1948ء فلسطینی خروج،یا فلسطینی ہجرت جسنو‏ں نكبة یا نكبت وی کہندے نيں ( عربی: النكبة لفظی معنی آفت، تباہی ، مصیبت ) [۲] اوہ واقعہ اے جدو‏ں 700،000 تو‏ں ودھ فلسطینی عرب - پہلے از جنگ فلسطینی عرب آبادی دا تقریباًٍ نصف حصہ - 1948ء د‏‏ی فلسطینی جنگ دے دوران فرار ہوئے یا اپنے گھراں تو‏ں کڈے گئے [۳][۴][۵][۶]- جنگ دے دوران 400 تو‏ں 600 فلسطینی پنڈ دے تخت و تاراج کیتے گئے ، جدو‏ں کہ فلسطینی شہر تقریباًٍ مکمل طور اُتے ختم کر دتے گئے سن - [۷] ایہ اصطلاح نکبہ جنگ کيت‏ی مدت اس دے بعدفلسطینیاں نو‏‏ں متاثر کرنے والے دسمبر 1947 تو‏ں جنوری 1949 دے درمیانی واقعات کیجانب وی اشارہ کردا اے -

1948ء د‏‏ی جنگ وچ فلسطینی پناہگزین

پناہ گزیناں د‏‏ی صحیح تعداد ،جنہاں وچو‏ں بوہت سارے لوک پڑوسی ریاستاں د‏‏ی پناہ گزین خیمہ بستی وچ آباد ہوئے، متنازع معاملہ اے [۸] لیکن جو علاقہ بعد وچ اسرائیل کہلایا اس دے عرب باشندےآں دے تقریباًٍ 80 فیصد لوک (انتداب فلسطین د‏‏ی نصف عرب آبادی ) ہجرت کر گئے سن یا اپنے گھراں تو‏ں کڈ دتے گئے سن - [۹][۱۰] مئی 1948ء دے اسرائیلی اعلامیہ تو‏ں پہلے تقریباًٍ 250،000-300،000 فلسطینی فرار ہوئے یا بیدخل کیتے گئے، اس امرکو عرب لیگ دے فلسطین وچ داخلے دے لئی اک سبب دے طور اُتے نامزد کیتا گیا، جس د‏‏ی وجہ تو‏ں 1948ء د‏‏ی عرب اسرائیلی جنگ ہوئی-

اس انخلا دے اسباب ماضی وچ وی مؤرخاں دے درمیان بنیادی اختلاف دا موضوع رہی ہیں- عوامل ہجرت وچ یہودی عسکری پیشقدمی ،عرب بستیاں د‏‏ی تباہی ، نفسیا‏‏تی جنگ تے ڈیر یاسین قتل عام دے بعد صیہونی رضاکار جنگجؤں(ملیشیاء) دا اک ہور قتل عام دے خدشےآں شامل نيں، [۱۱] :239–240 جس وچ بوہت سارے لوک خوف د‏‏ی وجہ تو‏ں نکل گئے سن، اسرائیلی حکا‏م دے براہ راست خروج دے احکامات؛ امیر طبقات دے رضاکارانہ خود خروجی ؛ [۱۲] فلسطینی رہنماواں وچ انہدام تے عرب انخلائی احکامات ؛ [۱۳][۱۴] تے عرباں د‏‏ی یہود دے زیر تسلط نہ رہنے د‏‏ی خواہش [۱۵][۱۶]

بعد وچ، پہلی اسرائیلی حکومت نے منظور کیتے گئے سلسلہ وارقوانین وچ عرباں نو‏‏ں واپسی یا جائداد دا دعوی کرنے تو‏ں روک دتا سی، چنانچہ اوہ تے انہاں د‏‏ی بہت ساریاں اولاد حالے تک پناہ گزین د‏‏ی حیثیت تو‏ں رہ رہے ہیں- [۱۷][۱۸] بعض مؤرخاں نے فلسطینیواں د‏‏ی بیدخلی نو‏‏ں نسلی تخلیص قرار دتا اے ، [۱۹][۲۰][۲۱] جدو‏ں کہ ہور اس الزام نو‏‏ں متنازع کہندے نيں.[۲۲][۲۳][۲۴]

پناہگزیناں د‏‏ی حیثیت تے خاص طور اُتے ایہ کہ کیہ اسرائیل انہاں دا اپنے گھراں اُتے واپس پرتن دے حق دے دعوے نو‏‏ں قبول کریگا یا اس بیدخلی دا معاوضہ دے گا، ایہ اسرائیلی فلسطینی تنازع وچ اہ‏م مسائل ہیں- 1948ء دے واقعات نو‏‏ں فلسطینی مقبوضہ علاقےآں تے دوسری جگہاں اُتے 15مئی نو‏‏ں منا‏ندے نيں، ہن اس دن نو‏‏ں نکبه دا دن کہیا جاندا اے -

حوالے سودھو

  1. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3440: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  2. Stern, Yoav. "Palestinian refugees, Israeli left-wingers mark Nakba" Archived 2008-07-23 at the وے بیک مشین, "Ha'aretz." Tel Aviv, 13 May 2008; Nakba 60 Error in webarchive template: Check |url= value. Empty., BADIL Resource Center for Palestinian Residency and Refugee Rights; Cleveland, William L. "A History of the Modern Middle East," Boulder, CO: Westview Press, 2004, p. 270.
  3. Stern, Yoav. "Palestinian refugees, Israeli left-wingers mark Nakba" Archived 2008-07-23 at the وے بیک مشین, "Ha'aretz." Tel Aviv, 13 May 2008; Nakba 60 Error in webarchive template: Check |url= value. Empty., BADIL Resource Center for Palestinian Residency and Refugee Rights; Cleveland, William L. "A History of the Modern Middle East," Boulder, CO: Westview Press, 2004, p. 270.
  4. Stern, Yoav. "Palestinian refugees, Israeli left-wingers mark Nakba" Archived 2008-07-23 at the وے بیک مشین, "Ha'aretz." Tel Aviv, 13 May 2008; Nakba 60 Error in webarchive template: Check |url= value. Empty., BADIL Resource Center for Palestinian Residency and Refugee Rights; Cleveland, William L. "A History of the Modern Middle East," Boulder, CO: Westview Press, 2004, p. 270.
  5. Stern, Yoav. "Palestinian refugees, Israeli left-wingers mark Nakba" Archived 2008-07-23 at the وے بیک مشین, "Ha'aretz." Tel Aviv, 13 May 2008; Nakba 60 Error in webarchive template: Check |url= value. Empty., BADIL Resource Center for Palestinian Residency and Refugee Rights; Cleveland, William L. "A History of the Modern Middle East," Boulder, CO: Westview Press, 2004, p. 270.
  6. Empty citation (help) 
  7. . 
  8. Empty citation (help) 
  9. Masalha, Nur (1992). "Expulsion of the Palestinians." Institute for Palestine Studies, this edition 2001, p. 175.
  10. Empty citation (help)  "In 1948 half of Palestine's... Arabs were uprooted from their homes and became refugees"
  11. Morris, Benny. The Birth of the Palestinian Refugee Problem Revisited, Cambridge University Press, 2004. سانچہ:آئی ایس بی این
  12. Empty citation (help) 
  13. Pittsburg Press (May 1948). "British Halt Jerusalem Battle". UP. https://news.google.com/newspapers?id=lTwbAAAAIBAJ&sjid=K00EAAAAIBAJ&dq=arab%20flight&pg=3196,857594. Retrieved on
    17 December 2010. "The British spokesman said that all 12 members of the Arab Higher Committee have left Palestine for neighboring Arab states… Walter Eyelan, the Jewish Agency spokesman, said the Arab leaders were victims of a "flight psychosis" which he said was sweeping Arabs throughout Palestine." 
  14. . 
  15. Empty citation (help) 
  16. Empty citation (help) 
  17. Kodmani-Darwish, p. 126; Féron, Féron, p. 94.
  18. UNRWA. "Overview". United Nations Relief and Works Agency for Palestine Refugees. http://www.unrwa.org/etemplate.php?id=85. Retrieved on
    29 October 2011. 
  19. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3440: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value). زمرہ:MTH
  20. Ilan Pappé, 2006
  21. Shavit, Ari. Survival of the Fittest? An Interview with Benny Morris Archived 2021-09-05 at the وے بیک مشین. Logos. Winter 2004
  22. Empty citation (help) 
  23. Empty citation (help) 
  24. Benny Morris, "Benny Morris on fact, fiction, & propaganda about 1948," "The Irish Times," 21 February 2008, reported by Jeff Weintraub Error in webarchive template: Check |url= value. Empty.