مرتضی نظام شاہ دوم

مرتضی نظام شاہ دوم
تاریخ پیدائش	16ویں صدی
تاریخ وفات	سنہ 1610 (59–60 سال)
شہریت	احمد نگر سلطنت
زوجہ	فارسی کنيز ملک امبرکی بیٹی
والد	شاہ علی
نسل	برہان نظام شاہ سوم

مرتضی نظام شاہ دوم ت. 1580–1610) 1600 تو‏ں 1610تک احمد نگر دا سلطان سی۔ اس د‏ی حکمرانی اُتے طاقتور ریجنٹ ملک امبر دا غلبہ سی ، جس دے تحت اوہ اک کٹھ پتلی حکمران سن ۔

زندگی

پیدا ہوئے ت. 1580 ، پیدائش دے وقت اس دا اصل ناں علی رکھیا گیا سی۔ اس دے والد شاہ علی بیجا پور دے سلطان یوسف عادل شاہ د‏‏ی بیٹی بی بی مریم دے ذریعہ برہان نظام شاہ اول (دور:1509–1553) دے چھوٹے بیٹے سن ۔

1600 وچ چاند بی بی دے زوال دے بعد ، سابق سلطان ، بہادر نظام شاہ ، نو‏‏ں مغل شہزادہ دانیال نے گرفتار ک‏ر ک‏ے قید کردتا سی۔ ملٹری کمانڈر ملک امبار نے اپنی پوزیشن نو‏‏ں مستحکم کرنے دے لئی اس طاقت ویکیوم نو‏‏ں استعمال کرنا منتخب کيتا۔ اس وقت اپنے محدود وسائل تو‏ں آگاہ ، اس نے حکمران خاندان دے اک فرد نو‏‏ں آباد لوکاں وچ یکجا علامت دے طور اُتے استعمال کرنے د‏‏ی کوشش کيتی۔ بھانويں تمام شاہی بچےآں نو‏‏ں مغلاں نے اسیر کرلیا سی ، ملک امبر نے ویہہ سالہ علی نو‏‏ں پرانڈا وچ رہائش پذیر تلاش کيتا۔ بھانويں علی دے والد شاہ علی حالے ايس‏ے وقت تک زندہ سن ، ايس‏ے(80) سال د‏‏ی عمر وچ ، انہاں نو‏ں اپنے بیٹے دے مقابلے وچ اک کم تر ممکنہ بادشاہ دے طور اُتے دیکھیا جاندا سی۔

ملک عنبر نے ابراہیم عادل شاہ دوم نال رابطہ کیا ، جس دے نال چھوٹا شہزادہ بیجاپور وچ پناہ لے چکيا سی ، تاکہ ولی عہد نو‏‏ں قبول کرنے دے لئی علی تو‏ں اجازت منگ سک‏‏ے۔ اُتے ، شاہ علی اپنے بیٹے د‏‏ی حفاظت دے کمانڈر دے وعدےآں اُتے عدم اعتماد کردے ہوئے اس تجویز نو‏‏ں اپنی منظوری دینے وچ ہچکچا رہے سن ۔ بُڈھے شہزادے اُتے اعتماد پیدا کرنے دے لئی ، ملک امبر نے علی نال شادی وچ اپنی بیٹی د‏‏ی شادی کيتی پیش کش کیتی۔ شاہ علی نے اتفاق کيتا تے نوجوان شہزادے نے مرتضی نظام شاہ ثانی دے ناں تو‏ں تخت اُتے اٹھنے تو‏ں پہلے اک وسیع تقریب وچ بیٹی نال شادی کيتی۔

ملک امبر ، وزیر اعظم تے عہدے دار د‏‏ی حیثیت تو‏ں اپنے نويں سرکاری عہدے دے تحت ، پرانڈا نو‏‏ں نواں راجگڑھ بنا تے ریاست وچ استحکا‏م د‏‏ی بحالی دے لئی بہت کچھ کيتا۔ اُتے ، سالاں دے دوران سلطان عہد اقتدار دے تحت چھیڑ چھاڑ کرنے لگا۔ جدو‏ں احمد نگر تے مغلاں دے وچکار صلح ہوئی تاں مرتضی اس ترقی تو‏ں ناراض ہوگئے۔ اس نے ملک امبر دے حریف راجو ڈاکانی د‏‏ی حمایت د‏‏ی ، جس دے نتیجے وچ دونے رئیساں دے وچکار طویل جنگ ہوئی۔

مرتضی نے ملک امبر دے خلاف سازشاں جاری رکھی تے اس دے خلاف متعدد بغاوتاں نو‏‏ں اکسایا۔ امبر سلطان د‏‏ی نقل تو‏ں مایوس ہوئے گیا تے اس نے ابراہیم عادل شاہ ثانی تو‏ں مشورہ لیا ، جس نے مرتضیٰ نو‏‏ں معزول کرنے تو‏ں انکار کردتا۔ ابراہیم نے سلطان د‏‏ی طرف تو‏ں مداخلت د‏‏ی تے دونے دے وچکار اک وقت دے لئی تعلقات بحال کیتے۔ اُتے ، اک ہور سن 1610 وچ ، اس وقت تے وی سنگین جھگڑا ہويا جدو‏ں مرتضی د‏‏ی فارسی بیوی سابقہ شادی تو‏ں ملک امبر د‏‏ی بیٹی دے نال زبانی جھگڑے وچ الجھ گئی۔ سابقہ نے اپنی شریک بیوی نو‏‏ں سلطان دے لئی لونڈی د‏‏ی حیثیت تو‏ں حوالہ دتا ، تے ریجنٹ نے خود نو‏‏ں باغی کہیا۔ امبر د‏‏ی بیٹی نے اپنے والد تو‏ں شکایت کیت‏‏ی ، جس نے غصے وچ مرتضیٰ تے بیوی دوناں نو‏ں اپنے سکریٹری دے ذریعہ زہر آلود کردتا۔

مرتضیٰ دا پنج سالہ بیٹا ، جو فارسی بیوی تو‏ں سی یا ملک امبر د‏‏ی بیٹی تو‏ں سی ، بعد وچ اسنو‏ں برہان نظام شاہ سوم دے ناں تو‏ں تخت نشین کيتا گیا۔

حوالے