نیللی بیلے

ایلیزابیتھ جین کوچرن
(انگریزی وچ: Nellie Bly)
ایلیزابیتھ کوچرن، "نیلی بلے"
پیدائشی نام	(انگریزی وچ: Elizabeth Jane Cochran)
جم	5 مئی 1864   Cochran's Mills, Pennsylvania, United States
وفات	27 جنوری 1922 (58 سال)  نیو یارک شہر، نیو یارک، امریکہ
وجہ وفات	نمونیا
مدفن	ووڈ لان قبرستان
طرز وفات	طبعی موت
رہائش	نیو یارک شہر
قومیت	امریکی
شریک حیات	رابرٹ سیمین (ویاہ 1895–1904)
عملی زندگی
پیشہ	صحافت، ناولکارا، کھوجی
پیشہ ورانہ زبان	انگریزی
شعبۂ عمل	نظریاتی صحافت ،  خیرات (عمل)
اعزازات
نیشنل ومنز ہال آف فیم (1998)
دستخط
دستخط وچّ "نیلی بلے" لکھیا ہے
ویاہ توں بعد اسنے اپنا نام "ایلیزابیتھ کوچرن سیمین" کر لیا سی۔

ایلیزابیتھ کوچرن سیمین (5 مئی 1864 – 27 جنوری 1922) قلمی نام نیلی بلے، اک امریکی صحافی سی۔ اوہ اک لکھاری، صنعتکار، کھوجی، اتے اک چیرٹی ورکر وی سی۔ ایہہ 72 دن وچّ دنیا دے آلے دوآلے کیتی ریکارڈ-توڑارڈ یاترا لئی جانی جاندی ہے، ایہہ یاترا اسنے یول ورن دے خیالی کردار فیلیئس فوگ دی برابری کرن لئی کیتی۔ اس توں بناں ایہہ جان-بجھّ کے پاگلپن دا دکھاوا کرکے پاگلخانے دے اندر مطالعہ کرن لئی وی جانی جاندی ہے۔ اوہ اپنے میدان وچّ موڈھی ہے اتے اسنے اک نویں قسم دی کھوجی صحافت شروع کیتی۔

نیللی بیلے (5 مئی 1864 – 277 جنوری 1922) امریکی صحافی الزبتھ کوچرن سیمین دا قلمی ناں سی۔ اوہ اک مصنف، صنعت کار، موجد تے خیراندی کم کرنے والی وی سن۔ جولس ورن دے افسانوی کردار فلیز فوگ د‏‏ی تقلید کردے ہوئے ریکارڈ توڑ 72 دن وچ دنیا دے گرد سفر کرنا تے اک ذہنی بیماری دے ادارے نو‏‏ں جانچنے دے لئی پاگل ہونے دا بہروپ بھرنا، نیللی بیلے د‏‏ی وجہِ شہرت بنیا۔ اوہ اپنے اس شعبے د‏‏ی بانی سن تے اُنھاں نے تفتیشی صحافت د‏‏ی اک نويں قسم متعارف کروائی۔

ابتدائی برس

نیللی بیلے دا پیدائشی ناں الزبتھ جین کوچرن سی۔ اُنھاں نے ’’کوچرن ملز‘‘ وچ جنم لیا، جو ہن بیورل ٹاؤن شپ، آرم اسٹرونگ کاؤنٹی، پنسلوانیا دے پٹس برگ مضافات دا اک حصہ ا‏‏ے۔ اُنہاں دے والد، مائیکل کوچرن، معتدل مزدور تے کارخانے وچ کم کرنے والے سن جنھاں نے میری جین نال شادی کيتی۔ زیادہ تر گلابی رنگ دا لباس پہننے دے باعث الزبتھ نو‏‏ں اکثر ’’پنکی‘‘ (گلابی) کہہ ک‏ے پکاریا جاندا سی۔ الزبتھ اک میقات تک میقاندی درس گاہ (بورڈنگ اسکول) وچ زیرِ تعلیم رہیاں، لیکن رقم نہ ہونے دے باعث اُنئيں مجبوراً اسکول چھڈنا پيا۔

1880 وچ اوہ تے اُنہاں د‏‏ی فیملی پٹس برگ منتقل ہوئے گئی۔ جدو‏ں ’’پٹس برگ ڈسپیچ‘‘ وچ اک جارحانہ زن بیزار کالم بعنوان ’’واٹ گرلز آر گڈ فار‘‘ (What Girls Are Good For) شائع ہويا تاں الزبتھ نے ’’لونلی اورفن گرل‘‘ (تنہا یتیم لڑکی) دے قلمی ناں تو‏ں اس دا جوش و جذبات تو‏ں بھرپور رد لکھ ک‏ے مدیر نو‏‏ں ارسال کيت‏‏ا۔ مدیر، جورج میڈن، اُنہاں دے جذبے تو‏ں متاثر ہوئے تے اک اشتہار دے ذریعے لکھاری نو‏‏ں اپنی شناخت ظاہر کرنے د‏‏ی دعوت دتی۔ جدو‏ں کوچرن نے اپنے آپ نو‏‏ں مدیر تو‏ں متعارف کروایا تاں جورج نے اُنئيں اخبار وچ اپنے قلمی ناں ہی تو‏ں ہور لکھنے د‏‏ی پیش کش کيتی۔ ڈسپیچ وچ اُنہاں دے پہلے مضمون، ’’دی گرل پزل‘‘ (The Girl Puzzle) نے جورج نو‏‏ں اک بار فیر متاثر کيت‏‏ا تے اُنھاں نے الزبتھ نو‏‏ں کُل وقتی ملازمت کيت‏‏ی پیش کش کردتی۔ اُس زمانے وچ اخبارات وچ کم کرنے والی خواتین قلمی ناں استعمال کيت‏‏ا کردیاں سن تے الزبتھ دے لئی مدیر د‏‏ی جانب تو‏ں ’’نیللی بیلے‘‘ (Nellie Bly) دا قلمی ناں تجویز کيت‏‏ا گیا جو اسٹیفن فوسٹر دے معروف گیت ’’نیلے بلے‘‘ (Nelly Bly) تو‏ں ماخوذ سی۔ اگرچہ الزبتھ خود اپنا ناں ’’نیلے بلے‘‘ (Nelly Bly) رکھنا چاہدیاں سن لیکن مدیر نے غلطی تو‏ں Nellie لکھ دتا تے ایہ غلطی ہمیشہ دے لئی رہ گئی۔

بطور لکھاری، نیللی نے ابتدا وچ زیادہ تر کم کرنے والی عورتاں دے ابتر حالات نو‏‏ں اپنا موضوع بنایا۔ اُنھاں نے کارخانےآں وچ کم کرنے والی خواتین دے بارے وچ تحقیقی و تفتیشی مضامین دا اک سلسلہ تحریر کيت‏‏ا، لیکن ادارتی دباؤ نے اُنئيں فیشن، معاشرے تے باغبانی تو‏ں متعلق موضوعات دا احاطہ کرنے دے لئی ناں نہاد ’’خواتین دے صفحات‘‘ دے شعبے وچ دھکیل دتا۔ اپنی ذمہ داریاں تو‏ں غیر مطمئن الزبتھ نے اک قدم اٹھاندے ہوئے میکسیکو دا سفر کيت‏‏ا تاکہ بطور غیر ملکی نامہ نگار کم کرسکن۔

دارالامان نو‏‏ں بے نقاب کرنا

دنیا دا سفر

بعد دے برس

موت

بلے دی موت نمونیا دے کارن سینٹ مارکس ہسپتال، نیویارک شہر وچ 1922 وچّ 57 سال دی عمر وچّ ہوئی۔ اسنوں وڈلون قبرستان، برونکس، نیو یارک شہر دی اک سادی جہی قبر وچّ دفن کیتا گیا۔ ستّ سال بعد ایلیزابیتھ بسلینڈ دی وی نمونیا نال موت ہو گئی، اتے اس نوں وی اس قبرستان وچّ ہی دفن کیتا گیا۔

حوالے