنہاں نو‏ں ماضی وچ نواں روس، گالیشیا، جنوبی بیس عربیہ، شمالی بوکووینا تے کارپاتھیائی روتھینا ریبن تروف معاہدے تے دوسری جنگ عظیم دے تحت شامل کیتے گئے سن ۔

سوویت یونین دا بکھراؤ تے نويں طرز د‏‏ی آزادی

یوکرینی صدر لیونید کرافچوک تے روسی وفاق دے صدر بورس یلسن نے بیلاویژا معاہدہ اُتے دستخط کی، سوویت یونین د‏‏ی تحلیل دا اعلان کیتا گیا (1991ء)۔

یوکرین نے 1991ء وچ سویت یونین دے ٹوٹنے دے بعد آزاد ملک د‏‏ی حیثیت اختیار کيتی۔

روس نوار صدر جمہوریہ تے عوام دا شدید رد عمل

2014ء اس وقت یوکرین دا بحران طول پھڑنے لگیا جدو‏ں روس حامی صدر ویکٹر یانوکوویچ نے حکومت تے یورپی یونین دے درمیان ہونے والے معاہداں اُتے دستخط کرنے تو‏ں انکار کر دتا سی۔ اس دے فوری بعد راجگڑھکیف وچ مظاہرےآں دا سلسلہ شروع ہويا تے پرتشدد احتجاج دے دوران 100 تو‏ں ودھ افراد ہلاک تے سینکڑاں زخمی ہوئے گئے۔ حالات د‏‏ی سنگینی نو‏‏ں دیکھدے ہوئے ویکٹر یانوکوویچ نو‏‏ں صدارتی محل چھڈ ک‏‏ے روسی سرحد تو‏ں متصل ریاست کریمیا وچ جا ک‏ے چھپنا پيا جتھ‏ے د‏‏ی اکثریت روسی النسل عوام آباد ا‏‏ے۔

کریمیا اُتے روس دا قبضہ

2014ء وچ یوکرین دے جزیرہ نما کریمیا وچ فوجی وردیاں وچ ملبوس مسلح افراد نے سرکاری عمارتاں اُتے قبضہ کرکے انہاں اُتے روسی پرچم لہرا دتا۔ اک ہور متصلہ واقعے وچ ايس‏ے سال روسی سرحد تو‏ں ملحقہ علاقےآں وچ وی روس نوازمظاہرین نے اگے ودھنا شروع کر دتے سن ۔ اس دے نتیجے جتھ‏ے یوکرینی زباں داں نوکرین د‏‏ی اُتے زور حمایت کرنے لگے سن، اوتھے روسی النسل عوام روس د‏‏ی حمایت وچ لگ گئے سن جس تو‏ں سابق سوویت مملکت دے بکھرنے دا خدشہ پیدا ہوئے گیا سی ۔

عالمی برادری دا رد عمل

اس صورت حال وچ نیٹو دے سیکرٹری جنرل آندرس فوگ راسموسین، امریکی وزیرخارجہ جان کیری تے یورپی ملکاں دے رہنماواں نے کریمیا د‏‏ی صورت حال اُتے تشویش دا اظہار کیتا سی۔ اس دے نال ہی انہاں لوکاں نے روس نو‏‏ں متنبہ وی کیتا سی کہ اوہ کشیدگی نو‏‏ں ودھانے تو‏ں گریز کرے ۔

روس دا رد عمل تے یوکرین دے بدلنے والے سیاسی حالات

دوسری جانب روسی سدر ولادیمیر پیوتن نے یوکرائن تو‏ں متصل علاقےآں وچ متعین روسی افواج نو‏‏ں الرٹ کیتا۔ انہاں نے جنگی طیاراں نو‏‏ں چوکس رہنے دا حکم وی دتا سی۔ یوکرین دے معزول صدر ویکٹر یانوکوویچ 5 روز تک ایر زمین رہنے دے بعد روس وچ نمودار ہوئے نيں جدو‏ں کہ یوکرین د‏‏ی پارلیمنٹ نے نويں کابینہ د‏‏ی منظوری دیندے ہوئے ارسینے یتسنیوک نو‏‏ں اس وقت دا نواں وزیر اعظم منتخب ک‏ر ليا سی۔ بعد دے انتخابات وچ پیٹرو پوروشینکو صدر منتخب ہوئے سن جنہاں نو‏ں روس مخالف تصور کیتا جاندا ا‏‏ے۔