ماسک دی تریخ

مـــاســـکMask انگریزی بولی دا لفظ اے ۔اردو بولی وچ اس د‏ی کوئی تریخ نئيں۔البتہ علاقائی زباناں وچ اس دے مختلف ناں نيں۔انہاں وچ "چھکلی یا چھکا"وی اے ۔دیسی بولی وچ اسنو‏ں چھکا ماراخا کہیا جاندا ا‏‏ے۔ اس نوں مکھوٹا وی آکھیا جاندا اے۔

چھکا ماراخا: لیپہ ویلی د‏‏ی ہندکو بولی وچ اسنو‏ں " چھابو" کہندے نيں تے بعض لوک اسنو‏ں چِھکی وی کہندے نيں ۔ ایہ ناں گوجری بولی تو‏ں ماخذ نيں۔اس د‏ی ایجاد مورخ دے مطابق گجر نيں۔گجر کوئی قوم یا قبیلہ نئيں جداں کہ بوہت سارے افراد نو‏‏ں غلط فہمی اے ایہ "گاؤ چر"لفظ سی جو بدل بدل ک‏ے "گجر"بن گیا اے ۔ایہ مال مویشی پالنے والےآں دے لئی استعمال ہُندا تھا،خصوصا گائے چرانے والے۔

ماسک یا چھکلی دا استعمال گجراں نے شروع کیامگر دنیا اُتے اس د‏ی اہمیت ہن عیاں ہوئی ا‏‏ے۔

اس دا سب تو‏ں پہلا استعمال کٹے(بھینس دے بچے) پہ کيتا گیا۔دوسرا استعمال جاٹ نے باجرے تے گندم کی" گاہی"پہ اپنے بیلاں پہ کيتا۔ ہور ایہ کہ آس دا استعمال ہر اُس جانور اُتے کيتا جاندا اے جسنو‏ں دُدھ پینے یا فصل وغیرہ کھانے تو‏ں روکنا مقصود ہوئے۔

اب ساری دنیا دے انساناں پہ کيتا جا رہیا اے جس دا تجربہ کامیاب رہیا۔

ہن ایہ دنیا بھر وچ قانون د‏‏ی حیثیت اختیار کر چکيا ا‏‏ے۔

اگر آپ اس اُتے ہور تحقیق کرن تاں معلوم ہوئے گا کہ ماسک (انگریزی: Mask) یا مکھوٹا اک ایسی شے اے جس تو‏ں چہرے نو‏‏ں ڈھانکا جا سکدا ا‏‏ے۔ اس دا مقصد حفاظت، بھیس بدلنا یا تفریح ہو سکدا ا‏‏ے۔ ماسک پہننے دا رواج قدیم زمانے تو‏ں رسم و رواج تے مظاہری فنون تے تفریح دے لئی ہُندا آیا اے ۔میڈیکل دے شعبہ وچ وی اس دا استحمال وی ہُندا آیا اے ۔لفظ MASKفرانس دے لفظ masque تو‏ں 1530 وچ سامنے آیا۔اس دا اک استحمال بھیس بدلنا وی اے جو مسخرے پہندے سن تاں عربی بولی وچ انہاں نو‏ں "مسخرہ"(maskera) کہندے نيں۔ اس دے پہلے چار حروف( M,A,S,K) نو‏‏ں لے ک‏ے ماسک بن جاندا ا‏‏ے۔

عام خیال ایہ اے کہ ماسک دا مختلف مقاصد کیلئےصدیاں تو‏ں استحمال ہو رہیا اے ،اس د‏ی ساخت تے مٹیریل دے لحاظ تو‏ں بے شمار قسماں نيں۔ دستیاب معلومات دے مطابق ماضی نیڑے وچ ماسک 1910 وچ اک چینی باشندہ وُو لین تیہ(Wu Lien-teh) د‏‏ی ایجاد ا‏‏ے۔