گوندارے(جٹ)

گوندارے : ایہہ گہلوت راجپوتاں وچوں ہن ۔ جٹاں دے مان بھلر، ہیہر، گودارے، پونیاں آدی 12 گوت شوگوتری ہن۔ ایہہ بہت ہی پرانے جٹّ قبیلے ہن۔

ایچ ۔روز نے وی اپنی کھوج کتاب وچّ گوداریاں بارے لکھیا اے ‘‘گودارا جٹّ شوگوتری ہن۔ ایہہ بہتے سرسا، ہسار تے فتح آباد دے علاقے وچّ ہن۔ ایہہ نمبو جی نوں اپنی بنس دا موڈھی مندے ہن، جس نے بیکانیر دے نزدیک اک پنڈ بنھیا سی۔ اوہ اپنے وچوں کوئی مکھیا نہ چن سکے۔ اوہناں نے جودھپور دے راجے نوں بینتی کیتی کہ اوہ اپنا اک چھوٹا لڑکا اوہناں نوں دے دین تاکِہ اوہ اس نوں اپنا حاکم بنا لین۔ اس لئی اس نے اوہناں نوں اپنا پتر بیکا، راجا بناؤن لئی دے دتا۔ اس دے مان تے ستکار لئی بیکانیر دی نیہہ رکھی گئی۔ اس دن توں بیکانیر دے راجے دے متھے تے راج تلک گودارے جٹّ ولوں ہی لایا جاندا اے۔ اس کارن خاندانی پروہت توں راجتلک نہیں لوایا جاندا’’

تلک صرف پانڈو بنسی گوندارے ہی لاندے ہن۔ کسے ویلے بیکانیر دے کھیتر تے جٹّ قبیلیاں پونیا، گودارا، جوئیئے، سارن، بیہنیوال تے ماہل گوت دے جٹاں نے اپنا قبضہ کر رکھیا سی۔ ایہہ لوک آپس وچّ وی لڑدے جھگڑدے رہندے سن۔ گوندارے سبھ توں طاقتور تے لڑاکو سن پر ایہناں وچّ وی ایکتا نہیں سی۔

جٹاں وچّ جے فٹّ نہ ہووے تاں دنیاں وچّ ایہناں ورگی کوئی بہادر قوم نہیں اے۔

راؤ بیکے دا جم 5 اگست 1438 عیسوی نوں جودھپور دے راجا راؤ جودھ دے گھر راٹھور بنس وچّ ہویا سی۔ 1459 عیسوی وچّ اس بنس دی ریاست جودھپور دا راجگڑھ قلعہ مہرانگڑھ وچّ سی۔ 1470 عیسوی دے لگبھگ راؤ بیکا نے بھٹیاں تے جاٹاں نوں ہراکے اپنی بیکانیر ریاست دے کھیتر وچّ کافی وادھا کر لیا۔ گودارے جٹاں نال اس ریاست دے تعلقات متراں والے ہی راے۔ راجتھاں تے ہریانے وچّ گودارے جٹّ ہندو ہن۔ ابوہر، ملوٹ تے مانسا دے پنجابی علاقے وچّ وی گودارے ہندو جاٹ ہن۔ ملوٹ دے گودارے چودھری وپاری بنکے کافی ترقی کر گئے ہن۔ ہریانے، راجتھاں تے پنجاب وچّ گودارے بشنوئی وی بن گئے ہن۔ ابوہر دے کھیتر وچّ سیتو گنو گودارے چودھریاں دے کافی گھر ہن۔ پنڈ رسولپر ملھا ضلع لدھیانہ وچّ وی کجھ گوندارے ہن۔

گوندارے، پونیئے، ماہل، سارن تے جوئیئے وغیرہ جٹّ راٹھوراں توں تنگ آ کے پندرھویں صدی توں مگروں ہی راجتھاں توں پنجاب وچّ دوبارا آئے سن۔ پنجاب دے مکتسر، فریدکوٹ، بٹھنڈہ، مانسا تے سنگرور ضلعیاں دے پنڈاں وچّ گودارے جٹّ کافی وسدے ہن۔ مالوے وچّ گوندارے جٹاں دی وسوں والے مشہور پنڈ برگاڑی گوندارے، جیونسنگھ والا، متا، ڈیلیاں والی، لدھائیکے، رٹول، گھمیارا، لہرا مہتب تے بھدوڑ وغیرہ ہن۔ پنجاب وچّ گوندارے جٹاں دی وسوں صرف مالوے وچّ ہی اے۔ ایہہ بہت ہی گھٹّ گنتی وچّ ہن۔ پنجاب وچّ بہتے گوندارے جٹّ سکھ ہی ہن۔ راجتھاں تے ہریانے دے ہندو گوندارے پنجاب دے جٹّ سکھ گونداریاں نوں اپنا بھائی چارا سمجھدے ہن۔

گودارا اتے گوندارا اکو ہی گوت اے۔ اچارن وچّ ہی فرق اے۔

ہریانے دا مشہور لیڈر چودھری منی رام گودارا بشنوئی اے۔ مکتسر دے کھیتر ملوٹ دے چودھری سورجا مل دی بنس دے لوک وی گودارے جاٹ ہن۔ ایہہ وپاری ہن۔ بیکانیر دا کھیتر ہی گودارے جاٹاں تے جٹاں دا پرانا ہوملینڈ سی۔ پانڈو ایہناں دا مکھیا سی۔ گودارے ہندو جاٹ وی ہن اتے سکھ جٹّ وی ہن۔ جاٹ اتے جٹّ شبد وچّ بولی پکھوں ہی انتر اے، جدوں کہ سماجی، تہذیبی تے معاشی پکھوں دوہاں وچّ اکسارتا اے۔ جاٹاں دے گوت پنجابی جٹاں نال رلدے-ملدے ہن۔ پچھوکڑ وی سانجھا اے۔

گوندارا، جٹاں دا بہت ہی مشہور تے کھاڑکو گوت اے۔ کیپٹن دلیپ سنگھ اہلاوت نے اپنی کتاب ‘جاٹ بیروں کا اتہاس’ وچّ لکھیا اے کہ گودارے بہت طاقت شالی جٹّ سن۔ ایہناں دا بیکانیر کھیتر وچّ ستّ سوں پنڈاں تے قبضہ سی۔ پانڈو گودارے توں اک غلطی ہو گئی۔ اس نے کسے جٹّ استری نوں جبری چکّ لیا۔ سارے جٹّ اس نال ناراض ہو گئے اس کارن پانڈو گودارے نے جٹا خلاف بیکا راٹھور دی مدد کیتی۔ بیکے نے گودارے جٹاں دی مدد نال جوئیاں، پونیاں، سارنا آدی توں اوہناں دے سارے علاقے جت لئے۔ جٹاں دی آپسی فٹّ کارن بیکانیر دے اس جنگلی کھیتر وچّ جٹاں دے چھوٹے چھوٹے سارے راج ختم ہو گئے۔ راٹھور بنس دا راج قایم ہون نال بیکانیر کھیتر توں کئی جٹ قبیلے پنجاب ولّ آ گئے۔

پنجاب پرانے ویلے توں ہی جٹّ قبیلیاں دا گھر سی۔