ٹائٹن آبدوز حادثہ 2023ء
تریخ | 18 جون 2023 |
---|---|
تھاں | North Atlantic Ocean, near the wreck of Titanic |
متناسقات | 41°43′32″N 49°56′49″W / 41.72556°N 49.94694°Wمتناسقات: 41°43′32″N 49°56′49″W / 41.72556°N 49.94694°W |
قسم | سمندری حادثہ |
سبب | پریشر ہݪ دا فیل ہونا |
شرکا | اوشین گیٹ آبدوز تے اس دے مسافر |
ماحصل | آبدوز مکینیکل خرابی دی وجہ توں تباہ [۱] |
متاثرین | |
05 ، افراد دی ہلاکت |
18 جون 2023ء نوں ٹائٹن ، اک امریکی سیاحتی کمپنی، اوشین گیٹ دے زیر انتظام آبدوز تقریباً ۴۰۰ بحری میل (۷۴۰ کلومیٹر) نیو فاؤنڈ لینڈ ، کینیڈا دے ساحل توں دور شمالی بحر اوقیانوس وچ سمندری گہرائی دے دوران پھٹ گئی۔ [۲] آبدوز، جس وچ پنج افراد سوار سن، ٹائٹینک دے ملبے دا مشاہدہ کرنے دے لئی سیاحتی مہم دا حصہ سن ۔ ٹائٹن دے نال رابطہ 1 گھنٹہ 45 منٹ سمندر وچ ڈوبنے دے بعد ختم ہو گیا۔ اس دن دے بعد مقررہ وقت اُتے دوبارہ رابطہ نہ ہوݨ اُتے حکام نوں الرٹ کر دتا گیا۔ تقریباً 80 گھینٹے تک جاری رہنے والی تلاش دے بعد، اک دور دراز توں چݪݨ والی زیر آب گڈی (ROV) نے ٹائٹینک دے کمان توں تقریباً 1,600 فٹ (تقریباً 500 میٹر) دے فاصلے اُتے ٹائٹن دے کچھ حصےآں اُتے مشتمل ملبے نوں دریافت کيتا۔ ایہ نتائج امریکی بحریہ دی جانب توں بحری جہاز دے اس علاقے وچ پھٹنے دی غیر اعلانیہ سونار دی کھوج اُتے مبنی سن، جس توں پتہ چلدا سی کہ ٹائٹن کے تھلے اتردے وقت پریشر ویسل پھٹ گیا سی، جس دے نتیجے وچ جہاز دے اندر موجود پنجاں افراد دی فوری موت ہو گئی۔ [۳][۴] جہاز دی راکھی دے بارے وچ خدشےآں دا اظہار کيتا گیا سی۔ اوشین گیٹ دے ایگزیکٹوز نے ٹائٹن دے لئی حفاظتی سرٹیفیکیشن طلب نئيں کيتا۔ تلاش تے بچاؤ دا آپریشن ریاستہائے متحدہ کوسٹ گارڈ ، یونائیٹڈ سٹیٹس نیوی، تے کینیڈا دے کوسٹ گارڈ دی قیادت وچ اک بین الاقوامی ٹیم نے کيتا۔ [۵] رائل کینیڈین ایئر فورس تے یونائیٹڈ سٹیٹس ایئر نیشنل گارڈ ، رائل کینیڈین بحریہ دے جہاز دے نال نال کئی تجارتی تے تحقیقی جہازاں تے ROVs دے طیارےآں دے ذریعے مدد فراہم کيتی گئی۔
پس منظر
سودھواوشین گیٹ
سودھواوشین گیٹ اک نجی کمپنی اے جسنوں 2009ء وچ اسٹاکٹن رش تے گیلرمو سنلین نے قائم کيتا سی۔ 2010ء توں، اس نے کیلیفورنیا دے ساحل توں، خلیج میکسیکو وچ ، تے بحر اوقیانوس وچ کمرشل آبدوزاں وچ ادائیگی کرنے والے صارفین نوں لیز اُتے دتا۔ [۶] کمپنی ایوریٹ، واشنگٹن ، امریکا وچ قائم اے۔ رش نے محسوس کيتا کہ جہاز دے تباہ ہوݨ والے تھانواں دا دورہ میڈیا دی توجہ حاصل کرنے دا اک طریقہ سی، تے 2016ء وچ کمپنی نے اپنے آبدوز Cyclops 1 دا استعمال کردے ہوئے اینڈریا ڈوریا کے ملبے دی جگہ دا دورہ کرنے دے لئی پہلی بار صارفین نوں جہاز دے ملبے تک پہنچایا۔ 2019ء وچ ، رش نےسمتھسونین میگزین نوں دسیا کہ "صرف اک ہی تباہی اے جسنوں سب جاݨدے نيں جے آپ لوکاں توں پانی دے اندر کسی چیز دا ناں پوچھاں تاں اوہ شارک، وہیل، ٹائٹینک ہوݨ گیاں۔" [۶]
ٹائٹینک
سودھوٹائٹینک اک برطانوی سمندری جہاز سی جو 15 اپریل 1912ء نوں شمالی بحر اوقیانوس وچ برف دے تودے توں ٹکرانے دے بعد ڈُب گیا۔ اس حادثے وچ 1,500 توں ودھ افراد ہلاک ہوئے، جو اودوں تک کسی اک جہاز دا سب توں مہلک ڈوبنا سی تے نقصان سی۔ [۷][۸] 1985ء وچ ٹائٹینک دا ملبہ نیو فاؤنڈ لینڈ دے ساحل توں تقریباً ۴۰۰ بحری میل (۷۴۰ کلومیٹر؛ ۴۶۰ میل) سمندر دے فرش اُتے دریافت ہويا سی۔ ملبہ تقریباً ۳٬۸۱۰ میٹر ([آلہ تبدیل: نامعلوم اکائی]) دی گہرائی وچ پيا اے۔
ٹائٹن آبدوز
سودھوٹائٹن اک پنج افراد اُتے مشتمل آبدوز جہاز سی جسنوں اوشین گیٹ دے ذریعے چلایا جاندا سی۔ ۶٫۷-میٹر-long (۲۲ فٹ) ، ۱۰٬۴۳۲ کلوگرام (۳۶۸٬۰۰۰ oz) برتن کاربن فائبر تے ٹائٹینیم توں بنایا گیا سی۔ [۹] پورا پریشر برتن دو ٹائٹینیم نصف کرہ اُتے مشتمل سی، دو مماثل ٹائٹینیم انٹرفیس دے حلقے، جو ۱۴۲ سینٹی میٹر (۴٫۶۶ فٹ) توں جڑے ہوئے سن ۔ اندرونی قطر، ۲٫۴-میٹر-long (۷٫۹ فٹ) کاربن فائبر واؤنڈ سلنڈر۔ ٹائٹینیم ہیمسفریکل اینڈ کیپس وچوں اک ۳۸۰ ملی میٹر (۱۵ انچ) دے نال لگائی گئی سی ایکریلک ونڈو۔ 2020 وچ ، رش نے کہیا کہ ہݪ نوں گھٹا کر ۳٬۰۰۰ میٹر (۹٬۸۰۰ فٹ) دی گہرائی دی درجہ بندی کر دتا گیا اے۔ 2020 تے 2021 وچ ، ہݪ دی مرمت یا دوبارہ تعمیر کيتی گئی۔ [۱۰] رش نےٹریول ویکلی دے چیف ایڈیٹر نوں دسیا کہ کاربن فائبر بوئنگ توں رعایت اُتے حاصل کيتا گیا سی کیونجے ایہ کمپنی دے ہوائی جہازاں وچ استعمال دے معیارات توں تجاوز کر چکيا سی۔
ٹائٹن ۳ ناٹ (۵٫۶ کلومیٹر/گھنٹہ؛ ۳٫۵ میل فی گھنٹہ) تک حرکت کر سکدا اے۔ چار الیکٹرک تھرسٹرس دا استعمال کردے ہوئے، دو افقی تے دو عمودی ترتیب دتے گئے نيں۔ [۱۱] اس دے اسٹیئرنگ کنٹرولز اک Logitech F710 وائرلیس گیم کنٹرولر اُتے مشتمل اے جس وچ ترمیم شدہ اینالاگ اسٹکس نيں۔ آف دی شیلف گیم کنٹرولرز دا استعمال انہاں گڈیاں وچ خاص طور اُتے غیر معمولی نئيں اے جداں آبدوزاں نوں کنٹرول کرنے دے لئی صرف اک اسٹیئرنگ وہیل توں ودھ دی لوڑ ہُندی اے۔
ٹائٹینک ملبہ دی مہمات
سودھوٹائٹن آبدوز، جولائی 2021ء وچ ٹائٹینک وچ پہلی بار گئی۔ مجموعی طور پر، اوشین گیٹ نے 2021ء وچ ٹائٹینک دے لئی چھ دفعہ سفر کيتا تے 2022ء وچ ست دفعہ زیر سمندر گئی۔ ہر غوطہ وچ عام طور اُتے اک پائلٹ، اک گائیڈ تے تن ادائیگی کرنے والے مسافر سوار ہُندے سن ۔ اک بار آبدوز دے اندر، ہیچ نوں بند کر دتا جائے گا تے اسنوں صرف باہر توں دوبارہ کھولیا جا سکدا اے۔ سطح توں ٹائٹینک تک اترنے وچ عام طور اُتے دو گھینٹے لگے، مکمل غوطہ لگانے وچ تقریباً اٹھ گھینٹے لگے۔ [۱۲] پورے سفر دے دوران، آبدوز توں ہر 15 منٹ وچ اک حفاظتی پنگ خارج ہوݨ دی توقع سی جس دی نگرانی اُتے پانی دے عملے دے ذریعے کيتی جائے گی۔ جہاز تے سطح دا عملہ مختصر ٹیکسٹ پیغامات دے ذریعے وی گل گل کرنے دے قابل سی۔ اوہ صارفین جنہاں نے اوشین گیٹ دے نال ٹائٹینک دا سفر کیتا، جنہاں نوں کمپنی نے "مشن اسپیشلسٹ" کہیا اے، نے اٹھ دن دی مہم دے لئی ہر اک نوں US250,000 $ ادا کيتے سن ۔ [۱۳] اوشین گیٹ دا ارادہ 2023ء وچ ٹائٹینک کی متعدد مہمات کرنے دا سی، لیکن نیو فاؤنڈ لینڈ وچ خراب موسم دی وجہ توں کمپنی نے 2023ء وچ صرف اک ہی مہم شروع دی سی
واقعہ
سودھویہ سفر 2023ء دے اوائل وچ بک کيتا گیا سی۔ رش نے لاس ویگاس دے تاجر جے بلوم توں دو رعایندی ٹکٹاں دے نال رابطہ کیتا، اس دا ارادہ سی کہ اوہ تے اس دے بیٹے دے اس سفر اُتے جاواں۔ ارب پتی نوں $250,000 دی پوری قیمت دے بجائے فی سیٹ $150,000 دی قیمت پیش کيتی گئی سی جس وچ رش دا دعویٰ سی کہ ایہ "سڑک پار کرنے توں ودھ محفوظ" اے۔ بلوم نے حفاظتی خدشےآں اُتے اس پیشکش نوں ٹھکرا دتا۔ اودوں ایہ سفر مئی وچ طے ہويا سی، لیکن خراب موسم نے اسنوں جون تک موخر کر دتا۔ [۱۴][۱۵]
غوطہ خوری تے گمشدگی - 18 جون
سودھوڈائیو آپریشن 18 جون نوں 09:30 نیو فاؤنڈ لینڈ ڈے لائٹ ٹائم (NDT؛ UTC−02:30 ) اُتے شروع ہويا (12:00) UTC)۔ نزول دے پہلے ڈیڑھ گھینٹے تک، ٹائٹن نے پولر پرنس دے نال ہر 15 منٹ اُتے رابطہ کیتا، لیکن 11:15 اُتے ریکارڈ شدہ مواصلت دے بعد مواصلت بند ہو گئی۔ [۱۶] ایہ 16:30 اُتے دوبارہ ظاہر ہوݨ دی امید سی [۱۶] 19:10 اُتے امریکی کوسٹ گارڈ نوں لاپتہ جہاز دے بارے وچ مطلع کيتا گیا۔ ٹائٹن کے پاس اپنے پنج مسافراں دے لئی 96 گھینٹے تک سانس لینے دے قابل ہوا دتی فراہمی سی جدوں اوہ روانہ ہويا، جس دی میعاد 22 دی صبح ختم ہو گئی ہوئے گی۔ جون 2023ء جے آبدوز برقرار رہندا۔ فوجی آبدوزاں نوں تلاش کرنے دے لئی بنائے گئے امریکی بحریہ دے صوتی پتہ لگانے دے نظام نے ٹائٹن کے ڈوبنے دے چند گھنٹےآں بعد اک صوتی دستخط دا پتہ لگایا۔ ایہ سبمرسیبل دے غائب ہوݨ دی اطلاع دے بعد دریافت ہويا، جس دی وجہ توں بحریہ نے اودوں دے دورانیے توں اپنے صوتی ڈیٹا دا جائزہ لیا۔ بحریہ نے کوسٹ گارڈ نوں اطلاع دتی۔
تلاش - 18-22 جون
سودھوملبے دی دریافت – 22 جون
سودھو6k ریموٹ توں چݪݨ والی گڈی نوں اس دی تلاش وچ پنج گھینٹے بعد وچ آبدوز دا حصہ ہوݨ دی تصدیق ہوئی۔ دوپہر دی اک پریس کانفرنس وچ ، یو ایس کوسٹ گارڈ نے کہیا کہ آبدوز دا نقصان پریشر چیمبر دے پھٹنے دی وجہ توں ہويا اے تے ٹائٹن دے ٹکڑے سمندر دی کمان توں تقریباً 1600 فٹ (تقریباً 500 میٹر) دے فاصلے اُتے پائے گئے سن ۔ ٹائٹینک شناخت شدہ ملبہ ٹیل کون (دباؤ والے برتن دا حصہ نئيں) تے اگے تے پِچھے دی گھنٹیاں اُتے مشتمل ہُندا اے – دباؤ والے برتن دے دونے حصے سمندری ماحول توں عملے دی راکھی کرنا چاہندے نيں۔ امریکی کوسٹ گارڈ دے مطابق، ملبے دا میدان دو علاقےآں وچ مرتکز اے، جس دے پچھلی طرف دی گھنٹی سامنے دی گھنٹی تے ٹیل کیہڑا وکھ اے۔
ہلاکتاں
سودھو- اسٹاکٹن رش (61)، اک امریکی آبدوز پائلٹ، انجینئر تے تاجر۔ اوہ اوشین گیٹ دے چیف ایگزیکٹو تے شریک بانی سن ۔
- پال-ہنری نارجیولٹ (77)، اک سابق فرانسیسی بحریہ دے کمانڈر، غوطہ خور، آبدوز پائلٹ، فرانسیسی انسٹی ٹیوٹ فار ریسرچ اینڈ ایکسپلوٹیشن آف دی سی دے رکن، تے E/M گروپ تے RMS دے لئی زیر آب تحقیق دے ڈائریکٹر ٹائٹینک, Nargeolet نے ملبے تک 35 توں ودھ مہمات دی قیادت کی، ہزاراں نمونےآں دی بازیابی دی نگرانی کی، تے "وڈے پیمانے اُتے ملبے دی جگہ اُتے سرکردہ اتھارٹی سمجھیا جاندا تھا"۔ [۲۲]
- ہمیش ہارڈنگ (58)، اک برطانوی تاجر، ہويا باز، تے خلائی سیاح۔ [۲۳][۲۴] اوہ اس توں پہلے ماریانا ٹرینچ وچ اُتریا سی، اس نے زمین دے چکر لگانے دا گنيز ورلڈ ریکارڈ توڑیا سی، تے 2022 وچ بلیو اوریجن NS-21 اُتے خلا وچ اڑان بھری سی۔
- شہزادہ داؤد (48)، داؤد ہرکولیس کارپوریشن دے پاکستانی-برطانوی تاجر، [۲۵] پاکستانی صنعت کار احمد داؤد دے پوتے تے SETI انسٹی ٹیوٹ دے ٹرسٹی۔ انہاں دا شمار پاکستان دے امیر ترین لوکاں وچ ہُندا سی۔ [۲۵]
- سلیمان داؤد (19)، شہزادہ داؤد دا پُتر، جو اسٹرتھ کلائیڈ یونیورسٹی وچ طالب علم سی۔ اس دی خالہ عظمیٰ داؤد دے مطابق، سلیمان سفر اُتے جانے توں گھبراندا سی، لیکن اپنے والد نوں خوش کرنا چاہندا سی۔
رد عمل
سودھوتلاش تے بچاؤ دے ردعمل دے پیمانے اُتے بحث کردے ہوئے، پولر پرنس دی مالک کمپنی ہورائزن دے شریک بانی تے سربراہ شان لیٹ نے کہیا، "ميں بہت چھوٹی عمر توں سمندری صنعت وچ ہاں تے ميں نے بہت کچھ وکھ وکھ دیکھیا اے۔ حالات، تے ميں نے اس نوعیت دے آلات نوں اِنّی تیزی توں حرکت کردے ہوئے کدی نئيں دیکھ[. . . امریکی کوسٹ گارڈ، امریکی فوج، ہوائی اڈے اُتے موجود لوک، ایتھے دے لوک، وکھ وکھ کمپنیاں جو اس سامان نوں جمع کرنے وچ ملوث سی[…] ایہ بے عیب طریقے توں کيتا گیا سی۔"
تحقیقات
سودھو23 جون نوں، کینیڈا تے امریکا دونے نے اعلان کيتا کہ اوہ اس واقعے دی تحقیقات شروع کر رہے نيں۔ امریکی تحقیقات وچ نیشنل ٹرانسپورٹیشن سیفٹی بورڈ تے کوسٹ گارڈ شامل ہوݨ گے، جو اس دی قیادت کرن گے کیونجے اس نے اس واقعے نوں "وڈی سمندری ہلاکت" قرار دتا سی۔ کینیڈین ٹرانسپورٹیشن سیفٹی بورڈ نے اعلان کيتا کہ اس نے واقعے دی تحقیقات شروع کر دتی نيں کیونجے ٹائٹن ' امدادی جہاز، ایم وی پولر پرنس، کینیڈا دے جھنڈے والا جہاز اے۔ TSB دے تفتیش کاراں دی اک ٹیم سینٹ جانز، نیو فاؤنڈ لینڈ دی طرف روانہ ہوئی۔ جتھوں سفر شروع ہويا سی۔ - "معلومات جمع کرنے، انٹرویو لینے تے واقعہ دا جائزہ لینے" دے لئی، زمین اُتے موجود ہور ایجنسیاں دے وی اس وچ شامل ہوݨ دی توقع اے۔ [۲۶]
حوالے
سودھو- ↑ Costas Paris; Alyssa Lukpat; Joanna Sugden; Eric Niiler (22 جون 2023). "Submersible Passengers Died in Implosion". The Wall Street Journal. https://www.wsj.com/articles/u-s-navy-sends-salvage-craft-as-clock-ticks-down-for-missing-titanic-submersible-f63c6efa.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Anushka Patil (22 جون 2023)۔ "The debris found today was "consistent with catastrophic loss of the pressure chamber" in the submersible, Mauger said."۔ The New York Times۔ اخذ شدہ بتاریخ 22 جون 2023
- ↑ "Unified Command established for missing submersible from Polar Prince"۔ United States Coast Guard (بزبان انگریزی)۔ 20 جون 2023۔ 21 جون 2023 میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 21 جون 2023
- ↑ ۶.۰ ۶.۱ Tony Perrottet (جون 2019)۔ "A Deep Dive Into the Plans to Take Tourists to the 'Titanic'"۔ Smithsonian (بزبان انگریزی)۔ 30 مئی 2019 میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 20 جون 2023
- ↑ "Passenger List and Survivors of Steamship Titanic"۔ United States Senate Inquiry۔ 30 جولائی 1912۔ 26 مارچ 2012 میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 15 جولائی 2011
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ "Titan Submersible"۔ OceanGate۔ 19 جون 2023 میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 19 جون 2023
- ↑ Mark Harris (20 جون 2023)۔ "A whistleblower raised safety concerns about OceanGate's submersible in 2018. Then he was fired."۔ TechCrunch (بزبان انگریزی)۔ 21 جون 2023 میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 21 جون 2023
- ↑ "Titan 5-Person Submersible | 4,000 meters" (PDF)۔ OceanGate۔ 22 جون 2023 میں اصل (PDF) سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 20 جون 2023
- ↑ سائیٹ غلطی: نا منیا جان والا
<ref>
ٹیگ کوئی لکھت نئیں دتی گئی اتے پتےBBC1
لئی۔ - ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Ben Ashton (23 جون 2023)۔ "Read the 'sliding door' texts that saved billionaire from Titanic sub disaster"۔ 23 جون 2023 میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 23 جون 2023
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ ۱۶.۰ ۱۶.۱ سائیٹ غلطی: نا منیا جان والا
<ref>
ٹیگ کوئی لکھت نئیں دتی گئی اتے پتے:7
لئی۔ - ↑ "Unified Command established for missing submersible from Polar Prince"۔ United States Coast Guard (بزبان انگریزی)۔ 20 جون 2023۔ 21 جون 2023 میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 21 جون 2023
- ↑ U.S. Coast Guard [@] (19 جون 2023)۔ "A @USCG C-130 crew is searching for an overdue Canadian research submarine approximately 900 miles off #CapeCod." (ٹویٹ) (بزبان انگریزی)۔ اخذ شدہ بتاریخ 19 جون 2023 – ٹویٹر سے
- ↑ Halifax JRCC CCCOS [@] (19 جون 2023)۔ "JRCC Halifax has tasked one Royal Canadian Air Force Aurora aircraft out of 14 Wing Greenwood in Nova Scotia for aerial search, and Canadian Coast Guard Vessel Kopit Hopson 1752 will also be assisting MRCC Boston with a surface search for the submersible." (ٹویٹ)۔ اخذ شدہ بتاریخ 19 جون 2023 – ٹویٹر سے
- ↑ ۲۰.۰ ۲۰.۱ سائیٹ غلطی: نا منیا جان والا
<ref>
ٹیگ کوئی لکھت نئیں دتی گئی اتے پتےNYTimes
لئی۔ - ↑ U.S. Coast Guard [@] (22 جون 2023)۔ "A debris field was discovered within the search area by an ROV near the Titanic. Experts within the unified command are evaluating the information. 1/2" (ٹویٹ)۔ اخذ شدہ بتاریخ 22 جون 2023 – ٹویٹر سے
- ↑ سائیٹ غلطی: نا منیا جان والا
<ref>
ٹیگ کوئی لکھت نئیں دتی گئی اتے پتےGuardian2
لئی۔ - ↑ Ben Finley، Holly Ramer (جون 20, 2023)۔ "UK billionaire on lost submersible vessel holds 3 Guinness World Records and was 'looking forward to conducting research' at Titanic site"۔ Fortune (بزبان انگریزی)۔ 21 جون 2023 میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 22 جون 2023
- ↑ سائیٹ غلطی: نا منیا جان والا
<ref>
ٹیگ کوئی لکھت نئیں دتی گئی اتے پتےSkyNews3
لئی۔ - ↑ ۲۵.۰ ۲۵.۱ "Know Shahzada Dawood, one of Pakistan's richest men, who is aboard missing Titanic submersible with his son: Here's everything about him"۔ The Financial Express (بزبان انگریزی)۔ 22 جون 2023۔ اخذ شدہ بتاریخ 22 جون 2023
- ↑ "23 جون 2023 – Deployment notice – Transportation Safety Board of Canada"۔ 23 جون 2023۔ 23 جون 2023 میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 23 جون 2023