معاہدہ بارل
معاہدہ بارل، 6 جنوری 1957 پاکستان تے آزاد حکومت ریاست جموں کشمیر دے نال آزاد کشمیر دے سدھن قبیلے دا ہويا۔
پس منظر
سودھو2 جنوری 1949 معاہدہ جنگ بندی توں بعد پاکستان تے صدر آزاد کشمیر سردار محمد ابراہیم خان دے درمیان اختلافات شروع ہوئے سردار ابراہیم نے معاہدہ جنگ بندی توں انکار کر دتا سی سردار چاؤہندے سن کشمیر دی آزادی تک جنگ بندی نہ ہووے مگر پاکستانی حکومت صدر آزاد کشمیر دی کِسے گل اُتے کوئی توجہ دتے بغیر بھارت توں معاہدہ جنگ بندی کرليا۔ اس توں بعد صدر آزاد کشمیر دی مرضی دے خلاف معاہدہ کراچی توں بعد سردار ابراہیم تے حکومت پاکستان دے درمیان ہور اختلافات پیدا ہوگئے۔ جس دے باعث حکومت پاکستان نے سردار ابراہیم نوں 21 مئی 1950 نوں صدارت آزاد کشمیر توں معطل کر دتا۔
سردار محمد ابراہیم خان دا ردعمل
سودھوسردار ابراہیم نے پاکستان حکومت دے اس غیر جمہوری اقدام اُتے آزاد کشمیر وچ جمہوریت دی تحریک شروع دتی جو بل آخر مسلح بغاوت وچ تبدیل ہوگئی جس توں بعد آزاد کشمیر حکومت مفلوج ہو کے راہ گئی سردار ابراہیم دے قبیلے دے لوکاں نے آزاد کشمیر توں پولیس چوکیاں ختم کر دتیاں جس توں بعد سردار ابراہیم نے مپرت آزاد کشمیر دے مقام اُتے اپنی حکومت دا اعلان کر دتا۔
پی سی پاک سرچ آپریشن پاک فوج
سودھوآزاد کشمیر وچ سدوزئیاں دی اس بغاوت اُتے حکومت پاکستان نوں فوجی آپریشن کرنا پيا جو پاک فوج دا سب توں پہلا آپریشن سی اس آپریشن دا ناں پی سی پاک سرچ آپریشن رکھیا۔
پی سی پاک سرچ آپریشن وچ جانی نقصان
سودھوپی سی پاک سرچ آپریشن وچ 600 سو سدوزئی مارے گئے 2000 زخمی تے 3000 ہزار گرفتار ہوئے، پاک فوج دے 400 سو فوجی شہید 1000 ہزار توں زیادہ زخمی تے 220 اغواء ہوئے جنہاں وچ جنرل اے ایم جی عثمانی وی شامل سن جنرل عثمانی یکم جنوری 1972 بنگلہ دیش دے پہلے چیف آف آرمی سٹاف وی بنے جنہاں نوں بعد باغی قیدیاں دے بدلے چھڈ دتا گیا
سردار ابراہیم نال مذاکرات
سودھوسردار ابراہیم تے حکومت پاکستان دے درمیان 4 اپریل 1952 نوں مذاکرات ہوئے جس توں بعد 10 سدوزئی گرپاں نے ہتھیار سٹ کے حکومت پاکستان توں صلح صفائی کر لئی۔
معاہدہ بارل 6 جنوری 1957
سودھوسدھنوتی وادی بارل دے سدھن قبیلے دے باغی رہنما غازی شیر دل خان دا بمعہ 2000 سدوزئی باغیاں دا حکومت پاکستان تے آزاد حکومت ریاست جموں کشمیر دے نال اس وقت دے صدر آزاد کشمیر سردار محمد عبدالقیوم خان تے وزیر امور کشمیر پاکستان مشتاق احمد گورمانی و ہور حکومتی اکابرین دے درمیان 6 جنوری 1957 بمقام وادی بارل ہويا جس توں بعد باغیاں نے ہتھیار ڈال دتے معاہدہ بارل وچ طے پایا سدھن اپنیاں پرانیاں تمام رنجیشاں نوں جو جانے انجانے وچ ہوئیاں، اوہناں بُھلا کے اپنے مادر وطن دے وفادار تے مددگار رہن گے۔ جیہناں دے گھراں اُتے بمباری ہوئی، حکومت اوہناں دی مالی معاونت کرے گی۔ ایہ معاہدہ صدر آزاد کشمیر سردار محمد عبدالقیوم خان دی ذاتی کوشش نال ممکن ہویا۔ وادی بارل دے سدوزئیاں تے صدر آزاد کشمیر سردار عبدالقیوم دے درمیان کافی کرابت و دوستانہ تعلقات جہاد کشمیر 1947 دے زمانے دے سن جس دا ذکر اوہناں نے اپنی کتاب مقدمہ کشمیر وچ وی لکھیا اے۔