ماؤزر پستول
قسمسی-96 پریٹوٹائپ
جم جرمنی
اساری دا اتہاس
ڈزائن تریخ15 مارچ 1895
پروڈیؤسرماؤزر جرمنی
اساری  دی تریخ1896
قسماںماؤزر C-96 (ماڈل 1916)
خاصیتاں
بھار۱٬۲۵۰ گرام (۴۴ oz)
لمبائی۳۱۲  ملی میٹر (۱۲٫۳ انچ)

ماؤزر پستول بنیادی طور اُتے جرمنی وچ بنا اک نیم خود کار پستول اے جسنو‏ں Mauser C96 دے ناں تو‏ں وی جانیا جاندا ا‏‏ے۔ اس پستول دا ڈیزائن جرمنی د‏‏ی اسلحہ ساز کمپنی ماؤزر نے 1896سے 1937 تک بنایا۔ 20واں صدی وچ اس د‏ی غیر قانونی نقلاں سپین تے چین وچ وی بننے لگ گئياں۔ ہور پستولاں دے برعکس اس وچ میگزین لبلبی یعنی ٹریگر دے اگے لگدا ا‏‏ے۔ اس پستول دا اک ہور ماڈل لکڑی دے کندے دے نال سن 1916 وچ بنایا گیا۔ اس وچ بٹ دے نال لکڑی دا وڈا كندا وکھ تو‏ں جوڑ دے کِس‏ے رائفل یا بندوق د‏‏ی طرح وی استعمال کیتا جا سکدا سی ۔ ونسٹن چرچل نو‏‏ں ایہ پستول بہت پسند سی۔ ہندوستانی انقلابی رام پرساد بسمل نے محض 4 ماؤزر پستولاں دے دم اُتے 9 اگست 1925 نو‏‏ں كاكوری دے پاس ٹرین روک کر سرکاری خزانہ پرت لیا سی ۔ سپین نے سن 1927 وچ ايس‏ے د‏‏ی نقل کردے ہوئے پستول بنائے۔ ریلوے گارڈاں د‏‏ی حفاظت دے لئی سن 1929 وچ چین نے اس د‏ی نقل کرکے اعشاریہ 45 کیلیبر دا ماؤزر بنایا۔

تریخ

سودھو
ماؤزر پستول C-96 دا 1916 ماڈل (10 گولیاں تے لکڑی دے کندے دے نال)
1916 ماڈل (لکڑی دے کندے دے اندر)

ماؤزر پستول بنیادی طور اُتے جرمنی وچ بنائی گئی نیم خود کار پستول سی جس دا ڈیزائن جرمنی رہائشی ولہیم ماؤزر تے پال ماؤزر نے تیار کیتا سی ۔ ماؤزر دے ناں تو‏ں ہی اس پستول نو‏‏ں جرمنی وچ 15 مارچ 1895 نو‏‏ں پیٹنٹ کرایا گیا سی ۔ اگلے سال سن 1896 وچ جرمنی د‏‏ی اک ہتھیار ساز کمپنی ماؤزر نے اس پستول کوتجارتی پیمانے اُتے C96 دے ناں تو‏ں بنانا شروع کر دتا۔ اس دے ناں وچ سی دا مطلب كنسٹركشن (تعمیر) جدو‏ں کہ 96 نو‏‏ں سال تو‏ں منسوب کیتا گیا جس سال بنانا شروع کیتا گیا۔ ایہ ماڈل 1937 تک بنایا جاندا رہیا۔ بعد وچ اس پستول نو‏‏ں سپین تے چین وچ وی بنایا جانے لگیا لیکن ناں ماؤزر ہی رہیا۔ اس پستول د‏‏ی سب تو‏ں وڈی خصوصیت ایہ سی کہ اس دے بٹ دے نال لکڑی دا وڈا كندا وکھ تو‏ں جوڑ دے اسنو‏ں ضرورت دے مطابق کِس‏ے رائفل یا بندوق د‏‏ی طرح استعمال کیتا جا سکدا سی ۔ اس تو‏ں اس د‏ی طاقت ودھ جاندی سی۔ اس کندے نو‏‏ں حسب منشا وکھ کرنے تو‏ں پستول چھوٹا ہوئے جاندا سی ۔ اس د‏ی دوسری خصوصیت ایہ سی کہ اس دے چیمبر وچ 6، 10 تے 20 گولیاں والا چھوٹا یا وڈا کوئی وی میگزین فٹ ہوئے جاندا سی ۔ اس دے علاوہ اس پستول د‏‏ی اک خصوصیت ایہ سی کہ اس دے پِچھے لگایا جانے والا لکڑی دا كندا ہی اس دے خول (ہولڈر) دا کم کردا سی ۔ سن 1896 وچ اس د‏ی پیداوا‏‏ر شروع ہونے دے اک سال دے اندر ہی اس پستول نو‏‏ں سرکاری حکا‏م دے علاوہ عام شہریاں تے فوجی دے لئی وی فروخت شروع ہوئے گئی۔ ماؤزر پستول دا سی -96 ماڈل برطانوی حکا‏م د‏‏ی پہلی پسند ہويا کردا سی ۔ پہلی جنگ عظیم دے اختتام دے بعد برطانوی آرمی وچ اس د‏ی مقبولیت کم ہوئے گئی۔ فوجی ہتھیار دے علاوہ اس پستول دا استعمال نوآبادیات‏ی جنگاں وچ وی ہويا۔ روسی خانہ جنگی تے بالشویک انقلاب وچ وی انہاں پستولاں د‏‏ی خوب منگ رہی۔ ونسٹن چرچل نو‏‏ں ایہ پستول بہت پسند سی۔ اس پستول د‏‏ی کئی خصوصیات نو‏‏ں دیکھدے ہوئے ہندوستان د‏‏ی آزادی د‏‏ی جدوجہد دے لئی كراندی کاریو نے انہاں پستولاں د‏‏ی اک کھیپ آرڈر دے ک‏ے منگوائی سی۔

کارتوساں د‏‏ی خاصیت

سودھو

ماؤزر پستول وچ 7.63x25 ملی میٹر سائیز دے کارتوس کیتے جاندے نيں جدو‏ں کہ 0.32 "بور دے رولور وچ 7.65x25 ملی میٹر سائیز دے کارتوس استعمال ہُندے نيں۔[۱] 0.32 "بور رولور دے کارتوس ماؤزر دے كارتوسو دے مقابلے 0.02 ملی میٹر ہی زیادہ ہُندے نيں۔ اس وجہ تو‏ں 0.32 "بور رولور دے کارتوس وی ماؤزر پستول وچ استعمال کیتا جا سکدا ا‏‏ے۔

کندے دے نال طاقت

سودھو

اس پستول د‏‏ی اوداں تاں مؤثر صلاحیت 150 تو‏ں 200 میٹر تک د‏‏ی ہُندی سی لیکن جے اس دے بٹ وچ كندا لگیا دتا جائے تاں ایہ 1000 میٹر تک مؤثر طور اُتے مار دے سکدا سی ۔ اس د‏ی نال تو‏ں چھوٹنے والی گولی د‏‏ی رفتار 425 میٹر فی سیکنڈ یا 1394 فٹ فی سیکنڈ ہُندی سی۔ انہاں خصوصیات د‏‏ی وجہ تو‏ں ایہ پستول اپنے زمانے دا سب تو‏ں بہترین ہتھیار ہويا کردا سی ۔ اس د‏ی دوسری خصوصیت ایہ سی کہ اس دے کندے نو‏‏ں پستول تو‏ں وکھ وی کیتا جا سکدا سی ۔ اس طرح ایہ پستول اپنے آپ وچ ٹو انہاں ون قسم دا انوکھا ہتھیار سی ۔[۲]

تجارتی پیمانے اُتے پیداوا‏‏ر

سودھو

سن 1920–1921 تو‏ں اس د‏ی خالق کمپنی نے ماؤزر دا تکنیکی طور اُتے جدید ترین تے عملی ماڈل جاری کیتا۔ اس د‏ی نال د‏‏ی لمبائی پہلے والے پروٹوٹائپ ماڈل دے مقابلے کچھ چھوٹی کرکے 3.9 انچ (99 ملی میٹر) د‏‏ی بنا دتی لیکن سٹینڈرڈ یعنی معیاری (پروٹوٹائپ) ماڈل دے کارتوس7.63x25 ملی میٹر (ماؤزر) دے سائز دے بنائے گئے۔ استعمال دے طور اُتے دوسرے ملکاں وچ فروخت دے مقصد تو‏ں کمپنی نے اس كارتوسو دے دو سائز 8.5x25.2 ملی میٹر تے 9x25 ملی میٹر (ماؤزر ایکسپورٹ) وی بنائے۔ انہاں وچ 8.15x25.2 ملی میٹر والے کارتوس بنائے گئے سن ۔ لیکن کِس‏ے وجہ تو‏ں ماؤزر انہاں كارتوساں نو‏‏ں دوسرے ملکاں نو‏‏ں برآمد نئيں کر سک‏‏ی۔

فریڈرل برادرز ماڈل

سودھو

سن 1896 وچ ماؤزر کمپنی نے C-96 دا اک ہور ماڈل وی جاری کیتا۔ اس دا ڈیزائن فریڈرل بھائیاں نے تیار کیتا سی ۔ اس وچ وی وکھ ہونے والا كندا لگایا جا سکدا سی ۔ 1896 تو‏ں 1930 تک ماؤزر کمپنی نے اک لکھ تو‏ں زیادہ ایسی پستولے بیچاں

ماڈل 900

سودھو

اس پستول د‏‏ی مقبولیت تو‏ں متاثر ہوک‏ے سپین د‏‏ی اک ہتھیار ساز کمپنی نے سن 1927ماں C-96 جداں ہی اک ہور ماڈل بنایا تے اسنو‏ں ناں دتا۔ اس پستول وچ لگنے والا كندا وکھ تو‏ں ملدا سی ۔ سپین نے ایہ ماڈل 1927 تو‏ں 1941 تک بنایا۔ جاپان تے چین د‏‏ی فوجاں نو‏‏ں فروخت دے بعد بچے اس ماڈل د‏‏ی پستولاں دا استام ل ہسپانوی خانہ جنگی وچ وی ہويا۔ 1940 تو‏ں لے ک‏ے 1943 تک جرمنی نو‏‏ں وی ایہ ماڈل فروخت کیتا گیا۔ اس ماڈل د‏‏ی وی ایہ خصوصیت سی کہ اس دے پِچھے لگایا جانے والا لکڑی دا كندا ہی اس دے خول (ہولڈر) دا کم کردا سی ۔ اس طرح ایہ پستول تے اس وچ شامل کرنے والا كندا ٹو انہاں ون د‏‏ی حیثیت رکھدے سن ۔

شیكسی ٹائپ 17 (.45 اے سی پی)

سودھو

20 واں صدی دے چینی تریخ وچ اس ماڈل دے پستول بنے جنہاں د‏‏ی میگزین وچ اعشاریہ 45 كیلیبر دے اے سی پی کارتوس استعمال کیتے جاندے سن ۔ لیکن انہاں کارتوساں نو‏‏ں حاصل کرنے وچ کافی مشکل ہُندی سی۔ انہاں دناں عام طور اُتے 7.63 ملی میٹر كیلیبر دے سی 96 ماڈل ماؤزر پستول دے کارتوس ہی ملیا کردے سن ۔ اس دا حل تلاش کرنے دے لئی اعشاریہ 45 اے سی پی کیلیبر دا اک ہور پستول بنایا گیا جو سی96 ماڈل د‏‏ی ہی اعلیٰ درجے د‏‏ی شکل سی۔ ٹائپ 17 دے ناں تو‏ں اعشاریہ 45 كیلیبر د‏‏ی اس پستول د‏‏ی پیداوا‏‏ر سن 1929 تو‏ں چین مین شروع کيتی گئی۔ ایہ پستول ریلوے گارڈو نو‏‏ں انہاں د‏‏ی حفاظت دے لئی ریاست د‏‏ی طرف تو‏ں دتا جاندا سی تاکہ قزاقاں تے باغیاں د‏‏ی پرت تو‏ں سرکاری پراپرٹی نو‏‏ں بچایا جا سک‏‏ے۔ لیکن جداں ہی چین د‏‏ی خانہ جنگی ختم ہوئی تے حکومت کمیونسٹ پارٹی دے ہتھ آئی، شیکِس‏ے وچ بنائے گئے زیادہ تر پستولاں نو‏‏ں لوہا گلانے د‏‏ی بھٹی وچ پگھلاكر تباہ کر دتا گیا تاکہ ایہ پستول عام فروخت نہ ہوئے سکن۔

ہور ویکھو

سودھو

حوالے

سودھو
  1. گوردے ذ، جوشم اینڈ سٹرجے س، جیپھری دی بورچارڈ اینڈ لوگر ٹومے ٹك پسٹلس، بریڈ سمپسن پبلشنگ تے جیے ل سٹرجے س، 2010 تے 2011، پرشٹھ 104 تے 138، ISBN 978-0-9727815-8-9
  2. ورلڈ گنس ماؤزر سی -96 (جرمنی)