چنگیز اعتماتوف
(کرغیز وچ: Чыңгыз Төрөкулович Айтматов ویکی ڈیٹا اُتے (P1559) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
 

جم 12 دسمبر 1928 [۱][۲][۳][۴][۵][۶][۷]  ویکی ڈیٹا اُتے (P569) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن

وفات 10 جون 2008 (80 سال)[۸][۹][۱][۲][۳][۴][۵]  ویکی ڈیٹا اُتے (P570) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن


نیورمبرگ [۱۰]  ویکی ڈیٹا اُتے (P20) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن

وجہ وفات نمونیا [۱۱]،  گردے فیل   ویکی ڈیٹا اُتے (P509) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
طرز وفات طبعی موت [۱۱]  ویکی ڈیٹا اُتے (P1196) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
شہریت سویت یونین
جماعت سویت یونین دی کمیونسٹ پارٹی   ویکی ڈیٹا اُتے (P102) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
رکن سوویت انجمن مصنفین [۱۲]  ویکی ڈیٹا اُتے (P463) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
عملی زندگی
مادر علمی گورکی انسٹی ٹیوٹ برائے عالمی ادب   ویکی ڈیٹا اُتے (P69) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
پیشہ سیاست دان [۱۲]،  سفارت کار ،  صحافی [۱۲]،  مترجم ،  ناول نگار [۱۲]،  منظر نویس ،  سائنس فکشن مصنف ،  لکھاری ،  نثر نگار   ویکی ڈیٹا اُتے (P106) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
مادری زبان کرغیز   ویکی ڈیٹا اُتے (P103) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
پیشہ ورانہ زبان فرانسیسی [۱]،  روسی [۱][۱۲][۱۳]،  کرغیز [۱][۱۲]  ویکی ڈیٹا اُتے (P1412) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
اعزازات
 آرڈر آف فرینڈشپ (۱۹۹۸)

 اعزاز اکتوبر انقلاب (۱۹۸۸)

 آرڈر آف فرینڈشپ آف پیپلز (۱۹۸۴)

ہیرو آف سوشلسٹ لیبر (۱۹۷۸)

 آرڈر آف لینن (۱۹۷۱)

لینن پرائز (۱۹۶۳)

 آرڈر آف دی ریڈ بینر آف لیبر (۱۹۶۲)  ویکی ڈیٹا اُتے (P166) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
دستخط
 
ربط=انٹرنیٹ مووی ڈیٹابیس IMDB اُتے صفحات  ویکی ڈیٹا اُتے (P345) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن

چنگیز اعتماتوف (سانچہ:Lang-ky روسی بولی: Чинги́з Тореку́лович Айтма́тов) (پیدائش: 12 دسمبر، 1928ء - وفات: 10 جون، 2008ء) سوویت تے کرغیزستان دے نامور مصنف، مترجم، سیاستدان، سفارت کار تے کرغیز و روسی ادب دی مشہور شخصیت سن جو اپنے ناول "جمیلہ" دی وجہ تو‏ں مشہور و معروف نيں۔[۱۴]

حالات زندگی و تخلیقی دور

سودھو

چنگیز اعتماتوف سوویت یونین وچ کرغیزستان دے اک پنڈ شیکر وچ 12 دسمبر، 1928ء نو‏‏ں کرغیز باپ تے تاتار ماں دے گھر پیدا ہوئے۔ والد نو‏‏ں جوزف سٹالن دی طرف تو‏ں 1938ء وچ پھانسی دتی گئی۔ چنگیز اعتماتوف نے ادبی زندگی دا آغاز 1952ء وچ کیتا تے 1959ء تو‏ں روسی اخبار "پراودا" دے لئی بطور کرگیز نامہ نگار لکھنا شروع کیتا۔ انہاں نو‏ں اہ‏م شناخت اپنی نصنف "پہاڑاں تے مرغزاراں دیاں کہانیاں" 1963ء تو‏ں حاصل ہوئی۔ اس تصنیف اُتے انہاں نو‏ں سال 1963ء دا لینن انعام دتا گیا۔ چنگیز اعتماتوف نے اپنی تخلیقات وچ محبت، دوستی، جنگی ہیروازم تے کرغیز نوجواناں دی سماجی و روايتی پابندیاں نو‏‏ں موضوع بنایا اے۔ چنگیز اعتماتوف دی اہ‏م تخلیقات وچ "دشوار راستہ" 1958ء، "روبرو" 1957ء، "جمیلہ" 1958ء، "پہلا استاد" 1967ء، "سفید دخانی کشتی" 1970ء شامل نيں۔[۱۴]

سیاست و سفارت

سودھو

چنگیز اعتماتوف ادیب دے علاوہ سیاست دان تے سفارت کار ہونے دی وجہ تو‏ں وی مشہور نيں۔ انہاں نو‏ں 1966ء وچ سوویت یونین دی اعلیٰ سوویت دا رکن بنایا گیا۔ 1967ء وچ اگزیکٹیو بورڈ برائے سوویت انجمن مصنفین دے رکن، مشیر برائے صدر سوویت یونین میخائل گورباچوف، سوویت سفیر برائے لکسمبرگ تے 1990ء وچ کرغیزستان دے سفیر برائے یورپی یونین مقرر ہوئے۔[۱۴]

تخلیقات

سودھو

ناول و افسانے

سودھو
  • 1956ء - دشوار راستہ
  • 1957ء - روبرو
  • 1958ء - جمیلہ
  • 1962ء - پہلا استاد
  • 1963ء - پہاڑاں تے مرغزاراں دیاں کہانیاں
  • 1970ء - سفید دخانی کشتی
  • 1977ء - سمندرکے کنارے دوڑدا ہويا چتکبری کتا
  • 1986ء - تختۂ دارا
  • 1986ء - جدو‏ں پہاڑ گردے نيں

انگریزی تراجم

سودھو
  • 1964ء – Short Novels
  • 1970ء – Farewell Gul'sary
  • 1972ء – White Steamship
  • 1972ء – The White Ship
  • 1973ء – Tales of the Mountains and the Steppes
  • 1975ء – Ascent of Mount Fuji
  • 1983ء – Cranes Fly Early
  • 1988ء – The Day Lasts More Than a Hundred Years
  • 1989ء – The Place of the Skull
  • 1989ء – Time to Speak
  • 1988ء – The time to speak out
  • 1990ء – Mother Earth and Other Stories
  • 2008ء – Jamila

اعزازات

سودھو

اداراں تو‏ں وابستگی

سودھو

وفات

سودھو

چنگیز اعتماتوف 79 سال دی عمر وچ 10 جون ،2008ء نو‏‏ں نورنبرگ، جرمنی وچ وفات پاگئے۔[۱۴]

حوالے

سودھو
  1. ۱.۰ ۱.۱ ۱.۲ ۱.۳ ۱.۴ فرینس دا ببلیوٹیک نیشنل آئی ڈی: https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb118882433 — اخذ شدہ بتاریخ: ۱۰ اکتوبر ۲۰۱۵ — مصنف: Bibliothèque nationale de France — عنوان : اوپن ڈیٹا پلیٹ فارم — اجازت نامہ: Open License
  2. ۲.۰ ۲.۱ Encyclopædia Britannica Online ID: https://www.britannica.com/biography/Chingiz-Aytmatov — subject named as: Chingiz Aytmatov — اخذ شدہ بتاریخ: ۹ اکتوبر ۲۰۱۷ — عنوان : Encyclopædia Britannica
  3. ۳.۰ ۳.۱ SNAC ARK ID: https://snaccooperative.org/ark:/99166/w6s75nfz — subject named as: Chinghiz Aitmatov — اخذ شدہ بتاریخ: ۹ اکتوبر ۲۰۱۷
  4. ۴.۰ ۴.۱ Internet Speculative Fiction Database author ID: https://www.isfdb.org/cgi-bin/ea.cgi?1760 — subject named as: Чингиз Айтматов — اخذ شدہ بتاریخ: ۹ اکتوبر ۲۰۱۷
  5. ۵.۰ ۵.۱ Discogs artist ID: https://www.discogs.com/artist/628794 — subject named as: Tschingis Aitmatow — اخذ شدہ بتاریخ: ۹ اکتوبر ۲۰۱۷
  6. NooSFere author ID: https://www.noosfere.org/livres/auteur.asp?NumAuteur=1978 — subject named as: Tchinguiz AITMATOV — اخذ شدہ بتاریخ: ۹ اکتوبر ۲۰۱۷
  7. subject named as: Tschingis Aitmatov — Filmportal ID: https://www.filmportal.de/76e48966bdb847c4956a6ef5862abc55 — اخذ شدہ بتاریخ: ۹ اکتوبر ۲۰۱۷
  8. http://rt.com/news/famous-writer-aitmatov-dies-aged-79/
  9. http://rt.com/news/famous-writer-aitmatov-dies-aged-79/ — اخذ شدہ بتاریخ: ۲۹ اپریل ۲۰۱۴ — اجازت نامہ: Creative Commons CC0 License
  10. اجازت نامہ: Creative Commons CC0 License
  11. ۱۱.۰ ۱۱.۱ https://litera.hu/hirek/meghalt-csingiz-ajtmatov.html
  12. ۱۲.۰ ۱۲.۱ ۱۲.۲ ۱۲.۳ ۱۲.۴ ۱۲.۵ مصنف: Paul de Roux — عنوان : Nouveau Dictionnaire des œuvres de tous les temps et tous les pays — اشاعت دوم — جلد: 1 — صفحہ: 30 — ناشر: Éditions Robert Laffont — ISBN 978-2-221-06888-5 سائیٹ غلطی: Invalid <ref> tag; name "de87bdd4efa91dcfb297eca90e62f8888abe58a7" defined multiple times with different content
  13. CONOR.SI ID: https://plus.cobiss.net/cobiss/si/sl/conor/281933923
  14. ۱۴.۰ ۱۴.۱ ۱۴.۲ ۱۴.۳ چنگیز اعتماتوف، دائرۃالمعارف برطانیکا آن لائن