ورت کتھا

ورت (روزہ) گرمتی مطابق ٹھیک نہیں اے بھکھے رہن نال کوئی عمر نہیں ودھدی۔

ورت کہانی

ورت کہانی دھرم کتھا دی خاص ونگی اے جو خاص تتھاں، وانگ، تیوہاراں متعلق رکھے جان والے ورتاں دا اٹٹّ انگ اے۔ ایہہ کہانی، کتھا ورت کھولن دی اکّ ودھی اے۔ ورت حاصل کرن والا انسان مقررہ ویلے اتے ورت نال متعلق کتھا سن کے ہی ورت کھولھ سکدا اے جے اوہ اجیہا نہیں کردا اتے کتھا سنے بنھاں ہی ورت کھولھ دندا اے تاں اس دا ورت ٹٹ جاندا اے اتے اسنوں ورت رکھن دا پھل حاصل نہیں ہندا۔ ورت کہانی دا دوسرا مقصد ورت دے مہاتم اتے پرکاش پاؤنا اے۔ اسے لئی اسنوں مہاتما کتھا وی کیہا جاندا اے۔ ورت نال جڑی کتھا ہی دسدی اے کہ خاص ورت دی وقعت کی اے۔ اسنوں ودھی مالیات رکھن نال انسان دیاں کہڑیاں کامناواں پوریاں ہندیاں ہن اتے ناں رکھن جاں ودھان مطابق پورا نہ کرن دی حالت وچ کس پرکار دی دیوی کروپی دا شکار ہونا پیندا اے۔۱

ورت دی تشریح

ورت لئی اپواس اتے اپاس شبد پرچلت ہن۔ ‘اپواس دا مطلب اے بنھاں غذا توں رہنا۔ ڈاکٹر. ونجارا بیدی نے ورت لئی اپواس شبد دی ورتوں کیتی اے اتے اس دے مطلب چنگے گناں نوں روح وچ نواس کراؤنا کیتے ہن۔ اس طرحاں نال ورت دا مطلب صرف بھکھیاں رہنا ہی نہیں، سگوں سداچارک اصولاں نوں گرہن کرنا تے اوہناں نوں اپنے جیون وچ لاگوُ کرنا وی اے۔۲

کروا دا مطلب

کروا دا مطلب اے پانی دا بھریا برتن یعنی چھوٹا گھڑا جاں کجا۔۳

چوتھ دا مطلب

چوتھ چندرما دے ہنیرے اتے چاننے-پکھنے دے چوتھے دن نوں آکھیا جاندا اے۔ پانی دا بھریا کروا زندگی دا پرتیک اے۔ کرئے دے کارن ہی اس دا ناں کروا چوتھ پیا اے۔۴

کروا چوتھ دا ورت

کروا چوتھ دا ورت سہاگناں رکھدیاں ہن اتے ایہہ ورت غوری (پاروتی-شو جی دی بیوی) نوں خوش کرن لئی رکھیا جاندا اے۔ لوک خیال اے کہ اس ورت دا دیوی پھل، سہاگ دی لمی عمر اے۔ کروا چوتھ دا ورت سہاگناں دا ورت اے۔ ایہہ ورت عورتاں نرجل رہِ کے مکمل کردیاں ہن۔ عام پرتھا اے کہ ورت دے ودھی ودھان مطابق ورت رکھن توں پہلاں ورتاچاری اس ورت دی کہانی/پاٹھ کردے ہن۔ ایہہ اکّ اجیہا ورت اے، جس دی کتھا سہاگناں آپ نہیں کردیاں سگوں کسے براہمنی کولوں سندیاں ہن۔۵

ورت کہانی

ورت کہانی کسے براہمنی ولوں سنائی جاندی اے جو اس طرحاں اے:

بڑے پرانے ویلے دی گل اے کہ ویرانوالی نے کروا چوتھ دا ورت رکھیا۔ ورت ویلے اوہ پیکے گھر وچ آئی ہوئی سی کیونکہ ایہہ ورت بہت کٹھن اے جس وچ پانی وی پیتا نہیں جا سکدا۔ سو ویرانوالی بھکھ اتے پیاس نال تڑپن لگی۔ ویرانوالی دے ستّ بھرا اتے ستّ بھرجائیا سن۔ اوہ اپنی پیاری بھین نوں اس حالت وچ صحن نہ کر سکے سو اوہناں نے ویرانوالی نوں پانی پیا دتا۔ پانی پیندیاں ہی اس دے شوہر دے سریر اپرلے وال سوئیاں بن کے سریر وچ کھبھ گئے۔ اس دی حالت ترس یوگ ہو گئی۔ اس حالت نوں دیکھ کے ویرانوالی بہت دکھی رہن لگی۔ اکّ دن اس نوں باہر درخت کول اکّ دیوی ملی۔ اس نے اسنوں نراشتا دا کارن پچھیا تاں ویرانوالی نے ساری گل دسی۔ اس مگروں اس دیوی نے کیہا کہ اوہ مریادا پوروک ایہہ ورت مڑ رکھے تاں اس دا شوہر ٹھیک ہو جاوے گا۔ ویرانوالی نے ایہہ ورت پورن، مریادا نال رکھیا تاں اس دا شوہر پہلاں وانگ ہی تندرست ہو گیا۔ سو اس کتھا نوں سنن توں بعد سہاگناں کروے دی پوجا کردیاں ہن۔۶

پوہیا

کروے کول اکّ تھالی وچ مٹھیائی، پھل، بادام، کپڑے تے سہاگی آدی چیزاں پا کے رکھی جاندی اے، جس نوں پوہیا کیہا جاندا اے۔ ایہہ پوہیا کروا پوجا مگروں سسّ نوں بھیٹ کیتا جاندا اے۔ جیکر سسّ زندہ نہ ہووے تاں ننان نوں دے دتا جاندا اے۔۷

ارگ چڑھاؤنا جاں دینا

ورت کھولن توں پہلاں چندرما نوں ارگ چڑھائے جاندے ہن۔ کروے وچ پئی کچی لسی راہیں ہی چنھ دے پرچھاویں نوں تکیا جاندا اے۔ اس توں بعد کچی لسی چندرما نوں بھیٹ کرن توں بعد اسے نال ہی ورت کھولھ لیا جاندا اے۔۸

سرگھی

اس ورت والی رات نوں سہاگناں تاریاں دی چھاویں سرگھی کھاندیاں ہن۔ سرگھی ددھ، پھینیاں، سیویاں، پھل اتے مٹھیائی آدی اوہناں وستاں نوں آکھیا جاندا اے جو ورتی دی سسّ ولوں بھیٹ کیتیاں جاندیاں ہن۔۹

ہورویکھو

حوالے

باہرلےجوڑ