وینڈا
وینڈا اتلے دکھنی افریقہ چ اک بنتوستان سی جہڑا ہن لیمپوپو صوبے دا حصہ اے ۔ ایہہ وینڈا بولی بولن آلے وینڈا قومیت دے لوکاں لئی بنائیا گئیا سی ۔
اس نے 1 فروری 1973ء چ اپنی خودمختاری تے 13 ستمبر 1979ء چ جنوبی افریقہ دی حکومت توں اپنی آزادی دا اعلان کیتا ، جس دے نال ای اسدے رہن آلےآں دی دکھنی افریقہ دی شہریت مک گئی ۔
دوجے بنتوستاناں وانگوں اسدی آزادی وی بین القوامی برادری نے نئیں منی
شروع چ ایہہ ٹرانسوال چ واقع کئی نکے نکے تے اک وڈے علاقے تے مشتمل سی ، اسدا صدر مقام پہلے سباسا تے فیر تھوہویانڈو سی ۔ آزادی توں پہلاں اسدا کل رقبہ 6،807 مربع کلومیٹر سی تے اسدی آبادی 5،58،797 دسی جاندی سی (جہڑی کہ صحیح نئیں سی)تے جنوبی افریقہ دے وینڈا قومیت دے لوکاں دی اکثریت اسدیاں سرحداں دے اندر رہندی سی ۔ ایہہ زمبابوے توں ماڈیمبو کاریڈوور راہیں جدا سی ۔
وینڈا دا پہلا صدر پیٹرک مپھیپھو ، وینڈا لوکاں دا سردار وی سی ۔ 1990ء چ فرینک راویلے نے اک فوجی بغاوت دے مگروں اسدی تھاں لئی ۔
27 اپریل 1994ء چ وینڈا نوں جنوبی افریقہ چ مڑ شامل کر لئیا گئیا ۔
ایتھے 1982ء چ وینڈا لوکاں لئی اعلی تعلیم لئی یونیورسٹی آف وینڈا قائم کیتی گئی ۔