گنتارا
گنتارا (abacus) اک نہات قدیم تے مشہور ایجاد اے جو حساب کتاب دے لئی عرصہ قدیم توں وکھ وکھ تہذیباں وچ استعمال کیتی جاندی رہی اے۔ گنتارا نوں اردو وچ مِعداد وی کہندے نيں۔
بنیادی طور تے ایہ اختراع اک لکڑی دے کھانچے (frame) اُتے مشتمل ہُندی اے جیہدے وچ تار اک ترتیب نال لگے ہوئے ہُندے نيں تے ایہناں تاراں وچ تسبیح دے موتیاں ونگوں موتی پروئے ہوئے ہُندے نيں جیہناں نوں اگّے پِچّھے سرکا کر حساب کتاب لئی استعمال کيتا جاندا اے ۔
گنتارے وچ دو خانے ہُندے نيں۔ اک اُتے تے اک تھلے۔ اُتے والے خانے وچ ہر تار یا باریک سلاخ وچ دو دو موتی ہُندیاں نيں تے ہر موتی پنج نوں ظاہر کردا اے۔ نچلے خانے وچ ہر تار وچ پنج پنج موتی ہُندے نيں جو اکائی نوں ظاہر کردیاں نيں۔