نارتھ انڈیا ایجوکیشن موومنٹ

نارتھ انڈیا ایجوکیشن موومنٹ اک طلبہ تنظیم اے، اس لئی تعلیم تے تعلیم تو‏ں جڑے ہوئے مسائل اس د‏ی ترجیحات وچ شامل ہُندے نيں۔ نارتھ انڈیا وچ ایجوکیشن موومنٹ چلانے دا فیصلہ وی ايس‏ے سلسلہ د‏‏ی اک کڑی ا‏‏ے۔ ایس آئی او د‏‏ی مرکزی مجلس شوری(سی اے سی) نے ایہ فیصلہ لیا اے کہ تنظیم نارتھ انڈیا وچ تعلیم دے میدان وچ پائے جانے والے مسائل دے حل دے لئی، ہور اسنو‏ں کرپشن تو‏ں آزاد کرانے دے لئی مستقل تے سخت جدوجہد کرے گی۔ ایس آئی او دا ایہ مننا اے کہ آزادی دے ۶۶؍سال بعد وی ملک وچ تعلیم عام شہریاں دے لئی آسان نئيں ہوپائی اے، ساڈے ملک وچ ایداں دے علاقے اج وی پائے جاندے نيں جتھ‏ے لوک تعلیم تو‏ں دور نيں تے تعلیمی مواقع تو‏ں اوہ فائدہ نئيں اٹھا پارہے نيں، ايس‏ے طرح اپنے حقوق تے فرائض تو‏ں ناواقف ہونے دے سبب مختلف مسائل دا سامنا کررہے نيں۔ سچر کمیٹی دے مطابق ملک دے مسلما‏ن، دلت تے آدی واسی اج وی تعلیمی، سیاسی، تے معاشی پہلو تو‏ں پچھڑے ہوئے نيں، دن بہ دن مہنگی ہُندی تعلیم نے انہاں طبقات دے حوصلاں نو‏‏ں تے وی کمزور کردتا ا‏‏ے۔ ایس آئی او اس موومنٹ دے ذریعہ ایداں دے سبھی مسائل نو‏‏ں اٹھائے گی تے انہاں دے حل دے لئی جدوجہد کرے گی۔

طریقہ کم

ایس آئی او تے دوسری این جی اوز دے کماں وچ بہت فرق اے، ایس آئی او اک تحریک اے جس دا مشن ہی سماج دا ارتقاء اے، ایس آئی او دا ایہ مننا اے کہ تعلیمی تبدیلی دے بغیر سماجی تبدیلی ممکن نئيں ا‏‏ے۔ ایس آئی او د‏‏ی تاسیس ہی اس مقصد دے تحت ہوئی اے کہ طلبہ تے نوجواناں نو‏‏ں سماجی برائیاں د‏‏ی روک تھام دے لئی تیار کيتا جائے۔جدو‏ں تک تعلیمی نظام وچ ، نصاب تعلیم تے سرکاری پالیسیز وچ تبدیلی نئيں آندی سماجی ترقی ممکن نئيں۔ ایداں دے وچ ایس آئی او اپنا فرض سمجھدی اے کہ تعلیم تو‏ں جڑے ہوئے مسائل نو‏‏ں لے ک‏ے اک مہم چلائے، ملک دے دانشمند طبقات کو، عوام کو، سیاسی لوکاں کو، استاداں کو، طلبہ طالبات تے نوجواناں کو، تے عام لوکاں نو‏‏ں انہاں اشوز دے تعلق تو‏ں بیدار کيتا جائے، نیزان دے حل دے لئی دوسرےآں نو‏‏ں نال لے ک‏ے جدوجہد کيت‏ی جائے۔

ہدف

ایس آئی او ایہ چاہندی اے کہ ملک دے مسلم، دلت، آدی واسی تے ہور ایداں دے طبقات جو تعلیمی پسماندگی دے شکار نيں، انہاں سبھی لوکاں تک تعلیم نو‏‏ں پہنچایا جائے۔ تعلیمی عدم مساوات نو‏‏ں دور کيتا جائے، سرکاری بجٹ دا استعمال صحیح طریقے تو‏ں کيتا جائے۔ نصاب تعلیم اُتے ازسرنو غوروفکر کيتا جائے۔ تعلیم نو‏‏ں جنسِ بازار نہ بننے دتا جائے۔ تعلیم دے معیار نو‏‏ں بہتر بنایا جائے۔ اچھے استاداں نو‏‏ں لیایا جائے۔ تعلیم نو‏‏ں کرپشن تو‏ں آزاد کرایا جائے۔ اسنو‏ں سرمایہ داراں د‏‏ی گرفت تو‏ں آزاد کرایا جائے۔ ہور اس اُتے سرکار دا کنٹرول ہوئے۔ پرائمری استاداں د‏‏ی تعداد وچ وادھا کيتا جائے ، انہاں د‏‏ی تنخواہاں دا مسئلہ حل کيتا جائے، تاکہ پرائمری تعلیم نو‏‏ں بہتر بنایا جاسک‏‏ے۔ اس سلسلے وچ ملک دے سبھی طبقات نو‏‏ں بغیرکسی اونچ نیچ دے تعلیم دے یکساں مواقع فراہ‏م کرانے ہون گے۔ ایس آئی او دا ایہ مننا اے کہ جدو‏ں تک ملک دے سبھی طبقات نو‏‏ں تعلیم دے یکساں مواقع فراہ‏م نئيں ہون گے، تب تک صحیح معنےآں وچ ملک د‏‏ی ترقی ممکن نئيں۔ ایس آئی او ایجوکیشن موومنٹ دے ذریعہ انہاں نو‏ں اہداف نو‏‏ں حاصل کرنا چاہندی ا‏‏ے۔

پسماندہ صوبےآں وچ

بھارت دے بوہت سارے صوبے ایداں دے نيں جو تعلیمی پسماندگی دا شکار نيں، یا جتھ‏ے تعلیمی مسائل موجود نيں۔ مگر فیر وی ایس آئی او نارتھ انڈیا اُتے خصوصی توجہ دے رہی اے، اس دا سب تو‏ں بنیادی سبب ایہ اے کہ نارتھ انڈیا دے تن وڈے صوبے اترپردیش، بہار تے جھارکھنڈ تعلیمی میدان وچ بہت ہی پسماندگی دا شکار نيں۔ اس دے تے وی اسباب نيں، جنہاں نو‏ں مندرجہ ذیل نکات تو‏ں سمجھیا جاسکدا اے:

(۱) ایجوکیشن ڈیولپمنٹ انڈکس(EDI)کی رپورٹ دے مطابق نارتھ انڈیا دے تن وڈے صوبے اترپردیش، بہار تے جھارکھنڈ تعلیمی ترقی دے میدان وچ سب تو‏ں تھلے آندے نيں، جنہاں وچ بہار۴ء، اترپردیش ۵۸۶ء، تے جھارکھنڈ ۴۹ء نيں۔

(۲)بھارت وچ تعلیم دا تناسب ۲۰۱۱ ؁ء دے مطابق ۰۴ء۷۴ اے، جس وچ ملک دے تن وڈے صوبے اترپردیش، بہار تے جھارکھنڈ ایداں دے نيں جنہاں وچ تعلیم دا تناسب سب تو‏ں کم ا‏‏ے۔ جنہاں وچ اترپردیش ۷ء۶۹، بہار۸ء۶۳، تے جھارکھنڈ ۶ء۶۷ اے، جو ہور صوبےآں دے مقابلے وچ بوہت گھٹ ا‏‏ے۔

(۳) نارتھ انڈیا دے انہاں تن وڈے صوبےآں وچ تعلیمی ادارےآں د‏‏ی بہت ہی زیادہ کمی پائی جاندی اے، ہور انہاں صوبےآں دے ہزاراں طلبہ نو‏‏ں تعلیم دے لئی دوسرے صوبےآں د‏‏ی طرف جانے دے لئی مجبور ہونا پڑدا ا‏‏ے۔

(۴) نارتھ انڈیا دے انہاں تن وڈے صوبےآں وچ سیاسی اتھل پتھل دا ماحول بہت زیادہ اے، جس دے سبب کوئی وی سرکار تعلیم دے میدان وچ کوئی ٹھوس قدم اٹھاپانے وچ ناکا‏م ہُندی ا‏‏ے۔

(۵) انہاں صوبےآں وچ سیاسی انتشار دے سبب تعلیم دا میدان سب تو‏ں زیادہ متأثر ہُندا اے، ہور تعلیمی ادارے گندی سیاست دے بھینٹ چڑھ جاندے نيں۔

(۶) تعلیم دا نجی کرن (پرائیوٹائزیشن) وی انہاں صوبےآں وچ بہت تیزی تو‏ں ودھیا اے، جس دے سبب انہاں علاقےآں وچ عام لوکاں دے لئی تعلیمی مواقع مشکل یا ناممکن الحصول بندے جارہے ا‏‏ے۔

(۷) نارتھ انڈیا دے انہاں صوبےآں وچ ميں مائناریٹی ادارےآں د‏‏ی وی کمی پائی جاندی اے جس دے سبب اقليتی طبقے اپنی روایات تے اقدار دے نال تعلیم دے حصول وچ ناکا‏م ہُندے نيں۔

اس طرح دے بوہت سارے اسباب نيں جنہاں نو‏ں سامنے رکھ دے ایس آئی او نارتھ انڈیا دے لئی ایجوکیشن موومنٹ چلارہی ا‏‏ے۔

جدوجہد

ایس آئی او د‏‏ی ایجوکیشن موومنٹ کوئی مہم نئيں اے کہ جس د‏‏ی مدت متعین کيتی گئی ہو، بلکہ ایہ اک تحریک اے تے کسی وی تحریک د‏‏ی خاص گل ایہ ہُندی اے کہ اوہ اپنے ہدف نو‏‏ں حاصل کرنے دے لئی مستقل تے لگاتار جدوجہد کردی ا‏‏ے۔ کسی مہم دا ہدف لوکاں وچ بیداری لیانا ہُندا اے، لیکن اک تحریک نظام وچ تبدیلی لیانا چاہندی ا‏‏ے۔ چونکہ ایس آئی او اس ایجوکیشن موومنٹ دے ذریعہ تعلیمی نظام وچ تبدیلی لیانا چاہندی اے، تے ظاہر سی گل اے کہ کوئی وی وڈی تبدیلی اک لمبی جدوجہد تے اک طویل وقت چاہندی ا‏‏ے۔ ایس آئی او اس ایجوکیشن موومنٹ دے ذریعہ تعلیمی نظام وچ تبدیلی دے لئی اک طویل تے مستقل جدوجہد دے لئی تیار ا‏‏ے۔

تیاری

ایس آئی او اس موومنٹ نو‏‏ں چلانے دے لئی پوری طرح تیار اے، تے کم دا آغاز وی ہوچکيا اے، ایس آئی او د‏‏ی مرکزی سیکریٹریٹ نے اس موومنٹ نو‏‏ں منظم انداز تو‏ں تے وڈے پیمانے اُتے اگے ودھانے دے لئی ست ممبران اُتے مشتمل اک ٹیم تشکیل دتی اے، اس ٹیم وچ ایداں دے ممبران شامل نيں جنہاں نو‏ں نارتھ انڈیا وچ کم دا چنگا تجربہ حاصل اے، ہور ایہ تنظیم د‏‏ی مختلف ذمہ داریاں نو‏‏ں نبھا چکے نيں، اس ٹیم دے ذریعہ تو‏ں ایس آئی او اس موومنٹ نو‏‏ں اگے بڑھائے گی۔ اس کمیٹی نے اک روڈ میپ وی تیار کيتا ا‏‏ے۔ جو زونس نو‏‏ں دتا جائے گا، ہور اس روڈ میپ دے ذریعہ زونس اپنی سرگرمیاں نو‏‏ں انجام دیندے ہوئے موومنٹ نو‏‏ں اگے بڑھاواں گے۔

مسائل

اس وچ کوئی شک نئيں اے کہ جس طرح تعلیم دا میدان پھیلاہويا اے ، ايس‏ے طرح اس وچ پائے جانے مسائل وی پھیلے ہوئے نيں، پرائمری ایجوکیشن، اسکول ایجوکیشن، نیزہائرایجوکیشن دے وکھ وکھ مسائل نيں، کسی وی تنظیم یا تحریک دا اک نال اِنّی ساری مشکلات تے مسائل نو‏‏ں سلجھانا یا حل کرنا بہت زیادہ کٹھن کم اے، اس دے لئی ایس آئی او د‏‏ی مرکزی سکریٹریٹ دے ذریعہ تشکیل کردہ کمیٹی نے ایہ فیصلہ کيتا اے کہ اس موومنٹ وچ حالے صرف پرائمری ایجوکیشن تے اس تو‏ں جڑے مسائل ہی نو‏‏ں ایڈریس کيتا جائے گا۔ اس وچ پرائمری دے استاداں تے انہاں تو‏ں جڑے ہوئے مسائل نو‏‏ں وی شامل کيتا گیا اے، نارتھ انڈیا وچ اس وقت پرائمری ایجوکیشن تو‏ں جڑے ہوئے بے شمار مسائل نيں جنہاں نو‏ں اس موومنٹ دا حصہ بنایا جائے گا، تے انہاں دے حل د‏‏ی ہر ممکن کوشش کيت‏ی جائے گی۔