نسخہ ویٹیکن
نسخہ ویٹیکن چوتھی صدی مسیحی دا اے تے نسخہ سینا توں زیادہ قدیم تے اس دی مانند زیادہ صحیح اے۔ ایہ نسخہ غالباً مصر وچ لکھیا گیا سی تے ہن روم وچ ویٹیکن یعنی پوپ دے کُتب خانہ وچ موجود اے۔ اس وچ تمام یونانی بائبل محفوظ اے تے یونانی بائبل تمام نسخےآں وچ قدیم ترین تے معتبر ترین قلمی نسخہ اے۔ اس دا متن اوہی اے جو نسخہ سینا دا اے۔ ایہی متن مصر وچ چوتھی صدی دے اوائل وچ مروج سی۔ ایہ دونے نسخے (نسخہ ویٹی کن تے نسخہ سینا) نہ صرف اکثر آپس وچ اتفاق کردے نيں بلکہ دونے دی اصل اک ہی اے، اگرچہ اوہ کسی اک نسخے دی نقل نئيں نيں۔ اس توں ثابت ہُندا اے کہ انہاں نسخےآں دا متن اوہی اے جسنوں الہامی مصنفاں نے لکھیا سی۔[۱]
اس نسخہ وچ عہدِ عتیق دا قدیم ترین یونانی متن موجود اے۔ 1890ء وچ اس بیش بہا نسخہ دی عکسی تصاویر شائع کيتیاں گئیاں۔ ایہ قلمی نسخہ ہرن دے چمڑے اُتے لکھیا ہويا اے تے شکل چوکور تے ساڈھے دس انچ اے۔ نہایت نفیس خط وچ لکھیا گیا اے۔ ہر صفحے اُتے تن کالم تے تن قطاراں نيں۔ اس نسخے وچ عہدِ جدید دی تقریباً تمام کتاباں موجود نيں، صرف ”عبرانیاں باب 9 آیت 14“ تا مقدس پولس دے پاسٹرل خطوط تے مکاشفات دی کتاب نئيں اے۔[۱]