مظہر الحق قاسمی جہازی
مولانا مظہر الحق قاسمی جہازی
سودھومولانا مظہرالحق قاسمی اپنے دور دے مشہور عالم دین تے ملی کماں توں دل چسپی رکھنے والے شخص سن ۔ اوہ شیخ الاسلام حضرت مولانا حسین احمد مدنیؒ دے تلمیذ رشید تے جمعیت علمائے سنتھال پرگنہ (گڈا، صاحب گنج، پاکوڑ، جامتاڑا، دمکا تے دیوگھر)کے ناظم اعلیٰ سن ۔
ولادت
سودھوآپ 1934 وچ اہل علم دی بستی جہازقطعہ ضلع گڈا جھارکھنڈ وچ پیدا ہوئے ۔ آپ دے والد کانام دلاور حسین پردھان سی جو بہت اچھے تے وسیع المشرب انسان ہونے دے نال نال اچھی خاصی جائداد کےبھی مالک سن
تعلیم وتربیت
سودھوابتدائی تعلیم بشن پور بانکا بہار تے پرسہ گڈا جھارکھنڈ دے پرائمری اسکولاں وچ حضرت مولانا محمد الیاس صاحب بگھاکول تے حضرت مولانا ومفتی عظمت اللہ صاحب راہا وغیرہ توں حاصل کيتی۔ فیر مزیدعلمی تشنگی بجھانے دے لئی حضرت مولانا محمد منیرالدین صاحب قاسمی جہازی دے ایماپرمدرسہ گلزار حسینہ اجراڑہ میرٹھ یوپی چلے گئے تے اوتھے مولانا جہازی تے دوسرے استاداں کرام توں کافیہ، شرح رہتل تے دوسری کتاباں پڑھیاں ۔ فیر اعلیٰ تعلیم حاصل کرنے دے لئی دارلعلوم دیوبند دا رخ کيتا تے 1954 وچ اوتھے توں سند فضیلت حاصل کيتی ۔ شیخ العرب والعجم حضرت مولانا سید حسین احمد مدنیؒ توں بخاری شریف تے ترمذی شریف پڑھی۔ جامع المنقولات و المعقولات حضرت مولانا ابراہیم صاحب بل یاوی، شیخ الادب حضرت مولانا اعزازعلی امروہوی، حضرت مولانا سید فخرالحسن مرادآبادی تے حضرت مولانا محمد معراج الحق صاحب توں مختلف علوم وفنون دیاں کتاباں پڑھیاں۔
درسی ساتھی
سودھوآپ دے درسی ساتھیاں وچ فقیہ الاسلام حضرت مولانا قاضی مجاہد الاسلام ؒ قاضی القضاۃ امارت شرعیہ پھلواری شریف پٹنہ سن انہاں دے نال مولانا مرحوم نے شرح جامی پڑھی، حضرت مولانا وحیدالزماں کیرانوی سابق استاذ دار العلوم دیوبند حضرت مولانا اظہر صاحب رانچوی بانی ومہتمم مدرسہ حسینہ رانچی خلیفہ مجاز حضرت شیخ الاسلام ۔ حضرت مولانا ابوالحسن صاحب سمتی پوری شیخ الحدیث گجرات خلیفہ شیخ الاسلام۔وغیرہ وغیرہ ایہ سب آپ دے درسی ساتھی سن ۔
درس وتدریس
سودھوفراغت دے بعد تدریسی زندگی دا آغاز دمکاکے یتیم خانہ سےہويا ،ایتھے آپ توں ابتدائی کتاباں متعلق رہیاں۔ آپ نے دوسال تک ایتھے خدمت انجام دی۔ اس دے بعد مفتی عظمت اللہ صاحب تے قاری مصلح الدین پورنوی دے مشورے توں پورنیہ بہار چلے گئے؛ لیکن بچند وجوہ ایتھے اک سال توں زیادہ قیام نہ کرسکے تے مہرنا بانکا تشریف لے گئے ۔ اوتھے تقریباً دو یاڈھائی سال تک درس وتدریس دے فرائض انجام دیے۔اس دے بعد مولانا شفیع الرحمن صاحبؒ چانچوی دے حکم اُتے امارت شرعیہ پھلواری شریف پٹنہ بہ حیثیت مبلغ تشریف لے گئے۔اوتھے آپ نے کئی سالاں تک ایہ فریضہ انجام دتا۔ فیر گااں والےآں دا اصرار تے مولانا محمد منیرالدین صاحب جہازی دی دعوت اُتے گااں آئے تے مدرسہ اسلامیہ رحمانیہ جہازقطعہ گڈا وچ آپ دا تقر ہويا ۔ تے درجہ عربی سوم تک دیاں کتاباں دی تدریس آپ توں وابستہ ہوئے گئی۔آپ نے ایہ فرائض کئی سالاں تک انجام دیے۔ ايسے اثناماں مدرسہ قمرالاسلام کوریانہ گڈا وچ ہیڈ مولوی (صدرمدرس) دے عہدے اُتے آپ دی تقرری ہوئی تے اوتھے دوسال رہے ۔ اس دے بعد 1966 وچ مدرسہ ضیاء العلوم کرماہاٹ باندا ميں ہیڈ مولوی ( صدرمدرس) ہی دے عہدے اُتے فائز ہوئے تے ریٹائرڈ ہونےتک ايسے مدرسہ وچ خدمات انجام دیندے رہے۔آپ نے صدر مدرس دے عہدہ اُتے رہندے ہوئے تقریبا 31 سال تک پوری پابندی تے انہماک دے نال تعلیمی وتربيتی خدمات انجام دتیاں ۔ اس عرصہ وچ ہزاراں دی تعدادماں آپ توں فیض یافتہ شاگرد تے شاگردہ تیار ہوئے جو اج ملک دے مختلف جگہاں پرخدمت انجام دے رہے نيں۔ اس فیض یافتہ شاگردہ وچ میری والدہ محترمہ وی سی جو 26 رمضان المبارک 1439 مطابق 11 جون 2018 بروز پیر صبح 6بجے میاگنج بھاگلپور وچ انتقال کر گئی۔
بیعت و ارشاد
سودھوآپ نے ابتدا وچ شیخ طریقت فدائے ملت حضرت مولانا سید اسعد مدنیؒ سابق صدر جمعیت علماءے ہند توں مسترشدانہ تعلق استوار کيتا تے انہاں توں خاطرخواہ استفادہ کيتا ۔ انہاں دی وفات دے بعد شیخ طریقت حضرت مولانا سید محموداسعد مدنی صاحب جنرل سکریڑی جمعیت علماءے ہند توں بیعت کيتی تے آخیر عمر تک آپ ہی توں اصلاح وتربیت دا تعلق رکھیا۔
ملی کارنامے تے جمعیت علمائے ہند توں وابستگی
سودھومولانا نے درس وتدریس دے نال ملی وسماجی کماں وچ وی بھر پور حصہ لیا، چنانچہ17؍ مئی1973ء بروز جمعرات دی انتخابی میٹنگ وچ آپ نوں جمعیت علمائے سنتھال پرگنہ دا ناظم اعلیٰ منتخب کيتا گیا۔24؍ مئی 1975ء دی شام مجلس عاملہ دی اک نشست ہوئی، جس وچ حسب سابق آپ نوں ناظم اعلیٰ برقرار رکھیا گیا ۔ 12؍ مئی 1978ء نوں ہونے والی اک خصوصی میٹنگ وچ جمعیت علما دے زیر اہتمام شرعی پنچایت دا قیام عمل وچ آیا جس دے بنیادی اراکین وچ آپ دا ناں شامل کيتا گیا۔ مرکزی حکومت نے اقليتی کمیشن قائم کرنے دے بعد ایہ اعلان کيتا سی کہ ’’حکومت اقلیتاں دے مسائل اُتے ہمدردانہ غور وخوض کرکے شکایات نوں دور کرے گی‘‘۔ اس اعلان دے تحت مرکزی جمعیت علمائے ہند دی طرف توں صدر ضلع جمعیت نوں ایہ اختیار دتا گیا کہ ضلع دے کارکناں ، ذمہ داراں تے ہمدرداں اُتے مشتمل اک کمیٹی تشکیل دتی جائے ، جو اقلیتاں دے مسائل اُتے رپورٹ تیار کرے تے حکومت دے سامنے پیش کرے۔ اس اُتے عمل کردے ہوئے مختلف ضلعے دی طرح جمعیت علمائےضلع سنتھال پرگنہ نے وی اہم شخصیتاں اُتے مشتمل اک ’’ضلع اقليتی کمیٹی‘‘ تشکیل دتی ، جس وچ آپ نے اک رکن ہونے دی حیثیت توں فعال رول ادا کيتا۔مورخہ 17؍ مئی 1981ء بروز اتوار بوقت 4؍ بجے شام زیر صدارت جناب ماسٹر شمس الضحیٰ صاحب صدر جمعیت علمائے ضلع سنتھال پرگنہ، بمقام مسجد و مدرسہ اسلامیہ رحمانیہ جہاز قطعہ مجلس عاملہ و مجلس منتظمہ دا مشترکہ اجلاس ہويا۔اس اجلاس وچ انتخابی کارروائی وی ہوئی جس وچ آپ نوں نائب صدر تے نال ہی جمعیت علمائے ریاست بہار دا نمائندہ رکن وی بنایا گیا۔6؍ مئی 1984ء بروز اتوار بعد نماز ظہر بمقام روپنی مدرسہ ،عاملہ و منتظمہ دی مشترکہ میٹنگ ہوئی۔ اس میٹنگ دی تجویز نمبر (3) دے تحت تعلیم بالخصوص دینی تعلیم دی تحریک نوں فعال کرنے دے لئی تعلیمی بورڈ دے سلسلہ وچ ایڈھاک کمیٹی دی تشکیل کيتی گئی ، تاکہ آئندہ باضابطہ بورڈ دا قیام عمل وچ لیایا جاسکے۔ اس کمیٹی دے ارکان وچ وی آپ دا ناں شامل کيتا گیا۔ اس میٹنگ دی آخری نشست وچ انتخاب ہويا، جس وچ آپ نوں دوبارہ نائب صدر چنا گیا۔
جمعیت علمائے سنتھال پرگنہ دے مرکزی عہدےآں دا تجزایہ کیہ جائے تاں ، آپ از 17؍ مئی1973ء تا17؍ مئی 1981ء ناظم اعلیٰ بنائے گئے۔ بعد وچ از 17؍ مئی 1981ء توں 12؍ اپریل1987ء نائب صدر رہے ۔ 19؍ جون 2004 ء وچ آپ نوں ریاستی جمعیت علمائے بہار دا رکن منتخب کيتا گیا۔ اس دے علاوہ علاقے دے متعدد مدرسےآں ، مسجدےآں تے اسکولاں دے صدراور ممبر وی رہے۔ انہاں عہدےآں تے ذمہ داریاں دے توسط توں آپ نے ہر ممکن قومی و ملی خدمات انجام دینے دی کوشش کيتی۔
وفات
سودھوآپ دی وفات16 جمادی الاول 1440ھ مطابق 23جنوری 2019 بروز بدھ تقریباً ساڈھے نو بجے صبح بسنت رائے بلاک وچ واقع جہازقطعہ وچ طویل علالت دے بعد ہوئی ۔ ايسے روزساڈھے چار بجے شام جہازی قبرستان وچ تدفین عمل وچ آئی۔ نماز جنازہ مرحوم دے صاحبزادے حضرت مولانا محمد ثناءالحق قاسمی نے پڑھائی ۔