محرم عورتاں
حرمت نسب جنہاں عورتاں دے نال نکاح نسب قرابت تے نسل دی وجہ توں حرام کيتا گیا اے اوہ محرمات نسبی کہلاندیاں نيں ایہ ست نيں
حرمت نکاح دی تن قسماں نيں (1) حرمت نسب، (2)حرمت رضاعت تے (3)حرمت مصاہرت نيں
نسبی محرمات
سودھو- محرمات نسبیہ وچ مانواں‘ بیٹیاں‘ بہناں‘ پھوپھیاں‘ خالاواں‘ بھتیجیاں تے بھانجیاں نيں۔ انہاں نال نکاح کرنا‘ صحبت کرنا‘ تے کسی قسم دا کوئی وی شہوانی عمل کرنا دائما حرام اے۔
- ماواں وچ دادی‘ پردادی‘ نانی تے پڑنانی تے انہاں توں وی اُتے دی دادیاں تے نانیاں داخل نيں
- بیٹیاں وچ اس دی اپنی بیٹی‘ اس دی پوتی پڑپوتی تے اس توں نچلے درجہ دی بیٹیاں سب داخل نيں‘
- بہناں وچ عینی (سگی) علاتی (باپ دی طرف توں سوتیلی) اخیافی (ماں دی طرف توں سوتیلی) بہناں داخل نيں
- بھتیجیاں تے بھانجیاں وچ انہاں توں نچلے درجہ دی وی داخل نيں‘
- پھوپھیاں وچ اس دے باپ دی عینی بہن‘ علاتی بہن تے اخیافی بہن داخل نيں۔ ايسے طرح اس دے باپ تے دادا دیاں پھوپھیاں تے اس دی ماں تے اس دی نانی دیاں پھوپھیاں وی داخل نيں تے انہاں توں اُتے دے درجہ دی بھی‘
- عینی تے علاتی پھُپھی دی پھُپھی وی حرام اے اخیافی پھُپھی دی پھُپھی حرام نئيں اے یعنی باپ دی اخیافی بہن دی پھوپھی‘
- خالاواں وچ ماں دی سگی بہن‘ ماں دی علاتی بہن تے ماں دی اخیافی بہن سب حرام نيں
- عینی خالہ دی خالہ تے اخیافی خالہ دی خالہ وی حرام نيں البتہ علاتی خالہ دی خالہ حرام نئيں اے [۱]
نسبی رشتے
سودھونسبی رشتے ست نيں اوہ ایہ نيں
- 1۔ ماں (اس وچ دادی، نانی تے اس توں اُتے سب داخل نيں)۔
- 2۔ بیٹی (اس وچ پوتی۔ نواسی تھلے تک سب داخل نيں )۔
- 3۔ بہن (سگی تے سوتیلی)
- (4) پھُپھی
- (5) خالہ
- (6) بھتیجی
- (7) بھانجی
قرابت دیاں قسماں
سودھوقرابت داری دی وجہ توں اسلام وچ چار قسم دیاں عورتاں حرام نيں ۔
- (1) کسی شخص دے اصول جس قدر اُتے چلدے جاواں ‘ مثلا ماں دادیاں ‘ نانی تے ایہ سب ”امہات “ دے لفظ وچ شامل نيں ۔
- (آیت) ” حرمت علیکم امھتکم ”تواڈے اُتے تواڈیاں ماواں حرام نيں۔ “
- (2) دوسری قسم کسی شخص دے فروع نيں جس قدر تھلے چلے جان۔ مثلا بیٹیاں تے بیٹیاں دی اولاد نال نکاح حرام اے تے ایہ (آیت) ” وبنتکم “ وچ داخل نيں ۔
- (3) ماں تے باپ دے فروع جس قدر تھلے چلدے جاواں۔ بہن ‘ بھانجی ‘ بھتیجی تے انہاں دی اولاد ایہ (آیت) ” اخواتکم بنات الاخ تے (آیت) ” بنات الاخت “ وچ داخل نيں ۔
- (4) نانا دادا دیاں پھوپھیاں تے خالاواں وی حرام ہون گیاں وغیرہ ایہ سب (آیت) ” عمتکم وخلتکم “۔ وچ داخل نيں۔ لیکن اجداد دی اوہ اولاد جو براہ راست نہ ہوئے درمیان واسطہ آجائے تاں اوہ جائز اے۔ ایہی وجہ اے کہ چچا زاد بہن ‘ خالہ زاد ‘ پھوپی زاد دے نال نکاح جائز اے تے انہاں دی اولاد دے نال وی ۔[۲]