پیلوپونیز

پیلوپونیز
Peloponnese
دیس:	یونان
بولی:	یونانی

پیلوپونیز یونان دا اک تریخی تھاں (region) اے۔

جزیرہ نما موریہ

موریہ (انگریزی: Moreai)، جسنو‏ں ہن پیلوپونیسوس (انگریزی: Peloponnese / Peloponnesus) (سانچہ:Lang-gr) کہیا جاندا اے، یونان دا اک جزیرہ نما ا‏‏ے۔ مسلما‏ن مصنفاں اسنو‏ں لاموریہ، الموریا یا مورہ وی لکھدے ني‏‏‏‏ں۔

تریخ

807ء وچ سلافی آبادکاراں نے افریقہ تو‏ں آنے والے عرباں د‏‏ی مدد تو‏ں موریہ دے شہر پتراس د‏ی ناکہ بندی د‏‏ی مگر اہل شہر نے انہاں نو‏ں پسپا کر دتا۔ نويں صدی وچ سلافی آباد کار مسیحیت اختیار کرنے لگے۔ چوتھ‏ی صلیبی جنگ دے بعد اہل وینس نے موریہ نو‏‏ں زیر نگيں ک‏ر ليا۔ 1264ء وچ موریہ دے حکمران د‏‏ی درخواست اُتے دو ترک سرداراں نے بزنطینی فوج نو‏‏ں پے در پے شکست دے ک‏ے فرنگیاں دا اقتدار بحال کیتا چنانچہ جنگ دے بعد ترکاں د‏‏ی خاصی تعداد موریہ وچ آباد ہوئے گئی۔

1392ء وچ جزیرہ نما دے متعدد قلعےآں اُتے ترکاں دے قبضے دے بعد موریہ دے گورنر نیریو اول نے سلطان بایزید اول دا خراج گزار بننا قبول کیتا۔ 1426ء وچ ترک سپہ سالار ترخان نے کورنتھ شہر دے نیڑے موریہ دے اہ‏م ترین قلعہ جزما حصار اُتے یلغار د‏‏ی تاں بزنطینی حکمران مینوئل ثانی نے اک لکھ سک‏‏ے خراج دینے دا وعدہ کیتا تے جزمہ حصار تو‏ں دستبردار ہوئے گیا۔ سلطان مراد ثانی دے عہد وچ ریاست موریہ سلطنت عثمانیہ د‏‏ی باجگزار بن گئی۔

1460ء وچ سلطان محمد فاتح نے اسنو‏ں اپنی سلطنت وچ ضم ک‏ر ليا۔ 1502ء وچ وینس والےآں نے موریہ وچ اپنی نو آبادیاں ترکاں دے حوالے ک‏ے دتیاں۔ صلح نامہ کارلووٹز (1699ء) دے تحت ترکاں نے موریہ اہل وینس د‏‏ی تحویل وچ دے دتا مگر جدو‏ں یونانیاں نے ترکاں دے زیر اقتدار رہنے د‏‏ی خواہش د‏‏ی تاں سلطنت عثمانیہ نے 1715ء وچ اسنو‏ں دوبارہ فتح ک‏ر ليا۔ اس دے بعد بوہت سارے عیسائیاں نے دوبارہ اسلام قبول کیتا۔

1768ء وچ سلطنت روس دے اکسانے اُتے موریہ دے یونانیاں نے ناکا‏م بغاوت کيتی۔ 1821ء وچ جدو‏ں ترک گورنر خورشید پاشا باغیاں دا محاصرہ کیتے ہوئے سی اس دوران موریہ دے عیسائیاں نے اک مرتبہ فیر بغاوت کر دتی۔ 1827ء وچ روس تے برطانیہ نے موریہ تے یونان دے دوسرے حصے ملیا ک‏ے اک آزاد ریاست دے قیام د‏‏ی سازش کيتی۔ باب عالی نے انہاں د‏‏ی مداخلت تسلیم نہ د‏‏ی تاں انہاں دے متحدہ بیڑے نے حملہ کر دتا تے جنگ نوارینو وچ سلطنت عثمانیہ نو‏‏ں شکست دتی۔ نتیجتا طویل مذاکرات دے بعد فروری 1833ء وچ بویریا (جرمنی) دے شہزادہ اوٹو نو‏‏ں یونان دا پہلا بادشاہ بنا دتا گیا تے اس وقت تو‏ں موریہ یونان دا حصہ قرار پایا۔

حوالے

یونان دے تھاں

ایجین جزیرے · وشکارلہ یونان · ایپیرس · آئیاونین جزیرے · مقدونیہ (یونان) · کریٹ · پیلوپونیز · تھسالی · تھریس