میتانی سلطنت
| میتانی سلطنت | ||
|---|---|---|
 |
||
| نقشہ | 37°38′58″N 39°53′31″E / 37.649569°N 39.89186°E | |
| حصہ | سابقہ ملک، سلطنت | |
 نقشہ |
||
| انتظامی تقسیم | ||
| متناسقات | 37°38′58″N 39°53′31″E / 37.649569°N 39.89186°E | |
|
|
||
ترمیم  | ||
متانی سامراج ایہہ سامراج کئی صدیاں تک ( 1600 – 1200 ق م ) لہندے ایشیا وچ راج کردا رہا ۔ اس خاندان دے بادشاہاں دے سنسکرت نام سن ۔ ودوان سمجھدے ہن کہ ایہہ لوک مہابھارت دے بعد بھارت ولوں اتھے پرواسی بنے ۔ کجھ ودوان سمجھدے ہن کہ ایہہ لوک وید کیتی میترائنیئے شاخاں دے نمائندے ہن ۔
متانی دیش دا راجگڑھ دا نام وسکھانی ( پیسہ دی کھان ) سی ۔
اس خاندان دے شادی ویاہ دے تعلقات مصر نال سن ۔ اک دھارنا ایہہ اے کہ ایہناں دے زریعہ نال بھارت دا بابل ، مصر اتے یونان اتے گہرا اثر پیا ۔
مٹانی وچ ہند آریائی سپر سٹریٹ سودھو
Mitanni دے کچھ مترادفات، مناسب نام، تے ہور لفظاں ہند آریائی توں مماثلت نوں ظاہر کردے نيں، جو ایہ دسدے نيں کہ ہند آریائی اشرافیہ نے ہند آریائی توسیع دے دوران خود نوں حورین آبادی اُتے مسلط کيتا سی۔ ہٹیاں تے میتانی دے درمیان اک معاہدے وچ ، دیوتا مترا، ورون، اندرا تے نستیا (اشون) نوں پکاریا جاندا اے۔ گیتاولی دے گھوڑےآں دی تربیت دے متن وچ تکنیکی اصطلاحات شامل نيں جداں کہ ایکا (اک، اک)، تیرا (تین، تین)، پنجا (پنج، پنج)، ست (سپتا، سات)، نا (نو، نو)، وارتنا (ورنا)، گھوڑےآں دی دوڑ وچ موڑ، گول)۔ ہندسہ "ایکا" (اک) خاص اہمیت دا حامل اے کیونجے ایہ ہند-آریائی دے آس پاس دے سپرسٹریٹ نوں مناسب جگہ دیندا اے، جداں کہ عام طور اُتے ہند-ایرانی یا ابتدائی ایرانی (جس وچ "آئیوا" اے ) دے برخلاف۔ [2]
اک ہور متن وچ ببرو (بابرو، بھورا)، پریندا (پالیندا، سرمئی) تے پنکارا (پنگالا، سرخ) اے۔ انہاں دا مرکزی تہوار سالسٹیس (وشووا) دا جشن سی جو قدیم دنیا دی بوہتے ثقافتاں وچ عام سی۔ میتانی جنگجوواں نوں ماریا کہیا جاندا سی، سنسکرت وچ جنگجو دے لئی وی لفظ اے۔ نوٹ mi-ta-nnu (= miẓḍha, ~ سنسکرت mīḍha) "ادائیگی (مفرور دی گرفتاری دے لئی)۔" [3]
متانی شاہی ناواں دی سنسکرت تشریحات ارطاسماریا (ارشومار) نوں ارتسماریا دے طور اُتے پیش کردیاں نيں "وہ جو ارتا/Ṛta دے بارے وچ سوچدا اے،" [51] Biridaśva (Birida, Biriya) بطور پرتھوی "جس دا گھوڑا پیارا اے،" [52] پریا میدھا بطور پریمازدا ( پریمازدا) "جس دی حکمت عزیز اے،" [53] چترارتھا بطور چترارتھا "جس دا رتھ چمک رہیا اے،" [54] اندرودا/اندروندا بطور "اندرا گائی دی مدد توں،" [55] ستیواجا (ستیواجا) بطور ستیواجا "دوڑ دی قیمت جیتنا ," [56] سوبندھو بطور سبندھو "اچھے رشتہ داراں دا ہونا،" [نوٹ 1] توشاردا (تشارت، توشاردا، وغیرہ) *تیشارات دے طور اُتے "جس دا رتھ زوردار اے۔"
متانی کرسی نامہ سودھو
- کیرتا Kirta [[ 1500s 1500 ق م ]] – 1490 ق م
- ستورن 1 en : Shuttarna I ، son of Kirta [[ 1490s ق م | 1490 ق م ]] – [[ 1470s ق م | 1470 ق م ]]
- ورترن Barattarna ، P / Barat ( t ) ama [[ 1470s ق م | 1470 ق م ]] – [[ 1450s ق م | 1450 ق م ]]
- Parshatatar ، ( may be identical with Barattarna ) [[ 1450s ق م | 1450 ق م ]] – [[ 1440s ق م | 1440 ق م ]]
- Shaushtatar ( son of Parsha ( ta ) tar ) [[ 1440s ق م | 1440 ق م ]] – [[ 1410s ق م | 1410 ق م ]]
- آرتتم 1 Artatama I [[ 1410s ق م | 1410 ق م ]] – [[ 1400s ق م | 1400 ق م ]]
- ستورن 2 Shuttarna II [[ 1400s ق م | 1400 ق م ]] – [[ 1380s ق م | 1385 ق م ]]
- ارتھسمیڑ Artashumara [[ 1380s ق م | 1385 ق م ]] – [[ 1380s ق م | 1380 ق م ]]
- تشئرتھ اتے دشرتھ en : Tushratta [[ 1380s ق م | 1380 ق م ]] – [[ 1350s ق م | 1350 ق م ]]
- ستورن 3 Shuttarna III [[ 1350 ق م ]] ، son of an usurper Artatama II
- متیواج Shattiwaza or Mattivaza ، son of Tushratta [[ 1350s ق م | 1350 ق م ]] – [[ 1320s ق م | 1320 ق م ]]
- کشترور 1 Shattuara I [[ 1320s ق م | 1320 ق م ]] – [[ 1300s ق م | 1300 ق م ]]
- وسکشتر Wasashatta ، son of Shattuara [[ 1300s ق م | 1300 ق م ]] – [[ 1280s ق م | 1280 ق م ]]
- کشترور 2 Shattuara II ، son or nephew of Wasashatta [[ 1280s ق م | 1280 ق م ]] – [[ 1270s ق م | 1270 ق م ]] ، or maybe the same king as Shattuara I ۔
All dates must be taken with caution since they are worked out only by comparison with the chronology of other ancient Near Eastern nations ۔