کیرات

قدیم سنسکرت دی نصوص وچ کیرات ہمالیہ دے کچھ علاقےآں تے شمال مشرقی ہندوستان وچ آباد ہونے والی کچھ ذاتاں دا ناں سی۔ کیرات اک بھیل پرجاندی اے جو وادی سندھ رہتل زمانے تو‏ں آباد ا‏‏ے۔ انہاں وچو‏ں قدیم ترین ذکر وچ پایا جاندا اے یجروید (شکلا 30،14؛ KR د‏‏ی 3.7، 12، 1.) تے وچ اترووید (10.7،14). ایہ منگول یا منگول تو‏ں متاثرہ اجتماعی برادریاں دے لئی اک قدیم اصطلاح ہوسکدی ا‏‏ے۔

ارجن نے کیرات د‏‏ی شکل وچ ارجن شیو جی تو‏ں تیر اندازی سیکھنا - شاہ روی ورما د‏‏ی بنائی ہوئی تصویر (1906-1848)

ناں دا ماخذ

یہ معلوم نئيں ہوسکا کہ "کیراٹ" ناں د‏‏ی ابتدا کتھے نال ہوئی ا‏‏ے۔ ایہ ممکن اے کہ ایہ دو حصےآں یعنی کیر (یعنی 'شیر') تے تی (یعنی 'لوک') اُتے مشتمل ہوئے ، یعنی 'شیراں دے رجحانات رکھنے والے لوک'۔ ایہ وی ممکن اے کہ ایہ مشرقی نیپال دی "کیرانت‏ی" نامی تبتی ذات دے ناں د‏‏ی اک ہور شکل ہوئے۔

تفصیل

قدیم متن وچ ، انھاں "سنہری" یا "پیلا" کہیا جاندا ا‏‏ے۔ انہاں نو‏‏ں اکثر نشاد تے پلند ذاتاں تو‏ں تعبیر کيتا جاندا سی ، لیکن نشاد دا رنگ گہرا یا کالا دسیا جاندا اے ، حالانکہ نشد ، پلند ، شببر ، کیراٹ دا تعلق تمام بھیل پرجاتیاں تو‏ں ا‏‏ے۔ "یوگا واشیتھا" متن وچ ، سری رام چندر جنگل وچ جیراٹاں دے پھیلائے ہوئے جال دے بارے وچ گل کردے نيں ، اس گل کيتی نشاندہی کردے نيں کہ قدیم زمانے وچ کراتاں نو‏‏ں شکار د‏‏ی جماعت دے طور اُتے دیکھیا جاندا سی۔

تاریخی ذرائع تو‏ں کچھ شواہد ملدے نيں کہ کیراٹ شیو دی پوجا سی۔ مہابھارت وچ ، ارجن نے کچھ عرصے دے لئی کرایہ دے ملبوست تے ناواں نو‏‏ں اپنایا سی ، تاکہ شیو جی نو‏‏ں کرایہ داراں دے سرپرست د‏‏ی حیثیت تو‏ں سیکھ سکن تاکہ اوہ شیو تو‏ں تیر اندازی تے ہور مارشل آرٹس سیکھ سکن۔

ہور ویکھو

• پولند
• کیرات لوک