بھارت دا گوا اُتے قبضہ

(گوآ تے قبضہ توں مڑجوڑ)
بھارت دا گوا اُتے قبضہ
منسوب عسکری کارروائیاں ،  الحاق   ویکی ڈیٹا اُتے (P31) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
انتظامی تقسیم
میعاد عہدہ شروع دسمبر ۱۹۶۱  ویکی ڈیٹا اُتے (P580) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
گوا تے قبضہ جاں حملہ (انگریزی وچ: Annexation of Goa)، اوہ عمل سی جس وچ جمہوریہ بھارت نے، دسمبر 1961 وچ بھارتی ہتھیاربند فوجاں ولوں کیتی گئی ہتھیاربند کاروائی نال گوا، دمن اتے دیؤ دے پرانے پورتگالی بھارتی علاقیاں اپر اپنا قبضہ کر لیا سی۔ بھارت وچ، اس عمل نوں "گوا دی مکتی" کیہا جاندا اے۔ پرتگال وچ اس نوں “گوا اپر حملہ” کیہا جاندا اے۔ 1961 وچ پورتگالی راج دے ختم ہون توں بعد گوا نوں فوجی انتظام ماتحت کنھمرن پلٹ کینڈتھ دی اگوائی وچ نائب گورنر بنایا گیا سی۔ [۱] 8 جون 1962 نوں، فوجی راج دی تھاں سولیئن سرکار نے لے لئی جدوں نائب گورنر نے 29 نامزد میمبراں دی اک غیر رسمی صلاح کار کونسل نوں اس کھیتر دے پربندھ وچ مدد لئی نامزد کیتا۔ [۲]

بھارتی آرمڈ فورسز ولوں کیتی "ہتھیاربند کاروائی" دا کوڈ نام "اوپریشن وجے" (مطلب "جت") سی۔ اس وچ 36 گھنٹیاں توں ودھ ویلے لئی ہوائی، سمندری اتے زمینی حملے شامل سن، اتے ایہہ بھارت لئی اک فیصلہ کن جت سی، جس وچ پورتگال ولوں بھارت وچ باقی بچیاں ہوئیاں جگاواں اپر 451 سالاں دا راج ختم ہویا۔ ایہہ سرگرمی دو دن چلی، اتے لڑائی وچ 22 بھارتی اتے 30 پورتگالی مارے گئے۔ مختصر ٹکراء نے زمین تعریف اتے نندا دا مپناہ کڈھیا۔ بھارت وچ، اس کاروائی نوں تریخی طور اُتے بھارتی کھیتر دی مکتی دے روپ وچ دیکھیا گیا، جدونکہ پورتگال نے اس نوں اپنی قومی دھرتی اتے شہریاں دے خلاف اک حملے وجوں ویکھیا۔

قانون پالیسی

سودھو

سن 1947 وچ آزادی توں بعد بھارت نے گوا اتے پورتگالی حکومت نوں مانتا دتی سی۔ گوا اتے حملہ کرن توں بعد بھارت دا کیس کلونیکل حاضلات دی غیر قانونیت دے دوآلے بنایا گیا سی۔ ایہہ دلیل ویہویں صدی دے قانونی اصولاں مطابق صحیح سی، پر سولھویں صدی دے قومانتری قانون دے ماپدنڈاں اُتے صحیح نہیں پئی۔ بھارت نے بہت سارے قومانتری بھائیچارے توں ہمدردی حاصل کیتی، مگر اس نال حملے لئی کسے قانونی مدد دا اشارہ نہیں ہویا۔ [۳] بھارتی سپریم کورٹ نے الاٹمینٹ دی موزونیت نوں پچھان لیا اتے کتے دے قانون دی جاری لاگواہلیت نوں ردّ کر دتا۔ پچھوکڑ والے اثر نال معاہدے وچ، پورتگال نے 1974 وچ بھارتی حکومت نوں مانتا دتی۔ [۴] اس قبضے نوں غیر قانونی منیا جاندا اے، کیونکہ ایہہ اقوام متحدہ دے چارٹر دے لاگوُ ہون توں بعد ہویا اے۔ بعد والے معاہدے اس نوں صحیح نہیں ٹھہرا سکدے۔ [۵] شیرن کورمین دا ترک اے کہ خود ارادیت دا اصول نویں حقیقت نوں مطابق کرن دے اصول نوں موڑ سکدا اے، پر ایہہ اصل قبضے دے غیر قانونی پہلو نوں نہیں بدل سکیگا۔ [۶]

تہذیبی چترن

سودھو

فلم "سات ہندوستانی" (1969)، آپریشن وجے بارے سی۔ اسنے نیشنل ایکتا اُتے سبتوں ودھیا فیچر فلم دا 1970 نارگس دتّ اوارڈ جتیا، اتے کیفی اعظمی لئی قومی ایکیکرن انعام تے سبتوں ودھیا فلم سنگیت دے بول-لکھاری انعام جتیا۔ "تردور"، شیام بینیگل اتے پکار دی اک فلم وچ 1960 دے گوا دے پچھوکڑ اُتے مشتمل کہانیاں وی ہن۔

حوالے

سودھو
  1. «Obituary of Lt-Gen K. P. Candeth». 10 جولائی 2003. دریافت‌شده در 29 جنوری 2018. تاریخ وارد شده در |access-date=،|date= را بررسی کنید (کمک)
  2. «Archive copy». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰۱۳-۰۱-۱۱. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۱۳.
  3. Peter Malanczuk (12 اپریل 2002). Akehurst's Modern Introduction to International Law. Routledge, 156–. ISBN 978-1-134-83388-7. “Portugal acquired Goa by conquest in the sixteenth century, and India recognized the Portuguese title after becoming independent in 1947. However, in the Security Council debates which followed the invasion, India argued that Portugal's title was void because it was based on colonial conquest. Such a view is correct under twentieth century notions of international law, but hardly under sixteenth-century notions. The sympathies of most of the members of the United Nations lay with India, and neither the Security Council nor the General Assembly condemned India's actions. But this does not necessarily mean that they thought India's action was legally justified.” 
  4. Andrew Clapham (15 اکتوبر 2015). The 1949 Geneva Conventions: A Commentary. OUP Oxford, 1465–. ISBN 978-0-19-100352-3. “In the case of the annexation of Goa by India in 1961, the Supreme Court of India held that the annexation was valid and the law of occupation no longer applicable. In 1974, Portugal recognized the Indian sovereignty over Goa by a treaty with retroactive effect.” 
  5. Alina Kaczorowska-Ireland (8 مئی 2015). Public International Law. Routledge, 268–. ISBN 978-1-317-93641-1. “It is submitted that in the light of the jus cogens rule prohibiting the threat or use of force any annexation which has taken place after the entry into force of the UN Charter e.g. the annexation of Tibet by China in 1951, the annexation of Hyderabad by India in 1948, the annexation of Goa (despite the fact that Portugal relinquished its claim and recognised the sovereignty of India over Goa by a treaty) should be regarded as illegal and thus without any effect under international law. Such fundamental illegality can neither be justified by the subsequent conclusion of a peace treaty nor by the application of the doctrine of historic consolidation.” 
  6. Sharon Korman (31 اکتوبر 1996). The Right of Conquest: The Acquisition of Territory by Force in International Law and Practice. Clarendon Press, 275–. ISBN 978-0-19-158380-3. “It may therefore be argued that the recognition of India's annexation of Goa involved the bending of a principle (the inadmissibility of the acquisition of territory by the use of force) to accommodate a reality which was regarded as being, on the whole, beneficial, even if this situation originated in illegality. But it did not involve the abandonment of the legal principle prohibiting the acquisition of territory by force-even in respect of territories defined as colonies. The conclusion that India's successful annexation of Goa cannot be taken to indicate the existence of a legal right of reconquest in cases where a former colony seeks to recover what it considers to be its pre-colonial frontiers is reinforced-even more strongly and conclusively-by the practice of states in connection with Argentina's attempted conquest or reconquest of the Faulkland islands.”