چوگڑھ دیاں آدم خور شیرنیاں
چوگڑھ دی آدم خور شیرنیاں
چوگڑھ دی آدم خور شیرنیاں بنگال ٹائیگر دی نسل نال تعلق رکھدیاں سن۔ دونے ماں بیٹی سن تے انہاں نے مشرقی کماواں دے پندرہ سو مربع میل دے علاقے وچ 64 افراد نوں ہلاک کر کے کھایا سی۔ اُتے ایہ اعداد و شمار قابل بھروسا نئيں کیونجے علاقے دے افراد اس توں دو گنی تعداد مندے نيں۔ انہاں وچ اوہ افراد وی شامل نيں جو انہاں شیرنیاں دے حملے توں تاں بچ گئے سن لیکن بعد وچ زخماں دی تاب نہ لیا کے مر گئے سن ۔ دونے شیرنیاں نوں مشہور شکار جم کاربٹ نے ہلاک کیتا سی۔
15 دسمبر 1925 نوں ڈلکانیہ پنڈ دے چند افراد جدوں پہاڑی اُتے چڑھ کر اک بھوٹیا دے پاس گئے کیونجے اس دی بکریاں نزدیک موجود فصلاں وچ گھس گئی سن۔ اس شخص دا رکھوالی والا کتا مرا ہويا سی تے اس شخص دی باقیات جھونپئی توں سو گز دور ملیاں۔
جم کاربٹ سودھو
جم کاربٹ نوں فروری 1929 وچ نینی تال توں بلايا گیا سی۔ اس وقت کماواں دے ڈویژن وچ تن آدم خور شیر سرگرم سن ۔ جم کاربٹ نے چوگڑھ دی شیرنیاں دے شکار نوں ترجیح دتی کیونجے ایہ شیرنیاں زیادہ تباہی پھیلا رہیاں سن۔ انہاں ہلاکتےآں دے نقشے توں اندازہ ہُندا سی کہ ایہ شیرنیاں کالا جے نامی پہاڑ دے شمالی سرے والے کنارے دے پنڈ وچ زیادہ متحرک سن۔ جم کاربٹ ایتھے چار دن دے پیدل سفر کر کے پہنچے۔ اس علاقے وچ شیرنیاں نے آخری بار اک بائیس سالہ چرواہے نوں ہلاک کیتا سی۔ اس نوجوان دی بوڑھی دادی نے جم کاربٹ نوں اپنے تِناں بھینسے پیش کیتے تاکہ انہاں نوں بطور چارہ شیرنیاں دی ہلاکت دے لئی استعمال کیتا جا سکے۔ اس وقت جم کاربٹ دے پاس اپنے چار نوعمر بھینسے موجود سن ۔ پہنچنے اُتے جم کاربٹ نوں دسیا گیا کہ دس میل دور ڈلکانیہ نامی پنڈ شیرنیاں دی موجودگی دی اطلاع ملی اے۔ اوتھے شیرنیاں نے حملے دی ناکام کوشش ورگی۔ جم کاربٹ اگلے دن اوتھے پہنچے تاں پورا پنڈ دہشت زدہ سی۔
شیرنیاں دا شکار سودھو
دوپہر نوں جم کاربٹ ڈلکانیہ توں اس جگہ روانہ ہوئے جتھے شیرنیاں دی آوازاں پنڈ والےآں نے سنی سن۔ شام تک انہاں نے وادی نوں تھلے توں اُتے تک چھان ماریا لیکن شیرنیاں دی کوئی خبر نہ ملی۔ ایتھے انہاں دی ملاقات اک چرواہے توں ہوئی جس دی اک گائے گذشتہ رات شیرنیاں نے مار کھادی سی۔ ایتھے نشانات دا پِچھا کردے ہوئے جم کاربٹ مردہ گائے تے اسنوں کھاندی ہوئی دو شیرنیاں تک جا پہنچے۔ دونے جانوراں دی جسامت اک ورگی سی تے جم کاربٹ نے اندازے توں اس جانور نوں پہلے ہلاک کرنے دا فیصلہ کیتا جس دا رنگ کچھ ہلکا سی۔ گولی چلدے ہی دوسری شیرنی فرار ہوئے گئی۔ گولی کھانے والی شیرنی اوتھے مر گئی سی تے اس دا معائینہ کرنے اُتے پتہ چلا کہ ایہ شیرنی ماں نئيں بلکہ بیٹی سی۔
شیرنی نوں مارنے دی پہلی کوشش سودھو
اگلے دن جم کاربٹ نے چاراں بھینساں نوں بطور چارہ بنھن دا فیصلہ کیتا۔ دس دن تک ایہ جانور صحیح سلامت رہے۔ گیارہواں دن پنڈ دی دوسری جانب ادھے میل دور اک عورت اُتے شیرنی نے حملہ کیتا۔ اس دے زخماں دی مرہم پٹی کرنے دے بعد کاربٹ نے اس جگہ دے پاس اک بکری بنھی۔ اُتے شیرنی نہ لوٹی۔ تن دن بعد جم کاربٹ نوں دسیا گیا کہ لوہالی دے مقام اُتے اک عورت ماری گئی اے جو ڈلکانیہ توں پنج میل جنوب وچ واقع سی۔
ایتھے پہنچنے اُتے جم کاربٹ نوں اس عورت دا باپ ملیا جس نے دسیا کہ اس دی بیٹی مری نئيں بلکہ بری طرح زخمی اے۔ جم کاربٹ نے پوٹاشیم اُتے میگنیٹ توں عورت دے زخم صاف کیتے۔ ايسے رات اوہ عورت زخماں دی تاب نہ لیا کے مر گئی۔ اس دے اک ہفتے بعد جم کاربٹ ڈلکانیہ توں واپس چلے گئے تے وعدہ کیتا کہ جونہی شیرنی نے دوبارہ کوئی حملہ کیتا تاں اوہ واپس پرت آئیاں گے۔ راستے وچ انہاں نوں شیرنی دے تازہ پگ دکھادی دیے۔ انہاں نے اوتھے اک چرواہے نوں وی شیرنی دی تازہ موجودگی دے بارے دسیا۔ انہاں دے روانہ ہونے دے فوراً بعد ہی شیرنی نے حملہ کر کے اس چرواہے نوں شدید زخمی کر دتا۔ اُتے اس چرواہے دی بھینساں نے شیرنی نوں بھگا دتا۔ مرنے توں پہلے اس چرواہے نے پنڈ والےآں نوں شیرنی دی موجودگی توں خبردار کر دتا۔
شیرنی دے شکار دی دوسری کوشش سودھو
اگلے سال فروری وچ جم کاربٹ ڈلکانیہ واپس آئے۔ اس دوران بہت سارے افراد مارے جا چکے سن ۔ جم کاربٹ نے پنڈ دے پاس اک بھینسا بطور چارہ بنھیا۔ ایتھے انہاں نے شیراں دا اک جوڑا ماریا۔ اُتے دونے ہی آدم خور نئيں سن ۔ ڈلکانیہ وچ چند ہفتے ٹھہر کر جم کاربٹ ترائی وچ اک اہم سرکاری میٹنگ نوں چلے گئے۔
شیرنی دے شکار دی تیسری کوشش سودھو
22 مارچ 1930 نوں جم کاربٹ نوں کالا جے دے ڈپٹی کمشنر دا پیغام ملا۔ ایہ جگہ نینی تال توں پنجاہ میل دور اے۔ ایتھے پہنچدے ہی انہاں نوں دسیا گیا کہ شیرنی نے حال ہی وچ ایتھے اک عورت ماری اے۔ جم کاربٹ نے اہم جگہاں اُتے اپنے چار بھینسے باندھے۔ اک بھینسا چوتھی رات ماریا گیا۔ اُتے بھینسے نوں تیندوواں دے اک جوڑے نے ہلاک کیتا سی۔ اپنے ہور بھینساں نوں بچانے دے لئی جم کاربٹ نے دونے تیندوواں نوں ہلاک کر دتا۔
شیرنی دی ہلاکت تے بعد وچ مرگ معائینہ سودھو
11 اپریل 1930 نوں کالا جے پہنچنے دے انیس دن بعد جم کاربٹ نے شیرنی نوں ہلاک کر دتا۔ شیرنی دی ہلاکت دے نال ہی انسانی ہلاکتےآں دا سلسلہ رک گیا۔
شیرنی دی لاش دے معائینے توں پتہ چلا کہ شیرنی دے پنجے تے اک وڈا دانت ٹُٹ چکے سن تے اگلے چھوٹے دانت مکمل طور اُتے گھس گئے سن ۔