ڈاکٹر نصرت مہدی
ڈاکٹر نصرت مہدی یکم مارچ نوں نگینہ دے اک علمی گھرانے وچ پیدا ہوئیاں. ابتدائی تعلیم نگینہ وچ ہی حاصل کيتی تے گریجویشن میرٹھ یونیورسٹی توں کيتا. آپ نے تین زباناں اردو، ہندی تے انگریزی وچ ایم اے کيتا اے. ایشکروفٹ یونیورسٹی، لندن (یوکے) نے آپ نوں ڈاکٹریٹ دی اعزازی ڈگری توں وی نوازیا اے. آپ فی الوقت ڈائریکٹر، مدھیہ پردیش اردو اکیڈمی محکمۂ سبھیاچار دے عہدے اُتے فائز نيں تے بھوپال وچ مقیم نيں.
اردو شعریات دی طویل رہ گزر اُتے سوانیاں دی نمائندگی ایويں تاں ہر دور وچ رہی اے لیکن ویہويں صدی دے نصف آخر وچ ان شاعرات دی اک طویل لسٹ ساڈے سامنے اے جنھاں نے اپنی شاعری وچ نہ صرف ایہ کہ نسائی جذبات واحساسات نوں رقم کيتا بلکہ اپنے مخصوص لہجے نوں وی اس دے تمام شوخ رنگاں دے نال ورتیا ۔ اس دا اثر بعد وچ آنے والی شاعرات نے وی قبول کيتا تے پوری خود اعتمادی دے نال اپنے افکار نوں اپنے انداز وچ پیش کيتا۔ اس حوالے توں دیکھو تو ڈاکٹر نصرت مہدی نے اکیہواں صدی دی ان دو دہائیاں وچ اپنا جو وی شعری سرمایہ سمیٹا اے اس وچ اوہ تمام خصوصیات موجود نيں جنہاں دا ذکر حالے ميں نے کيتا اے ۔ انہاں دا جس ادبی و علمی معاشرے نال تعلق اے وہ اردو بولی وادب دے حوالے توں ہمیشہ عالم وچ انتخاب رہیا اے ۔
ڈاکٹر نصرت مہدی اک طویل عرصے تک مدھیہ پردیش اردو آکادمی دی سکریٹری رہیاں ۔ انھاں اپنی انتظامی صلاحیتاں توں اکیڈمی دے وقار وچ وادھا کيتا ۔ کئی سال تک اردو ہفتہ منایا جس دے ذریعے فنون لطیفہ دے تعلق توں اوہ بوہت سارے کم کیندے جو بولی و ادب نوں مقبول بنانے وچ معاون ثابت ہُندے ۔ افسانے دا افسانہ ، ڈرامہ ، بیت بازی، تلاشِ جوہر تے سب توں ودھ کے جشن اردو جداں عالیشان پروگرام ایداں دے پروگرام سن جنہو ں نے عوام و خواص نوں اردو بولی و رہتل دی طرف راغب کيتا تے مدھیہ پردیش اردو آکادمی دا وقار پورے ہندوستان دی اردو اکادمیاں وچ بلند کيتا.
سکریٹری مدھیہ پردیش اردو آکادمی دے علاوہ آپ کئی اہم عہدےآں اُتے فائز رہیاں جنہاں وچ سابق ڈپٹی ڈائریکٹر، علامہ اقبال ادبی مرکز، محکمہ سبھیاچار، مدھیہ پردیش، قومی کونسل برائے فروغ اردو بولی، نويں دہلی دے ایگزیکٹو بورڈ دی سابق میمبر
نیشنل بک ٹرسٹ آف انڈیا دی مجلس مشاورت دی سابق میمبر، سی سی آر ٹی وزارت سبھیاچار، دہلی دے اردو پینل دی میمبر، سابق چیف ایگزیکٹو آفیسر، مدھیہ پردیش وقف بورڈ، سابق ایگزیکٹو آفیسر، اسٹیٹ حج کمیٹی جداں اہم عہدے شامل نيں.
جتھے تک ان دی شاعری دا تعلق اے تاں ڈاکٹر مہدی نے وی معاشرے دے تلخ و ترش تے انتشار و احتجاج نوں جس خوبی توں شعری پیکر وچ ڈھالیا اے اوہ یقیناً قابل تعریف اے ۔ اس اُتے مستزاد ایہ کہ انہاں دے سحر انگیز ترنم نے تلخ باتاں نوں وی شیرینی دا اک سبک دریا بنا دتا۔ انہاں دے شعری سروکار وچ جو چیزسامع یا قاری ناں وچ سمجھدا ہاں متأثر کردی اے اوہ مضمون آفرینی تاں اے ہی نال ہی لفظاں دی رنگارنگی وی اے۔
شاعری کےعلاوہ آپ کہانیاں، آرٹیکلز ، ڈراما اسکرپٹ وغیرہ وی لکھدیاں نيں. بین الاقوامی سیمناراں، اردو کنونشن، ورکشاپ، مشاعراں وچ فعال تے مسلسل شمولیت رہی اے. آمریکا، انگلینڈ دبئی، سعودی عرب،، پاکستان، بحرین، قطر، کویت، مسقط وغیرہ مختلف ملکاں دے ادبی اسفار کرچکی نيں.
آپ دی شعری لکھداں تھلے لکھے نيں.
1.سایہ سایہ دُھپ ،2. آبلہ پا، 3. وچ وی تاں ہاں (دیوناگری)، 4. گھر آنے نوں اے، 5- حصار ذات توں اُتےے، 6- فرہاد نئيں ہونے دے (دیو ناگری )
تے نثری لکھداں تھلے لکھے نيں.
1. 1857 دی جنگ آزادی
2. انتخاب سخن (ایم اے اردو دے نصاب وچ شامل).
آپ نوں ملکی و بین الاقوامی سطح اُتے کئی اعزازات و انعامات توں نوازیا جا چکيا اے جنہاں وچ بین الاقوامی سطح اُتے اردو مرکز انٹرنیشنل لاس اینجلس، کیلیفورنیا آمریکا دے ذریعے "حسن کارکردگی انٹرنیشنل ایوارڈ"، انٹرنیشنل سوشل ڈیولپمینٹ فاؤنڈیشن دے ذریعے 10 فروری 2018 نوں "موسٹ پرومیسنگ پؤیٹیس اینڈ رائٹر ان انڈیا ایوارڈ"، انٹرنیشنل چیمبر آف میڈیا اینڈ اینٹرٹینمینٹ انڈسٹری اینڈ ایشین اکیڈمی آف آرٹس دے ذریعے اعزاز شامل نيں جدوں کہ قومی سطح اُتے شِونا ادبی اعزاز 2018 ، شِونا پرکاشن دے ذریعے، "آنندا اعزاز 2017 ، خوشبو ایجوکیشن اینڈ کلچرل سوسائٹی، بھوپال دے ذریعے، سُمِرن ساہتیک سنستھا ،کانپور دے ذریعے" سُمِرن گیت اعزاز 2017"، ابھنو کلا پریشد، بھوپال دے ذریعے "ابھنو شبد شلپی 2017" اعزاز، لوک کلا منڈل، اُدے پورہ دے ذریعے "سِرجن کلا پریرک اعزاز 2016"، اقبال میموریل ایجوکیشن سوسائٹی، نگینہ، اتر پردیش دے ذریعے "اختر الایمان ایوارڈ 2016"، مدر ٹریسا گولڈ میڈل 2015، بیسٹ سٹیزن آف انڈیا گولڈ میڈل، 2015، امراوتی مہا نگرپالیکا، مہاراشٹر دے ذریعے "پروین شاکر 2014" اعزاز،مظہر سعید خاں ایوارڈ 2014، امر شہید اشفاق اللہ ایوارڈ، 2010، بھوپال ،بزم نشور، کانپور دے ذریعے "نشور ایوارڈ" 2008، خاتونِ اودھ ایوارڈ 2006، لکھنؤ وغیرہ قابل ذکر نيں.