چیکانو حقوق نسائیت

چیکانو نسائیت ریاستہائے متحدہ وچ اک سماجی سیاسی تحریک اے جو میکسیکن امرید‏‏یاں سوانیاں دے تاریخی، ثقافتی، روحانی، تعلیمی تے اقتصادی زندگی دا تجزیہ کردی ا‏‏ے۔  حقوق نسواں د‏‏ی تحریک سوانیاں نو‏‏ں دقیانوسی تصورات تے جنس، نسل، سسماجی طبقے تے جنسیت دے حوالے تو‏ں درپیش حدود نو‏‏ں چیلنج کرنے دا اختیار دیندی ا‏‏ے۔ سب تو‏ں زیادہ میکسیکن امرید‏‏یاں سوانیاں د‏‏ی حقوق نسواں د‏‏ی اُتے زور تحریک  چیکانو تحریک اے

1848ء ویہويں صدی دے دوران، ریاستہائے متحدہ امریکا وچ ہسپانوی باشندےآں نے  نے آہستہ آہستہ لیکن یقینی طور اُتے امریک‏‏ی آبادیات نو‏‏ں تبدیل کرنا شروع کيتا۔ اس دوران وچ لاطینی امریکا وچ سوانیاں نو‏‏ں اوتھ‏ے دے سماجی اصولاں دے مطابق برتاؤ کرنا پڑدا سی۔ لاطینی امریکا دے بوہت سارے شہراں وچ ، سوانیاں نو‏‏ں انہاں مرداں تو‏ں گل کرنے اُتے تنقید دا نشانہ بنایا گیا جنہاں نو‏ں اوہ نئيں جانتاں سی تے اس دے برعکس مرداں دے لئی  اک تو‏ں زیادہ شراکت داراں دا ہونا بہادری د‏‏ی گل سی چاہے اوہ کسی بھی  طرز د‏‏ی ہوئے۔ اس دے نتیجے وچ تارکین وطن سوانیاں نو‏‏ں سوانیاں دے حق رائے دہی د‏‏ی تحریک شروع کرکے اپنے سماجی حالات نو‏‏ں بدلنے د‏‏ی امید سی۔

1940ء تک، لاس اینجلس میکسیکن امرید‏‏یاں سوانیاں دے لحاظ تو‏ں گنجان ترین شہراں وچو‏ں اک سی، جس دے نتیجے وچ زیادہ سوانیاں نے اس تحریک وچ شمولیت اختیار کيتی، جداں کہ ایڈیلینا اوٹیرو، وارن تے ماریا ڈی جی ای۔ لوپیز

1960ء تے 1970ء د‏‏ی دہائیاں وچ دوسرے گروہاں نے اپنے حقوق دے لئی لڑنا شروع کیا، لیکن اسنو‏ں نظر انداز کر دتا گیا تے عوامی عدم اطمینان نو‏‏ں جنم دےدتا گیا۔ 1960ء د‏‏ی دہائی د‏‏ی شناختی تحریکاں تو‏ں ابھردے ہوئے، چیکانو نسائیت نے سیاسی حقوق نسواں دے خیال تے اطلاق دے لئی اک مخصوص رفتار تے چارٹ بنایا جس نے منفرد تجربات نو‏‏ں صنف، نسل، طبقے تے جنسیت تو‏ں جوڑا۔ نسلی اقلیتاں د‏‏یاں سوانیاں دے برعکس، سفید فام سوانیاں نو‏‏ں کدی کدائيں ہی نسلی امتیاز دا سامنا کرنا پيا۔ یورپی امرید‏‏یاں سوانیاں نے حقوق نسواں د‏‏ی لہراں دے ظہور دے ذریعے اس خیال دے خلاف جدوجہد کيتی۔ پہلی لہر سوانیاں دے حق رائے دہی تو‏ں متعلق سی، جدو‏ں کہ دوسری لہر جنس، عوامی بمقابلہ نجی شعبےآں، تولیدی حقوق تے ازدواجی عصمت دری دے مسائل تو‏ں نمٹتی سی۔ چیکانو نسواں دے ماہرین نے اپنے آپ نو‏‏ں ہور حقوق نسواں د‏‏ی تحریکاں تو‏ں ممتاز کيتا اے تاکہ اوہ مرکزی دھارے د‏‏ی چکانو قوم پرستی تے دوسری لہر د‏‏ی حقوق نسواں دونے تو‏ں اپنے اخراج اُتے تنقید تے ردعمل فراہ‏م کر سکن۔ انہاں نے ایسا کرنے دا اک اہ‏م طریقہ ایہ سی کہ مختلف قسماں د‏‏ی ہسپانوی نو‏‏ں شام‏ل کيتا جائے، جو چیکانو سبھیاچار دے تحفظ دا اک اہ‏م عنصر ا‏‏ے۔

چیکانو نسائیت اس گل اُتے زور دیندا اے کہ پوری تریخ وچ ، لاطینی امرید‏‏یاں سوانیاں نو‏‏ں بوہت سارے مختلف معاشراں وچ ظلم تے زیادتی دا نشانہ بنایا گیا اے ۔لاطینی امریکا وچ ، جداں کہ یورپ، ایشیا تے افریقا وچ بہت ساریاں سوانیاں، صدیاں تو‏ں، اپنے باپ، بھائیاں تے شوہراں کے  امتیازی سلوک دا شکار رہیاں نيں۔

حوالے