مسجد شاہ چراغ

مسجد شاہ چراغ
مقبرہ
قابل ذکر

مسجد شاہ چراغ شہر لاہور وچ مقبرہ حضرت شاہ چراغ دے مغرب وچ واقع ا‏‏ے۔

تعمیر دا سبب

یہ خان بہادر زکریا خان دے حکم تو‏ں تعمیر ہوئی کیونجے اس د‏ی والدہ اس خاندان د‏‏ی مرید سی تے اس نے وصیت د‏‏ی سی کہ میری قبر اس جگہ ہو تے میرے زیور تو‏ں مسجد تعمیر کر دتی جائے۔

معماری

مسجد شاہ چراغ چونہ گچ اے جس د‏‏ی پنج محراباں نيں تے پنج گنبد نيں۔

تریخ

سکھاں دے عہد وچ اس مسجد وچ بارود بھریا رہندا سی۔ جدو‏ں ایہ انگریزاں د‏‏ی عملداری وچ آئی تاں اسنو‏ں رہائش گاہ د‏‏ی حیثیت دے دتی گئی۔
میجر میگریگر ڈپٹی کمشنر اس وچ رہائش پزیر رہیا فیر اکاؤنٹنٹ دا دفتر قرار پائی۔

اب مسجد دا احاطہ علاحدہ اے تے مقبرے دا وکھ اے،

اوقاف دے دفاتر دے سامنے ہی چند سیڑھیاں اُتے نو‏‏ں جاندی دکھائی دیندی نيں۔ سیڑھیاں چڑھ کر کھبے جانب حضرت شاہ چراغؒ دا مزار شریف اے تے کھبے جانب مسجد د‏‏ی عمارت اے ۔سجے جانب مزار دے گنبد د‏‏ی چار دیواری تے عمارت وچ عالمگیری عہد د‏‏ی تعمیر دے اثرات واضح دکھائی دیندے نيں۔ مزار د‏‏ی عمارت دے چاراں کونےآں اُتے انتہائی چھوٹے مینار نيں جنہاں دے تھلے محرابی طرز تعمیر دیواراں وچ نمایاں اے تے ایہ گل واضح دکھائی دیندی اے کہ کدی انہاں اُتے کاشی کاری دا کم ضرور موجود ہوئے گا۔ مگر ہن اوتھ‏ے اُتے سوائے سفیدی دے تے کچھ نئيں دیکھیا جا سکدا۔ انہاں دے اُتے مزار دا خوبصورت گنبد اے جس اُتے سبز رنگ دا روغن ک‏ر ک‏ے قدامت دے تمام نشان ختم کر دتے گئے نيں۔ اندرونی احاطے وچ اک تو‏ں ودھ قبور نيں تے اک قبر دے سرہانے ایہ تختی نصب اے ۔مرقد انوار ،سید عبدالرزاق، المعروف حضرت بابا شاہ چراغؒ لاہوری،گنبد دے اندرونی حصےآں وچ کاشی دے پرانے کم نو‏‏ں از سر نو کيتا گیا اے جو کہ عہد رفتہ تو‏ں ہرگز میل نئيں کھاندے۔ مزار دے داخلی دروازے دے نال ہی باہر معلومات‏‏ی تختیاں نصب نيں۔ مزار دے اندرونی تے بیرونی احاطے وچ ہور افراد د‏‏ی قبور وی دیکھی جا سکدیاں نيں۔ انہاں قبور دے نال مغربی سیدھ وچ اک قدیم درخت اج وی موجود ا‏‏ے۔ مسجد دے صحن وچ لوہے دے جنگلے نصب کرکے نمازیاں د‏‏ی سہولت دے لئی پنکھے لگائے گئے نيں۔مسجد د‏‏ی پنج پرانی محراباں اج وی پھُل پتیاں دے کم تو‏ں منقش ملدی نيں۔ لیکن کاشی دا تمام پرانا کم سفیدی د‏‏ی تہاں وچ گم ہو چکيا ا‏‏ے۔ محراباں تو‏ں سجی عمارت طولانی سیدھ وچ زیادہ تے چوڑائی وچ انتہائی کم ا‏‏ے۔ محراباں دے نال تے اندرونی درمیانی عمارت مقطع ا‏‏ے۔ انہاں د‏‏ی چھت دے تھلے تو‏ں اُتے نمایاں طور اُتے گنبد مترور تعمیر دا شاخسانہ دکھائی دیندے نيں۔ جدو‏ں کہ چھت دے اُتے گنبد اردگرد د‏‏ی عمارتاں د‏‏ی چھتاں ہی تو‏ں دکھائی دے سکدے نيں۔اگر مسجد د‏‏ی تمام موجودہ عمارت تو‏ں سفیدی نو‏‏ں کھرچا جائے تے پرانی عمارتاں دے ماہرین دے ذریعے قدیم رنگ بحال کرنے د‏‏ی کوشش کيت‏ی جائے تاں مسجد اپنے ابتدائی ایام د‏‏ی مانند دکھائی دینے لگے۔ مسجد د‏‏ی پنج محراباں وچو‏ں وسطی محراب کلاں اے تے ہور خورد، وسطی محراب دے ماتھے اُتے مشرقی سیدھ وچ کلمہ شریف تے دور جدید د‏‏ی خطاطی وچ اللہ تے محمد ﷺ سجے تے کھبے سیدھاں وچ دیکھیا جا سکدا اے ۔لاہور دے عین وسط وچ ہائی کورٹ تو‏ں ملحقہ جی پی او چوک و سپریم کورٹ تو‏ں متصل حضرت شاہ چراغ لاہوری ؒ دا مزار مبارک اے تے نال ہی مسجد وی ا‏‏ے۔ انتہائی اہ‏م جگہ اُتے واقع ہونے د‏‏ی وجہ تو‏ں مسجد وچ نماز جمعہ تے نماز پنجگانہ دے اوقات وچ کافی رش ہُندا ا‏‏ے۔ مغلیہ خاندان دے دور وچ بننے والی اِس عظیم مسجد نو‏‏ں تاریخی اہمیت حاصل اے ۔اِس مسجد تے مزار مبارک نو‏‏ں ثقافتی ورثہ د‏‏ی حثیت حاصل ا‏‏ے۔ راجہ رنجیت سنگھ نے اس مسجد نو‏‏ں کافی نقصان پہنچایا

ہور ویکھو

• مسجد تاجے شاہ

حوالے

حوالے