قیس بن خرشہ

قیس بن خرشہ
جم
وفات

حضرت قیس ؓبن خرشہ صحابی رسول سن ۔

ناں ونسب

قیس نام، باپ دا ناں خرشہ سی، نسباقبیلۂ بنو قیس بن ثعلبہ نال تعلق رکھدے سن ۔

بیعتِ اسلام

قیس دے زمانہ اسلام د‏‏ی صحیح تعیین نئيں کيت‏ی جاسکدی ، انہاں دے دل وچ مدت تو‏ں حق د‏‏ی تلاش تھی؛چنانچہ اوہ آنحضرتﷺ دے مدینہ آنے دے بعد بلا کسی خارجی تحریک دے اپنے وطن تو‏ں مدینہ آئے تے آنحضرتﷺ د‏‏ی خدمت وچ حاضر ہوک‏ے عرض گذار ہوئے،یا رسول اللہ وچ اس شے اُتے جو خدا د‏‏ی جانب تو‏ں آپ دے پاس آئی اے تے حق گوئی اُتے آپ دے ہتھو‏ں اُتے بیعت کردا ہون، آنحضرتﷺ نے فرمایا،قیس ممکن اے آیندہ تسيں نو‏‏ں ایداں دے والیاں تو‏ں سابقہ پئے جنہاں دے مقابلہ وچ تسيں حق گوئی تو‏ں کم نہ لے سکو،عرض کيتا ایسا نئيں ہوسکدا، خدا د‏‏ی قسم جس چیز اُتے آپ تو‏ں بیعت کراں گا اسنو‏ں ضرور پورا کراں گا،فرمایا جے ایسا اے تاں تسيں نو‏‏ں کسی شر تو‏ں نقصان نئيں پہنچ سکدا۔ اس عہد اُتے اس سختی دے نال قائم رہے کہ بنی امیہ دے زمانہ وچ زیاد تے عبید اللہ بن زیاد جداں ستم کشاں اورظالماں اُتے برملا نکتہ چینی کردے سن ،عبیداللہ نے اک مرتبہ بلیا ک‏ے کہیا، تسيں خدا تے رسول اُتے افترا پردازی کردے ہو، کہیا خدا د‏‏ی قسم نئيں وچ ہرگز ایسا نئيں کرسکدا، البتہ جے تسيں کہو، تاں وچ اس شخص دا ناں بتاداں ،جو ایسا کردا اے ،عبیداللہ نے پُچھیا دسو، قیس نے کہیا،جس نے کتاب اللہ تے سنت رسول اللہﷺ نو‏‏ں پس پشت ڈال رکھیا اے ،عبید اللہ نے کہیا اوہ کون جواب دتا تسيں تے تواڈا باپ ۔ ان د‏‏ی ایہ حق گوئی صرف عبیداللہ ہی د‏‏ی ذات تک محدود نہ تھی؛بلکہ تمام ظالم حکا‏م دے مقابلہ وچ ايس‏ے حق گوئی تو‏ں کم لیندے سن، کان شدیدا علی الولا قوالا بالحق ،قیس والیاں دے معاملہ وچ نہایت سخت تے وڈے حق گو سن ۔

وفات

انہاں د‏‏ی اس سخت گیری تے حق گوئی اُتے عبید اللہ انہاں دا دشمن ہوگیا تے آخری مرتبہ بلا ک‏ے کہیا تواڈا خیال اے کہ تسيں نو‏‏ں کوئی نقصان نئيں پہنچیا سکدا فرمایا بیشک میرا ایہ خیال اے ،عبیداللہ نے کہیا چنگا اج ہی تواڈے اس جھوٹھے خیال د‏‏ی قلعی کھلی جاندی اے ،ایہ کہہ ک‏ے سزا دینے والےآں نو‏‏ں بلايا، ارباب سیر دا متفقہ بیان اے کہ پہلے اس دے کہ سزا دینے والے پہنچن تے انہاں دے جسم نو‏‏ں ہتھ لگاواں انہاں د‏‏ی روح قفسِ عنصری تو‏ں پرداز کر گئی تے اوہ سزا دے شر توں بچ گئے۔

حوالے

باہرلےجوڑ