کیلکولس

ڈفرینسیئل اتے انٹیگرل کیلکولس (Differential and Integral Calculus) گنت دی اک شاخاں اے، جو کہ الجبرا (Algebra) اتے ارتھمیٹک (Arithmetic) توں ڈیولپ ہوئی اے ۔ اس دے دو حصے ہن

• ڈفرینسیئل کیلکولس (Differential Calculus)
• انٹیگرل کیلکولس (Integral Calculus)

ایہناں دوواں شاخاں وچّ اک چیز سانجھی ہی لا-حد اتے بہت ہی چھوٹیا لا-حد رقماں دی بنیاد تے حساب کرنا ۔

ڈفرینسیئل کیلکولس

ڈفرینسیئل اتے انٹیگرل کیلکولس دی اس شاخ دا مقصد کسی وی رقم وچّ ہو رہے بدلاواں دی در ماپنا اے ۔ اس در نوں ڈیریویٹو (Derivative) کہندے ہن ۔

$m={\Delta y \over {\Delta x}}$

$m$ = ڈیریویٹو، ${\Delta y}$ = y وچّ بدلاو اتے ${\Delta x}$ = x وچّ بدلاو

جتھے ${\Delta }$ ہو راے بدلاواں دا پرتیک اے۔ یونانی زبان دے اس چنہ (Δ) نوں گنت وچّ وچّ بدلاو دی تھاں اتے ورتیا جاندا اے ۔

اس دا مطلب اے کہ Δy = m Δx۔

ڈفرینسیئل کیلکولس

ایہہ جوڑن دا اک خاص ڈھنگ اے جس وچّ بہت ہی چھوٹیاں اتے بہت وڈیاں رقماں نوں جوڑیا جاندا اے۔ اس دا استعمال مکھ طور تے اوہناں شکلاں دا رقبہ کڈھن لئی کیتا جاندا اے جہناں دی کوئی خاص صورتَ (ترکون وغیرہ) نہیں ہندی ۔

لیبنز نے سبھ توں پہلاں کیلکولس دے نتیجے شائع کیتے

باہری سروت

• ڈفرینسیئل اتے انٹیگرل کیلکولس بارے ہور جانکاری وولفرام الفا اتے