کولمب دا قنون

کولومب نے چارج ہوئیاں چیزاں درمیان فورساں نوں ناپن لئی بہت سارے تجربے کیتے ۔ جدوں چارج ہوئیاں چیزاں دے ریکھک سائز اوہناں درمیان دوری توں کتے سوخم ہندے ہن، تاں اوہناں دا سائز اگنور کیتا جا سکدا اے، اتے چارج ہوئیاں چیزاں نوں پوآئنٹ چارج دے طور تے سمجھیا جا سکدا اے۔ کولومب دے قنون مطابق

دو پوآئنٹ چارجاں درمیان کشش دی فورس چارجاں دے میگنیٹیوڈ دے معکب دے ڈائریکٹلی پروپوشنل ہندا اے اتے اوہناں درمیان دوری دے انورسلی پروپوشنل ہندا اے۔ فورس ہمیشاں دوویں چارجاں دی پوزیشن نوں ملاؤن والی لائن دے نال نال ایکٹ کردا اے۔

• منّ لؤ ساڈے کول دو پوآئنٹ چارج کیؤ-ون تے کیؤ-ٹو ہن جو ویکیوم اندر اک ڈسٹینس r تے واقع ہون ۔
• تاں کولومب دے قنون مطابق؛

F ∝ (|کیؤ-ون| ✕ |کیؤ-ٹو|)/(r²) جاں F = k (|کیؤ-ون| ✕ |کیؤ-ٹو|)/(r²)

• جتھے k, الیکٹروسٹیٹکس فورس کونسٹینٹ کیہا جاندا اے جسدا میگنیٹیوڈ چارجاں نوں وکھرا کرن والے زریعہ (میڈیئم) دی فطرت اتے اتے یونٹاں دے سسٹم اتے انحصار کردا اے۔

• جدوں چارج پھری سپیس (ہوا/ویکیومّ) وچ واقع ہندے ہن، تاں cgs سسٹم وچ اس الیکٹروسٹیٹکس فورس کونسٹینٹ دا میگنیٹیوڈ k = 1 ہندا اے۔
• S I یونٹاں اندر k = 9 ✕ 10⁹ N m² C^-2 ہندا اے۔
• اسیں لکھدے ہاں؛

k = 1/(4πε₀)

• جتھے ε₀ (ایپسائیلن نوٹ) نوں فری سپیس دی ایبسولیوٹ الیکٹریکل پرمٹیوٹی (خالص بجلئی پروانگی دا گن) کیہا جاندا اے۔

• اسطراں

F = (|کیؤ-ون| ✕ |کیؤ-ٹو|)/( (4πε₀ r²)

ε₀ دیاں یونٹاں، ڈائمینشناں اتے میگنیٹیوڈ

• • اوپروکت اکوئیشن توں؛

ε₀ = (|کیؤ-ون| ✕ |کیؤ-ٹو|)/( (4π F r²)

کیونکہ S I یونٹاں وچ چارج کولومب وچ درسایا جاندا اے، اسلئی،

ایپسائیلن-نوٹائیلن دیاں یونٹاں = C² N^-1 m^-2

• • ایپسائیلن-نوٹائیلن دیاں ڈائمینشناں = [M^-1 L^-3 A²]
  • ایپسائیلن-نوٹائیلن دا میگنیٹیوڈ = 1/(4π k) = 8.85 ✕ 10^-12 C² N^-1 m^-2

ویکٹر روپ وچ کولومب دا قنون

جویں اسیں پہلاں پڑیا کہ کلومب دے قنون مطابق، دو چارجاں کیؤ-و اتے کیؤ-ٹو درمیان کشش فورس F اوہناں دے چارجاں دے معکب دے ڈائریکٹلی پروپوشنل اتے اوہناں درمیان ڈسٹینس r دے انورسلی پروپوشنل ہندا اے۔ یانِ کہ،

$|\mathbf {F} |=k_{e}{|q_{1}q_{2}| \over r^{2}}\qquad$

کیونکہ فورس اک ویکٹر ہندا اے، اسلئی اسلئی کولومب دے قنون نوں ویکٹر چناں وچ لکھنا زیادہ ٹھیک اے جو اسطراں لکھیا جاندا اے؛

$\qquad \mathbf {F} _{1}=k_{e}{\frac {q_{1}q_{2}}{{|\mathbf {r} _{12}|}^{2}}}\mathbf {\hat {r}} _{21},\qquad$

اتھے

• k_e، (k_e = ۸,۹۸۷,۵۵۱,۷۸۷.۳۶۸۲ N m² C⁻²) کلومب کونسٹینٹ اے،
• q₁ اتے q₂ چارجاں دے چنہ-سمیت میگنیٹیوڈ ہن،
• سکیلر r چارجاں درمیان ڈسٹینس اے،
• ویکٹر r₂₁ = r₁ − r₂ چارجاں درمیان ویکٹراتمک ڈسٹینس (دوری) اے، اتے
• r̂₂₁ = r₂₁/|r₂₁| (q₂ توں q₁ تک اشارہ کرن والا اک یونٹ ویکٹر) ।
• اکوئیشن دی ویکٹر قسم، q₂ ولوں q₁ اتے لاگوُ کیتا گیا فورس F₁ کیلکلیٹ کردی اے۔
• جیکر r₁₂ ورتیا جاندا اے تاں اسدی جگہ q₂ اتے اثر کھوجیا جا سکدا اے۔ اسنوں نیوٹن دے تیجے قنون نال وی کیلکلیٹ کیتا جا سکدا اے: F₂ = −F₁

نوٹس

ke = H/m is not correct it must be F/m

حوالے

• Coulomb, Charles Augustin [1785] (1788). "Premier mémoire sur l’électricité et le magnétisme", Histoire de l’Académie Royale des Sciences. Imprimerie Royale, 569–577. 
• Coulomb, Charles Augustin [1785] (1788). "Second mémoire sur l’électricité et le magnétisme", Histoire de l’Académie Royale des Sciences. Imprimerie Royale, 578–611. 
• Griffiths, David J. (1998). Introduction to Electrodynamics, 3rd, Prentice Hall. ISBN 0-13-805326-X. 
• (2008) Physics for Scientists and Engineers, 6th, New York: W. H. Freeman and Company. ISBN 0-7167-8964-7. 
• (2010) Sears and Zemansky's University Physics : With Modern Physics, 13th, Addison-Wesley (Pearson). ISBN 978-0-321-69686-1. 

باہری لنک

• Coulomb's Law on Project PHYSNET
• Electricity and the Atom Archived 2009-02-21 at the وے بیک مشین—a chapter from an online textbook
• A maze game for teaching Coulomb's Law—a game created by the Molecular Workbench software
• Electric Charges, Polarization, Electric Force, Coulomb's Law Walter Lewin, 8.02 Electricity and Magnetism, Spring 2002: Lecture 1 (video)۔ MIT OpenCourseWare. License: Creative Commons Attribution-Noncommercial-Share Alike.