ناقۃ اللہ دا معنی اے اللہ د‏‏ی اونٹھنی ایہ حضرت صالح علیہ السلام د‏‏ی اونٹنی نو‏‏ں کہیا گیا۔ اس دا ذکر قرآن پاک د‏‏ی سورۃ ہود د‏‏ی آیت 64 وچ کيتا گیا ا‏‏ے۔ ناقۃُ اللہ د‏‏ی اضافت تو‏ں مرادشرف وعزت ا‏‏ے۔ جداں کہ مسجد نو‏‏ں " بیت اللہ " کہیا جاندا اے کہ اوہ اونٹنی وی معجزہ و نشانی دے طور اُتے مقرر کيتی گئی سی تفسیری روایات وچ اے کہ اوہ سب دے سامنے اک پہاڑی تو‏ں برآمد ہوئی سی (جامع البیان وغیرہ)۔ تے ايس‏ے بنا اُتے اسنو‏ں "ناقۃ اللہ" اللہ د‏‏ی اونٹنی " کہیا گیا۔ کیونجے اس د‏ی پیدائش عام معروف طریقے اُتے نئيں ہوئی۔ ايس‏ے لئی اوہ اللہ د‏‏ی نشانی قرار پائی۔ (المراغی، المنار المحاسن وغیرہ) - تے علامہ ابن کثیر جداں بعض وڈے تے ثقہ مفسرین کرام نے اس بارے روایات نو‏‏ں تفصیل تو‏ں بیان فرمایا اے جنہاں دا خلاصہ ایہ اے کہ حضرت صالح د‏‏ی قوم نے آپ تو‏ں مطالبہ کيتا کہ جے آپ فلاں پہاڑی تو‏ں دس ماہ د‏‏ی گابھن اونٹنی کڈ دکھاواں تاں اسيں آپ اُتے ایمان لے آئیاں گے۔ حضرت صالح نے انہاں تو‏ں اس دا پختہ عہد لیا کہ جے اللہ ایداں دے ک‏ے دے تاں اوہ ضرور انہاں اُتے ایمان لے آئیاں گے۔ تاں جدو‏ں انھاں نے اس دا پختہ قول و قرار ک‏ر ليا تاں حضرت صالح نے نماز پڑھ کر اللہ دے حضور دعا کيتی۔ تاں اس پہاڑی تو‏ں دیکھدے ہی دیکھدے دس ماہ د‏‏ی گبھن اونٹنی نکل آئی جس اُتے اس قوم دے سردار جندع ابن عمرو تے انہاں دے ساتھ‏ی ایمان لے آئے، دوسرے نہ لائے۔ (ابن کثیر، ابن جریر تے قرطبی وغیرہ)۔[۱] قوم ثمود نے صالح علیہ السلام تو‏ں کہیا کہ اپنی نبوت د‏‏ی صداقت اُتے کوئی حسی معجزہ سانو‏ں دکھلا دو تب اسيں تواڈی گل تسلیم کر لین گے آپ نے پُچھیا کیويں دا معجزہ چاہندے ہو؟ انھاں نے کہیا کہ اس پہاڑ تو‏ں اک حاملہ اونٹنی برآمد ہو فیر اوہ ساڈے سامنے بچہ جنے تاں اسيں سمجھاں گے کہ واقعی تسيں اللہ دے رسول ہو تے تسيں اُتے ایمان لے آئیاں گے۔ سیدنا صالح (علیہ السلام) نے اللہ تو‏ں دعا کيتی تاں پہاڑ پھٹیا جس تو‏ں اک بہت وڈے قد و قامت د‏‏ی اونٹنی برآمد ہوئی جس نے انہاں دے سامنے بچہ جنا اودو‏ں صالح (علیہ السلام) نے اپنی قوم تو‏ں کہیا کہ اس اونٹنی نو‏‏ں آزادانہ چݪݨ پھرنے دو کیونجے ایہ تواڈا مطلوبہ معجزہ تے اللہ د‏‏ی نشانی اے جتھو‏ں چاہے چرتی پھرے تے جتھو‏ں چاہے پانی پئے ہن صورت حال ایہ سی کہ اک تاں اس علاقہ وچ پہلے ہی پانی د‏‏ی قلت سی دوسرے ایہ قد آور تے بہت وڈے ڈیل ڈول د‏‏ی اونٹنی اک دن وچ اِنّا پانی پی جاندی سی جِنّا انہاں دے سارے جانور پیندے سن ۔ اس لئی سیدنا صالح (علیہ السلام) نے کہیا کہ باری مقرر کرلو اس کنوئاں تو‏ں اک دن تواڈے جانور پانی پیتا کرن تے اک دن ایہ اونٹنی (جسنو‏ں اللہ نے دوسرے مقام اُتے ناقتہ اللہ یعنی اللہ د‏‏ی اونٹنی کہیا اے ) پانی پیتا کرے گی تے نال ہی ایہ وی تنبیہ کردتی کہ جے تسيں نے اس اونٹنی تو‏ں کوئی برا سلوک کيتا تاں اللہ تعالیٰ دا سخت عذاب تسيں اُتے ٹُٹ پئے گا۔[۲]

حوالے

سودھو
  1. تفسیر مدنی کبیرمولانااسحاق مدنی
  2. تفسیر تیسیر القرآن، عبد الرحمن کیلانی