معروف کرخی

ابو محفوظ معروف کرخی: آپ امام علی رضاؑ دے خاص خلفاء وچوں سن۔

نام تے کنیت

شیخ معروف کرخی دی وِلادت مقامِ کرخ وچ ہوئی ۔آپ دا نام اسد الدین ہے لیکن معروف کرخی دے نام توں مشہور ہن ۔آپدی کنیت ابومحفوظ ہے۔آپ دے والدِ ماجد دا نام فیروز ہے ۔

قبولِ اسلام

شروع وچ معروف کرخی غیر مسلم سن مگر بچپن ہی توں آپ دے قلب وجگر وچ اسلام دی تڑپ تے جوش و عقیدت موجود سی۔ آپ مسلمان بچےآں دے نال نماز پڑھدے تے ماں باپ نوں اسلام دی ترغیب دیندے رہندے۔ آپدے والدین نے اک عیسائی معلم دے کول آپ نوں تعلیم حاصل کرن لئی بیٹھا دتا ۔اس معلم نے پہلے آپ توں سوال کیتا کہ بچے! ایہ دسو کہ تہادے گھر وچ کـنے افراد نیں؟ آپ نے کہیا :"میں ، میرے والد تے میری والدہ کل تن افراد ہن۔" اوہ کہن لگا: "تاں توں کہہ" ثَالِثُ ثَلَا ثَۃٍ " یعنی عیسیٰ تن خداؤاں وچوں تیسرا ہے ۔" آپ فرماندے نیں : "میری غیرت نے ایہ گوارا نہ کیتا کہ اک دے سوا دوسرے نوں رب منناں، اس لئے میں نے فوراً انکار کر دتا۔ اس اتے معلم نے مینوں مارنا شروع کیتا۔ اوہ جس شدت نال ماردا میں ایسے جرأت نال انکار کردا ۔آخر عاجز ہو کے اس نے میرے والدین نوں کہیا کہ اس نوں قید کر دیو۔تن روز تک قید وچ رہیا تے ہر روز اک روٹی ملدی سی مگر میں اس نوں چھوئیا تک نہیں ۔ جدوں مینوں اوتھوں کڈیا گیا تاں میں بھج گیا ۔چونکہ میں والدین دا اک ہی بیٹا سی اس لئے میری جدائی نال اوہناں نوں سخت قلق ہویا ۔ اوہ کہن لگے : "ساڈا بیٹا جتھے وی گیاہے سادے کول مڑ تاں آئے ، اوہ جس مذہب نوں چاہے اختیار کرے اسیں وی اس دے نال اپنا دین تبدیل کردیاں گے۔" جدوں میں امام علی رضا دے دست مبارک اُتے داخلِ اسلام ہو کے ایمان دی انمول دولت نوں اپنے سینے نال لگائے گھر واپس ہویا ، میرے اسلام قبول کرن دی وجہ نال میرے والدین وی مسلمان ہو گئے۔

تعلیم تے تربیت

آپ نے مکمل تعلیم تے تربیت امام علی رضا دے زیرِ سایہ پائی تے فقہ حنفی دے عظیم پیشوا امام اعظم ابوحنیفہ تون وی علمِ دین حاصل کیتا تے علمِ طریقت لئی حبیب راعی دے سامنے زانوئے تلمذ طے کیتے ۔ آپ عارفِ اسرارِ معرفت، قطبِ وقت تے بدرِ طریقت سن۔

وصال

آپ دا وصال شریف 2محرم الحرام 200ھ نوں ہویا ۔آپ دا مزار شریف بغدادِ معلی وچ زیارت گاہِ خلائق ہے ۔خطیب بغدادی فرماتے نیں : "آپ دی قبرمبارک حاجتاں تے ضرورتاں پوریاں ہون لئی مجرّب (یعنی آزمودہ)ہے۔"

چہرے دا نشان

ایک شخص کا بیان ہے کہ میں ابو محفوظ معروف کرخی کی خدمت میں حاضر تھا ۔ آپ نے میرے لئے دعا فرمائی اور میں واپس گھر آ گیا ۔ دوسرے دن پھر آپ کی خدمت میں حاضر ہوا تو دیکھا کہ آپ کے چہرہ پر نشان بنا ہوا ہے جیسے کوئی چوٹ لگی ہو ۔کسی نے آپ سے پوچھا : "اے ابو محفوظ! ہم کل آپ کے پاس سارا دن رہے ، آپ کے چہرہ پر کوئی نشان نہ تھا ، یہ کیا نشان ہے اور کیسے ہوا؟" آپ نے فرمایا : "اپنے مطلب کی بات کرو اسے چھوڑ یہ تمہارے مطلب کا سوال نہیں ہے ۔" اس شخص نے عرض کیا ، آپ کو اپنے معبود کی قسم ! آپ اس بارے میں کچھ بتائیں! اس پر آپ نے ارشاد فرمایا : " میں نے گزشتہ رات یہاں نماز ادا کی اور خواہش ہوئی کہ بیت اللہ کا طواف کر لوں پس میں مکہ شریف چلا گیا ، طواف کیا پھر زمزم کی طرف چل پڑا، تاکہ اس کا پانی بھی پی لوں تومیں دروازہ پر پھسل گیا ، گرنے کی وجہ سے میرے چہرہ پر جو تم دیکھ رہے ہو چوٹ آ گئی ۔