ہاریتی
سانچہ:Infobox Buddhist term ہاریتی (سنسکرت)، جس نوں کشیموجن (鬼子母 神) وی کیہا جاندا اے، کجھ بودھ پرمپراواں وچ ایہہ اک ستکارت دیوی اتے بھوت دوویں ہن۔ اس دے مثبت پہلو وچ، اس نوں بچیاں دی سرکھیا، آسان ڈلیوری اتے خوش رہن والے بچیاں دی پرورش لئی منیا جاندا اے، جس لئی یعقین اے کہ اوہ منفی پہلوآں وچ غیر-ذمہ وار ماں پیؤ اتے بے ایمان بچیاں نوں سزا دینا وی شامل اے۔
کئی متھاں وچ، دس راکسسی عورتاں کشیموجن دی دھیاں سن۔[۱]
جاپانی بدھ دھرم وچ، کشموجن روپ، دوواں نوں اک رکھوالے دیوتے وجوں پوجیا جاندا اے، مگر بہت ساریاں لوک پرمپراواں وچ اکثر بچیاں اتے ماپیاں متعلق دکھ اتے دکھ دی اک عورت بھوت وجوں جانیا جاندا اے۔ دوویں مشہور پرمپراواں موجودہ جاپانی بودھی پرتھاواں اتے یعقین وچ قایم ہن۔
آئیکنوگراپھی
سودھوہاریتی دی مورتی سٹائل یونانی دیوی ٹائچی نال ملدی جلدی درساؤندی اے اتے ہو سکدا اے کہ گریکو-بدھو دھرم دے اثر ولوں پوربی ایشیا وچ پھیل گئی ہووے۔ یونان دی کلا وچ، ٹائچی نوں بچیاں دی موجودگی وچ درسایا گیا سی، جس وچ اک کورنوکوپیا (بہت سارے سنگ)، اک پرتیک گبرنکولم (سمندری جہاز دا رڑ)، اتے قسمت دا چکر سی؛ اوہ چکر تے کھڑی ہو سکدی اے، قسمت دے سارے چکر دی پردھانگی کردی اے۔[۲]
ہاریتی کمل سوتر دے 26ویں باب دی اک شخصیت اے اتے ایہہ نچیرن بدھ دھرم لئی خاص طور اُتے اہم اے۔ جاپانی روایت وچ، کشموجن کنن دا اک پہلو اے، رحم دی دیوی، اتے اوہ "خوش حال دی برنج" دے اپکرن دھاردا اے۔
ذکر
سودھواساطیر مطابق، ہاریتی اصل وچ اسے ویلے راجگیر دا اک رکاسی سی جدوں گوتم بدھ وی اتھے رہندے سن۔ اس دے اپنے سینکڑے بچے سن، جنہاں نوں اوہ پیار کردا سی، پر اوہناں نوں کھاؤن لئی اسنے دوجیاں دے بچیاں نوں اغوا کرکے مار دتا سی۔
ماواں نے بدھ نوں اسدے پیڑت بچیاں بچاؤن دی بینتی کیتی۔ اس لئی، بدھ نے اپنے سبھ توں چھوٹے منڈیاں نوں (اک روپ وچ، سبھ توں چھوٹی دھی) چوری کر لیا، اتے اسنوں اپنے چاول دے کٹورے ہیٹھاں لکا دتا۔ سارے کائنات وچ اپنے لاپتا ہوئے بیٹے دی سخت تلاش کرن توں بعد، ہاریتی نے انت وچ بدھ نوں مدد دی اپیل کیتی۔ بدھ نے دسیا کہ اوہ دکھ جھلّ رہیا سی کیونکہ اسنے سینکڑے بچیاں نوں گوا دتا، اتے کیہا کہ جے اوہ اوہناں ماپیاں دے دکھ دی سوچ کر سکدی اے اتے کیہا کہ جے اوہ اوہناں ماپیاں دے دکھ دی سوچ کر سکدی اے جنہاں دا اکلوتا بچہ کھا گئی سی۔ اسنے جواب دتا کہ اوہناں دا دکھ اس نالوں کئی گنا وڈا اے۔ پھر اسنے سارے بچیاں دی رکھیا کرن دی سہں کھادھی، اتے بچیاں دے ماس دی بجائے، اوہ ہن توں صرف انار کھاویگی۔ اس توں بعد ہرتی بچے جنیپے وچ بچیاں اتے عورتاں دا رکھوالا بن گئی۔ بدلے وچ، بدھ نے اس نوں بودھی دتی، جس نال اوہ کالے جادو اتے برائی طاقتاں دا مقابلہ کر سکی اتے اس نوں بیماراں نوں ٹھیک کرن دی سہولت دتی گئی۔
حوالے
سودھوکتاب-لسٹ
سودھو- Langenberg, Amy Paris (2013)۔ Pregnant Words: South Asian Buddhist Tales of Fertility and Child protection، History of Religions 52 (4)، 340-369
- Lesbre, E. (2000)۔ La conversion de Hārītī au Buddha: origine du thème iconographique et interprétations picturales chinoises، Arts asiatiques 55 (1)، 98-119