ہردم سنگھ مان

ہردم سنگھ مان پرواسی پنجابی شاعر اے۔ اوہ مکھ طور تے غزل لکھدا اے۔

ہردم سنگھ مان

ہردم سنگھ مان پنجابی دا غزل گو اے‌ ۔ اس دی شاعری دا سفر تن دہاکیاں تیک پھیلیا پیا اے۔ اس دے بیان وچ سرلتا تے سادگی اے۔ اس نے عام لوکاں دے دکھاں-سکھاں، احساساں دی گل اپنی شعری چھوہ راہیں اوہناں دی ہی بولی وچ کیتی اے۔ اوہ اپنی غزل وچ نظام دی چکی وچ پسدے بندے دی دبی چیخ نوں زبان دین دے نال-نال اوہدے اندر اٹھدے چاواں ملاراں دے چھن-بھنگر ورولیاں نوں وی وساردا نہیں۔ اس دی آستھا روشنی تے محبت بھرے ماحول وچ اے۔ اس نے اپنے احساس بے باک ہو کے پرگٹائے ہن۔ ایہو بیباکی اس دے شعری کوشل دی ولکھنتا اے۔

زندگی

ہردم سنگھ مان دا جم 21 اکتوبر 1957 نوں پنڈ ڈیلیانوالی (رامونوالا) تحصیل جیتو ضلع فریدکوٹ وکھے س۔ کرتار سنگھ دے گھر ماں کرتار کور دی ککھوں ہویا‌ ۔ پنجابی یونیورسٹی پٹیالہ توں اس نے ایم۔اے۔ (پنجابی) دی ڈگری حاصل کیتی۔ پنجاب وچ پنجاب نیشنل بینک وچ 31 سال دی سروس کرن ستمبر 2013 وچ اس نے سکیل ونّ افسر دے عہدے توں اگاؤں رٹائرمینٹ لے لی اتے دسمبر 2012 توں پروار سمیت کینیڈا دے شہر سرے وچ رہِ رہا اے۔

کتاباں

1 قطرہ قطرہ موت (سمپادت غزل مجموعہ) 1985

2 پرو۔ رپندر مان- جیون تے رچنا (اڈیٹنگ) 2011

3 امبراں دی بھال وچ (غزل مجموعہ) 2013

اعزاز

کی ساہتی ادارےآں ولوں مان اعزاز

پنجابی ساہت سبھا کوٹکپورا ولوں خاص اعزاز 2013

شعری نمونہ

سپنیاں دی دھرت بنجر اج ویلے دی اکھ وچ۔

دور تک کھنڈر ہی کھنڈر اج ویلے دی اکھ وچ۔

اپجدے نے زخم، پیڑاں، درد، ہؤکے نت نویں،

بیج دتے کس نے کنکر اج ویلے دی اکھ وچ۔

موتیاں دے ڈھیر اتے کاواں رولی پے رہی،

چگ راے نے ہنس پتھر اج ویلے دی اکھ وچ۔

کس ہوا نے ڈس لیا اے ایہناں دا انکھی جلوء،

شانت نے بہتے ہی اکھر اج ویلے دی اکھ وچ۔

ہن تاں چہرے نکلدے نے پہن کے ہر پل نقاب،

غیر وی لگدے نے متر اج ویلے دی اکھ وچ۔

اوہ مناؤندے نے جشن، کہندے نواں ایہہ دور اے،

پر وچھے نے تھاں-تھاں ستھر اج ویلے دی اکھ وچ۔

آؤ رل مل ڈیک جائیے ایہدا قطرہ-قطرہ 'مان'،

درد دا وگدا سمندر اج ویلے دی اکھ وچ۔

***

اپنے گھر دی پتجھڑ اےداں دور بھجاواں میں۔

من دے ویہڑے نت نویں کجھ پھلّ سزاواں میں۔

روز سویرے اگ پیندے نے،  دس سر ہور نویں

اپنے من دا راون شامیں روز جلاواں میں۔

تن دھرتی دا کونا کونا لیناں پل وچ گاہ

من امبر دی پرکرما دی تھاہ نہ پاواں میں۔

اس پتھر دا من وی شاید کدے تاں پگھل پوے

شام سویرے کنے ہی پھلّ بلی چڑھاواں میں۔

بھٹکے سپنے جتھے بہہ کے کجھ پل کرن آرام

من دی دنیا اندر لبھاں اوہ سرناواں میں۔

شیشہ مینوں مجرم مجرم آکھے اکثر 'مان'

نھیرے دی ستھّ اندر بہہ کے ججّ کہاواں میں۔

انساناں دی خوشبو لبھدے اس نگری چوں 'مان'

بچیاں ورگے بھولے من نوں کنج سمجھاواں میں۔

***

حامی بھاویں شیشیاں دی ہر ویلے بھردے نے لوک۔

پر کلولاں پتھراں دے نال ہی کردے نے لوک۔

غیر جے ہؤکا بھرے تاں اوہ وی لگدا جرم اے

خود گناہ کرکے ہزاراں پانودے پردے نے لوک۔

ہنجھوآں دا کھارا ساگر نہ رتا وی چھلکدا

ہاسیاں نوں بلھیاں اُتے بوچ کے دھردے نے لوک۔

چھانگدے چھاواں سی جد اوہ، رکھ نوں پچھیا کسے

رکھ نے ہسّ کے کیہا کہ اپنے گھر دے نے لوک۔

موہ-محبت، پیار ہن تاں بن گئے رسماں جناب!

رشتیاں توں اکھ بچا کے چغلیاں کردے نے لوک۔

'مان' تیرے شہر دا دستور ہی ایہہ بن گیا

اونیاں نوں ہور اونا، بھریاں نوں بھردے نے لوک۔

***

اوہناں نے اس طرحاں پائی میرے یعقین دی قیمت۔

سمندر لئی جویں ہندی کسے وی لاش دی قیمت۔

تسیں پھلاں دی ورکھا کر لوو لکھ وار ایہناں اُتے بھلا

پتھر کی سمجھنگے کسے احساس دی قیمت۔

پٹاخے، پھلجھڑیاں تے آتشباجیاں نے، ایہہ

اساڈے ولوں حاضر اے تیرے بنواس دی قیمت۔

تہاڈے واسطے شاید اے ڈالر، پونڈ جاں سونا

کسے پنچھی دا دل ہی جاندے پرواس دی قیمت۔

تھلاں دی ریت پیراں ہیٹھ ساڈے بلھاں اُتے سکری

اوہ دریا دے کنارے بیٹھ لاؤندے پیاس دی قیمت۔

جدوں نیناں دے ساون دی جھڑی رکدی نہ اک پل وی

ادوں محسوس ہندی اے کسے دھرواس دی قیمت۔

کتاباں

• قطرہ قطرہ موت (سمپادت غزل مجموعہ)، 1985
• پرو۔ رپندر مان -جیون تے رچنا (سرندرپریت گھنیاں دے نال سمپادت)، 2011
• امبراں دی بھال وچ (شاعری)، ہن پرکاشن موہالی، 2013