کیوبا دی تریخ

1492 وچ اطالوی ایکسپلورر کرسٹوفر کولمبس دے آؤن توں پہلاں کیوبا دا جزیرہ وکھ-وکھ میسومرکن سبھیاچاراں دا وسیبا سی۔ کولمبس دے آؤن توں بعد، کیوبا اک سپینش کلونی بن گیا، جسدا راج ہوانا وچ اک سپینی گورنر ولوں کیتا جاندا سی۔ فلوریڈا دے بدلے سپین کول واپس آؤن توں پہلاں 1762 وچ، ہوانا تے تھوڑھے ویلے لئی برطانیہ نے قبضہ کر لیا سی۔ 19 ویں صدی دوران بغاوتاں دی اک لڑی سپینی راج نوں ختم کرن وچ ناکام رہی حالانکہ، لمکویں سپینش-امریکن جنگ دے نتیجے وجوں 1898 وچ جزیرہ توں سپینیاں نوں واپس جانا پیا سی اتے اگلے امریکی فوجی راج دے ساڈھے ڈیڈھ سال مگروں، کیوبا نے 1902 وچ رسمی آزادی حاصل کیتی۔

آزادی توں مگروں، کیوبا جمہوریہ نے اہم معاشی ترقی کیتی، پر سیاسی بدعنوانی اتے نرنکش لیڈراں دا سلسلہ وی دیکھیا۔ پھر 26 جولائی دی موومینٹ چلی جس دی اگوائی فیڈل اتے راؤل کاسٹرو رز کول سی۔ اس تحریک نے 1953–59 دوران کیوبن انقلاب دوران تاناشاہ فلگینسیؤ بتستا نوں گدی توں لاہ دتا۔اس توں بعد کیوبا دا راج کاسٹرو بھراواں دے اگوائی ہیٹھ کیوبا دی کمیونسٹ پارٹی ولوں اک سوشلسٹ راج دے طور تے چلایا جا رہا اے۔ انقلاب توں بعد امریکہ نے سیاسی اتے معاشی طور تے الگ تھلگ کیتا ہویا اے، مگر ہولی ہولی ودیش وپار اتے سفر دی پہنچ حاصل کر لئی اے کیونکہ ڈپلومیٹک تعلقاں نوں عامَ وانگ بناؤن دے یتن جاری ہن۔ گھریلو معاشی سدھار وی کیوبا دے سماج وادی مطلب انتظام دے جدیدیت دی شروعات ہن۔

سابق-کولمبیائی اتہاس

کیوبا دے سبھ توں پہلاں جانے جاندے انسانی واسیاں دے نشان چوتھے ملینیئم ق م وچ ملدے ہن۔سبھ توں پرانی جانی جان والی کیوبن آّار قدیمہ سائیٹ، لیویسا، لگپگ 3100 ق م توں 2000 ق م دی اے۔2000 ایپو توں بعد سائیٹاں دی ودھیرے گنتی ملدی اے، جو کہ مغربی کیوبا دے کیؤ ریڈونڈو اتے گوائیبو بلینکو سبھیاچاراں وچ موجود اے۔ ایہہ نیوؤلدک سبھیاچاراں نے زمین پتھر اتے شیلّ ٹول اتے گہنیاں دی ورتوں کیتی، جس وچ ڈیگر ورگے گلیڈیؤلیتوس شامل سن، جنہاں بارے یعقین اے کہ ایہہ کرمکانڈی کردار نبھاؤندے سن۔ کیؤ ریڈونڈو اتے گوائیبو بلینکو سبھیاچار ماہیگیری، شکار اتے جنگلی پودیاں نوں اکٹھا کرن دی بنیاد تے اک گزارییوگ جیونسٹائل دا جیون بتاؤندے سی۔

کولمبس دے آؤن توں پہلاں، مقامی گواناجٹابے، جو صدیاں توں کیوبا وچ وسے ہوئے سن، نوں ٹائنو اتے سبونی سمیت پرواسیاں دے آؤن والے قافلیاں نے جزیرہ دے دور لہندے ول ڈھکّ دتا سی۔ ایہہ لوک کیریبیئن جزیرےآں دی لڑی دے نال شمال ول پرواس کر گئے سن۔

ٹائنو اتے سبونی اک تہذیبی گروہ دا حصہ سن جو عامَ طور تے آراوک اکھواؤندا سی، جو یورپیئن لوکاں دے آؤن توں پہلاں شمال-مشرق دکھنی امریکہ دے کجھ حصیاں وچ وسدے سن۔ شروع وچ، اوہ کیوبا دے پوربی حصے وچ رہن لگ پئے سن، پھر اوہ جزیرہ دے لہندے ول ودھ گئے سی۔ سپینی ڈومینیکن پادری اتے لکھاری بارٹولومے ڈے لاس کااسس نے اندازہ لگایا کہ 15 ویں صدی دے انت تک کیوبا دی ٹائنو آبادی 350،000 تک پہنچ گئی سی۔ ٹائنو لوک یکوٹ روٹ دی کھیتی کردے، اس نوں کٹدے اتے کیساوا روٹی بناؤن لئی پکاؤندے۔ اوہ کپاہ اتے تمباکو وی اگاؤندے سن، اتے مکی اتے مٹھے آلو کھاندے سن۔ انڈیئناں دے اتہاس مطابق، اوہناں کول "جو کجھ اوہناں لئی لوڑیندا سی، اوہ سبھ کجھ سی، اوہناں کول بہت ساریاں فصلاں سن، ۔.۔"۔