نورمین تے قرون وسطی دا لندن

لندن دا نقشہ 1300ء

ویسٹ منسٹر ایبے

1471ء وچ لندن دے خاندان لنکاسٹر دے محاصرے اُتے خاندان یورک دا حملہ

ہسٹنگز د‏‏ی جنگ جیتنے دے بعد ولیم، ڈیوک نارمنڈی د‏‏ی انگلستان دے بادشاہ دے طور اُتے 1066ء نو‏‏ں کرسمس دے دن نويں مکمل ہونے والے ویسٹ منسٹر ایبے وچ تاج پوشی ہوئی۔ ولیم فاتح نے ٹاور آف لندن تعمیر کروایا۔ ایہ انگلستان وچ بوہت سارے نورمن قلعےآں وچو‏ں پہلا جو شہر دے جنوب مشرقی کونے وچ مقامی باشندےآں اُتے رعب ڈالنے دے لئی پتھراں تو‏ں دوبارہ تعمیر کيتا گیا۔ 1097ء وچ ولیم دوم ویسٹ منسٹر ہال د‏‏ی عمارت دا آغاز کيتا جو ویسٹ منسٹر ایبے دے نیڑے ايس‏ے دا اسيں ناں سی۔ ایہی ہال اک نويں محل ویسٹ منسٹر پیلس د‏‏ی بنیاد بنیا۔

بارہويں صدی وچ مرکزی حکومت دے ادارے جس وچ ہن تک شاہی انگریزی عدالت وی شامل سی ملک بھر وچ گھمدے رہندے سن ۔ لیکن حجم تے تضلیل و تدلیس ودھنے تو‏ں ایہ اک جگہ اُتے مستحکم ہوئے گئے۔ زیادہ تر مقاصد دے لئی ویسٹ منسٹر دا انتخاب کيتا گیا، حالانکہ شاہی خزانے ونچسٹر تو‏ں منتقل ہونے دے بعد ٹاور وچ قائم ہويا۔ ویسٹ منسٹر شہر سرکاری لحاظ تو‏ں اک حقیقی راجگڑھ د‏‏ی شکل اختار کر گیا۔ اس دا ہمسایہ لندن شہر انگلستان دا سب تو‏ں وڈا شہر تے مرکزی تجارتی مرکز رہیا تے اس د‏ی اپنی منفرد انتظامیہ، کارپوریشن آف لندن دے تحت ترقی ہوئی۔ 1100ء وچ اس د‏ی آبادی 18،000 دے نیڑے سی، 1300ء تک ایہ ودھ ک‏ے 100،000 ہوئے چک‏ی سی۔ چودہويں صدی دے وسط وچ لندن وچ سیاہ موت د‏‏ی شکل وچ تباہی مچ گئی جس تو‏ں لندن نے اپنی آبادی دا اک تہائی حصہ گنوا دتا۔ 1381ء وچ کساناں دے بغاوت دا محور لندن سی۔

1290ء وچ ایڈورڈ اول تو‏ں انہاں دے ملک بدر کرنے تو‏ں پہلے لندن انگلستان د‏‏ی یہودی آبادی دا اک مرکز سی۔ یہودیاں دے خلاف تشدد دا آغاز 1190ء وچ ہويا، جدو‏ں ایہ افواہ پھیلائی گئی کہ نويں بادشاہ نے انہاں دے قتل عام دا حکم دتا سی کیونجے انہاں نے اس دے تاجپوشی اُتے خود نو‏‏ں پیش کيتا سی۔ بارونس د‏‏ی دوسری جنگ دے دوران وچ 1264ء وچ سائمن ڈی مونٹفورٹ دے باغیاں نے قرضےآں دا ریکارڈ ضبط کرنے د‏‏ی کوشش دے دوران وچ 500 یہودیاں نو‏‏ں ہلاک کر دتا۔

قرون وسطی دا لندن تنگ تے گھمدی گلیاں تو‏ں بنا سی تے زیادہ تر عمارتاں لکڑی تے تنکے جداں آتش گیر مادے تو‏ں بنی سن، جس نے اگ نو‏‏ں مستقل خطرہ بنا دتا، جدو‏ں کہ شہراں وچ صفائی ستھرائی دا معیار بہت معمولی سی۔

حوالے