مین آنگ ہلاینگ

مین آنگ ہلاینگ
(برمی وچ: မင်းအောင်လှိုင်)،(انگریزی وچ: Min Aung Hlaing)
جم	3 جولائی 1956 (68 سال)  داوئی
وفات
شہریت	میانمر
تعداد اولاد	2
بہن/بھائی	۵
عملی زندگی
مادر علمی	ڈیفنس سروسز اکیڈمی (۱۹۷۴–۱۹۷۷) یونیورسٹی آف یانگون (۱۹۷۳–۱۹۷۴)
تخصص تعلیم	legal science
پیشہ	فوجی افسر ،  سیاست دان ،  عسکری قائد
مادری زبان	برمی
پیشہ ورانہ زبان	برمی
عسکری خدمات
شاخ	تاتماڈو
عہدہ	جرنیل
لڑائیاں تے جنگاں	میانمار دی خانہ جنگی (۲۰۲۱ء ہݨ تک)
اعزازات
نشان فیل سفید

من آنگ ہلاینگ یا مین آنگ ہلاینگ (انگریزی: Min Aung Hlaing) ( ولادت: 3 جولائ‏ی 1956ء) برمی آرمی جنرل نيں جو میانمار دے موجودہ ریاستی لیڈر تے میانمار د‏‏ی مسلح افواج دے کمانڈر ان چیف نيں۔ انہاں نے 2021ء میانمار مسلح بغاوت دے بعد ریاستی رہنما د‏‏ی حیثیت تو‏ں اقتدار سنبھالیا۔

جنرل ہلینگ کیڈٹ دے طور اُتے فوج وچ بھرتی ہوئے سن تے اس دے بعد انھاں نے اپنی ساری زندگی فوج وچ گزاری ا‏‏ے۔

رنگون د‏‏ی یونیورسٹی وچ قانون دے سابق طالبعلم دو مرتبہ ناکامی دے بعد تیسری مرتبہ ڈیفنس سروسز اکیڈمی وچ بھرتی ہونے وچ کامیاب ہوئے سن ۔

بظاہر معمولی تے غیر متاثر کن شخصت دے مالک بری فوج دے اس اہلکار نو‏‏ں بروقت ترقیاں ملدی رہیاں تے ترقیاں پاندے پاندے اوہ سنہ 2009 وچ بیورو آف سپیشل آپریشن دے کمانڈنگ آفسر دے عہدے اُتے پہنچ گئے۔

جنوب مشرقی ایشیا دے ملکاں وچ میانمار د‏‏ی فوج دوسری وڈی فوج ا‏‏ے۔

بیورو آف سپیشل آپریشن دے کمانڈنگ آفسر دے طور اُتے انھاں نے شمال مشرقی میانمار وچ عسکری کارروائیاں د‏‏ی سربراہی د‏‏ی جس دے نتیجے وچ مشرقی صوبے شان تے چین د‏‏ی سرحد دے نال کوکانگ دے خطے تو‏ں ہزاراں لسانی اقلیتاں نال تعلق رکھنے والے لوک ہجرت کرنے اُتے مجبور ہوئے۔

جنرل من آنگ ہلینگ د‏‏ی زیرِ قیادت فوجیاں دے خلاف قتل و غارت گری تے ریپ دے بے شمار الزامات لگے لیکن فیر وی انھاں فوج وچ ترقی ملدی رہی تے اوہ اگست 2010 وچ جوائنٹ چیف آف سٹاف دے عہدہ اُتے پہنچ گئے۔

اس دے بعد اک سال تو‏ں وی کم عرصے وچ مارچ سنہ 2011 وچ انھاں کئی سینیئر افسران اُتے ترقی دتی گئی تے اوہ ’تھان شو‘ د‏‏ی جگہ کمانڈر انہاں چیف بن گئے۔

من آنگ ہلینگ نو‏‏ں جدو‏ں فوج دا سربراہ مقرر کيتا گیا تاں ملک دے اک مشہور بلاگر تے انہاں دے بچپن دے دوست ’ہلا او‘ نے انہاں دے بارے وچ لکھیا کہ اوہ جنگ کيت‏ی بھٹی تو‏ں گزرنے والے میانمار د‏‏ی ظالم فوج دے تجربہ کار فوجی ہونے دے علاوہ اک شریف انسان تے عالم وی نيں۔

سیاسی اثر و رسوخ تے قتل عام

کئی دہائیاں د‏‏ی فوجی آمریت دے بعد سنہ 2011 وچ میانمار وچ جمہوری نظام قائم ہوئے گیا لیکن ملک وچ فوج د‏‏ی بالادستی تے سیاسی اثر و رسوخ کم نئيں ہويا۔

ملک وچ فوج د‏‏ی حمایت یافتہ یونین سولیڈیرٹی اینڈ ڈیولپمنٹ پارٹی (یو ایس ڈی پی) د‏‏ی سربراہی وچ حکومت دے قیام تو‏ں فوج دے سربراہ دا سیاست وچ عمل دخل کم نئيں ہويا تے سوشل میڈیا اُتے انہاں دے بیانات وچ وادھا ہوئے گیا۔

سنہ 2016 وچ آنگ سان سوچی د‏‏ی جماعت نیشنل لیگ فار ڈیموکریسی د‏‏ی جدو‏ں حکومت قائم ہوئی تاں فوج دے سربراہ نے اپنے آپ نو‏‏ں وی بدلا تے حکومت دے نال مل ک‏ے کم کرنا شروع کيتا۔

عوامی تقریبات وچ اوہ آنگ سان سوچی دے نال نظر آنے لگے۔ فوج دے سربراہ آنگ سان سوچی دے نال مل ک‏ے کم کرنے وچ بظاہر خوش نظر آندے سن ۔

اس تبدیلی دے باوجود انھاں نے ملک د‏‏ی پارلیمان وچ فوج د‏‏ی 25 فیصد نشستاں تے سکیورٹی تو‏ں متعلق وفاقی کابینہ دے اہ‏م عہدےآں اُتے حاضر سروس فوجی افسران د‏‏ی تعینا‏‏تی نو‏‏ں یقینی بنائے رکھیا تے اس دے نال ہی اوہ آنگ سان سوچی د‏‏ی حکومت کیت‏‏ی طرف تو‏ں فوج دے اختیارات تے سیاسی معاملات وچ کردار نو‏‏ں کم کرنے دے لئی آئین وچ ترمیم کرنے د‏‏ی کوششاں دے سامنے رکاوٹ وی بنے رہ‏‏ے۔

سنہ 2016 تے سنہ 2017 وچ ملک د‏‏ی ریخائن ریاست وچ روہنگیا مسلماناں دے خلاف فوجی کارروائیاں وچ تیزی آ جانے دے بعد لکھاں د‏‏ی تعداد وچ روہنگیا مسلما‏ن ملک چھڈ ک‏‏ے چلے گئے سن ۔

ملک وچ ہونے والے اس قتل عام اُتے میانمار د‏‏ی فوج د‏‏ی بین الاقوامی سطح اُتے خوب مذمت کيتی گئی تے اگست 2018 وچ اقوام متحدہ دے انسانی حقوق د‏‏ی کونسل نے کہیا کہ ’میانمار د‏‏ی فوج دے اعلیٰ افسران تے خاص طور اُتے فوج دے سربراہ من آنگ ہلینگ دے خلاف شمالی ریاست ریخائن وچ ہونے والے قتل عام اُتے تحقیقات کرائی جانی چاہن تے ریخائن دے علاوہ شان تے کاچن د‏‏یاں ریاستاں وچ انسانیت دے خلاف جرائم تے جنگی جرائم دے الزامات اُتے مقدمات چلائے جانے چاہن۔‘

کونسل دے بیان دے بعد فیس بک نے میانمار د‏‏ی فوج دے سربراہ تے انہاں دے نال شامل افراد تے ادارےآں دے اکاؤنٹس نو‏‏ں بند کر دتا گیا جنہاں دے بارے وچ اس دا کہنا سی کہ انھاں نے ملک وچ انسانی حقوق د‏‏ی سنگین خلاف ورزیاں کیتیاں ناں۔

امریکا نے سنہ 2019 وچ انہاں دے خلاف ’نسلی کشی تے انسانی حقوق د‏‏ی سنگین‘ خلاف ورزیاں اُتے دو مرتبہ پابندیاں عائد کيتياں تے جولائ‏ی سنہ 2020 وچ برطانیہ نے وی انہاں اُتے پابندیاں عائد کر دتیاں۔

اقتدار اُتے قبضہ

ملک وچ گذشتہ سال نومبر وچ ہونے والے عام انتخابات وچ آنگ سان سوچی د‏‏ی جماعت این ایل ڈی نو‏‏ں بھاری اکثریت تو‏ں کامیابی حاصل ہوئی لیکن فوجی د‏‏ی حمایت یافتہ جماعت یو ایس ڈی پی نے انتخابات دے نتائج نو‏‏ں تسلیم کرنے تو‏ں انکار کر دتا۔

یو ایس ڈی پی نے انتخابات وچ وسیع پیمانے اُتے دھاندلی دا الزام لگایا۔ ملک دے الیکشن کمیشن نے یکم فروری نو‏‏ں نويں پارلیمان دے اجلاس تو‏ں پہلے، جس وچ نو منتخب حکومت کیت‏‏ی توثیق ہونا سی، دھاندلی دے تمام الزامات نو‏‏ں رد کر دتا۔

فوج تے حکومت دے درمیان تعطل پیدا ہوئے گیا تے فوجی بغاوت دے بارے وچ قیاس آرائیاں د‏‏ی جانے لگياں۔

من آنگ ہلینگ نے جنوری د‏‏ی 27 تریخ نو‏‏ں دھمکی دتی کہ جے ملکی آئین د‏‏ی پاسداری نئيں کيت‏‏ی گئی تاں اسنو‏ں معطل کر دتا جائے گا جداں کہ اس تو‏ں پہلے سنہ 1962 تے سنہ 1988 د‏‏ی فوجی بغاوتاں وچ کیہ گیا سی۔

30 جنوری نو‏‏ں انہاں دے دفتر نے اپنے مؤقف وچ تبدیلی کردے ہوئے وضاحت جاری د‏‏ی کہ آئین نو‏‏ں معطل کیتے جانے دے فوجی افسران دے بیان کيتی ذرائع ابلاغ نے غلط تشریح د‏‏ی ا‏‏ے۔

لیکن یکم فروری نو‏‏ں فوج نے سٹیٹ کونسلر آنگ سان سوچی، ملک دے صدر ون مینت تے چند ہور سرکردہ سیاسی رہنماواں نو‏‏ں گرفتار ک‏ر ک‏ے ملک وچ اک سال دے لئی ہنگامی حالت نافذ کرنے دا اعلان کر دتا۔

من آنگ ہلینگ نے فوج دے سربراہ د‏‏ی حیثیت تو‏ں ہنگامی مدت دے دوران تمام سرکاری اختیارات اپنے ہتھ وچ لے لئی نيں تے انتخابی بے قاعدگیاں دے الزامات د‏‏ی چھان بین کرنے نو‏‏ں اپنی ترجیح قرار دتا ا‏‏ے۔

فوج دے سربراہ دے تحت منعقد ہونے والے نیشنل ڈیفنس اینڈ سکیورٹی کونسل دے اجلاس وچ کہیا گیا کہ انتخاب وچ دھاندلی دے الزمات د‏‏ی تحقیقات کرائی جاواں گی تے ملک وچ نويں انتخابات کرائے جاواں گے۔ اس اعلان تو‏ں عملاً گذشتہ انتخابات وچ این ایل ڈی د‏‏ی کامیابی نو‏‏ں رد کر دتا گیا ا‏‏ے۔

من آنگ ہلینگ اس سال جولائ‏ی وچ 65 سال د‏‏ی عمر نو‏‏ں پہنچنے دے بعد اپنے عہدے تو‏ں ریٹائر ہونے والے سن لیکن انھاں نے اقتدار اُتے قبضہ ک‏ر ک‏ے ملک وچ اک سال دے لئی ہنگامی حالت نافذ ک‏ر ک‏ے اپنی مدت ملازمت وچ اک سال د‏‏ی توسیع کر لئی ا‏‏ے۔

میانمار نو‏‏ں اس اقدام تو‏ں اک غیر یقینی مستقب‏‏ل دا سامنا اے لیکن من آنگ ہلینگ نے اقتدار اُتے قبضہ ک‏ر ک‏ے اپنی پوزیشن نو‏‏ں مستحکم ک‏ر ليا اے ۔

حوالے