چابیاں دا مورچہ شرومنی گردوارہ پربندھک کمیٹی دا قیام ۱۵-۱۶ نومبر، ۱۹۲۰ نوں ہوئی تے انگریز سرکار نے کوئی اعتراز نہیں کیتا کیونکہ اس دے مکھ عہدیدار سرکار پکھی سن پر جد ۲۸ اگست، ۱۹۲۱ دے دن نویں چون وچ بابا کھڑک سنگھ پردھان بنے تاں سرکار نے شرومنی کمیٹی وچ دخل دینا شروع کر دتا۔ ۷ نومبر، ۱۹۲۱ دے دن بعد دوپہر تن وجے پولیس، سندر سنگھ رامگڑھیاں دے گھر گیا اتے اس توں دربار صاحب دے توشیخانے (خزانے) دیاں تے کجھ ہور چابیاں لے لئیاں۔ سرکار نے اعلان کیتا کیونکہ شرومنی کمیٹی سکھاں دی نمائندہ جماعت نہیں اے اس کر کے چابیاں لئیاں گئیاں ہن۔ اس حرکت نال سکھاں وچ سرکار خلاف غصے دی لہر پھیل گئی۔ ۱۱ نومبر نوں شرومنی کمیٹی دی اکّ میٹنگ اکال تخت صاحب اُتے ہوئی۔ ۱۲ نومبر نوں میٹنگ وچ فیصلہ ہویا کہ بہادر سنگھ نوں گردوارہ انتظام وچ دخل نہ دین دتا جائے۔ اخیر سرکار نے وی ہتھیار سٹن دا فیصلہ کر لیا۔ سرکار نے شرومنی کمیٹی نوں سنیہا بھیجیا کہ سرکار اوہناں نوں چابیاں دین واسطے تیار اے۔ ۶ دسمبر، ۱۹۲۱ دے دن ہوئی اکّ میٹنگ وچ متا پاس کیتا گیا کہ کوئی وی سکھ دربار صاحب دیاں چابیاں ادوں تک واپس نہ لوے جدوں تک سرکار اس تعلق وچ گفتار کیتے آگوُ رہاء نہیں کر دیندی۔ اس اُتے ۱۷ جنوری، نوں ۱۹۳ 'چوں ۱۵۰ آگوُ رہاء کر دتے گئے پر پنڈت دینا ناتھ نوں رہاء نہ کیتا گیا۔[۱]

حوالے

سودھو