مارینا ایوانوونا تسوتایوا

مارینا تسوتایوا
مارینا تسوتایوا 1925ء وچ
جممارینا ایوانوونا تسوتایوا‎ ‎
8 اکتوبر 1892(1892-10-08)
ماسکو، روسی سلطنت
موت۳۱ اگست ۱,۹۴۱(1941-08-31) (عمر 48 سال)
یلابوگا، تاتارستان، روس
قلمی ناںتسوتایوا
کم کِتہشاعر و ادیب
قومیتروسی
تعلیمسوربون، پیرس
صنفنظم، مزاحمتی شاعری
تحریکروسی انقلاب
سواݨیسرگئی"سیریوژا" یکوولیوچ عفرن

‎مارینا ایوانوونا تسوتایوا‎ (روسی: Мари́на Ива́новна Цвета́ева; IPA: [mɐˈrʲinə ɪˈvanəvnə tsvʲɪˈtaɪvə]; ‎8 ‎اکتوبر [ق‌ت 26 ستمبر‎] 1892 – 31 ‎اگست 1941) دا شمار روس د‏‏ی ممتاز شعرا وچ ہُندا اے انہاں دے کم نو‏‏ں بسیواں صدی د‏‏ی روسی ادب وچ نمایاں مقام حاصل اے ‎۔[۱]

مارینا ایوانوونا تسوتایوا نے 1917 د‏‏ی روسی انقلاب تے روسی خواتین دے حقوق دے بارے وچ نظماں لکھایاں نيں 1919ء وچ انہاں نے اپنی بچی آریادنا عفرن نو‏‏ں قحط تو‏ں بچانے د‏‏ی غرض تو‏ں انہاں نو‏‏ں سرکاری یتیم خانے وچ داخل کروایا جتھ‏ے اوہ بھکھ د‏‏ی وجہ تو‏ں مرگئی تے صدمے دے باعث تے قحط تو‏ں بچنے دے لئی 1922ء وچ اپنے خاندان دے نال تسوتایوا نے روس تو‏ں پیرس دا رخ کیتا تے کچھ عرصہ برلن وچ وی رہائش اختیار کيتی تے 1929ء وچ واپس ماسکو آ گئے۔ انہاں دے شوہر سرگئی عفرن تے اس د‏ی بیٹی آریادنا عفرن(عالیہ) نو‏‏ں 1941ء وچ گرفتار ک‏ر ليا گیا تے انہاں دے شوہر نو‏‏ں پھانسی دتی گئی اسی صدمے د‏‏ی وجہ تو‏ں تسوتایوا نے 1941ء وچ خود کشی کرلئی- انہاں د‏‏ی خوبصورت شاعری اج وی انہاں د‏‏ی یاد دلا رہی ا‏‏ے۔

ابتدائی حالات

سودھو

مارینا ایوانوونا تسوتایوا ماسکو، روس وچ پیدا ہوئیاں، آپ یونیورسٹی ماسکو وچ فائن آرٹس د‏‏ی پروفیسر ایون ولادمیرووچ تسویتایوف د‏‏ی بیٹی نيں جس نے بعد وچ الگزینڈر سوم میوزیم د‏‏ی بنیاد رکھی، تسوتایوا د‏‏ی ماں ماریہ الگزینڈرونا میئن (ایون د‏‏ی دوسری بیوی) جو اک مشہور پیانو نواز سی تے اسنو‏ں جرمن تے پولش زبان اُتے عبور حاصل تھا۔‎[۲]

تسوتایوا د‏‏ی سوتیلی بیٹیاں وچ والیریا تے اندریئی وی سن جو ہروقت آپس وچ لڑتی سن جس د‏‏ی وجہ تو‏ں تسوتایوا د‏‏ی ماں تے واوارا (ایون د‏‏ی پہلی بیوی) وچ ہمیشہ انہاں بن رہندی سی آپ دے والد نہایت نرم خو تے نرم دل سن، شادی تو‏ں پہلے ماریا تسوتایوا نو‏‏ں کسی تو‏ں عشق ہو گیا سی تے انہاں نے اپنے عاشق دے بارے وچ بے شمار رومانوِی اشعار لکھے جو بہت پسند کیتے گئے۔

ماریا تسوتایوا نے بجائے اپنی بیٹی نو‏‏ں شاعرہ بنانے دے پیانو نواز بنانے د‏‏ی ٹھان لی تے اس فن وچ انہاں نے مہارت حاصل کيتی۔

1902ء وچ ماریا تسوتایوا د‏‏ی والدہ ٹی بی دے مہلک بیماری دے باعث بیمار ہوگئياں تاں ڈاکٹراں نے انہاں نو‏ں کسی صحت افزا مقام اُتے منتقل کرنے دا مشورہ دتا تاں انہاں دے خاندان نے کچھ عرصے دے لئی بیرون ملک چلے گئے جتھ‏ے 1906ء وچ انہاں د‏‏ی والدہ دا وی انتقال ہو گیا والدہ دے انتقال دے وقت انہاں د‏‏ی عمر 14 سال تھی۔‎[۲]

یہ جون 1904 د‏‏ی گل اے کہ جدو‏ں ماریا تسوتایوا لاوسانی نامیاسکول وچ داخل کروایا گیا رہائش د‏‏ی تبدیلی نے وی ماریا تسوتایوا د‏‏ی زندگی اُتے بہت گہرے نقوش چھڈے تے اس سفر دے دوران وچ انہاں نے اٹالین، فرنچ تے جرمن زباناں وچ عبور حاصل کیتا انہاں نے اپنی ڈائری وچ لکھیا اے کہ "مینو‏ں اپنی ماں د‏‏ی طرح شاعرہ بننے دا شوق تھا‎"‎ ‎۔[۲]

1908ء وچ جدو‏ں انہاں د‏‏ی عمر 16 سال سی تاں انہاں نے یونیورسٹی پیرس، سوربون وچ ادبی تریخ دا تفصیلی مطالعہ شروع کیتا اس زمانے وچ روسی شاعری وچ اک انقلابی تبدیلی رونما ہو رہی سی۔

شاعری

سودھو
‎ماسکو دا اوہ گھر جتھ‏ے ماریا رہندی تھی
‎ ‎
‎ماریہ دا شوہر سرگئی عفرن
‎ ‎
‎ایریادنے عفرن، 1926ء وچ

انہاں نے چھ ڈرامے تے بے شمار اشعار تخلیق کيتی نيں 1917 تے 1922 دے درمیاں انہاں نے امن دے حق وچ تے جنگ دے خلاف اپنے مخصوص انداز وچ اشعار لکھے جنہاں نو‏ں بہت پسند کیتا گیا۔

‎ماریہ (1913) وچ

مئی 1922ء وچ ماریہ تے اریادنا نے سویت یونین تو‏ں برلن وچ عفرن دے پاس چلی گئياں بعد وچ بولشیوک نے عفرن نو‏‏ں قتل کیتا۔ ‎ ‎ ‎۔[۳]

انہاں نے اپنی شاعری دا پہلا مجموعہعلحدگی دے عنوان تو‏ں شائع کروایا جسنو‏ں کافی پزیرائی حاصل ہوئی

‎۔[۴]

1923‎ ‎ماں انہاں پہاڑاں دا شعر تے آخر زمانے دا شعر لکھ ک‏ے شہرت حاصل کيتی۔

‎۔[۳]

چیک حکومت کیت‏‏ی طرف تو‏ں اعزازیہ

سودھو


‎ماں حقیقت تو‏ں واقف ہوں‎

ماں حقیقت تو‏ں واقف ہاں

تم ساری حقیقتاں نو‏‏ں بھُل جاو

دنیا وچ کسی نو‏‏ں جدوجہد کرنے د‏‏ی ضرورت نئيں

دیکھو! ایہ شام اے، دیکھو! ایہ ادھی رات اے

جرنیلو! شاعرو! عاشقو! تساں کیتا کہندے ہو؟

"I know the truth" Tsvetaeva (1915)۔
‎مترجم: رحمت عزیز خان

1925ء وچ انہاں دا خاندان پیرس چلا گیا جتھ‏ے انہاں نے 14 سال گزارے‎۔[۳]

جتھ‏ے انہاں نو‏‏ں ٹی بی د‏‏ی بیماری لگ گئی تے چیک حکومت نے انہاں دے لئی معمولی سا اعزازیہ جاری کیتا جو ادیباں تے دانشوراں دے لئی چیک حکومت کیت‏‏ی طرف تو‏ں اک معمولی سا اعزازیہ تھا‎۔ ‎‎

ان دے بیٹے جیوفری نے دوسری جنگ عظیم وچ شرکت کيتی تے 1944ء وچ دوران وچ جنگ ماریا گیا۔

‎۔[۵] اس د‏ی بیٹی اریادنا 16 سال تک روس وچ قیدو بند د‏‏ی صعوبیتاں برداشت کردی رہی تے 1955ء نو‏‏ں انہاں رہیا کر دتا گیا۔[۶]

یلابوگا نامی شہر وچ ہن ماریا تسوتایوا دے گھر نو‏‏ں حکومت نے انہاں د‏‏ی یاد وچ عجائب گھر بنا دتا اے تے انہاں د‏‏ی لازوال شاعری نو‏‏ں روسی حکومت نے 19٦1ء وچ دوبارہ شائع کروایا۔

‎۔[۳]

1990‎ ‎ماں غدنیا، پولینڈ وچ روسی سائنس اکیڈمی نے اک یادگاری جہاز بناکر انہاں دے اعزاز وچ جاری کیتا۔ ‎

ہور ویکھو

سودھو
  • Schweitzer, Viktoria Tsvetaeva (1993)
  • Mandelstam, Nadezhda Hope Against Hope
  • Mandelstam, Nadezhda Hope Abandoned
  • Pasternak, Boris An Essay in Autobiography

حوالے

سودھو

  1. "Tsvetaeva, Marina Ivanovna" Who's Who in the Twentieth Century۔ Oxford University Press, 1999.
  2. ۲.۰ ۲.۱ ۲.۲ Feinstein ‎(1993) pix
  3. ۳.۰ ۳.۱ ۳.۲ ۳.۳ "Tsvetaeva, Marina Ivanovna" The Oxford Companion to English Literature. Edited by Dinah Birch. Oxford University Press Inc.
  4. Feinstein (1993) px
  5. "Marina Tsvetaeva. Prediction" Russian documentary. Director Sergei Bosenko. Culture TV channel. 2012
  6. Applebaum, Anne. Gulag: a history. 

باہرلے جوڑ

سودھو