لیڈ ایسڈ بیٹری

لیڈ ایسڈ بیٹری

لیڈ-ایسڈ کار بیٹری
خاص توانائی	33–42 Wh/کلوگرام
توانائی ڈینسٹی	60–110 Wh/L
خاص پاور	180 W/kg
چارج/ڈسچارج صلاحیت	50–95%
توانائی/گاہک-مل	7 (sld) to 18 (fld) Wh/US$
خود-ڈسچارج رفتار	3–20%/مہینہ
سائیکل استحکام	<350 سائیکل
نومینل سیل وولٹیج	2.1 V
چارج درجہ حرارت وقفہ	گھٹو-گھٹو −35 °C, ودھ توں ودھ 45 °C

لیڈ-ایسڈ بیٹری (Lead-acid batteries) سبھ توں زیادہ ورتیاں جان والیاں بیٹریاں وچوں اک اے۔ اسدی کاڈھ سن 1859 وچ فرانسیسی فزکس سائنسدان گیسٹن پلینٹی (Gaston Planté) نے کیتی سی۔ دوبارا چارج کرن یوگ بیٹریاں وچوں ایہہ سبھ توں پرانی بیٹری اے۔

سبھ توں گھٹ توانائی توں بھار دے تناسب دے پکھ توں نکل کیڈمیئم بیٹری دے پچھوں دوجے نمبر تے آؤندی اے۔ اس وچ تھوڑھے ویلے دے لئی ودھ بجلی پیدا کرن دی گنجائش ہندی اے۔ اپروکت گناں دے علاوہ ایہہ بہت سستی وی ہندی اے جسدے کارن کاراں، ٹرکاں اتے ہور گڈیاں دے علاوہ ایہہ یو۔پی۔ایس۔ وچ وی ورتی جاندی اے۔

بنتر

لیڈ-ایسڈ بیٹری وچ اک جاں اک توں ودھ سیل ترتیب وار طریقے نال اک دوجے نال جڑے ہندے ہن۔ اداہرن دے لئی 12 وولٹ دی بیٹری وچ 6 سیل ہندے ہن۔ ہریک سیل دو پلیٹاں (پازیٹو اتے نیگیٹو) توں مل کے بنیا ہندا اے۔ ایہناں دو پلیٹاں دے وچ بجلئی غیرموصل رکھے جاندے ہن تاں کہ دوویں پلیٹاں آپس وچ جڑ نہ سکن۔ پلیٹاں اتے اوہناں نوں الگ رکھن والا غیرموصل وغیرہ سبھ کجھ پانی اتے ایسڈ دے گھول (جسدا تناسب 3:1 ہندا اے) وچ ڈبے رہندے ہن، جسنوں الیکٹرولائیٹ کہندے ہن۔ اس بیٹری وچ الیکٹرولائیٹ دے طور تے سلفیورک ایسڈ (H₂SO₄) نوں ورتیا جاندا اے۔ پازیٹو پلیٹ لیڈ-پیرااکسائیڈ (PbO2) دی بنی ہندی اے اتے نیگیٹو پلیٹ لیڈ (Pb) دی بنی ہندی اے۔

کم تکنیک

ڈسچارج ہون تے لیڈ-ایسڈ سیل دیاں دوویں پازیٹو اتے نیگیٹو پلیٹاں لیڈ-سلفیٹ (PbSO4) بن جاندیاں ہن اتے الیکٹرولائیٹ وچ سلفیورک ایسڈ دی مقدار بہت گھٹ جاندی اے۔ ڈسچارج عمل وِچ بیٹری دے انتر الیکٹرون پازیٹو پلیٹ توں نیگیٹو پلیٹ دے ول جاندے ہن۔

جدوں بیٹری لوڈ نوں بجلی دندی اے (مطلب کہ ڈسچارج ہندی اے)، تاں ہیٹھ لکھے عمل ہندیاں ہن-

نیگیٹو ٹرمینل اُپر:

$\mathrm {Pb+SO_{4}^{2-}\longrightarrow PbSO_{4}+2\,e^{-}}$

پوزیٹو ٹرمینل اُپر:

$\mathrm {PbO_{2}+SO_{4}^{2-}+4\,H_{3}O^{+}+2\,e^{-}\longrightarrow PbSO_{4}+6\,H_{2}O}$

جدوں بیٹری نوں چارج کیتا جاندا اے تاں اتلے عمل ہی ہندے ہن، پر الٹی سمت وچ۔

مکمل عمل نوں ہیٹھ لکھی مساوات نال لکھیا جا سکدا اے-

$\mathrm {Pb+PbO_{2}+2\,H_{2}SO_{4}\longrightarrow 2\,PbSO_{4}+2\,H_{2}O}$ + بجلئی توانائی

سلفر دے ٹٹن وچ لیڈ آکسائیڈ انسٹیبل (Unstable) ہندا اے۔ دے ولین وچ لیڈ آکسائڈ انسٹیبل (Unstable) ہوتا اے۔

سار روپ وچ ڈسچارج اتے چارج دے عمل ہیٹھ لکھے جدوَل وچ دتے گئے ہن-

	ڈسچارج ہندے ویلے	چارج ہندے ویلے
نیگیٹو ٹرمینل اُپر	${\rm {Pb+SO_{4}^{2-}\longrightarrow PbSO_{4}+2e^{-}}}$	${\rm {PbSO_{4}+2e^{-}\longrightarrow Pb+SO_{4}^{2-}}}$
پوزیٹو ٹرمینل اُپر	${\rm {PbO_{2}+4H^{+}+SO_{4}^{2-}+2e^{-}\longrightarrow PbSO_{4}+2H_{2}O}}$	${\rm {PbSO_{4}+2H_{2}O\longrightarrow PbO_{2}+4H^{+}+SO_{4}^{2-}+2e^{-}}}$

حوالے